SSS

Proje hakkında

Ubuntu nedir?

Ubuntu, Linux çekirdeğini temel alarak geliştirilen açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Ubuntu projesi, her düzey kullanıcının rahat bir biçimde kullanabileceği, tamamen açık kaynaklı ve kararlı bir işletim sistemi oluşturmak amacıyla ortaya çıkmıştır. Ayrıntılı bilgi için Vikipedi'deki Ubuntu sayfasından yararlanablirsiniz.

Ücretli midir?

Hayır, Ubuntu ücretsiz olarak indirilebilir ve kurulabilir. Ayrıca Ubuntu ve beraberinde gelen yazılımlar açık kaynak kodlu ve özgürdür.

Türkçe desteği var mıdır?

Ubuntu'nun %99'luk kısmı Türkçe dil desteğine sahiptir. Ubuntu ile gelen uygulamaların da birçoğu Türkçe dil desteğine sahiptir. Ubuntu kurulumu sırasında dil paketlerinin alımını atladıysanız Sistem > Yönetim > Dil Desteği aracını kullanarak Türkçe dil desteğine ulaşabilirsiniz.

Ubuntu benim bilgisayarım için uygun mudur?

Ubuntu zamanla yavaşlamayan, açılış ve kapanış süresi kısa bir işletim sistemidir. Düşük özellikli bilgisayarlarda bile diğer sistemlere göre çok daha rahat ve sorunsuz çalışmaktadır. Minimum sistem gereksinimlerini şu sayfadan öğrenebilirsiniz. Ayrıca Ubuntu türevleri olan Xubuntu, Lubuntu sürümleri Ubuntu'ya göre daha hafiftir. Sistem kaynaklarını fazla yormayan bu türevleri, eski bilgisayarlarda da rahatlıkla kullanılabilir.

Nasıl edinebilirim?

Ubuntu'nun son sürümünü buradan indirilebilirsiniz. İndirdiğiniz Ubuntu kalıp dosyasını Kurulum sayfasında anlatıldığı şekilde DVD'ye ya da bir USB belleğe yazdırarak kendi Ubuntu DVD'nizi ya da Ubuntu USB belleğinizi hazırlayabilirsiniz.

Genel kullanım

Ubuntu'yu yükledikten sonra ilk ayarlar için Kurulum sonrası ilk ayarlar belgesini, Ubuntu'nun kullanımı ile ilgili temel düzeyde bilgileri edinmek için ise Windows'tan Ubuntu'ya geçiş belgesini okumanızı tavsiye ederiz.

Şifre girmeden nasıl otomatik kullanıcı girişi yapabilirim?

Ubuntu kurulumunda kullanıcı tanımlama aşamasında otomatik kullanıcı girişi yapabilme ile ilgili bir seçenek vardır. Eğer bu seçeneği işaretlemediyseniz daha sonra Sistem Ayarları üzerinden de gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için "Sistem Ayarları > Kullanıcı Hesapları > Kilidi Aç" yolunu izleyip “Otomatik Giriş” seçeneğini "Açık" hâle getiriniz.

Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını istiyorum, nasıl yapabilirim?

Nümerik tuş takımını açmaya yarayan Num Lock tuşunun bilgisayar açılışında otomatik olarak açılmasını istiyorsanız konu ile ilgili olarak ayrıtılı bilgi için lütfen Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak maddesine bakınız.

RAR biçimindeki dosyaları nasıl açabilirim?

RAR biçimindeki dosyalarını açabilmek için ve RAR biçiminde arşivleme yapabilmek için sisteminizde rar isimli paketin kurulu olması gereklidir. Eğer kurulu değilse Ubuntu Yazılım Merkezi'ni açın. Arama kutucuğunu kullanarak "rar" isimli paketi kurun. Bu paketi kurduktan sonra artık sağ tıklama menüsü üzerinden .rar biçimli dosyaları açabilirsiniz ve .rar biçiminde arşivleme yapabilirsiniz.

Ubuntu (seçke) menüsünde geçmiş kayıdı tutulmasını istemiyorum, nasıl englelleyebilirim?

Ubuntu uygulama başlatma menüsüne girdiğinizde, son açtığınız tüm dosyaların listelendiğini göreceksiniz. Bilgisayarınızı birden fazla kişi kullanıyorsa geçmiş kayıtlarının tutulmasını istemeyebilirsiniz. Uygulama başlatma menüsündeki geçmiş bilgilerini silmek ve isterseniz yeni kayıtlar tutulmasını engellemek için "Sistem Ayarları > Gizlilik" yolunu izleyin.

Karşınıza gelen pencerede önce "Geçmişi Sil" düğmesine tıklayarak geçmiş kayıtlarını temizleyin. Geçmiş kayıtlarının tutulmasını tamamen engellemek için ise "Kayıt Etkinliği" düğmesini kapalı konumuna getirin. İsterseniz kayıt tutulmasını tamamen engellemek yerine Dosyalar ve Uygulamalar sekmeleri içinde yer alan seçenekleri kullanarak, hangi tür dosyaların ve hangi sabit disk bölümlerinin kayıtlarının tutulacağını belirleyebilirsiniz.

