Kurulum: Revizyonlar arasındaki fark

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
kDeğişiklik özeti yok
 
(18 kullanıcıdan 142 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
[[Category:Kurulum ]]
__NOTOC____NOEDITSECTION__
=Kurulumdan Önce=
== 1. Ubuntu kurulum dosyasını indirin ==
[[Dosya:Down 64px.png|64px|right|link=http://www.ubuntu.com/download/desktop]]
Ubuntu evde ve işyerinde kullanmak için tamamen ücretsizdir. Ubuntu'yu indirmek için [http://www.ubuntu.com/download/desktop indirme sayfasındaki] Download düğmesine tıklayın. İndirme sayfasında dönem dönem iki farklı Ubuntu sürümü yer alabilir. Bu sürümlerden birin yanında "LTS" yazar, bu kısaltma söz konusu sürümün uzun süreli (5 yıl) destek sürümü olduğunu ifade eder. Diğeri ise 9 ay desteklenen, bu süre sonunda desteklenmesi için sürüm yükseltmeyi gerektiren fakat daha güncel olan, ara sürümdür. Ayrıntılı bilgi için [[Ubuntu nedir?#LTS mi yoksa ara sürüm mü tercih etmeliyim?|buraya]] bakabilirsiniz.


Kurulumdan önce sistem bileşenlerinizin ve donanımınızın [[Ubuntu]] ile uyumlu olup olmadığını araştırmanızı tavsiye ediyoruz. Ubuntu hemen hemen bir çok donanımı otomatik olarak tanımaktadır.
Download düğmesine tıkladıktan bir kaç saniye sonra indirme işlemi otomatik başlayacaktır.


Şu sayfalar farklı dağıtımlar için hazırlanmış kurulum rehberlerini içermektedir.
İndirdiğiniz .iso uzantılı dosya Windows ortamında bir arşiv (rar, zip vb.) dosyası gibi görünebilir, ancak bu dosyayı kesinlikle WinRar gibi programlarla açmaya çalışmayınız.


*[[Kurulum/9.04]] 9.04 ve önceki sürümler
== 2. Ubuntu USB belleği ya da DVD'sini hazırlayın ==
*[[Kurulum/9.10|9.10 kurulum rehberi]] {{kırmızı|(Yeni Sürüm)}}
[[Dosya:Media-optical-dvd-usb 64px.png|64px|right|link=]]
*[[Kurulum/10.04|10.04 kurulum rehberi]] {{kırmızı|(Yeni Sürüm)}}
İndirdiğiniz Ubuntu kurulum dosyasını bir USB belleğe ya da DVD'ye yazdırmanız gerekir. Ancak USB ya da DVD'ye yazdırma işlemini alttaki belgelerde belirtilen şekilde yapmalısınız aksi taktirde hazırladığınız USB bellek ya da DVD, açılışta başlatılabilir özellikte olmaz.
*[http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php5/Linux_Mint_Kurulumu Linux Mint kurulum rehberi]


=Kurulum Sorunları=
Windows ortamında USB belleğe ve DVD'ye yazdırma işlemi hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:
::'''-''' [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]]
::'''-''' [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]]


En sık karşılaşılan kurulum sorununun nedeni düzgün yakılmayan Ubuntu CD/DVD'leridir.<br>
Kuruluma başlamadan önce önemli verilerinizi harici bir aygıta yedekleyiniz.
[http://www.ubuntu.com/ Ubuntu Resmi Sitesi]'nden indirdiğiniz dosya .iso uzantılıdır.<br>
Bu dosyayı {{kırmızı|içerisini açmadan}} iso kalıbı şekilde cd/dvd'ye kaydetmeniz gerekmektedir.<br>
İşlemi 4x gibi düşük bir hızda yazdırmanız önerilir.<br>
Yazdırma işleni tamamlandıktan sonra düzgün kaydedildiğinden emin olmak için [[md5 kontrolü]]nü yapın.<br>
md5 kontrolü ile ilgili detaylı bilgi için [http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php5/Acemiler_i%C3%A7in_ilk_durak#ISO.27yu_nas.C4.B1l_yazar.C4.B1m.3F tıklayın]<br><br>
Sorun yoksa kullandığınız BIOS'a göre<br>


