Kurulum: Revizyonlar arasındaki fark

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
kDeğişiklik özeti yok
kDeğişiklik özeti yok
 
(Aynı kullanıcının aradaki diğer 38 değişikliği gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
{{Konum|[[Kurulum]]}}
__NOTOC____NOEDITSECTION__
__NOTOC____NOEDITSECTION__
{| cellspacing="0" style="width:100%; text-align:left; margin: 0px 0px 12px 0px; border: 2px solid #df4814;"
== 1. Ubuntu kurulum dosyasını indirin ==
|- valign="middle"
[[Dosya:Down 64px.png|64px|right|link=http://www.ubuntu.com/download/desktop]]
| colspan="2" style="background:#df4814; padding: 6px 9px 6px 20px;"| <span style="font-size: 110%; font-weight: bold; color: #FFFFFF;"> 1. Ubuntu kurulum dosyasını indirin </span>
Ubuntu evde ve işyerinde kullanmak için tamamen ücretsizdir. Ubuntu'yu indirmek için [http://www.ubuntu.com/download/desktop indirme sayfasındaki] Download düğmesine tıklayın. İndirme sayfasında dönem dönem iki farklı Ubuntu sürümü yer alabilir. Bu sürümlerden birin yanında "LTS" yazar, bu kısaltma söz konusu sürümün uzun süreli (5 yıl) destek sürümü olduğunu ifade eder. Diğeri ise 9 ay desteklenen, bu süre sonunda desteklenmesi için sürüm yükseltmeyi gerektiren fakat daha güncel olan, ara sürümdür. Ayrıntılı bilgi için [[Ubuntu nedir?#LTS mi yoksa ara sürüm mü tercih etmeliyim?|buraya]] bakabilirsiniz.
|-
| style="background:#f9f9f9; padding: 0px 0px 0px 11px;"|
[[Dosya:Down 64px.png|64px|center|link=http://www.ubuntu.com/download/desktop]]
| style="background:#f9f9f9; padding: 10px 9px 10px 5px;"|
* Ubuntu tamamen ücretsizdir. Ubuntu, kurulum için iki farklı sürüm sunmaktadır. İlki, '''LTS''' (Long Term Support) olarak adlandırılan yani uzun süreli desteğe sahip olan sürümdür. Bu sürüm oldukça kararlıdır fakat güncellik olarak uygulamaları geriden takip etmektedir. Toplam destek süresi beş senedir. Beş sene boyunca yükseltme veya yeniden kurulum ihtiyacı hissetmeden kararlı bir sürüm kullanmak istiyorsanız LTS sürümü seçebilirsiniz.


: Diğer seçenek ise '''ara sürümler'''dir. Ara sürümler mümkün olan en güncel paketleri barındırır, buna bağlı olarak da hata yaşanması ihtimali LTS sürümlere göre daha fazladır. Ara sürümler dokuz ay boyunca desteklenirler. Bu aşamadan sonra sürüm yükseltilmesi gerekmektedir. Yenilikleri takip etmek ve uygulamaların en güncel sürümlerini kullanmak istiyorsanız ara sürümleri tercih edebilirsiniz.
Download düğmesine tıkladıktan bir kaç saniye sonra indirme işlemi otomatik başlayacaktır.


* Ubuntu'nun size uygun son sürümünü indirmek için web sitesindeki [http://www.ubuntu.com/download/desktop '''indirme'''] sayfasına girin. Orada indirmek istediğiniz sürümün yanındaki kutucuktan 32bit - 64bit seçimini yapın (2 GB'dan düşük RAM'e sahip eski bir bilgisayara sahipseniz 32 bit seçeneğini kullanın), "Download" düğmesine tıklayın. Karşınıza, Ubuntu'ya bağışta bulunabileceğiniz bir sayfa çıkacaktır. Burada isterseniz bağışta bulunabilirsiniz ya da doğrudan sayfanın sol altında yer alan "'''Not now, take me to the download'''" bağlantısına tıklayarak indirme işlemini başlatabilirsiniz.
İndirdiğiniz .iso uzantılı dosya Windows ortamında bir arşiv (rar, zip vb.) dosyası gibi görünebilir, ancak bu dosyayı kesinlikle WinRar gibi programlarla açmaya çalışmayınız.


