GNOME kabuk eklentileri: Revizyonlar arasındaki fark

19.33, 19 Aralık 2021 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

GNOME kabuk eklentleri, Ubuntu gibi GNOME kabuğunu kullanan Linux dağıtımlarında masaüstüne ek özellikler ya da değişiklikler getiren minik programcıklardır. Eklentilerin bir çoğu GNOME projesi dışından üçüncü parti yazılım geliştiricileri tarafından geliştirilmektedir. Eklentiler sayesinde sisteminize yeni özellikler ekleyebilir, çeşitli özelleştirmeler yapabilirsiniz.

Eklentilerin bir çoğu üçüncü parti yazılım geliştiricileri tarafından geliştirilmektedir. Kurduğunuz eklentiler sisteminizin kararlılığını etkileyebilir ve çeştli sorunlara yol açabilir. Böyle bir durumda tüm eklentileri devre dışı bırakmayı deneyebilirsiniz.

Eklentilerin kurulması ve yönetilmesi

GNOME eklentilerini, Web tarayıcınızı kullanarak https://extensions.gnome.org adresinden kurabilir ve aynı site üzerinden yönetebilirsiniz. Ancak bunun için öncelikle, kullandığınız web tarayıcının (Firefox, Chrome/Chromium, Opera vb.) GNOME ile bütünleşmesini sağlamamız gerekli. Bunun için “GNOME Shell integration” isimli bütünleşme eklentisini tarayıcınıza yükleyeceğiz. Şimdi web tarayıcınızda https://extensions.gnome.org/ adresine girin, sayfanın başında resimdeki gibi bir bilgi çubuğu ortaya çıkacak ve gerekli bütünleşme eklentisini kurmanız için bir bağlantı verilecektir. Resimde gösterilen bu bağlantıya tıklayarak eklentiyi yükleyebilirsiniz.

İsterseniz bu bütünleşme eklentisini üstte bahsedilen bağlantıyı kullanmak yerine tarayıcının kendi eklentisi sitesi üzerinden de yükleyebilirsiniz.

Chrome, Chromium ve Vivaldi için: Chrome Web Mağazası
Mozilla Firefox için: Firefox Eklentileri
Opera için: Opera Eklentileri

Bütünleşme eklentisini yükledik. Ancak Ubuntu kullanıcıları olarak ilaveten uçbirimde alttaki komutu yürütmemiz gerekli (komut içinde "chrome" sözcüğünün geçmesi sizi yanıltmasın Firefox kullansanız da bu komutu yürütmeniz gerekir).

sudo apt-get install chrome-gnome-shell

Komutu girdikten sonra işlemlerin devam etmesi için E/h şeklinde (yani Evet/hayır) bir satır gelir, burada klavyeden e tuşuna basın, Enter yaparak onaylayın.

Bir eklentinin kurulması:

Yapılması gereken işlemleri tamamladık şimdi bir eklenti kurmayı deneyelim. Web sitesinde herhangi bir eklenti belirleyin ve üzerine tıklayın. Açılan sayfa içinde OFF yazan bir düğmenin karşınıza gelmesi gerekir. Bu düğmeyi ON konumuna getirerek o eklentiyi kolayca kurabilirsiniz.

Eklentilerin yönetilmesi:

Kurduğumuz tüm eklentileri yönetmek için sitede üst bölümde yer alan Installed extensions düğmesine tıklayın. Burada, sisteminizde yüklü bulunan tüm eklentiler listelenir ve yönetmeniz için gerekli çeşitli düğmeler (açma-kapama, silme, ayarlarını özelleştirme, güncelleme gibi) yer alır. Eğer eklenti, özelleştirme yapabilmek için herhangi bir ayar seçeneğine sahip değilse, burada bununla ilgili bir düğme de bulunmaz.

Gnome eklenti sitesinde "Installed extensions" (Kurulu eklentiler) sekmesi

"Uzantılar" aracı ile eklentilerin yönetilmesi

Kurulu eklentileri yönetmek için "Uzantılar" (gnome-shell-extensions) aracı da kullanılabilir. Bu araç, kurduğunuz eklentileri kısayoldan açıp-kapatmanızı ve yönetmenizi sağlar. Ayrıca kurduğunuz eklentiler nedeniyle herhangi bir sistemsel sorun yaşamanız halinde bir düğme ile tüm eklentileri devre dışı bırakabilmenize imkan verir.

