Kurulum

1. Ubuntu kurulum dosyasını indirin

Ubuntu evde ve işyerinde kullanmak için tamamen ücretsizdir. Ubuntu'yu indirmek için indirme sayfasındaki Download düğmesine tıklayın. İndirme sayfasında dönem dönem iki farklı Ubuntu sürümü yer alabilir. Bu sürümlerden birin yanında "LTS" yazar, bu kısaltma söz konusu sürümün uzun süreli (5 yıl) destek sürümü olduğunu ifade eder. Diğeri ise 9 ay desteklenen, bu süre sonunda desteklenmesi için sürüm yükseltmeyi gerektiren fakat daha güncel olan, ara sürümdür. Ayrıntılı bilgi için buraya bakabilirsiniz.

Download düğmesine tıkladıktan bir kaç saniye sonra indirme işlemi otomatik başlayacaktır.

İndirdiğiniz .iso uzantılı dosya Windows ortamında bir arşiv (rar, zip vb.) dosyası gibi görünebilir, ancak bu dosyayı kesinlikle WinRar gibi programlarla açmaya çalışmayınız.

2. Ubuntu USB belleği ya da DVD'sini hazırlayın

İndirdiğiniz Ubuntu kurulum dosyasını bir USB belleğe ya da DVD'ye yazdırmanız gerekir. Ancak USB ya da DVD'ye yazdırma işlemini alttaki belgelerde belirtilen şekilde yapmalısınız aksi taktirde hazırladığınız USB bellek ya da DVD, açılışta başlatılabilir özellikte olmaz.

Windows ortamında USB belleğe ve DVD'ye yazdırma işlemi hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:

- Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak

- Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak

Kuruluma başlamadan önce önemli verilerinizi harici bir aygıta yedekleyiniz.

3. Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatın

Tipik bir bilgisayar açılış ekranı. Ayarlara girmek için
Delete tuşuna basılması gerektiği yazıyor.

Kuruluma başlayabilmek öncelikle bilgisayarınızı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlatmanız gerekli. Bunun için Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini bilgisayarınıza takıp bilgisayarı yeniden başlatın. Bilgisayarınız yeniden başlarken henüz BIOS ekranındayken bir tuş yardımıyla BIOS ayarlarına girerek açılış önceliğini sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe getirmeniz gerekli. Günümüz bilgisayarlarının pek çoğunda bilgisayarın güç düğmesine bastıktan sonra BIOS ekranındayken klavyeden F12 tuşuna tıklanarak açılış önceliğini belirleme menüsüne kısayoldan ulaşılabilmektedir. Bazı bilgisayarlarda ilgili ayara ulaşabilmek için F2, ESC, F8, Delete gibi tuşlardan biri kullanılmaktadır. Hangi tuşun kullanılması gerektiği bilgisayar açılırken ekranın altında kısa bir süreliğine yazılı olarak görüntülenir. Ayrıca günümüzde bazı bilgisayarlar, bu menüyü kullanmasanız bile USB'den otomatik olarak önyükleme yapar, yani Ubuntu USB belleğini takıp bilgisayarı yeniden başlattığınızda otomatikman buradan başlatabilir, eğer başlamazsa açılışta F12 tuşuna basılı tutmayı deneyebilirsiniz.

- Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatma konusunda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz buraya bakabilirsiniz.

- Her şeye rağmen bilgisayar, Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlamıyorsa Kurulum sorunları sayfasından bilgi alabilirsiniz.

4. Kuruluma başlayın

Bilgisayarı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlattıp bir kaç saniye bekledikten sonra resimdeki görüntü karşınıza gelecektir. Altta bağlantısı verilen kurulum rehberlerinden faydalanarak kurulumu gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz bilgisayarızdaki mevcut Windows işletim sistemini kaldırmadan Ubuntu'yu yükleyip her iki sistemi de kullanabilirsiniz, konu hakkında yine alttaki belgelerden bilgi alabilirsiniz.

- Ubuntu Linux kurulum rehberi

- Windows'un yanına Ubuntu kurmak

- UEFI modunda Ubuntu kurulumu

Herhangi bir kurulum sorunu yaşarsanız Kurulum sorunları sayfasından bilgi alabilirsiniz.