* İndirdiğiniz .iso uzantılı dosya Windows ortamında bir arşiv (rar, zip vb.) dosyası gibi görünecektir, ancak bu dosyayı kesinlikle WinRar, WinZip gibi programlarla açmaya çalışmayınız.
== 2. Ubuntu USB belleği ya da DVD'sini hazırlayın ==
|}
[[Dosya:Media-optical-dvd-usb 64px.png|64px|right|link=]]
İndirdiğiniz Ubuntu kurulum dosyasını bir USB belleğe ya da DVD'ye yazdırmanız gerekir. Ancak USB ya da DVD'ye yazdırma işlemini alttaki belgelerde belirtilen şekilde yapmalısınız aksi taktirde hazırladığınız USB bellek ya da DVD, açılışta başlatılabilir özellikte olmaz.


{| cellspacing="0" style="width:100%; text-align:left; margin: 0px 0px 12px 0px; border: 2px solid #df4814;"
Windows ortamında USB belleğe ve DVD'ye yazdırma işlemi hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:
|- valign="middle"
::'''-''' [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]]
| colspan="2" style="background:#df4814; padding: 6px 9px 6px 20px;"| <span style="font-size: 110%; font-weight: bold; color: #FFFFFF;"> 2. Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini hazırlayın </span>
::'''-''' [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]]
|-
| style="background:#f9f9f9; padding: 0px 0px 0px 11px;"|
[[Dosya:Media-optical-dvd-usb 64px.png|64px|center|link=]]
| style="background:#f9f9f9; padding: 10px 9px 10px 5px;"|
* İndirdiğiniz Ubuntu kurulum dosyasını isterseniz bir DVD'ye yazdırabileceğiniz gibi bir USB belleğe de yazdırabilirsiniz (''USB bellekten kurulum işlemi, özellikle CD/DVD sürücüsü olmayan bilgisayarlar için zaruri bir ihtiyaçtır''). Burada DVD ya da USB belleğe yazdırma işlemini alttaki belgelerde belirtilen şekilde yapmalısınız aksi taktirde hazırladığınız DVD ya da USB bellek, açılışta başlatılabilir özellikte olmaz.


* Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini Windows yüklü bir bilgisayarda gerçekleştirebileceğiniz gibi hali hazırda Linux veya bir başka işletim sisteminin yüklü olduğu bir bilgisayarda da gerçekleştirebilirsiniz. DVD ya da USB belleğe yazdırma işlemleri hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:
Kuruluma başlamadan önce önemli verilerinizi harici bir aygıta yedekleyiniz.
::-[[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]]
::-[[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]]


* Kuruluma başlamadan önce önemli verilerinizi harici bir aygıta yedeklemenizi tavsiye ederiz.
== 3. Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatın ==
|}


