Kullanıcı:Hatas/Linux dağıtımları için viki deneyimleri: Revizyonlar arasındaki fark

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
 
16. satır: 16. satır:
== 2. Madde sayısını arttırmayı hedeflemeyin, içerik kalitesine odaklanın ==
== 2. Madde sayısını arttırmayı hedeflemeyin, içerik kalitesine odaklanın ==


Madde yazmak kolaydır; özenli, kaliteli bir belge üretmek zordur. Madde yazmak kolaydır, güncel tutmak çok zordur. Madde sayınız az olursa daha kaliteli belgeler üretebilir ve güncel tutabilirsiniz. Vikinize başvuran masaüstü kullanıcılarının eli boş çevirmemek için yüzlerce maddeye kesinlikle ihtiyacınız yok, zaruri olarak oluşturmanzı gereken 30-40 kadar çekirdek belge Vikinizi sırtlamaya rahatlıkla yetecektir.
Madde yazmak kolaydır; özenli, kaliteli bir belge üretmek zordur. Madde yazmak kolaydır, güncel tutmak çok zordur. Madde sayınız az olursa daha kaliteli belgeler üretebilir ve güncel tutabilirsiniz. Vikinize başvuran masaüstü kullanıcılarını eli boş çevirmemek için yüzlerce maddeye kesinlikle ihtiyacınız yok 20-40 kadar belge yetecektir.


[https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ana_Sayfa Ubuntu Türkçe Wiki] de dahil olmak üzere bir çok Linux dağıtımının belgelendirme sayfaları genellikle Creative Commons ve GNU GPL gibi özgür içerik lisansları ile lisanslanmıştır. Dolayısıyla lisans şartları dahilinde bu sitelerdeki beğendiğiniz içerikleri kopyalayabilir ve katkıcısı olduğunuz Linux dağıtımına uyarlayabilirsiniz. Bazı özgür içerik lisansları, kopyalanan içeriğin sadece ilk kaynağına atıfta bulunmanızı ve yüklediğiniz içeriği de aynı ya da benzer bir lisans ile lisanslamanızı şart koşarken bazı özgür yazılım lisansları, içeriğin ticari amaçla kopyalanmasına izin vermeyebilir. Yaygın kullanılan özgür yazılım lisanslarının, koplayalama için hangi şartları istediği ilerleyen bölümlerde açıklanmıştır.
[https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ana_Sayfa Ubuntu Türkçe Wiki] de dahil olmak üzere bir çok Linux dağıtımının belgelendirme sayfaları genellikle Creative Commons ve GNU GPL gibi özgür içerik lisansları ile lisanslanmıştır. Dolayısıyla lisans şartları dahilinde bu sitelerdeki beğendiğiniz içerikleri kopyalayabilir ve katkıcısı olduğunuz Linux dağıtımına uyarlayabilirsiniz. Bazı özgür içerik lisansları, kopyalanan içeriğin sadece ilk kaynağına atıfta bulunmanızı ve yüklediğiniz içeriği de aynı ya da benzer bir lisans ile lisanslamanızı şart koşarken bazı özgür yazılım lisansları, içeriğin ticari amaçla kopyalanmasına izin vermeyebilir. Yaygın kullanılan özgür yazılım lisanslarının, koplayalama için hangi şartları istediği ilerleyen bölümlerde açıklanmıştır.
278. satır: 278. satır:
* https://access.redhat.com/documentation/en-us/red_hat_enterprise_linux/
* https://access.redhat.com/documentation/en-us/red_hat_enterprise_linux/
|
|
|- valign="top"
| '''Sabayon'''
|
* http://wiki.sabayon.org
|
* http://wiki.sabayon.org/index.php?title=TR:Ana_Sayfa
|- valign="top"
|- valign="top"
| '''Ubuntu'''
| '''Ubuntu'''

02.59, 18 Ağustos 2023 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

Çeşitli Linux dağıtımlarının Türkçe veya İngilizce dilinde hizmet veren topluluk belgelendirme merkezlerini (kısaca viki sayfalarını) incelediğimizde pek çoğunda benzer türden hataların tekrar edildiğini görmekteyiz. Önemli bazı hataları ya da düzensizlikleri şöyle sıralayabiliriz: Belgelerde son kullanıcı düzeyine inilmemesi (dağıtım, masaüstü kullanıcılarını hedeflediği halde konuların komut satırı üzerinden anlatılması), sitenin temel amacı sorgulanmadan Linux ve özgür yazılım ile ilgili her türlü maddeye yer verilmesi, her bir maddenin biçim ve anlatım bakımından farklı dilden konuşması gibi.