* '''Advanced BIOS  Features > First Boot  Device > CDROM'''<br><br>
== 3. Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatın ==


seçeneğini aktif hale getirin ya da<br><br>
[[Dosya:Poweronbios.png|370px|right|thumb|Tipik bir bilgisayar açılış ekranı. Ayarlara girmek için<br>Delete tuşuna basılması gerektiği yazıyor.]]
Kuruluma başlayabilmek öncelikle bilgisayarınızı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlatmanız gerekli. Bunun için Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini bilgisayarınıza takıp bilgisayarı yeniden başlatın. Bilgisayarınız yeniden başlarken henüz BIOS ekranındayken bir tuş yardımıyla BIOS ayarlarına girerek açılış önceliğini sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe getirmeniz gerekli. Günümüz bilgisayarlarının pek çoğunda bilgisayarın güç düğmesine bastıktan sonra BIOS ekranındayken klavyeden '''F12''' tuşuna tıklanarak açılış önceliğini belirleme menüsüne kısayoldan ulaşılabilmektedir. Bazı bilgisayarlarda ilgili ayara ulaşabilmek için '''F2, ESC, F8, Delete''' gibi tuşlardan biri kullanılmaktadır. Hangi tuşun kullanılması gerektiği bilgisayar açılırken ekranın altında kısa bir süreliğine yazılı olarak görüntülenir. Ayrıca günümüzde bazı bilgisayarlar, bu menüyü kullanmasanız bile USB'den otomatik olarak önyükleme yapar, yani Ubuntu USB belleğini takıp bilgisayarı yeniden başlattığınızda otomatikman buradan başlatabilir, eğer başlamazsa açılışta F12 tuşuna basılı tutmayı deneyebilirsiniz.


* '''BOOT'''<br>
'''-''' Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatma konusunda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak|buraya]] bakabilirsiniz.
'''+ - tuşları kullanılarak CD-ROM Drive'''<br>
başa alın.


=Kurulumdan Sonra Yapılması Gerekenler=
'''-''' Her şeye rağmen bilgisayar, Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlamıyorsa [[Kurulum sorunları]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.


Kurulumdan sonra çok sık olmasa da yeni kullanıcılar sorun yaşayabiliyor. Genelde bazı paketleri kurmamış ya da depoları aktive etmemiş oluyorlar. Daha sonra sorun çıkınca, yeni kullanıcıların bir çoğunun temel yapılması gerekenleri yapmadan başka şeyler denediğini anladım. Bu yüzden bir kaç ipucu vermek istedim:
==4. Kuruluma başlayın ==
[[Dosya:Kurulum 01.png|370px|right]]
Bilgisayarı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlattıp bir kaç saniye bekledikten sonra resimdeki görüntü karşınıza gelecektir. Altta bağlantısı verilen kurulum rehberlerinden faydalanarak kurulumu gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz bilgisayarızdaki mevcut Windows işletim sistemini kaldırmadan Ubuntu'yu yükleyip her iki sistemi de kullanabilirsiniz, konu hakkında yine alttaki belgelerden bilgi alabilirsiniz.


==Sürücüler==
::'''-''' [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]]
::'''-''' [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]]
::'''-''' [[UEFI modunda Ubuntu kurulumu]]


Kurulumdan sonra ilk olarak sistemimizin özel bir sürücü kullanmasının gerekip gerekmediğini ve varsa kurmak için, ''Sistem --> Yönetim --> Donanım Sürücüleri (System --> Administration --> Hardware Drivers)'' kısmına şifremizi yazarak giriş yapıyoruz. Burada işaretlenmesi gereken ekran kartı vb. sürücümüz varsa işaretleyip kurulumunu gerçekleştiriyoruz. Daha sonra sistemimizi yeniden başlatmamız gerekiyor, bize uyarı veriyor ve sistemi yeniden başlatıyoruz.
Herhangi bir kurulum sorunu yaşarsanız [[Kurulum sorunları]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.
[[Envy]] ve siteden indirip kurmak gibi yöntemleri denemeden önce ilk olarak bunu yapmamız gerekiyor.
Envy ile kurulum için bu bağlantıya bakın:


http://www.ubuntu-tr.net/index.php?topic=115.0
==5. Kurulum sonrası ilk ayarları yapın ==
[[Dosya:Preferences-system 64px.png|64px|right|link=]]
Ubuntu'yu kurduktan sonra yaygın ihtiyaç duyulan bazı ayarlamalar hakkında bilgi almak ve Ubuntu kullanımı konusunda hızlı bir ilerleme kaydetmek için [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] ve [[SSS#Genel kullanım|Sıkça sorulan sorular]] sayfalarını okumanızı tavsiye ederiz.