{| cellspacing="0" style="width:100%; text-align:left; margin: 0px 0px 12px 0px; border: 2px solid #df4814;"
[[Dosya:Poweronbios.png|370px|right|thumb|Tipik bir bilgisayar açılış ekranı. Ayarlara girmek için<br>Delete tuşuna basılması gerektiği yazıyor.]]
|- valign="middle"
Kuruluma başlayabilmek öncelikle bilgisayarınızı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlatmanız gerekli. Bunun için Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini bilgisayarınıza takıp bilgisayarı yeniden başlatın. Bilgisayarınız yeniden başlarken henüz BIOS ekranındayken bir tuş yardımıyla BIOS ayarlarına girerek açılış önceliğini sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe getirmeniz gerekli. Günümüz bilgisayarlarının pek çoğunda bilgisayarın güç düğmesine bastıktan sonra BIOS ekranındayken klavyeden '''F12''' tuşuna tıklanarak açılış önceliğini belirleme menüsüne kısayoldan ulaşılabilmektedir. Bazı bilgisayarlarda ilgili ayara ulaşabilmek için '''F2, ESC, F8, Delete''' gibi tuşlardan biri kullanılmaktadır. Hangi tuşun kullanılması gerektiği bilgisayar açılırken ekranın altında kısa bir süreliğine yazılı olarak görüntülenir. Ayrıca günümüzde bazı bilgisayarlar, bu menüyü kullanmasanız bile USB'den otomatik olarak önyükleme yapar, yani Ubuntu USB belleğini takıp bilgisayarı yeniden başlattığınızda otomatikman buradan başlatabilir, eğer başlamazsa açılışta F12 tuşuna basılı tutmayı deneyebilirsiniz.
| colspan="2" style="background:#df4814; padding: 6px 9px 6px 20px;"| <span style="font-size: 110%; font-weight: bold; color: #FFFFFF;"> 3. Kuruluma başlayın </span>
|-
| style="background:#f9f9f9; padding: 0px 0px 0px 11px;"|
[[Dosya:Ubiquity 64px.png|64px|center|link=]]
| style="background:#f9f9f9; padding: 10px 9px 10px 5px;"|
* Hazırladığınız Ubuntu DVD'sini ya da USB belleğini takıp bilgisayarınızı bu DVD ya da USB bellekten başlatın. Bir bilgisayarı CD/DVD'den ya da USB bellekten nasıl başlatabileceğiniz konusunda bir bilginiz yok ise konu hakkında geniş bilgi [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak|buraya]] bakabilirsiniz.
* Altta bağlantısı verilen kurulum rehberlerinden faydalanarak kurulumu gerçekleştirin. Dilerseniz bilgisayarızdaki mevcut Windows işletim sistemini kaldırmadan Ubuntu'yu yükleyip her iki sistemi de kullanabilirsiniz, konu hakkında yine alttaki belgelerden bilgi alabilirsiniz.


:: - [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]]
'''-''' Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatma konusunda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak|buraya]] bakabilirsiniz.
:: - [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]]
:: - [[UEFI modunda Ubuntu kurulumu]]
:: - [[Kurulumda elle disk bölümlendirme]] (deneyimli kullanıcılar için)
|-
| style="background:#f9f9f9; padding: 0px 0px 0px 11px;"|
[[Dosya:Gtk-info 64px.png|64px|center|link=]]
| style="background:#f9f9f9; padding: 10px 9px 10px 5px;"| <span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"> Eğer herhangi bir kurulum sorunu yaşarsanız...</span>


Kurulum sorunlarının pek çoğu (kurulumda hata verme, donma gibi) kullanılan Ubuntu DVD'sinin düzgün yazılmamış olmasından ya da indirilen Ubuntu ISO dosyasının İnternetten kaynaklanan sebeplerle düzgün inmemiş olmasından kaynaklanır. Bu ihtimallere karşı şu hususlara dikkat etmelisiniz:
'''-''' Her şeye rağmen bilgisayar, Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlamıyorsa [[Kurulum sorunları]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.


:* İndirdiğiniz ISO dosyasını içeriğini açmamalısınız.
==4. Kuruluma başlayın ==
:* İndirdiğiniz dosyanın İnternetten düzgün inmiş olup olmadığını kontrol etmek için [[md5 kontrolü]]nü yapabilirsiniz. İndirdiğiniz Ubuntu sürümünün orijinal  md5 değerini [https://help.ubuntu.com/community/UbuntuHashes şuradan] öğrenebilirsiniz.
[[Dosya:Kurulum 01.png|370px|right]]
:* İndirdiğiniz dosyayı veri diski olarak değil [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak|kalıp yazdırma]] seçeneğini kullanarak yazdırmalısınız, aksi taktirde hazırladığınız DVD, açılışta başlama özelliğine sahip olmaz.
Bilgisayarı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlattıp bir kaç saniye bekledikten sonra resimdeki görüntü karşınıza gelecektir. Altta bağlantısı verilen kurulum rehberlerinden faydalanarak kurulumu gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz bilgisayarızdaki mevcut Windows işletim sistemini kaldırmadan Ubuntu'yu yükleyip her iki sistemi de kullanabilirsiniz, konu hakkında yine alttaki belgelerden bilgi alabilirsiniz.
:* Yazdırma işlemini en düşük hızda gerçekleştiriniz.