Uzantılar arayüzü

Uzantılar aracını uygulama mağazasından kurabilirsiniz. Ubuntu kurulumu ile birlikte Desktop icons, Ubuntu appindicators ve Ubuntu dock adında bazı eklentiler yüklü gelir. Bu eklentiler, sahte eklenti olarak nitelendirilmekte olup Ubuntu geliştricileri tarafından, öntanımlı GNOME kabuğu üzerinde yapılmış çeşitli özelleştirmeleri içerir. Örneğin GNOME masaüstü ortamının rıhtım ile Ubuntu'nun rıhtımı birbirinden farklı görünüme ve özelliklere sahiptir, bu farklılık Ubuntu dock eklentisi ile ilgilidir.

Eklentilerin elle kurulması

GNOME eklentilerini kurmak için esas yol yukarıda açıklanan web tarayıcı bütünleşmesini sağlayarak web arayüzü üzerinden kurulum yapmaktır. İkinci bir yol olarak eklentiler https://extensions.gnome.org sitesinden indirilip elle de kurulabilir.

1. Öncelikle kullanmakta olduğunuz GNOME sürümünü bilmiyorsanız, alttaki sorgulama komutunu kullanarak öğrenin.

gnome-shell --version

2. Eklenti sitesinde, kurmak istediğiniz bir eklentinin sayfasına girin. Orada yer alan "Download" bölümünden sisteminizdeki GNOME sürüm numarasını seçin, sonra eklentinin sürüm numarasını seçin, bir kaç saniye içinde indirme işlemi başlayacaktır.

3. İndirdiğiniz arşiv dosyasına sağ tıklayıp "Buraya çıkart" diyerek klasöre çıkartın.

4. Şimdi klasörün adını doğru şekilde düzenlememiz, UUID adı verilen isim ile aynı hale getirmemiz gerekli. Bunun için klasörün adında sürüm numarasını ifade eden .v14 , .v24 kısmı ve sağındaki tüm karakterleri silip kaydetmeniz çoğu zaman yeterli olacaktır. Ancak hata yapmamak için düzenlemeyi bu şekilde yapmak yerine doğrudan UUID adını öğrenmenizi tavsiye ederiz. Bunun için eklenti klasöründe yer alan metadata.json dosyasına çift tıklayıp açın, içinde "uuid": yazan satırı bulun. Bu satırın karşısında yazan ifadeyi (tırnak işaretleri hariç) kopyalayın ve klasörün adını silip yapıştırın.

5. Klasörün adını düzenledikten sonra klasörü kesin, dosya yöneticisinde ev dizininiz içinde bulunan alttaki konuma yapıştırın.

~/.local/share/gnome-shell/extensions

Eğer eklentiyi, tüm kullanıcılar için kurmak istiyorsanız alttaki konuma yapıştırın, ancak alttaki konuma dosya kaydedebilmek için dosya yöneticisini tam yetki ile açmalısınız bu işlemin nasıl yapıldığını buradan öğrenebilirsiniz.

/usr/share/gnome-shell/extensions/

6. GNOME kabuğunu yeniden başlatmak için klavyeden Alt+F2 yapın açılan komut penceresine r yazıp Enter yapın. Eklentinin kurulmuş olması gerekir.