==Codecler ve Eklentiler==
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Güncellemeleri yükleyin'' </u></span><br>


Ubuntu bazı kapalı kaynak kodlu yazılımları (Flash player eklentisi, video codecleri ve bazı fontlar gibi) kullanıcı onaylamadan kurmadığı için bunları kurmamız gerekiyor.İlk olarak Synaptic paket yöneticisinden aratarak ve yükle diyerek ya da daha kolayı terminalden komut yazarak bunları kuruyoruz:
:: Yeni bir Ubuntu sürümünü kurmuş olsanız dahi kurulum sonrasında güncelleştirmeleri hemen yüklemenizi tavsiye ederiz. Bu olası hataları en aza indirmenizi sağlar ayrıca yüklü yazılımların paketlenen son sürümlerini kullanabilmenzi sağlar. Güncellemeleri elle kontrol etmek için etkinliklere girip "''güncelle''" gibi bir sözcüğü aratarak "''Yazılım Güncelleştirici''" aracını çalıştırın.
{{kod||sudo apt-get install ubuntu-restricted-extras}}
eğer sistemimiz [[Kubuntu]] ise "kubuntu-restricted-extras" ile değiştiriyoruz bu komutu.


Eğer ''Flash'' dosyalarında ses sorunu yaşıyorsanız, ses alamıyorsanız ya da aynı anda başka bir ses programını çalıştırdığınızda ses gidiyorsa şu pakedi yükleyin:
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''MP4, AVI gibi dosyaları oynatabilmek için...''</u></span><br>
::Ubuntu kurulumunun [[:Dosya:Kurulum 04.png|'''resimde''']] görülen aşamasında; ek çoklu ortam desteği (.mp4, .avi desteği gibi) ve bazı ekran kartı, Wi-fi aygıtlarının desteklenmesi için gerekli üçüncü parti yazılımların kurulması ile ilgili bir seçenek bulunur. Bu seçeneği işaretlediyseniz Ubuntu'yu kurduğunuzda çoklu ortam desteği de hazır olacaktır. Kurulumda bu onay kutucuğunu farketmediyseniz ya da işaretlemediyseniz kurulumdan sonra '''ubuntu-restricted-addons''' isimli paketi yükleyerek çoklu ortam desteğini sağlayabilirsiniz ya da daha geniş kapsamlı eklentiler sunan '''ubuntu-restricted-extras''' isimli eklenti paketini yüklemeyi tercih edebilirsiniz. Bu paket çoklu ortam desteğinin yanı sıra Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini sisteme ekleyen ''ttf-mscorefonts-installer'' paketini içerir, parola korumalı .rar biçimli arşiv dosyaların açılabilmesi için gerekli ''unrar'' paketini içerir, MP3 üretmek için gerekli ''lame'' paketini ve diğer bazı eklentileri içerir. Tüm bu eklentiler çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almamaktadır. Bu paketi yüklemek için [[Uçbirim]] komut satırı ekranını açın (klavyeden Ctrl+Alt+T kısayolu ile açabilirsiniz). Alttaki komutu yapıştırıp Enter tuşuna basın.


{{kod||sudo apt-get install flashplugin-nonfree-extrasound}}
::{{bc|sudo apt-get install ubuntu-restricted-extras}}


::Komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkacaktır. Parolanızı yazarken sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam ediniz. Ardından alttaki gibi bir onay ekranı karşınıza gelebilir.


'''Not:''' Eğer bir sorununuz yoksa yüklemenizi önermiyorum.
::{{bc|Devam etmek istiyor musunuz? [E/h]}}


Yine de eksik kalan win32codecs ve libdvdcss2 gibi codecler var. Bunlar için Medibuntu depolarını eklememiz gerekiyor.
::Burada E harfi evet, h harfi hayır anlamındadır. Klavyeden e tuşuna tıklayıp Enter yaparak devam edin.
Lucid için bu depolar şöyle ekleniyor:
Terminal açıyoruz:
{{kod||sudo wget http://www.medibuntu.org/sources.list.d/lucid.list -O /etc/apt/sources.list.d/medibuntu.list}}
ve daha sonra anahtar için:
{{kod||sudo [[apt-get]] update && sudo apt-get install medibuntu-keyring && sudo apt-get update}}
komutlarını vererek depoları ekliyoruz.
Gerekli bileşenleri yüklemek için:
{{kod||sudo apt-get install w32codecs libdvdcss2 }}
komutunu veriyoruz.