Kurulum sorunlarının bir bölümü de donanım kaynaklı olabilmektedir. Ubuntu kurulumu sırasında veya kurulum tamamlandıktan hemen sonra; siyah bir ekrana düşme, masaüstünün açılmaması, çizik çizik ya da bozuk bir ekranla karşılaşma gibi bir sorunla karşılaşırsanız ya da içinde "''acpi=off''", "''nomodeset''", "''noapic''" ve "''nolapic''" gibi kelimelerin geçtiği bir hata iletisi alırsanız Ubuntu kurulum işlemini [[Çekirdek önyükleme seçenekleri]] sayfasında anlatıldığı şekilde yaparak sorunu atlatabilirsiniz.
::'''-''' [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]]
|}
::'''-''' [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]]
::'''-''' [[UEFI modunda Ubuntu kurulumu]]


{| cellspacing="0" style="width:100%; text-align:left; margin: 0px 0px 12px 0px; border: 2px solid #df4814;"
Herhangi bir kurulum sorunu yaşarsanız [[Kurulum sorunları]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.
|- valign="middle"
 
| colspan="2" style="background:#df4814; padding: 6px 9px 6px 20px;"| <span style="font-size: 110%; font-weight: bold; color: #FFFFFF;"> 4. Kurulum sonrası ilk ayarları yapın </span>
==5. Kurulum sonrası ilk ayarları yapın ==
|-
[[Dosya:Preferences-system 64px.png|64px|right|link=]]
| style="background:#f9f9f9; padding: 0px 0px 0px 11px;"|
Ubuntu'yu kurduktan sonra yaygın ihtiyaç duyulan bazı ayarlamalar hakkında bilgi almak ve Ubuntu kullanımı konusunda hızlı bir ilerleme kaydetmek için [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] ve [[SSS#Genel kullanım|Sıkça sorulan sorular]] sayfalarını okumanızı tavsiye ederiz.
[[Dosya:Preferences-system 64px.png|64px|center|link=]]
| style="background:#f9f9f9; padding: 10px 9px 10px 5px;"|
Ubuntu kurduktan sonra yaygın ihtiyaç duyulan bazı ayarlamalar hakkında bilgi almak ve Ubuntu kullanımı konusunda hızlı bir ilerleme kaydetmek için [[Windows'tan Ubuntu'ya geçiş]] ve [[SSS#Genel kullanım|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfalarını okumanızı tavsiye ederiz.


<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Güncellemeleri yükleyin'' </u></span><br>
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Güncellemeleri yükleyin'' </u></span><br>


::Ubuntu'da karşılaşılabilecek olası hataları en aza indirmek ve yüklü yazılımların paketlenen son sürümlerini kullanabilmek için tüm güncellemeleri yüklemeniz tavsiye edilir. Güncellemeler öntanımlı olarak arkaplanda otomatik olarak denetlenmekte ve güncellenecek paketler varsa otomatikman kullanıcıya bildirilmektedir. Güncellemeleri elle kontrol için [[seçke]] arama kutucuğuna "''güncelle''" gibi bir ibare yazarak "''Yazılım Güncelleştirici''" aracına ulaşabilirsiniz.
:: Yeni bir Ubuntu sürümünü kurmuş olsanız dahi kurulum sonrasında güncelleştirmeleri hemen yüklemenizi tavsiye ederiz. Bu olası hataları en aza indirmenizi sağlar ayrıca yüklü yazılımların paketlenen son sürümlerini kullanabilmenzi sağlar. Güncellemeleri elle kontrol etmek için etkinliklere girip "''güncelle''" gibi bir sözcüğü aratarak "''Yazılım Güncelleştirici''" aracını çalıştırın.
 