Çeşitli Linux dağıtımlarının topluluk belgelendirme sitelerinde on yıldan uzun süre aktif çalışmış bir katkıcı olarak, edindiğim bazı deneyimleri bu yazıyla paylaşmak istiyorum. Yararlı olması dileğiyle...

Öneriler

Aşağıda listede yer alan pek çok öneriyi Ubuntu Türkiye Viki'de birer politika maddesi haline getirdik. Siz de katkıcısı olduğunuz belgelendirme merkezinde, benimsediğiniz ilkeleri benzer şekilde yazılı politikalar haline getirebilirsiniz.

1. Arayüzle yapılabilecek işlemleri komutlar üzerinden anlatmayın

Belgelendirme işine başlamadan önce şu sorunun yanıtını aramakla işe başlayın: Bu dağıtım, masaüstü bilgisayar kullanıcılarını hedefleyen bir dağıtım mıdır yoksa daha profesyonel kullanıcılara yönelik (örneğin Slackware, Arch, Gentoo gibi) bir dağıtım mıdır?

Eğer dağıtımın hedef kitlesi, masaüstü bilgisayar kullanıcıları ise hazırlayacağınız belgelerde mümkün olduğunca komut satırından uzak durmalı, konuları grafik arayüz üzerinden anlatmalısınız. Örneğin paket yöneticisi grafik arayüzü üzerinden kurulabilen bir uygulamanın komut satırı üzerinden kurulumunu anlatmamalısınız. Ne yazık ki pek çok Linux dağıtımının viki sayfalarında, neredeyse basit kes-kopyala-yapıştır işlemlerinin komut satırı üzerinden anlatan belgelere rastlıyoruz. "Gimp nasıl kurulur?" sorusunu "Uçbirimi açın ve sudo apt-get install gimp komutunu verin" şeklinde yanıtlayan sayısız belge ile karşılaşabilirsiniz.

Arayüzle 10 fare tıklaması ile yapılabilecek bir işi komut satırından iki tıkla yapmak mümkün olabilir ancak bu durum, komut satırının uzman kullanıcı aracı olduğu gerçeğini ortadan kaldırmaz. Komut satırını sürekli kullanmayan bir masaüstü kullanıcısı, kendisine gösterilen bir satırlık komutu muhtemelen bir kaç dakika sonra unutur. Arayüz üzerinden 5-10 tıkla yapılabilen bir işlemi ise uzun süre unutmayabilir.

2. Madde sayısını arttırmayı hedeflemeyin, içerik kalitesine odaklanın

Madde yazmak kolaydır; özenli, kaliteli bir belge üretmek zordur. Madde yazmak kolaydır, güncel tutmak çok zordur. Madde sayınız az olursa daha kaliteli belgeler üretebilir ve güncel tutabilirsiniz. Vikinize başvuran masaüstü kullanıcılarını eli boş çevirmemek için yüzlerce maddeye kesinlikle ihtiyacınız yok 20-40 kadar belge yetecektir.

Ubuntu Türkçe Wiki de dahil olmak üzere bir çok Linux dağıtımının belgelendirme sayfaları genellikle Creative Commons ve GNU GPL gibi özgür içerik lisansları ile lisanslanmıştır. Dolayısıyla lisans şartları dahilinde bu sitelerdeki beğendiğiniz içerikleri kopyalayabilir ve katkıcısı olduğunuz Linux dağıtımına uyarlayabilirsiniz. Bazı özgür içerik lisansları, kopyalanan içeriğin sadece ilk kaynağına atıfta bulunmanızı ve yüklediğiniz içeriği de aynı ya da benzer bir lisans ile lisanslamanızı şart koşarken bazı özgür yazılım lisansları, içeriğin ticari amaçla kopyalanmasına izin vermeyebilir. Yaygın kullanılan özgür yazılım lisanslarının, koplayalama için hangi şartları istediği ilerleyen bölümlerde açıklanmıştır.