Dış bağlantılar

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
-'''GNOME eklentleri''', Ubuntu gibi GNOME kabuğunu kullanan tüm [[Linux dağıtımları]]nda kullanılabilen minik programcıklardır. GNOME kabuğuna eklenen bu eklentiler sayesinde sisteme yeni özellikler ekleyebilir ve çeşitli özelleştirmeler yapabilirsiniz. İhtiyaçlarınıza ve beğenilerinize uygun çeşitli Gnome eklentileri kullanarak masaüstünüzü daha işlevsel hale getirebilirsiniz.
+'''GNOME kabuk eklentleri''', Ubuntu gibi GNOME kabuğunu kullanan [[Linux dağıtımları]]nda masaüstüne ek özellikler ya da değişiklikler getiren minik programcıklardır. Eklentilerin bir çoğu GNOME projesi dışından üçüncü parti yazılım geliştiricileri tarafından geliştirilmektedir. Eklentiler sayesinde sisteminize yeni özellikler ekleyebilir, çeşitli özelleştirmeler yapabilirsiniz.
+{{Uyarı|Eklentilerin bir çoğu üçüncü parti yazılım geliştiricileri tarafından geliştirilmektedir. Kurduğunuz eklentiler sisteminizin kararlılığını etkileyebilir ve çeştli sorunlara yol açabilir. Böyle bir durumda tüm eklentileri devre dışı bırakmayı deneyebilirsiniz.}}
 == Eklentilerin kurulması ve yönetilmesi ==
-[[Dosya:Gnome eklenti sitesi - Kurulu eklentiler.png|thumb|right|320px|Gnome [https://extensions.gnome.org/local/ eklenti sitesinde] "Installed extensions" (Kurulu eklentiler) sekmesi]]
+GNOME eklentilerini, Web tarayıcınızı kullanarak https://extensions.gnome.org adresinden kurabilir ve aynı site üzerinden yönetebilirsiniz. Ancak bunun için öncelikle, kullandığınız web tarayıcının (Firefox, Chrome/Chromium, Opera vb.) GNOME ile bütünleşmesini sağlamamız gerekli. Bunun için “'''GNOME Shell integration'''” isimli bütünleşme eklentisini tarayıcınıza yükleyeceğiz. Şimdi web tarayıcınızda https://extensions.gnome.org/ adresine girin, sayfanın başında resimdeki gibi bir bilgi çubuğu ortaya çıkacak ve gerekli bütünleşme eklentisini kurmanız için bir bağlantı verilecektir. Resimde gösterilen bu bağlantıya tıklayarak eklentiyi yükleyebilirsiniz.
-GNOME eklentileri, Web tarayıcı üzerinden [https://extensions.gnome.org/ '''GNOME'un eklenti sitesi'''] üzerinden kurabilirsiniz. Kurulu eklentileri yönetmek için ise isterseniz GNOME eklenti sitesini ya da [[İnce Ayarlar]] uygulamasını kullanabilirsiniz.
+[[Dosya:Eklenti sitesi - bilgi kutusu.png|650px|center]]
+{{not|İsterseniz bu bütünleşme eklentisini üstte bahsedilen bağlantıyı kullanmak yerine tarayıcının kendi eklentisi sitesi üzerinden de yükleyebilirsiniz.
+* Chrome, Chromium ve Vivaldi için: [https://chrome.google.com/webstore/detail/gnome-shell-integration/gphhapmejobijbbhgpjhcjognlahblep Chrome Web Mağazası]
+* Mozilla Firefox için: [https://addons.mozilla.org/tr/firefox/addon/gnome-shell-integration/ Firefox Eklentileri]
+* Opera için: [https://addons.opera.com/en/extensions/details/gnome-shell-integration/ Opera Eklentileri]}}
+Bütünleşme eklentisini yükledik. Ancak Ubuntu kullanıcıları olarak ilaveten [[uçbirim]]de alttaki komutu yürütmemiz gerekli (komut içinde "chrome" sözcüğünün geçmesi sizi yanıltmasın Firefox kullansanız da bu komutu yürütmeniz gerekir).
+{{bc|sudo apt-get install chrome-gnome-shell}}
+Komutu girdikten sonra işlemlerin devam etmesi için E/h şeklinde (yani Evet/hayır) bir satır gelir, burada klavyeden e tuşuna basın, Enter yaparak onaylayın.
+'''Bir eklentinin kurulması:'''
+Yapılması gereken işlemleri tamamladık şimdi bir eklenti kurmayı deneyelim. Web sitesinde herhangi bir eklenti belirleyin ve üzerine tıklayın. Açılan sayfa içinde '''OFF''' yazan bir düğmenin karşınıza gelmesi gerekir. Bu düğmeyi ON konumuna getirerek o eklentiyi kolayca kurabilirsiniz.
+'''Eklentilerin yönetilmesi:'''
+Kurduğumuz tüm eklentileri yönetmek için sitede üst bölümde yer alan '''[https://extensions.gnome.org/local/ Installed extensions]''' düğmesine tıklayın. Burada, sisteminizde yüklü bulunan tüm eklentiler listelenir ve yönetmeniz için gerekli çeşitli düğmeler (açma-kapama, silme, ayarlarını özelleştirme, güncelleme gibi) yer alır. Eğer eklenti, özelleştirme yapabilmek için herhangi bir ayar seçeneğine sahip değilse, burada bununla ilgili bir düğme de bulunmaz.