Kaynak dosyasını (/etc/apt/sources.list) düzenlemek ve depoları açmak için gerekli bilgiler için bu bağlantıya bakın:
::Yükleme işlemleri devam ederken TrueType yazı tiplerinin lisans anlaşmasını onaylamanızı isteyen mavi renkli bir ekran karşınıza gelir. Uçbirim ekranında fare ile işaretleme yapılamadığından, bu ekranda klavyeden sekme (tab) tuşunu kullanarak onay düğmesinin üzerine gelip Enter ile onaylayabilirsiniz.


http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=417.0


İlgili depolar açıldıktan sonra Lucid üzerinde Sun'a ait Java (JRE) paketini kurmak için:
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Ekran kartı sürücü değişikliği...'' </u></span><br>
{{kod||sudo apt-get install sun-java6-jre}}
komutunu vermeniz kurulum için yeterli olacaktır.


==Video==
:: Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için otomatik olarak ya '''açık kaynak''' sürücü paketi ya da resmi '''kapalı kodlu (sahipli)''' sürücü paketi yüklenerek kullanımda olur. Açık kaynak kodlu sürücüler çoğunlukla ekran kartının resmi üreticileri tarafından değil açık kaynak yazılım toplulukları tarafından geliştirilen resmi olmayan sürücülerdir. Bu sürücüler 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi ya da tam performansla çalışabilmesi için yeterli gelmezler. Sisteminizde halihazırda açık kaynaklı bir ekran kartı sürücü paketi kullanımda ise, ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan, sahipli olarak ifade edilen kapalı kodlu resmi sürücü paketlerini kullanmanız gerekir. Bunun için İnternetten ya da başka kaynaklardan herhangi bir sürücü aramanıza gerek yoktur. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamadan önce [[Ekran kartları]] sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.


Normalde [[GNOME]] masaüstünde [[Mozilla Firefox]] ile video izlemek için totem-mozilla eklentisi kurulu. Bu eklenti mplayer eklentisi gibi ayarlanamıyor ve sorun çıkarabiliyor. mplayer eklentisini kurmak için:
== İlgili maddeler ==
synapticten ya da terminalden totem-mozilla eklentisini kaldırıyoruz:
* [[UEFI ve BIOS hakkında detaylı bilgiler]]
{{kod||sudo apt-get remove totem-mozilla }}
* [[ISO dosyasını doğrulama]]
ve mplayer eklentisini kuruyoruz:
* [[Kurulu sistemi bir üst Ubuntu sürümüne güncelleme]]
{{kod||sudo apt-get install gecko-mediaplayer}}


Yine Gnome masaüstünde video izlemek için gelen program [[totem]]. Bunun yerine [[mplayer]],[[smplayer]] ve [[kaffeine]] gibi programları kurabiliriz. Bunları da synapticten aratıp ya da terminalden komut vererek kuruyoruz:
== Dış bağlantılar ==
{{kod||sudo apt-get install mplayer kaffeine }}
* [https://ubuntu.com/tutorials/install-ubuntu-desktop#1-overview Install Ubuntu desktop] (ubuntu.com)
kaffeine [[KDE]] Masaüstünün bir yazılımı olduğu için bazı KDE kütüphanelerini de yüklediğini hatırlatalım. Ayrıca mplayer-fonts ve mplayer-skins gibi mplayer eklentilerini de istersek kurabiliriz.
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/index.html Linux Mint installation guide]
 
* [https://itsfoss.com/dual-boot-hdd-ssd/ Dual Booting Ubuntu and Windows With a SSD and a HDD]
==Ses Ayarları==  
[[Kategori:Kurulum| ]]
 
Ses ayarlarımız için ilk olarak [[alsamixer]] programını kullanabiliriz.
{{kod||alsamixer}}
Komutunu verdikten sonra sağ-sol yön tuşları ile kanallar üzerinde gidip gelebilir, M tuşu ile mute (sessiz) yapıp açabiliriz ve yukarı-aşağı tuşlarıyla sesi açıp kısabiliriz.
alsamixer ile yaptığımız ayarları kaydetmek ve her açılışta aynı ayarları yüklemesini sağlamak için ise:
{{kod||sudo alsactl store}}
 
komutunu veriyoruz.
 