Ubuntu gibi masaüstü kullanıcılarına hitab eden bir dağıtımın belgelendirmesini yapıyorsanız işe başlarken alttaki konulara öncelik verebilirsiniz.

  • Ana sayfadan ulaşılabilecek şekilde, dağıtım tanımı, kimler tarafından geliştirildiği, ücretli olup olmadığı, lisansı vb. konular hakkında soru-cevap şeklinde bir madde açın (örnekler: Ubuntu nedir?, Debian hakkında).
  • Hayatında hiç Linux kurmamış bir kullanıcının anlayabileceği bir şekilde; sisteminin kurulumu ile ilgili her aşamayı anlatan belgeler hazırlayın ve bu belgelere ulaşmak için ana sayfadan bir bağlantı verin (bkz. Kurulum). UbuntuViki'de kurulum konusu ile ilgili 10 kadar madde yer almaktadır ve bu maddeler en çok tıklanan maddeler listesinde başı çekmektedir.
  • Hayatında Linux kullanmamış bir kullanıcıya Linux kullanımını öğretmek için Ubuntu başlangıç kılavuzu ve Sıkça sorulan sorular gibi son kullanıcı düzeyine inen, derli toplu bir - iki belge hazırlayın ve ana sayfada bağlantı verin.

İlk aşamada oluşturmanız gereken bu belgeleri dikkatle hazırlayıp tamamladıktan sonra rahat bir nefes alabilirsiniz, artık bir belgelendirme merkeziniz var!

3. Vikpedi'de yer alan maddeleri tekrar yazmayın interviki bağlantısı verin!

Özellikle topluluk temelli Linux viki projelerini incelediğimizde bir çoğunda Linux'ta kullanılabilen yazılımların ve Linux ile ilişkili kavramların tekrar tekrar anlatılmaya çalışıldığını görüyoruz.

  • Hemen hepsinde Firefox, LibreOffice, Gimp, VLC, K3b, KolourPaint, Blender, Inkscape gibi onlarca ve hatta bazen yüzlerce yazılım hakkında tanıtım sayfası açıldığını görüyoruz. Mesela bir Firefox için Türkçe dilinde beş ayrı Linux dağıtımı topluluğu beş ayrı tanıtım sayfası açıyor. Bu kayıp, özgür yazılımın sadece Türkçe dilindeki kayıbı, bir de bunu onlarca dille çarpın, ne kadar emeğin boşa gittiğini düşünebiliyor musunuz? Somut bir örnek olarak; Pardus projesinin 2005-2012 arasında faaliyet gösteren ve şu an yayında olmayan PardusWiki topluluk sitesinde (bkz. Web arşivi) bir zamanlar 450 dolayında uygulama tanıtma maddesi yazılmıştı.
Linux dağıtım vikilerinde tekrar eden içerik bakımından en büyük emek kaybı yazılım tanıtma maddelerinden kaynaklanıyor. Tabi başka kayıp-kaçak kalemlerimiz de yok değil.

Halbuki tüm bu konularda Vikipedi bünyesinde sayısız madde bulunmakta. Ubuntu Türkiye Wiki bünyesinde bu kayıba son vermek için önemli bir adım attık. Öncelikle Politika ve yönergeler sayfasını hazırlayarak şu ilkeyi kabul ettik: "UbuntuViki bünyesinde zaruri olmadığı müddetçe uygulama tanıtma maddelerine yer verilmez bunun yerine kullanıcılar ilgili Vikipedi sayfasına yönlendirilir." Politikanın açıklamasında, zaruri koşullara da açıklık getirerek hangi durumlarda bir yazılım tanıtma maddesi açılabileceğini izah ettik.

Kullanıcıların Vikipedi'ye kolayca bağlantı verebilmesi için UbuntuViki bünyesinde küçük bir düzenleme(*) yaptık. Bu sayede UbuntuViki'de bir iç bağlantının başına "v:" ön ekini eklediğimizde o bağlantıyı otomatikman Vikipedi sayfasına yönlendirmiş oluyoruz. Örneğin Vikipedi'deki "LibreOffice" maddesine bağlantı vermek istediğimizde [[v:LibreOffice|LibreOffice]] yazıyoruz hepsi bu kadar. Bunu yazdığımızda sonucu şu şekilde oluyor: LibreOffice. Böylece UbuntuViki bünyesinde LibreOffice adında bir madde açmamıza gerek kalmıyor.