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''MP4, AVI gibi dosyaları oynatabilmek için...''</u></span><br>
::Ubuntu kurulumunun [[:Dosya:Kurulum 04.png|'''resimde''']] görülen aşamasında; ek çoklu ortam desteği (.mp4, .avi desteği gibi) ve bazı ekran kartı, Wi-fi aygıtlarının desteklenmesi için gerekli üçüncü parti yazılımların kurulması ile ilgili bir seçenek bulunur. Bu seçeneği işaretlediyseniz Ubuntu'yu kurduğunuzda çoklu ortam desteği de hazır olacaktır. Kurulumda bu onay kutucuğunu farketmediyseniz ya da işaretlemediyseniz kurulumdan sonra '''ubuntu-restricted-addons''' isimli paketi yükleyerek çoklu ortam desteğini sağlayabilirsiniz ya da daha geniş kapsamlı eklentiler sunan '''ubuntu-restricted-extras''' isimli eklenti paketini yüklemeyi tercih edebilirsiniz. Bu paket çoklu ortam desteğinin yanı sıra Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini sisteme ekleyen ''ttf-mscorefonts-installer'' paketini içerir, parola korumalı .rar biçimli arşiv dosyaların açılabilmesi için gerekli ''unrar'' paketini içerir, MP3 üretmek için gerekli ''lame'' paketini ve diğer bazı eklentileri içerir. Tüm bu eklentiler çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almamaktadır. Bu paketi yüklemek için [[Uçbirim]] komut satırı ekranını açın (klavyeden Ctrl+Alt+T kısayolu ile açabilirsiniz). Alttaki komutu yapıştırıp Enter tuşuna basın.
 
::{{bc|sudo apt-get install ubuntu-restricted-extras}}
 
::Komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkacaktır. Parolanızı yazarken sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam ediniz. Ardından alttaki gibi bir onay ekranı karşınıza gelebilir.
 
::{{bc|Devam etmek istiyor musunuz? [E/h]}}


<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''MP3, Flash video oynatabilmek ve RAR dosyalarını açabilmek için...''</u></span><br>
::Burada E harfi evet, h harfi hayır anlamındadır. Klavyeden e tuşuna tıklayıp Enter yaparak devam edin.


::Ubuntu kurulumunun ilk aşamalarında dikkat ettiyseniz "[[:Dosya:Kurulum 02.png|Üçüncü parti yazılımı kur]]" şeklinde bir seçenek vardı. Eğer bu seçeneği işaretlemeden geçtiyseniz [[Ubuntu Yazılım Merkezi]]ni açın ve "''Ubuntu Kısıtlı İlaveleri''" ('''ubuntu-restricted-extras''') paketini kurun. Bu paket; MP3, Flash, WMV vb. ortamları oynatabilmek için gerekli eklentileri yükler ayrıca Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini, .rar dosyalarını açabilmek için gerekli ''unrar'' eklentisini ve diğer bazı eklentileri yükler. Tüm bu eklentiler lisanslarındaki kısıtlayıcı nitelikler nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almamaktadır.
::Yükleme işlemleri devam ederken TrueType yazı tiplerinin lisans anlaşmasını onaylamanızı isteyen mavi renkli bir ekran karşınıza gelir. Uçbirim ekranında fare ile işaretleme yapılamadığından, bu ekranda klavyeden sekme (tab) tuşunu kullanarak onay düğmesinin üzerine gelip Enter ile onaylayabilirsiniz.