Bunları yaptıktan sonra da bazı sorunlar oluyorsa, forumda arama yaparsanız başka yöntemler mevcut. Ayrıca sorularınızı cevaplayabiliriz.
 
== Java kurulumu ==
{{kod||sudo gedit /etc/apt/sources.list }}
ile açacağınız dosyada şu satırı bulup başındaki # karakterini kaldırın ve boşluk kalmadığına emin olun:
 
#deb http://archive.canonical.com/ubuntu lucid partner
 
Dosyayı kaydedip kapatın ve ardından aşağıdaki komutları uygulayın:
{{kod||sudo apt-get update }}
{{kod||sudo apt-get install sun-java6-jre sun-java6-plugin}}
 
Eğer kuruluma rağmen Java ile herhangi bir sitede veya uygulamada sorun yaşıyorsanız Sun'a ait JRE'nin sistem tarafından kullanıldığına emin olun.
{{kod||sudo update-alternatives --config java }}
komutunu verin ve aşağıdaki çıktıya benzer listeden Sun'a ait JRE'nin seçili olup olmadığını denetleyin:
 
 
  0            /usr/lib/jvm/java-6-openjdk/jre/bin/java  1061      Otomatik Mod
* 1           /usr/lib/jvm/java-6-sun/jre/bin/java      63        El modu
 
Görüldüğü gibi Sun'a ait JRE seçili durumda. Eğer değilse 1 yazıp devam edin. Seçili durumdaysa Ctrl+C ile çıkabilirsiniz.
 
==Yazılım Kaynakları Ekleme==
 
Bağlantıdaki sistemi kullanarak, kullandığınız sürüme uygun, resmi olan ve olmayan depoları, yansı listesi seçerek bir sources.list halinde edinebilirsiniz:
 
http://repogen.simplylinux.ch/
 
* Ülke seçimini işaretleyin
*Kullandığınız dağıtımı ve sürümünü belirtin.
*Tercih ettiğiniz depolrı ve yansıları belirleyin.
* Sayfanın sonundaki '''Generate List''' linkine tıklayın.<br>
Örnek olarak [[Amarok]] 2 için depo eklemek istediğimizde, sources.list içerisine aşağıdaki gibi notlar ilave ediliyor:
 
{{dosya|/etc/apt/sources.list |
 
 
<nowiki>#</nowiki>#### Amarok 2 - Project Neon - http://amarok.kde.org/wiki/User:Apachelogger/Project_Neon
 
<nowiki>#</nowiki>## Run this command: gpg --keyserver subkeys.pgp.net --recv 0F7992B0 && gpg --export --armor 0F7992B0  | sudo apt-key add -
<nowiki>#</nowiki>deb http://ppa.launchpad.net/project-neon/ubuntu intrepid main
 
<nowiki>#</nowiki> dpkg-shlibdeps(1) manual page.
 
<nowiki>#</nowiki>
 
<nowiki>#</nowiki>}}
 
Liste hazırlandıktan sonra<br>
*Uygulamalar > Donatılar > [[Uçbirim]] yolundan açılan pencereye<br>
 
{{kod||sudo gedit /etc/apt/sources.list}}
 
* Komutunu ekleyip şifrenizi yazın.<br>
Açılacak olan metin dosyasının en altına ilk pencerede verilen yazılı kısmı ekleyin.
*Ardından '''Getting the GPG keys:''' başlıklı kısımda çıkan komutu Uygulamalar > Donatılar > [[Uçbirim]] yolundan açılan pencereye yazıp şifrenizi girerek çalıştırın.
*Son olarak
{{kod||sudo apt-get update}}
komutuyla güncelleme yapın.
 
=Minimum Sistem Gereksinimleri=
 
 
==Ubuntu'yu çalıştırabileceğiniz en düşük bilgisayarın özellikleri;==
 
*300 MHz x86 işlemci
*64 MB bellek (RAM)
*En az 4 GB disk alanı (Tam kurulum ve swap alanı için)
*640x480 ekran çözünürlüğünü açabilen VGA ekran kartı
*CD-ROM sürücüsü veya ağ kartı
 
'''Not:''' Düşük özellikli bilgisayarlarda '''Alternate ISO''' ile kurulum yapmanız önerilir.
 