(*) Bir Viki sitesinde hizmetli yetkisine sahip her katkıcı Özel:İnterviki sayfasına gidip Türkçe Vikipedi'yi bir interviki bağlantısı haline getirebilir. Ancak Özel:İnterviki sayfasını görebilmek ve kullanabilmek için vikinizde site yöneticisinin Extension:Interwiki eklentisinin etkinleştirilmiş olması gerekiyor. Ayrıca sanırım MediaWiki kurulum klasörünün içinde bulunan LocalSettings.php adlı dosyaya şu satırı eklemek gerekiyor:

$wgEnableScaryTranscluding = true;

Artık hizmetli yetkisine sahip herhangi bir kullanıcı Özel:İnterviki sayfasına girip ilgili düğmeye tıklayarak Vikipedi için bir ön ek tanımlar, URL adresini girer, ardından yönlendirme seçeneğini aktif hale getirir.

4. Hangi türden belgelere yer verilebileceğinin sınırlarını çizin

Bir Linux dağıtım vikisinde, hangi türden maddelere yer verilebileceği konusunda net bir sınır çizilmeli, dağıtımın genel çerçevesi dışında kalan konulara girilmemelidir. İşletim sistemi belgendirmesi kapsamında madde açılması uygun olan ve olmayan konulara ilişkin somut örnekler:

  • Uygulama tanıtımına yönelik maddeler açmak uygun değildir:
X mark.png Firefox
X mark.png LibreOffice
X mark.png Gimp
Özel olarak sistem ile ilgili Dosya Yöneticisi, Uçbirim gibi yazılımlar konusunda kullanıcılara yardımcı olacak notlar, ipuçları vermek gerekebilir. Örneğin dosya yöneticisinde gizli dosyalar nasıl görüntüleneceğinin anlatılması gibi. Bu tür bilgilerin Türkçe Vikipedi (Wikipedia) bünyesinde anlatılması uygun olmayacağından, yazılım hakkında UbuntuWiki bünyesinde bir tanıtım maddesi açılabilir.
600px-Yes check.svg.png Dosyalar
600px-Yes check.svg.png Uçbirim
600px-Yes check.svg.png Grub
  • Uygulama mağazasında bulunmayan ve bu sebeple kurulumu ek işlem gerektiren uygulamaların kurulumunun anlatılması uygundur. Çünkü Türkçe Vikipedi bünyesinde bu tür bir içeriğe yer verilemez.
600px-Yes check.svg.png Dropbox kurulumu
600px-Yes check.svg.png Google Chrome kurulumu
600px-Yes check.svg.png TeamViewer kurulumu
  • Uygulamaların kullanımına ilişkin kılavuzlar hazırlamak uygun değildir:
X mark.png Audacity ile temel ses düzenleme işlemleri
X mark.png Brasero ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler
X mark.png Gimp dersleri 1, Gimp dersleri 2, Gimp dersleri 3, Gimp dersleri 4
  • İşletim sisteminin genel ayraları, sorunların giderilmesi vb. konularda maddeler açılması uygundur:
600px-Yes check.svg.png Grub önyükleyicisini onarmak
600px-Yes check.svg.png Ubuntu'da yazılımlar nasıl kurulur?
600px-Yes check.svg.png Simge seti eklemek
600px-Yes check.svg.png Elle kablosuz ağ yapılandırması
  • Uygulama türlerine yönelik detaylı listeler hazırlamak (örneğin bkz. İnternet uygulamaları) uygun değildir. UbuntuVik'de geçmişte bu tür sayfaları hazırladık ancak bu tür listeleri, güncel tutmak ve her alanda en popüler uygulamalara yer vermek neredeyse imkansızdır.
X mark.png İnternet uygulamaları
X mark.png Grafik uygulamaları
X mark.png Bilim-Mühendislik uygulamaları

UbuntuViki'de biraz geç de olsa bu konudaki politikamızı Politika ve yönergeler sayfası içinde tanımladık, siz de benzer bir yol izleyebilirsiniz.

5. Büyük/küçük harf kullanımı

Sayfaların adlandırılmasında ve sayfa içindeki alt konu başlıklarında büyük/küçük harf kullanımı konusunda herhangi bir poltikası bulunmayan bir vikide ister istemez alttaki gibi çeşit çeşit başlıklarla karşılaşabilirsiniz.