DNS adreslerini nasıl değiştirebilirim?

DNS adreslerini değiştirmek isterseniz masaüstünde sağ üst tarafta bulunan İnternet bağlantı simgesine tıklayın ve orada en alttaki seçenek olan "Bağlantıları Düzenle..." seçeneğine tıklayın. Açılan pencerede Kablolu ve Kablosuz sekmeleri üzerinden kullandığınız bağlantının üzerine gelin ve "Düzenle" düğmesine tıklayın. Açılan pencerede "IPv4 Ayarları" seçeneğine gelin. Bu adımları takip ettiğinizde resimdeki pencere karşınıza gelecektir.

Burada "Yöntem:" seçeneğini "Sadece Otomatik (DHCP) Adresler" olarak değiştirin ve "DHCP Sunucuları:" kısmına, kullanmak istediğiniz DNS adreslerini aralarında virgül bırakarak yazın (örneğin OpenDNS sitesinde verilen adresleri kullanabilirsiniz). Ardından bilgisayarı yeniden başlatın.

DNS adreslerini değiştirme konusunda daha detaylı bilgi edinmek için DNS adreslerini değiştirmek maddesine bakabilirsiniz.

Dosya yöneticisinde adres (konum) çubuğu nasıl açılır?

Nautilus dosya yöneticisinde görüntülemekte olduğunuz dizinin konumu, resimdeki gibi tıklanabilir düğmeler olarak gösterilmektedir. Bu düğmeler, dosya yöneticisinde gezinirken alt ve üst klasörlere daha hızlı bir şekilde erişmenizi sağlar.

Eğer adres çubuğunda gerçek adres bilgisini görmeye ihtiyacınız olursa bunun için klavyeden (Ctrl + L) yapabilirsiniz ya da "Git" menüsünde yer alan "Konum" seçeneğine tıklayabilirsiniz.

Öntanımlı program - dosya ilişkilerini nasıl değiştirebilirim?

Ubuntu'da bir ses, video ya da resim dosyasının öntanımlı olarak hangi programla açılacağını ayarlamak için şöyle bir yol izleyebilirsiniz. Örneğin MP3 dosyalarını VLC media player ile ilişkilendirmek istiyorsanız herhangi bir MP3 dosyasına sağ tıklayıp "Özellikler > Birlikte" Aç yolunu izleyin ve oradaki listeden VLC media player'ı seçip "Öntanımlı olarak ayarla" düğmesine tıklayın.

Artık .mp3 uzantısına sahip tüm dosyalarınız öntanımlı olarak VLC player ile açılacaktır. Eğer .mp3 biçimi dışında farklı uzantılara sahip ses dosyalarınız varsa (.ogg , .wav gibi) o dosya türlerini de aynı şekilde VLC player ile ilişkilendirebilirsiniz.

Çeşitli sorunlar ve çözümleri

Masaüstüne ulaşamama ve genel sistem kurtarma yöntemleri

Ubuntu'yu kullandıktan bir süre sonra örneğin kritik güncellemeleri yüklerken elektrik kesintisinin yaşanması sonrasında ya da ekran kartı sürücülerine elle müdahale ettikten sonra Ubuntu masaüstüne ulaşamayabilir. Ayrıca nadiren de düzgün bir şekilde tamamlanan "çekirdek güncellemesi" gibi kritik bir güncellemeden sonra bilgisayarı yeniden başlattığınızda masaüstüne ulaşılamama gibi bir durumla karşılaşılabilir. Bu gibi durumlarda, bilgisayar açılışında işletim sistemi seçme ekranındayken (yani GRUB menüsü ekranındayken) "Advanced options for Ubuntu" seçeneği kullanılarak Ubuntu'nun sunduğu kurtarma seçeneklerine ulaşılabilirsiniz. Kurtarma seçeneklerinin kullanımı hakkında detaylı bilgi için bakınız: Ubuntu'da sistem kurtarma

NTFS biçimli disk bölümlerime ulaşamıyorum, nasıl çözebilirim?

Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kurup kullanıyorsanız, bazen Windows'u kullanırken elektrik kesintisi, reset düğmesine basma vb. bir sebeple Windows'u düzgün kapatmadığınız bir oturumdan sonra Ubuntu'yu açıp NTFS dosya biçimli disk bölümlerine erişmek istediğinizde erişiminizin engellenmesi normaldir.

Bu gibi durumlarda çözüm için bilgisayarı yeniden başlatıp Windows'u açıp normal bir şekilde kapatın. Bunu yaptığınızda sorun kendiliğinden ortadan kalkacaktır.