'''Not 2:''' Düşük özellikli bilgisayarlarda sistem kaynaklarını daha az kullanan [[XFCE]] masaüstü ortamını kullanan [[Xubuntu]] kullanmanız performans açısından daha verimli olacaktır.
 
==Ubuntu'yu çalıştırabilmeniz için önerilen bilgisayarın özellikleri;==
 
*700 MHz x86 işlemci
*384 MB bellek (RAM)
*8 GB disk alanı
*1024x768 ekran çözünürlüğünü açabilen ekran kartı
*Ses kartı
*İnternet bağlantısı veya yerel ağ
*CD-ROM sürücüsü
 
==Ubuntu ile görsel etkilerden yararlanabileceğiniz en düşük bilgisayarın özellikleri;==
 
*1.2 GHz x86 işlemci
*384 MB bellek (RAM)
*Linux desteği olan vasat bir ekran kartı.
 
==Ubuntu'yu üzerinde rahatça kullanabileceğiniz bilgisayarın özellikleri==
*2 Ghz işlemci
*512 MB bellek (RAM)
*8 GB disk alanı
*Linux desteği olan iyi bir ekran kartı.
 
 
=Kurulu Sistemi Bir Üst Sürüme Güncelleme=
 
Burada, Ubuntu sürümlerini internetten iso indirmeden nasıl yükseltiriz onu anlatıyoruz. Bunun için birkaç yol vardır.
 
'''A)''' [[Uçbirim]] kullanarak:
 
{{Kod||sudo apt-get update ; update-manager -c -d}}
Uçbirimden verilen  bu komut: yükseltilebilir herhangibi bir üst sürüm varsa bizi "güncelleme yöneticisi" yoluyla haberdar edicektir, bu şekilde ubuntuyu oldukça basit bir şekilde sürüm yükseltmesine hazırlamış oluruz.
 
'''B)''' [[Grafiksel kullanıcı arayüzü|GUI]] kullanarak:
 
1.) Sistem → Yönetim → Yazılım Kaynakları (System → Administration → Software Sources) yolunu takip edip açılan penceredeki ''Güncellemeler'' (Updates) sekmesine tıklayın.
 
2.) ''Sürüm yükseltme'' (Release upgrade) kısmındaki ''Normal yükseltme''nin seçildiğinden emin olun ve '''Kapat''' düğmesine basın.
 
3.) Sistem → Yönetim → Güncelleme Yöneticisi (System → Administration → Update Manager) yolunu takip eden ve açılan pencerede '''Denetle''' düğmesine basın. Eğer istenirse kullanıcı şifrenizi girin. İndirilecek kullanılabilir güncel listenin ortaya çıkmasını bekleyin.
 
4.) Eğer Ubuntu'nun yeni bir sürümü kullanılabilirse, pencerenin ün üstünde yeni güncellemenin kullanılabilirliğine dair bir kutu belirecektir.
 
5.) Son sürüme yükseltmek için açık olan tüm belgelerinizi kaydedip Güncelleme Yöneticisi penceresindeki ''Yükselt'' (bazı yerlerde '''Güncelle''' de yazabilir) düğmesine basın.
 
{{kırmızı|Not}}: '''B)''' yolunun kaynağı [https://help.ubuntu.com/ Ubuntu documentation]'daki [https://help.ubuntu.com/10.04/about-ubuntu/C/upgrade.html How can I upgrade to the latest version of Ubuntu?] başlığının çevirisidir.
 
===Geliştirme sürümüne yükseltme===
Eğer Ubuntu'nun son geliştirme sürümünü yayımlanmadan önce (kararsız sürümü) kurmak ve denemek isterseniz Uygulamalar → Erişebilirlik →  (Applications → Accessories → Terminal) Uçbirim yolunu kullanarak ya da kısaca '''Alt'''+'''F2'''ye basıp [[uçbirim|konsolu]] açın ve şu söz dizimini yazıp Enter'a basın:
{{Kod||update-manager -c -d}}
Eğer bir geliştirme sürümü kullanımda ise, Güncelleme Yöneticisi penceresinde bir '''Güncelle''' düğmesi gözükür. Sürümü yükseltmek için ona tıklayın.
 
{{kırmızı|Uyarı}}: Geliştirme sürümleri genellikle paketlerdeki eksiklikler ve diğer problemler için kullanılır. Bu sürümleri sadece herhangi bir düzeltme yapmanız gerektiğinde kullanın ve eğer yeterince tecrübeli değilseniz kullanmaktan sakının.