  • LINUX KURULUMU (YANLIŞ)
  • LINUX Kurulumu (YANLIŞ)
  • Linux kurulumu (DOĞRU)

Vikipedi'de yeni bir sayfa oluştururken (kategori, şablon sayfaları da dahil) sayfa adı büyük harf ile başlar, sonraki harfler ve kelimeler tamamen küçük harfler ile yazılır (özel isimlerin ilk harfi, Türkçe yazım kuralları çerçevesinde büyük harfle yazılır). Sayfa içindeki alt konu başlıklarında aynı ilke uygulanır. Bu ve benzeri biçimlendirme konularında Vikipedi'de benimsenen ilkelerden sapmamaya çalışın. Böylece Vikipedi kültürüne sahip kullanıcılar vikinize kolayca uyum sağlayarak katkıda bulunabilirler.

6. Bakım ve güncelleme işlerinin yürütülmesi

Sayfaların bakım işlerinin yürütülebilmesi için yani güncellenmesi, geliştirilmesi ya da silinmesi gereken maddelerin etiketlenerek yönetilebilmesi için UbuntuViki'de oluşturduğumuz gibi Kategori:İnşaat ve bakım şeklinde bir kategori ve {{Güncelle}} , {{Kalite}} , {{Taslak}} , {{Sil}} şeklinde şablonlar hazırlayın.

Bu sistemi kurduktan sonra artık vikinizdeki kullanıcılar güncellenmesi, silinmesi ya da bir başka bakım işlemine tabi tutulması gereken herhangi bir sayfa ile karşılaştıklarında o sayfanın başına {{Güncelle}}, {{Kalite}}, {{Taslak}}, {{Sil}} şablonlarından birini ekleyerek kolayca etiktelemiş olurlar. Bu şekilde etiketlenen sayfalar otomatik olarak ilgili bakım kategorisi altında listelenir.

7. Viki yazarları için yardım belgeleri

Bilimden sanata, tarihten teknolojiye kadar onlarca farklı dalda hizmet veren Vikipedi projesinde Yardım bölümü bir girdap gibidir, içine girince sizi ordan oraya döndürüp durur, yardım belgelerinin sonunun olmadığı hissine kapılırsınız. UbuntuViki'nin Yardım bölümünde ise viki yazarlığı yapabilmek için ihtiyaç duyulabilecek temel konularda belgelendirme yoluna gittik. Herhangi bir özgür yazılım projesinin viki sayfalarında UbuntuViki'de yaptığımız gibi sadece temel yardım konularında belgelendirme yoluna gidebilirsiniz ya da yardım almak isteyen katkıcıları, doğrudan Vikipedi'ye yönlendirebilirsiniz.

8. Viki'ye katkıda bulunma rehberi

Katkıda bulunmak isteyen kullanıcılar için UbuntuWiki'ye katkıda bulunun benzeri bir rehber hazırlayarak vikinizde hangi işlerin yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu belirtin ve uygun yerlerde bağlantı verin.

9. Genel konuları tartışabilmek için Köy çeşmesi

Viki genelini ilgilendiren öneriler, teknik ve idari konuların tartışılabilmesi için Vikipedi'de olduğu "Köy çeşmesi" vb. bir isim altında tartışma amaçlı bir sayfa açın ya da böyle bir sayfa açmayıp bu tür konular için Ana sayfanın tartışma sayfasını kullanın (UbuntuViki'de bu tür tartışmalar forum üzerinden yürütüldüğü için ayrıca bir köy çeşmesi açılmamıştır). Köy çeşmesi bağlantısını, her sayfadan ulaşılabilecek şekilde site arayüzüne yerleştirin (bkz.MediaWiki:Sidebar).

Viki genelini ilgilendiren bazı önemli tartışmaların başka başka sayfalarda başlaması muhtemeldir. Viki genelini ilgilendiren böyle bir tartışmaya rastalayacak olursanız tartışma içeriğini Köy çeşmesine taşıyın.