+[[Dosya:Gnome eklenti sitesi - Kurulu eklentiler.png|thumb|center|600px|Gnome eklenti sitesinde "Installed extensions" (Kurulu eklentiler) sekmesi]]
+== "Uzantılar" aracı ile eklentilerin yönetilmesi ==
+Kurulu eklentileri yönetmek için "Uzantılar" (gnome-shell-extensions) aracı da kullanılabilir. Bu araç, kurduğunuz eklentileri kısayoldan açıp-kapatmanızı ve yönetmenizi sağlar. Ayrıca kurduğunuz eklentiler nedeniyle herhangi bir sistemsel sorun yaşamanız halinde bir düğme ile tüm eklentileri devre dışı bırakabilmenize imkan verir.
+[[Dosya:Uzantılar (gnome shell extension).png|thumb|600px|center|Uzantılar arayüzü]]
-'''1.''' GNOME'un eklenti sitesi üzerinden yeni eklentiler kurabilmek için öncelikle kullandığınız web tarayıcının (örneğin Firefox) GNOME ile bütünleşmesini sağlamamız gerekli. Bunun için “'''GNOME Shell integration'''” isimli bütünleşme eklentisini tarayıcınıza yükleyeceğiz. Şimdi web tarayıcınızda https://extensions.gnome.org/ adresine girin, sayfanın başında bir bilgi çubuğu ortaya çıkacak ve gerekli bütünleşme eklentisini kurmanız için bir bağlantı verilecektir. Bu bağlantıya tıklayarak bahsettiğimiz bu eklentiyi yükleyebilirsiniz.
+Uzantılar aracını uygulama mağazasından kurabilirsiniz. Ubuntu kurulumu ile birlikte '''Desktop icons''', '''Ubuntu appindicators''' ve '''Ubuntu dock''' adında bazı eklentiler yüklü gelir. Bu eklentiler, sahte eklenti olarak nitelendirilmekte olup Ubuntu geliştricileri tarafından, öntanımlı GNOME kabuğu üzerinde yapılmış çeşitli özelleştirmeleri içerir. Örneğin GNOME masaüstü ortamının rıhtım ile Ubuntu'nun [[rıhtım]]ı birbirinden farklı görünüme ve özelliklere sahiptir, bu farklılık ''Ubuntu dock'' eklentisi ile ilgilidir. <br clear=all>
-'''2. '''Ubuntu kullanıcılarının daha sonra alttaki komutu yürütmesi gerekmektedir.
+== Eklentilerin elle kurulması ==
-:{{bc|sudo apt-get install chrome-gnome-shell}}
+GNOME eklentilerini kurmak için esas yol yukarıda açıklanan web tarayıcı bütünleşmesini sağlayarak web arayüzü üzerinden kurulum yapmaktır. İkinci bir yol olarak eklentiler https://extensions.gnome.org  sitesinden indirilip elle de kurulabilir.
-Yapılması gereken işlemleri tamamladık artık web sitesi üzerinden herhangi bir eklentinin sayfasına girdiğinizde sayfa içinde bir '''OFF''' düğmesi karşınıza gelecektir. Bu düğmeyi ON konumuna getirerek o eklentiyi kolayca kurabilirsiniz. Eğer eklenti, özelleştirme yapabilmek için çeşitli ayar seçeneklerine sahipse, ON-OFF gibi düğmelerin yanında ayarlar ile ilgili de bir düğme bulabilirsiniz.
+'''1.''' Öncelikle kullanmakta olduğunuz GNOME sürümünü bilmiyorsanız, alttaki sorgulama komutunu kullanarak öğrenin.
-Kurulu tüm eklentileri listelemek ve yönetmek için sitede üst bölümde yer alan '''[https://extensions.gnome.org/local/ Installed extensions]''' düğmesine tıklayınız.
+:{{bc|gnome-shell --version}}
-== İnce Ayarlar ==
+'''2.''' Eklenti sitesinde, kurmak istediğiniz bir eklentinin sayfasına girin. Orada yer alan "Download" bölümünden sisteminizdeki GNOME sürüm numarasını seçin, sonra eklentinin sürüm numarasını seçin, bir kaç saniye içinde indirme işlemi başlayacaktır.
-[[Dosya:İnce Ayarlar - Eklentiler.png|thumb|320px|right|[[İnce Ayarlar]]'da Eklentiler sekmesi]]
-Kurulu eklentileri yönetmek için [[İnce Ayarlar]] aracı da kullanılabilir. Bu araç, krduğunuz eklentileri kısayoldan açıp-kapatmanızı ve yönetmenizi sağlar. Ayrıca kurduğunuz eklentiler nedeniyle herhangi bir sistemsel sorun yaşamanız halinde bir düğme ile tüm eklentileri devre dışı bırakabilmenize imkan verir.
-İnce Ayarlar aracını Ubuntu uygulama mağazasından kurabilirsiniz. Programı açtıktan sonra arayüzde "Eklentiler" satırına geçiniz...<br clear=all>