Benzer şekilde Windows üzerinde çalışırken NTFS biçimli bir taşınabilir USB diski güvenli kaldırmak yerine doğrudan USB kablosunu çekerseniz ve sonrasında bu aygıtı Ubuntu'da açmayı denerseniz yine aynı sorunla karşılaşırsınız. NTFS biçimli taşınabilir disk eğer bir başka bilgisayarda düzgün olmayan bir biçimde kaldırılmışsa ve elinizde hali hazırda Windows yüklü bir makine yok ise bu durumda NTFS biçimli disklerde erişim sorununun giderilmesi belgesinde anlatılan şekilde komutlar aracılığıyla sorunu çözebilirsiniz.

"Erişim hatası, işleme izin verilmiyor" hatası alıyorum, nasıl çözebilirim?

Eğer Nautilus dosya yöneticisi üzerinde bir yerden başka bir yere dosya taşıma/kopyalama yapmaya çalışıyor ve bu hatayı alıyorsanız Nautilus dosya yöneticisini şu şekilde açın: Uçbirim komut satırı penceresini açın ve sudo nautilus komutunu verin.

Bu işlemi yaptığınızda yetkili kullanıcı haklarıyla donatılmış bir Nautilus dosya yöneticisi penceresi açılacaktır. Yapmak istediğiniz işlemi bir de bu pencere üzerinden yapmayı deneyin. Bu arada bu pencere üzeriden istediğiniz dizinlerin erişim haklarını da değiştirebilirsiniz.

Çöp kutusunu boşaltırken erişim hatası alıyorum

Bu durumda Uçbirim komut satırı penceresini açın ve şu komutu girin: sudo rm -rf ~/.local/share/Trash/files/*

Uyarı: rm komutunu uygularken çok dikkatli olun, aksi takdirde istemediğiniz dosyaları silmek gibi bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz.

DVD'den kopyaladığım dosyalar kilitli, kilidi nasıl kaldırırım?

Bu bir yetki sorunudur, bu sorunu aşabilmek için chmod komutu kulanılmalıdır.

DVD'den kopyaladığınız dosyaları kulanabilmeniz için, Uçbirim komut satırı penceresini açın ve şu komutu verin;

sudo chmod 777 -R /nerde

Örneğin:

komut|sudo chmod 777 -R /home/kulanıcı adı/Masaüstü

Dosya isimlerini yazarken büyük harf-küçük harf ayrımına dikkat etmelisiniz. Chmod komutu hakkında detaylı bilgi için bkz. Chmod komutu kullanımı‎.

Kullanıcı parolamı unuttum, ne yapabilirim?

• Ubuntu'yu kurtarma modunda çalıştırın. Bunun için bilgisayar açılışında GRUB menüsündeki 2. seçenek olan "Ubuntu için gelişmiş seçenekler" seçeneğini kullanın, ardından gelen ekranda en üstteki "Kurtarma Kipi" seçeneğini kullanarak devam edin. Sonraki gelen ekranda "root" seçeneğini kullanarak yetkili kullanıcı komut satırınıa girin.

• Aşağıdaki komutu yazın (Not: Yeni parolanızı yazarken, parolanız nokta olarak bile gözükmeyecektir, bu normaldir, siz yeni parolanızı yazıp enter tuşuna tıklayın).

mount -o rw,remount /
passwd KULLANICI_ADINIZ

Örneğin "passwd ahmet" gibi.

• Yeni şifreniz ayarlandı, artık reboot komutunu girerek bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz.

Diğer

Windows'u yeniden kurdum, Ubuntu'yu açtığım menü kayboldu

Eğer Windows yüklü bir bilgisayarda ikinci bir işletim sistemi olarak Ubuntu yüklediyseniz; Ubuntu'ya dokunmadan Windows'u her yeniden kurduğunuzda (formatladığınızda) bilgisayar açılışındaki işletim sistemi ekranı ortadan kaybolacak ve doğrudan doğruya Windows açılacaktır. Bu gibi durumlarda işletim sistemi seçme ekranını geri getirerek Ubuntu'ya ulaşabilmek için GRUB açılış önyükleme yazılımını onarmanız gerekecktir.

Grub'u onarmak için Boot-Repair-Disk isimli Linux tabanlı Çalışan CD/USB'yi kullanabilirsiniz ya da diğer yöntemleri deneyebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: Grub önyükleyicisini onarmak.

Açılıştaki Windows seçeneğini nasıl öntanımlı seçenek haline getirebilirim?

Windows ve Ubuntu'nun yüklü olduğu bilgisayarlarda açılışda işlsetim sistemi seçme ekranında (GRUB menüsünde) 10 saniye boyunca herhangi bir tuşa basmadığınızda öntanımlı olarak Ubuntu açılır. Eğer öntanımlı olarak Windows'un açılmasını isterseniz ve ayrıca açılıştaki bekleme süresini değiştirmek isterseniz bu konular hakkında Açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek sayfasından bilgi alabilirsiniz.