5. Kurulum sonrası ilk ayarları yapın

Ubuntu'yu kurduktan sonra yaygın ihtiyaç duyulan bazı ayarlamalar hakkında bilgi almak ve Ubuntu kullanımı konusunda hızlı bir ilerleme kaydetmek için Ubuntu başlangıç kılavuzu ve Sıkça sorulan sorular sayfalarını okumanızı tavsiye ederiz.

Güncellemeleri yükleyin

Yeni bir Ubuntu sürümünü kurmuş olsanız dahi kurulum sonrasında güncelleştirmeleri hemen yüklemenizi tavsiye ederiz. Bu olası hataları en aza indirmenizi sağlar ayrıca yüklü yazılımların paketlenen son sürümlerini kullanabilmenzi sağlar. Güncellemeleri elle kontrol etmek için etkinliklere girip "güncelle" gibi bir sözcüğü aratarak "Yazılım Güncelleştirici" aracını çalıştırın.

MP4, AVI gibi dosyaları oynatabilmek için...

Ubuntu kurulumunun resimde görülen aşamasında; ek çoklu ortam desteği (.mp4, .avi desteği gibi) ve bazı ekran kartı, Wi-fi aygıtlarının desteklenmesi için gerekli üçüncü parti yazılımların kurulması ile ilgili bir seçenek bulunur. Bu seçeneği işaretlediyseniz Ubuntu'yu kurduğunuzda çoklu ortam desteği de hazır olacaktır. Kurulumda bu onay kutucuğunu farketmediyseniz ya da işaretlemediyseniz kurulumdan sonra ubuntu-restricted-addons isimli paketi yükleyerek çoklu ortam desteğini sağlayabilirsiniz ya da daha geniş kapsamlı eklentiler sunan ubuntu-restricted-extras isimli eklenti paketini yüklemeyi tercih edebilirsiniz. Bu paket çoklu ortam desteğinin yanı sıra Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini sisteme ekleyen ttf-mscorefonts-installer paketini içerir, parola korumalı .rar biçimli arşiv dosyaların açılabilmesi için gerekli unrar paketini içerir, MP3 üretmek için gerekli lame paketini ve diğer bazı eklentileri içerir. Tüm bu eklentiler çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almamaktadır. Bu paketi yüklemek için Uçbirim komut satırı ekranını açın (klavyeden Ctrl+Alt+T kısayolu ile açabilirsiniz). Alttaki komutu yapıştırıp Enter tuşuna basın.

sudo apt-get install ubuntu-restricted-extras

Komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkacaktır. Parolanızı yazarken sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam ediniz. Ardından alttaki gibi bir onay ekranı karşınıza gelebilir.

Devam etmek istiyor musunuz? [E/h]

Burada E harfi evet, h harfi hayır anlamındadır. Klavyeden e tuşuna tıklayıp Enter yaparak devam edin.

Yükleme işlemleri devam ederken TrueType yazı tiplerinin lisans anlaşmasını onaylamanızı isteyen mavi renkli bir ekran karşınıza gelir. Uçbirim ekranında fare ile işaretleme yapılamadığından, bu ekranda klavyeden sekme (tab) tuşunu kullanarak onay düğmesinin üzerine gelip Enter ile onaylayabilirsiniz.

Ekran kartı sürücü değişikliği...

Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için otomatik olarak ya açık kaynak sürücü paketi ya da resmi kapalı kodlu (sahipli) sürücü paketi yüklenerek kullanımda olur. Açık kaynak kodlu sürücüler çoğunlukla ekran kartının resmi üreticileri tarafından değil açık kaynak yazılım toplulukları tarafından geliştirilen resmi olmayan sürücülerdir. Bu sürücüler 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi ya da tam performansla çalışabilmesi için yeterli gelmezler. Sisteminizde halihazırda açık kaynaklı bir ekran kartı sürücü paketi kullanımda ise, ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan, sahipli olarak ifade edilen kapalı kodlu resmi sürücü paketlerini kullanmanız gerekir. Bunun için İnternetten ya da başka kaynaklardan herhangi bir sürücü aramanıza gerek yoktur. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi Yazılım ve Güncelleştirmeler aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamadan önce Ekran kartları sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.

İlgili maddeler

• UEFI ve BIOS hakkında detaylı bilgiler
• ISO dosyasını doğrulama
• Kurulu sistemi bir üst Ubuntu sürümüne güncelleme

Dış bağlantılar

• Install Ubuntu desktop (ubuntu.com)
• Linux Mint installation guide
• Dual Booting Ubuntu and Windows With a SSD and a HDD