10. Desteklenen/desteklenmeyen donanımlara ilişkin listeler

Bir kaç büyük Linux dağıtımının İngilizce dilindeki belgelendirme merkezlerinde çeşitli marka/modelden dizüstü bilgisayarlar, yazıcı/tarayıcılar, ekran kartları, ses kartları gibi donanımların, söz konusu Linux dağıtımın X nolu sürümü altındaki çalışma durumu konusunda (düzgün çalışıp çalışmadığı, dügün çalışması için yapılması gereken ayarlar vb.) bilgilerin verildiği sayfalar hazırlanmakta. Örneğin OpenSuse vikisinde Laptops sayfasında bu tür bir çalışma yürütülmektede, geçmişte Ubuntu da benzer şekilde UbuntuWiki/HardwareSupport, UbuntuWiki/Laptops sayfaları üzerinden donanım desteği hakkında bilgiler vermekteydi. Ubuntu daha sonradan resmi Ubuntu Certified Hardware isimli profesyonel projeye geçti.

Bir Linux dağıtımı için bu tür sayfaların hazırlanması ve her yeni sürümde donanımların tekrar test edilerek sayfanın güncel tutulması gönüllü katkıcılar ile yapılabilecek bir iş değildir. 2012 yılında kapatılan eski PardusWiki topluluk belgelendirme merkezinde de geçmişte benzer bir çalışma yürütülmeye çalışılmıştı. Pek çok katkıcı, kullandığı bilgisayar ve donanımlar hakkında birer sayfa açıp söz konusu donanımın Pardus'un X nolu sürümü altında düzgün çalışıp çalışmadığı hakkında bilgiler ekledi. Bu şekilde 200'e yakın belge hazırlandı ancak hazırlanan belgelerin hemen hiçbiri yeni Pardus sürümlerinde güncellenmedi.

Donanım desteğine ilişkin bu tür belgeler hazırlamak ve bunu takip etmek geniş çaplı bir iştir. Topluluk belgelendirme sitesinde bu tür içerikler hazırlayacak olursanız muhtemelen bu bilgiler bir kaç sene içinde bakıma muhtaç hale gelecektir. Vikinizde bu tür belgelere yer vermemeniz ve bu tür bilgiler için varsa forum sayfalarını kullanmanız isabetli olur.

11. Belgelerde ekran görüntüsü kullanımı

Hazırlayacağınız belgelerde kullanacağınız ekran görüntülerini işletim sisteminin ve uygulamaların öntanımlı halleri üzerinden alın. Duvar kağıdı, pencere dekorasyonu, renk teması vb. özellikleri değiştirilerek kişiselleştirilmiş bir ortamdan ekran görüntüleri almayın. Öntanımlı masaüstüne dönebilmek için yaptığınız tüm bu kişiselleştirmeleri geri almanız gerekmiyor. Bunun en pratik yolu sisteme yeni bir kullanıcı eklemektir. Gerektiği zamanlarda bu kullanıcı ile giriş yaparak kolayca öntanımlı masaüstü ortamından ekran görüntüsü alabilirsiniz.

Öte yandan ekran görüntüleri, bir belgelendirme merkezinin güncel tutulmasının önündeki en önemli engellerden biridir. Bu nedenle hazırlayacağınız belgelerde aşırıya kaçmadan yeteri kadar ekran görüntüsü kullanın.

12. Sitenin içerik lisansı

Linux ve özgür yazılım feslefesine uygun olarak, kuracağınız belgelendirme merkezindeki içeriği de (metinleri, resimleri vb.) özgür bir içerik lisansı ile lisanslamanız beklenir. Dünya çapında en yaygın kullanılan kamusal içerik lisansı Creative Commons'dır. Bu lisansın bir kaç çeşidi vardır. Örneğin:

  • Creative Commons BY-SA : İki şartı vardır; eserin ilk sahibi belirtilecek (by), ilk lisans modeli korunacak (sa). SA şartı gereğince eserin tüm kopyaları veya eserden üretilmiş yeni eserler de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansla yayınlanmalıdır. Dolayısıyla bu şart eserin ya da eserden türetilen eserlerin daima özgür kalmasını sağlar.
  • Creative Commons BY-NC : İki şartı vardır; eserin ilk sahibi belirtilecek (by), ticari amaç için kullanılamayacak (nc)
  • Creative Commons BY-NC-SA : Üç şartı vardır; eserin ilk sahibi belirtilecek (by), ticari amaç için kullanılamayacak (nc), ilk lisans modeli korunacak (sa)

Bu lisanslardan BY-SA modeli Özgür Yazılım Vakfı tarafından GNU felsefesine uygun, özgür bir lisans modeli olarak kabul edilmektedir. Wikipedia, Vikipedi projelerinde de kullanılan lisans türüdür. Bu lisansta ticari bir kısıtlama yoktur. Zaten GNU Tasarısı, lisansın gereklerini yerine getirmek şartıyla (kaynağını belirtmek, daima özgür bir lisans ile herkese açık tutmak gibi) para kazanmaya karşı değildir. Sonuç olarak özgür yazılım - özgür içerik felsefesine uygun olarak "Creative Commons BY-SA" lisansını kullanmanız yerinde olacaktır.