20.02, 5 Mayıs 2022 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

1. Ubuntu kurulum dosyasını indirin

Down 64px.png

Ubuntu evde ve işyerinde kullanmak için tamamen ücretsizdir. Ubuntu'yu indirmek için indirme sayfasındaki Download düğmesine tıklayın. İndirme sayfasında dönem dönem iki farklı Ubuntu sürümü yer alabilir. Bu sürümlerden birin yanında "LTS" yazar, bu kısaltma söz konusu sürümün uzun süreli (5 yıl) destek sürümü olduğunu ifade eder. Diğeri ise 9 ay desteklenen, bu süre sonunda desteklenmesi için sürüm yükseltmeyi gerektiren fakat daha güncel olan, ara sürümdür. Ayrıntılı bilgi için buraya bakabilirsiniz.

Download düğmesine tıkladıktan bir kaç saniye sonra indirme işlemi otomatik başlayacaktır.

İndirdiğiniz .iso uzantılı dosya Windows ortamında bir arşiv (rar, zip vb.) dosyası gibi görünebilir, ancak bu dosyayı kesinlikle WinRar gibi programlarla açmaya çalışmayınız.

2. Ubuntu USB belleği ya da DVD'sini hazırlayın

Media-optical-dvd-usb 64px.png

İndirdiğiniz Ubuntu kurulum dosyasını bir USB belleğe ya da DVD'ye yazdırmanız gerekir. Ancak USB ya da DVD'ye yazdırma işlemini alttaki belgelerde belirtilen şekilde yapmalısınız aksi taktirde hazırladığınız USB bellek ya da DVD, açılışta başlatılabilir özellikte olmaz.

Windows ortamında USB belleğe ve DVD'ye yazdırma işlemi hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:

- Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak
- Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak

Kuruluma başlamadan önce önemli verilerinizi harici bir aygıta yedekleyiniz.

3. Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatın

Tipik bir bilgisayar açılış ekranı. Ayarlara girmek için
Delete tuşuna basılması gerektiği yazıyor.

Kuruluma başlayabilmek öncelikle bilgisayarınızı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlatmanız gerekli. Bunun için Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini bilgisayarınıza takıp bilgisayarı yeniden başlatın. Bilgisayarınız yeniden başlarken henüz BIOS ekranındayken bir tuş yardımıyla BIOS ayarlarına girerek açılış önceliğini sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe getirmeniz gerekli. Günümüz bilgisayarlarının pek çoğunda bilgisayarın güç düğmesine bastıktan sonra BIOS ekranındayken klavyeden F12 tuşuna tıklanarak açılış önceliğini belirleme menüsüne kısayoldan ulaşılabilmektedir. Bazı bilgisayarlarda ilgili ayara ulaşabilmek için F2, ESC, F8, Delete gibi tuşlardan biri kullanılmaktadır. Hangi tuşun kullanılması gerektiği bilgisayar açılırken ekranın altında kısa bir süreliğine yazılı olarak görüntülenir. Ayrıca günümüzde bazı bilgisayarlar, bu menüyü kullanmasanız bile USB'den otomatik olarak önyükleme yapar, yani Ubuntu USB belleğini takıp bilgisayarı yeniden başlattığınızda otomatikman buradan başlatabilir, eğer başlamazsa açılışta F12 tuşuna basılı tutmayı deneyebilirsiniz.

- Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatma konusunda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz buraya bakabilirsiniz.

- Her şeye rağmen bilgisayar, Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlamıyorsa Kurulum sorunları sayfasından bilgi alabilirsiniz.

4. Kuruluma başlayın

Kurulum 01.png

Bilgisayarı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlattıp bir kaç saniye bekledikten sonra resimdeki görüntü karşınıza gelecektir. Altta bağlantısı verilen kurulum rehberlerinden faydalanarak kurulumu gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz bilgisayarızdaki mevcut Windows işletim sistemini kaldırmadan Ubuntu'yu yükleyip her iki sistemi de kullanabilirsiniz, konu hakkında yine alttaki belgelerden bilgi alabilirsiniz.

- Ubuntu Linux kurulum rehberi
- Windows'un yanına Ubuntu kurmak
- UEFI modunda Ubuntu kurulumu

Herhangi bir kurulum sorunu yaşarsanız Kurulum sorunları sayfasından bilgi alabilirsiniz.