::"Ubuntu Kısıtlı İlaveleri" paketi içinde yer alan "unrar" eklentisi .rar biçimli dosyaları açabilme desteği sağlar. Rar biçiminde arşivleme yapabilme desteği için ise ayrıca '''''rar''''' isimli paketi kurunuz.


<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Ekran kartı ayarlarını değiştirmeniz gerekirse...'' </u></span><br>
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Ekran kartı sürücü değişikliği...'' </u></span><br>


::Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için genellikle açık kaynak toplulukları tarafından yazılmış sürücü paketleri kurulur. Ancak bu sürücüler üç boyutlu oyunların, vb. 3B yazılımların çalışabilmesi için yeterli gelmeyebilir. Sisteminizde kullanabilecek başka sürücü seçeneklerinin bulunup bulunmadığını kontrol etmek ve değiştirmek için '''Sistem Ayarları > Yazılım & Güncellemeler > Ek Sürücüler''' yolunu izleyebilirsiniz. Eğer sisteminiz ile beraber öntanımlı yüklü gelen sürücüler düzgün çalışıyor ve performansı ihtiyaçlarınıza cevap veriyorsa bu sürücüleri değiştirmemeyi tercih edebilirsiniz.
:: Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için otomatik olarak ya '''açık kaynak''' sürücü paketi ya da resmi '''kapalı kodlu (sahipli)''' sürücü paketi yüklenerek kullanımda olur. Açık kaynak kodlu sürücüler çoğunlukla ekran kartının resmi üreticileri tarafından değil açık kaynak yazılım toplulukları tarafından geliştirilen resmi olmayan sürücülerdir. Bu sürücüler 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi ya da tam performansla çalışabilmesi için yeterli gelmezler. Sisteminizde halihazırda açık kaynaklı bir ekran kartı sürücü paketi kullanımda ise, ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan, sahipli olarak ifade edilen kapalı kodlu resmi sürücü paketlerini kullanmanız gerekir. Bunun için İnternetten ya da başka kaynaklardan herhangi bir sürücü aramanıza gerek yoktur. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamadan önce [[Ekran kartları]] sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.
::{{Uyarı|Ekran kartı sürücülerinde değişiklik yapılması işlemi, masaüstünün açılmaması gibi kritik bir soruna yol açabilir! Ekran kartı ayarları hakkında detaylı bilgi için [[Ekran kartları]] maddesine bakınız.}}
|}


== ''İlgili maddeler'' ==
== İlgili maddeler ==
* [[UEFI ve BIOS hakkında detaylı bilgiler]]
* [[ISO dosyasını doğrulama]]
* [[Kurulu sistemi bir üst Ubuntu sürümüne güncelleme]]
* [[Kurulu sistemi bir üst Ubuntu sürümüne güncelleme]]
* [[Taşınabilir diske Ubuntu kurulumu]]


== Dış bağlantılar ==
* [https://ubuntu.com/tutorials/install-ubuntu-desktop#1-overview Install Ubuntu desktop] (ubuntu.com)
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/index.html Linux Mint installation guide]
* [https://itsfoss.com/dual-boot-hdd-ssd/ Dual Booting Ubuntu and Windows With a SSD and a HDD]
[[Kategori:Kurulum| ]]
[[Kategori:Kurulum| ]]

20.02, 5 Mayıs 2022 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

1. Ubuntu kurulum dosyasını indirin

Down 64px.png

Ubuntu evde ve işyerinde kullanmak için tamamen ücretsizdir. Ubuntu'yu indirmek için indirme sayfasındaki Download düğmesine tıklayın. İndirme sayfasında dönem dönem iki farklı Ubuntu sürümü yer alabilir. Bu sürümlerden birin yanında "LTS" yazar, bu kısaltma söz konusu sürümün uzun süreli (5 yıl) destek sürümü olduğunu ifade eder. Diğeri ise 9 ay desteklenen, bu süre sonunda desteklenmesi için sürüm yükseltmeyi gerektiren fakat daha güncel olan, ara sürümdür. Ayrıntılı bilgi için buraya bakabilirsiniz.