+'''3.''' İndirdiğiniz arşiv dosyasına sağ tıklayıp "Buraya çıkart" diyerek klasöre çıkartın.
-== Eklentilerin güncellenmesi ==
+'''4.''' Şimdi klasörün adını doğru şekilde düzenlememiz, UUID adı verilen isim ile aynı hale getirmemiz gerekli. Bunun için klasörün adında sürüm numarasını ifade eden .v14 , .v24 kısmı ve sağındaki tüm karakterleri silip kaydetmeniz çoğu zaman yeterli olacaktır. Ancak hata yapmamak için düzenlemeyi bu şekilde yapmak yerine doğrudan UUID adını öğrenmenizi tavsiye ederiz. Bunun için eklenti klasöründe yer alan  '''metadata.json''' dosyasına çift tıklayıp açın, içinde <code>"uuid":</code> yazan satırı bulun. Bu satırın karşısında yazan ifadeyi (tırnak işaretleri hariç) kopyalayın ve klasörün adını silip yapıştırın.
-* Eklentileri güncelleme işlemi yine web sitesi üzerinden yapılabilir. Bunun için web sitesinde [https://extensions.gnome.org/local/ Installed extensions] bölümüne girin. Güncellemesi bulunan eklentilerin yanında yeşil renkli bir düğme bulunacaktır. Bu düğmeye tıklayarak kolayca güncelleyebilirsiniz.[http://www.omgubuntu.co.uk/2017/05/how-to-update-gnome-extensions?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+d0od+%28OMG%21+Ubuntu%21%29 (1)]
-* Ayrıca sisteminizde kurulu olup açık konumda olan (yani pasif konumda olmayan) eklentilerin yeni sürümleri yayınladığında GNOME'un bildirim sistemi aracılığıyla kullanıcıya bildirimde bulunulmaktadır. Bu şekilde, halihazırda açık (aktif) konumda olan eklentilerinizin güncellemelerinden kısa sürede haberdar olursunuz. İsterseniz bu bildirim notuna tıklayarak eklenti sayfasına ulaşabilir ve güncelleme ile ilgili yeşil düğmeye tıklayarak hızlıca güncelleyebilirsiniz.
+'''5.''' Klasörün adını düzenledikten sonra klasörü kesin, dosya yöneticisinde ev dizininiz içinde bulunan alttaki konuma yapıştırın.
-== Örnek eklentiler==
+:{{bc|~/.local/share/gnome-shell/extensions}}
-Gnome eklentileri hakkında fikir sahibi olabilmeniz için altta bir kaç örnek verilmiştir.
-* [https://extensions.gnome.org/extension/1160/dash-to-panel/ '''Dash to Panel''']: Masaüstünde sol kenardaki başlatıcı çubuk ile üst taraftaki tepe çubuğunu kaldırarak bu iki çubuğu ekranın altında tek bir çubuk halinde birleştirir (yani Windows masaüstüne benzer şekilde tek bir çubuk meydana getirir). Eklentinin ayarlarına girerek (İnce Ayarlar üzerinden ya da web sayfası üzerinden) çeşitli özelleştirmeler yapabilirsiniz.
+: Eğer eklentiyi, tüm kullanıcılar için kurmak istiyorsanız alttaki konuma yapıştırın, ancak alttaki konuma dosya kaydedebilmek için dosya yöneticisini tam yetki ile açmalısınız bu işlemin nasıl yapıldığını [[dosya yöneticisi|buradan]] öğrenebilirsiniz.
-: [[Dosya:Dash to Panel.png|x50px|none|left]]
-* [https://extensions.gnome.org/extension/7/removable-drive-menu/ '''Removable Drive Menu''']: Sisteme bağlanmış olan USB bellek gibi harici ya da dahili depolama ortamlarına kısayoldan ulaşmayı ve güvenli kaldırmayı sağlar.
+:{{bc|/usr/share/gnome-shell/extensions/}}
-* [https://extensions.gnome.org/extension/779/clipboard-indicator/ '''Clipboard Indicator''']: Kes, kopyala işlemlerinizin geçmiş kaydını tutan, gerektiğinde tekrar kullanabilmenizi sağlayan bir pano yöneticisi.
+'''6.''' GNOME kabuğunu yeniden başlatmak için klavyeden Alt+F2 yapın açılan komut penceresine '''r''' yazıp Enter yapın. Eklentinin kurulmuş olması gerekir.
+== Dış bağlantılar ==
+* [https://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=30177.0 Shell Eklentisi Nedir? Nasıl Kurulur? Nasıl Sorun Giderilir?]
+* [https://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=57889.msg633690#msg633690 Gnome sürümü değiştiğinde uyumsuz listesine düşen eklentilerin kurulması]
+* [https://wiki.gnome.org/Projects/GnomeShellIntegrationForChrome/Installation#Ubuntu_Linux https://wiki.gnome.org - GNOME Shell integration]
+* [http://www.ubuntubuzz.com/2017/11/how-to-install-manually-gnome-shell-extension.html#disqus_thread Eklentilerin elle kurulması]
 [[Kategori:Yazılım]]