5. Kurulum sonrası ilk ayarları yapın

Preferences-system 64px.png

Ubuntu'yu kurduktan sonra yaygın ihtiyaç duyulan bazı ayarlamalar hakkında bilgi almak ve Ubuntu kullanımı konusunda hızlı bir ilerleme kaydetmek için Ubuntu başlangıç kılavuzu ve Sıkça sorulan sorular sayfalarını okumanızı tavsiye ederiz.

Güncellemeleri yükleyin

Yeni bir Ubuntu sürümünü kurmuş olsanız dahi kurulum sonrasında güncelleştirmeleri hemen yüklemenizi tavsiye ederiz. Bu olası hataları en aza indirmenizi sağlar ayrıca yüklü yazılımların paketlenen son sürümlerini kullanabilmenzi sağlar. Güncellemeleri elle kontrol etmek için etkinliklere girip "güncelle" gibi bir sözcüğü aratarak "Yazılım Güncelleştirici" aracını çalıştırın.

MP4, AVI gibi dosyaları oynatabilmek için...

Ubuntu kurulumunun resimde görülen aşamasında; ek çoklu ortam desteği (.mp4, .avi desteği gibi) ve bazı ekran kartı, Wi-fi aygıtlarının desteklenmesi için gerekli üçüncü parti yazılımların kurulması ile ilgili bir seçenek bulunur. Bu seçeneği işaretlediyseniz Ubuntu'yu kurduğunuzda çoklu ortam desteği de hazır olacaktır. Kurulumda bu onay kutucuğunu farketmediyseniz ya da işaretlemediyseniz kurulumdan sonra ubuntu-restricted-addons isimli paketi yükleyerek çoklu ortam desteğini sağlayabilirsiniz ya da daha geniş kapsamlı eklentiler sunan ubuntu-restricted-extras isimli eklenti paketini yüklemeyi tercih edebilirsiniz. Bu paket çoklu ortam desteğinin yanı sıra Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini sisteme ekleyen ttf-mscorefonts-installer paketini içerir, parola korumalı .rar biçimli arşiv dosyaların açılabilmesi için gerekli unrar paketini içerir, MP3 üretmek için gerekli lame paketini ve diğer bazı eklentileri içerir. Tüm bu eklentiler çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almamaktadır. Bu paketi yüklemek için Uçbirim komut satırı ekranını açın (klavyeden Ctrl+Alt+T kısayolu ile açabilirsiniz). Alttaki komutu yapıştırıp Enter tuşuna basın.
sudo apt-get install ubuntu-restricted-extras
Komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkacaktır. Parolanızı yazarken sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam ediniz. Ardından alttaki gibi bir onay ekranı karşınıza gelebilir.
Devam etmek istiyor musunuz? [E/h]
Burada E harfi evet, h harfi hayır anlamındadır. Klavyeden e tuşuna tıklayıp Enter yaparak devam edin.
Yükleme işlemleri devam ederken TrueType yazı tiplerinin lisans anlaşmasını onaylamanızı isteyen mavi renkli bir ekran karşınıza gelir. Uçbirim ekranında fare ile işaretleme yapılamadığından, bu ekranda klavyeden sekme (tab) tuşunu kullanarak onay düğmesinin üzerine gelip Enter ile onaylayabilirsiniz.


Ekran kartı sürücü değişikliği...

Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için otomatik olarak ya açık kaynak sürücü paketi ya da resmi kapalı kodlu (sahipli) sürücü paketi yüklenerek kullanımda olur. Açık kaynak kodlu sürücüler çoğunlukla ekran kartının resmi üreticileri tarafından değil açık kaynak yazılım toplulukları tarafından geliştirilen resmi olmayan sürücülerdir. Bu sürücüler 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi ya da tam performansla çalışabilmesi için yeterli gelmezler. Sisteminizde halihazırda açık kaynaklı bir ekran kartı sürücü paketi kullanımda ise, ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan, sahipli olarak ifade edilen kapalı kodlu resmi sürücü paketlerini kullanmanız gerekir. Bunun için İnternetten ya da başka kaynaklardan herhangi bir sürücü aramanıza gerek yoktur. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi Yazılım ve Güncelleştirmeler aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamadan önce Ekran kartları sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.

İlgili maddeler

Dış bağlantılar

"https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kurulum&oldid=24096" sayfasından alınmıştır