Download düğmesine tıkladıktan bir kaç saniye sonra indirme işlemi otomatik başlayacaktır.

İndirdiğiniz .iso uzantılı dosya Windows ortamında bir arşiv (rar, zip vb.) dosyası gibi görünebilir, ancak bu dosyayı kesinlikle WinRar gibi programlarla açmaya çalışmayınız.

2. Ubuntu USB belleği ya da DVD'sini hazırlayın

Media-optical-dvd-usb 64px.png

İndirdiğiniz Ubuntu kurulum dosyasını bir USB belleğe ya da DVD'ye yazdırmanız gerekir. Ancak USB ya da DVD'ye yazdırma işlemini alttaki belgelerde belirtilen şekilde yapmalısınız aksi taktirde hazırladığınız USB bellek ya da DVD, açılışta başlatılabilir özellikte olmaz.

Windows ortamında USB belleğe ve DVD'ye yazdırma işlemi hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:

- Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak
- Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak

Kuruluma başlamadan önce önemli verilerinizi harici bir aygıta yedekleyiniz.

3. Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatın

Tipik bir bilgisayar açılış ekranı. Ayarlara girmek için
Delete tuşuna basılması gerektiği yazıyor.

Kuruluma başlayabilmek öncelikle bilgisayarınızı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlatmanız gerekli. Bunun için Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini bilgisayarınıza takıp bilgisayarı yeniden başlatın. Bilgisayarınız yeniden başlarken henüz BIOS ekranındayken bir tuş yardımıyla BIOS ayarlarına girerek açılış önceliğini sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe getirmeniz gerekli. Günümüz bilgisayarlarının pek çoğunda bilgisayarın güç düğmesine bastıktan sonra BIOS ekranındayken klavyeden F12 tuşuna tıklanarak açılış önceliğini belirleme menüsüne kısayoldan ulaşılabilmektedir. Bazı bilgisayarlarda ilgili ayara ulaşabilmek için F2, ESC, F8, Delete gibi tuşlardan biri kullanılmaktadır. Hangi tuşun kullanılması gerektiği bilgisayar açılırken ekranın altında kısa bir süreliğine yazılı olarak görüntülenir. Ayrıca günümüzde bazı bilgisayarlar, bu menüyü kullanmasanız bile USB'den otomatik olarak önyükleme yapar, yani Ubuntu USB belleğini takıp bilgisayarı yeniden başlattığınızda otomatikman buradan başlatabilir, eğer başlamazsa açılışta F12 tuşuna basılı tutmayı deneyebilirsiniz.

- Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatma konusunda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz buraya bakabilirsiniz.

- Her şeye rağmen bilgisayar, Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlamıyorsa Kurulum sorunları sayfasından bilgi alabilirsiniz.

4. Kuruluma başlayın

Kurulum 01.png

Bilgisayarı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlattıp bir kaç saniye bekledikten sonra resimdeki görüntü karşınıza gelecektir. Altta bağlantısı verilen kurulum rehberlerinden faydalanarak kurulumu gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz bilgisayarızdaki mevcut Windows işletim sistemini kaldırmadan Ubuntu'yu yükleyip her iki sistemi de kullanabilirsiniz, konu hakkında yine alttaki belgelerden bilgi alabilirsiniz.

- Ubuntu Linux kurulum rehberi
- Windows'un yanına Ubuntu kurmak
- UEFI modunda Ubuntu kurulumu

Herhangi bir kurulum sorunu yaşarsanız Kurulum sorunları sayfasından bilgi alabilirsiniz.

5. Kurulum sonrası ilk ayarları yapın

Preferences-system 64px.png

Ubuntu'yu kurduktan sonra yaygın ihtiyaç duyulan bazı ayarlamalar hakkında bilgi almak ve Ubuntu kullanımı konusunda hızlı bir ilerleme kaydetmek için Ubuntu başlangıç kılavuzu ve Sıkça sorulan sorular sayfalarını okumanızı tavsiye ederiz.