Bazı özgür yazılım vikilerinde Creative Commons BY-SA yerine GNU FDL lisansının kullanıldığını görebilirsiniz. Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayınlanan bu lisans CC BY-SA ile büyük benzerlikler gösteriyor. Her iki lisansı incelediğimde belirlediğim temel farklılık; CC BY-SA ile yayınlanmış eserin kopyaları aynı, benzer ya da uyumlu herhangi bir lisans ile yayınlanabilirken GNU FDL ile yayınlanmış bir eserin kopyalarında yine GNU FDL kullanmak gerekiyor.(kaynak) Vikipedi projesi de geçmişte GNU FDL lisansını kullanırken (bakınız 2004 yılında Vikipedi) daha sonradan CC BY-SA lisansına geçmiştir (bkz.) (yani eski katkılar GNU FDL ile, yeni katkılar ise CC BY-SA ile lisanslıdır).

CC BY-SA lisansı ile GNU FDL (GFDL) lisansının karşılaştırması:

CC BY-SA

  • Eser, izin almaksızın kısmen ya da tamamen kopyalanabilir ve kullanılabilir. Ancak eserin ilk sahibi/kaynağı belirtilmek zorundadır.
  • Eser değiştirilebilir.
  • Ticari olarak kullanılabilir.
  • İlk lisans modeli korunmak zorundadır: Eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserler de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansla yayınlanmalıdır kaynak (bu şart eserin ya da eserden türetilen eserlerin özgür kalmasını sağlar).

GNU FDL

  • Eser, izin almaksızın kısmen ya da tamamen kopyalanabilir ve kullanılabilir. Ancak eserin ilk sahibi/kaynağı belirtilmek zorundadır.kaynak
  • Eser değiştirilebilir.
  • Ticari olarak kullanılabilir.kaynak
  • Eser her ne şekilde kopyalanırsa kopyalansın, mutlaka kopyalandığı yeni yerde de GNU FDL ile lisanslanmalıdırkaynak (bu şart eserin ya da eserden türetilen eserlerin özgür kalmasını sağlar).


13. Sitenin adında "w" ya da "v" karakterinin kullanıması

Bir işbirliği etrafında toplanan kimselerin bir internet tarayıcı üzerinden yeni sayfalar oluşturmasına, düzenlemesine olanak sağlayan ve MediaWiki vb. bir yazılım altyapısı kullanan sitelere genel olarak Viki denir. Dünya çapında en büyük viki projesi olan Wikipedia'nın Türkçe kolu da "Vikipedi" adı ile hizmet vermektedir. Bu nedenle açacağınız herhangi viki sitesinin adını koyarken W yerine V harfini kullanmaya dikkat ediniz.

UbuntuViki'den, dikkate değer bir kaç belge

Alttaki listede UbuntuViki'de yer alan ve hemen her Linux dağıtımının viki sayfalarında kullanılabilecek türden bazı maddeler listelenmiştir. Katkıcısı olduğunuz belgelendirme merkezi için bu belgeleri inceleyebilir ve GNU FDL lisansına uygun şekilde kullanabilirsiniz.

Bazı Linux dağıtımlarının viki adresleri

Aşağıda bazı Linux dağıtımlarının resmi ya da topluluk belgelendirme merkezlerinin adresleri listelenmiştir.

Yabancı dilde
Türkçe
ArchLinux
Debian
CentOS
Deepin
Fedora
Gentoo
LinuxMint
Mageia
Manjaro
OpenSUSE
PCLinuxOS
Red Hat
Ubuntu

Yayınlanma: 24 Ocak 2014
Güncellenme: 24 Temuz 2019
Hazırladığım bu içeriği CC BY-SA lisansı altında lisanslıyorum. --Hatas (mesaj)