Güncellemeleri yükleyin

Yeni bir Ubuntu sürümünü kurmuş olsanız dahi kurulum sonrasında güncelleştirmeleri hemen yüklemenizi tavsiye ederiz. Bu olası hataları en aza indirmenizi sağlar ayrıca yüklü yazılımların paketlenen son sürümlerini kullanabilmenzi sağlar. Güncellemeleri elle kontrol etmek için etkinliklere girip "güncelle" gibi bir sözcüğü aratarak "Yazılım Güncelleştirici" aracını çalıştırın.

MP4, AVI gibi dosyaları oynatabilmek için...

Ubuntu kurulumunun resimde görülen aşamasında; ek çoklu ortam desteği (.mp4, .avi desteği gibi) ve bazı ekran kartı, Wi-fi aygıtlarının desteklenmesi için gerekli üçüncü parti yazılımların kurulması ile ilgili bir seçenek bulunur. Bu seçeneği işaretlediyseniz Ubuntu'yu kurduğunuzda çoklu ortam desteği de hazır olacaktır. Kurulumda bu onay kutucuğunu farketmediyseniz ya da işaretlemediyseniz kurulumdan sonra ubuntu-restricted-addons isimli paketi yükleyerek çoklu ortam desteğini sağlayabilirsiniz ya da daha geniş kapsamlı eklentiler sunan ubuntu-restricted-extras isimli eklenti paketini yüklemeyi tercih edebilirsiniz. Bu paket çoklu ortam desteğinin yanı sıra Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini sisteme ekleyen ttf-mscorefonts-installer paketini içerir, parola korumalı .rar biçimli arşiv dosyaların açılabilmesi için gerekli unrar paketini içerir, MP3 üretmek için gerekli lame paketini ve diğer bazı eklentileri içerir. Tüm bu eklentiler çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almamaktadır. Bu paketi yüklemek için Uçbirim komut satırı ekranını açın (klavyeden Ctrl+Alt+T kısayolu ile açabilirsiniz). Alttaki komutu yapıştırıp Enter tuşuna basın.
sudo apt-get install ubuntu-restricted-extras
Komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkacaktır. Parolanızı yazarken sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam ediniz. Ardından alttaki gibi bir onay ekranı karşınıza gelebilir.
Devam etmek istiyor musunuz? [E/h]
Burada E harfi evet, h harfi hayır anlamındadır. Klavyeden e tuşuna tıklayıp Enter yaparak devam edin.
Yükleme işlemleri devam ederken TrueType yazı tiplerinin lisans anlaşmasını onaylamanızı isteyen mavi renkli bir ekran karşınıza gelir. Uçbirim ekranında fare ile işaretleme yapılamadığından, bu ekranda klavyeden sekme (tab) tuşunu kullanarak onay düğmesinin üzerine gelip Enter ile onaylayabilirsiniz.


Ekran kartı sürücü değişikliği...

Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için otomatik olarak ya açık kaynak sürücü paketi ya da resmi kapalı kodlu (sahipli) sürücü paketi yüklenerek kullanımda olur. Açık kaynak kodlu sürücüler çoğunlukla ekran kartının resmi üreticileri tarafından değil açık kaynak yazılım toplulukları tarafından geliştirilen resmi olmayan sürücülerdir. Bu sürücüler 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi ya da tam performansla çalışabilmesi için yeterli gelmezler. Sisteminizde halihazırda açık kaynaklı bir ekran kartı sürücü paketi kullanımda ise, ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan, sahipli olarak ifade edilen kapalı kodlu resmi sürücü paketlerini kullanmanız gerekir. Bunun için İnternetten ya da başka kaynaklardan herhangi bir sürücü aramanıza gerek yoktur. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi Yazılım ve Güncelleştirmeler aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamadan önce Ekran kartları sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.

İlgili maddeler

Dış bağlantılar