GNOME kabuk eklentileri

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

GNOME kabuk eklentleri, Ubuntu gibi GNOME kabuğunu kullanan Linux dağıtımlarında masaüstüne ek özellikler ya da değişiklikler getiren minik programcıklardır. Eklentilerin bir çoğu GNOME projesi dışından üçüncü parti yazılım geliştiricileri tarafından geliştirilmektedir. Eklentiler sayesinde sisteminize yeni özellikler ekleyebilir, çeşitli özelleştirmeler yapabilirsiniz.

Dialog-warning (32px).png Eklentilerin bir çoğu üçüncü parti yazılım geliştiricileri tarafından geliştirilmektedir. Kurduğunuz eklentiler sisteminizin kararlılığını etkileyebilir ve çeştli sorunlara yol açabilir. Böyle bir durumda tüm eklentileri devre dışı bırakmayı deneyebilirsiniz.

Eklentilerin kurulması ve yönetilmesi

GNOME eklentilerini, Web tarayıcınızı kullanarak https://extensions.gnome.org adresinden kurabilir ve aynı site üzerinden yönetebilirsiniz. Ancak bunun için öncelikle, kullandığınız web tarayıcının (Firefox, Chrome/Chromium, Opera vb.) GNOME ile bütünleşmesini sağlamamız gerekli. Bunun için “GNOME Shell integration” isimli bütünleşme eklentisini tarayıcınıza yükleyeceğiz. Şimdi web tarayıcınızda https://extensions.gnome.org/ adresine girin, sayfanın başında resimdeki gibi bir bilgi çubuğu ortaya çıkacak ve gerekli bütünleşme eklentisini kurmanız için bir bağlantı verilecektir. Resimde gösterilen bu bağlantıya tıklayarak eklentiyi yükleyebilirsiniz.

Eklenti sitesi - bilgi kutusu.png
Help-hint 48px.png İsterseniz bu bütünleşme eklentisini üstte bahsedilen bağlantıyı kullanmak yerine tarayıcının kendi eklentisi sitesi üzerinden de yükleyebilirsiniz.

Bütünleşme eklentisini yükledik. Ancak Ubuntu kullanıcıları olarak ilaveten uçbirimde alttaki komutu yürütmemiz gerekli (komut içinde "chrome" sözcüğünün geçmesi sizi yanıltmasın Firefox kullansanız da bu komutu yürütmeniz gerekir).

sudo apt-get install chrome-gnome-shell

Komutu girdikten sonra işlemlerin devam etmesi için E/h şeklinde (yani Evet/hayır) bir satır gelir, burada klavyeden e tuşuna basın, Enter yaparak onaylayın.


Bir eklentinin kurulması:

Yapılması gereken işlemleri tamamladık şimdi bir eklenti kurmayı deneyelim. Web sitesinde herhangi bir eklenti belirleyin ve üzerine tıklayın. Açılan sayfa içinde OFF yazan bir düğmenin karşınıza gelmesi gerekir. Bu düğmeyi ON konumuna getirerek o eklentiyi kolayca kurabilirsiniz.


Eklentilerin yönetilmesi:

Kurduğumuz tüm eklentileri yönetmek için sitede üst bölümde yer alan Installed extensions düğmesine tıklayın. Burada, sisteminizde yüklü bulunan tüm eklentiler listelenir ve yönetmeniz için gerekli çeşitli düğmeler (açma-kapama, silme, ayarlarını özelleştirme, güncelleme gibi) yer alır. Eğer eklenti, özelleştirme yapabilmek için herhangi bir ayar seçeneğine sahip değilse, burada bununla ilgili bir düğme de bulunmaz.

Gnome eklenti sitesinde "Installed extensions" (Kurulu eklentiler) sekmesi

"Uzantılar" aracı ile eklentilerin yönetilmesi

Kurulu eklentileri yönetmek için "Uzantılar" (gnome-shell-extensions) aracı da kullanılabilir. Bu araç, kurduğunuz eklentileri kısayoldan açıp-kapatmanızı ve yönetmenizi sağlar. Ayrıca kurduğunuz eklentiler nedeniyle herhangi bir sistemsel sorun yaşamanız halinde bir düğme ile tüm eklentileri devre dışı bırakabilmenize imkan verir.

Uzantılar arayüzü

Uzantılar aracını uygulama mağazasından kurabilirsiniz. Ubuntu kurulumu ile birlikte Desktop icons, Ubuntu appindicators ve Ubuntu dock adında bazı eklentiler yüklü gelir. Bu eklentiler, sahte eklenti olarak nitelendirilmekte olup Ubuntu geliştricileri tarafından, öntanımlı GNOME kabuğu üzerinde yapılmış çeşitli özelleştirmeleri içerir. Örneğin GNOME masaüstü ortamının rıhtım ile Ubuntu'nun rıhtımı birbirinden farklı görünüme ve özelliklere sahiptir, bu farklılık Ubuntu dock eklentisi ile ilgilidir.

Eklentilerin elle kurulması

GNOME eklentilerini kurmak için esas yol yukarıda açıklanan web tarayıcı bütünleşmesini sağlayarak web arayüzü üzerinden kurulum yapmaktır. İkinci bir yol olarak eklentiler https://extensions.gnome.org sitesinden indirilip elle de kurulabilir.

1. Öncelikle kullanmakta olduğunuz GNOME sürümünü bilmiyorsanız, alttaki sorgulama komutunu kullanarak öğrenin.

gnome-shell --version

2. Eklenti sitesinde, kurmak istediğiniz bir eklentinin sayfasına girin. Orada yer alan "Download" bölümünden sisteminizdeki GNOME sürüm numarasını seçin, sonra eklentinin sürüm numarasını seçin, bir kaç saniye içinde indirme işlemi başlayacaktır.

3. İndirdiğiniz arşiv dosyasına sağ tıklayıp "Buraya çıkart" diyerek klasöre çıkartın.

4. Şimdi klasörün adını doğru şekilde düzenlememiz, UUID adı verilen isim ile aynı hale getirmemiz gerekli. Bunun için klasörün adında sürüm numarasını ifade eden .v14 , .v24 kısmı ve sağındaki tüm karakterleri silip kaydetmeniz çoğu zaman yeterli olacaktır. Ancak hata yapmamak için düzenlemeyi bu şekilde yapmak yerine doğrudan UUID adını öğrenmenizi tavsiye ederiz. Bunun için eklenti klasöründe yer alan metadata.json dosyasına çift tıklayıp açın, içinde "uuid": yazan satırı bulun. Bu satırın karşısında yazan ifadeyi (tırnak işaretleri hariç) kopyalayın ve klasörün adını silip yapıştırın.

5. Klasörün adını düzenledikten sonra klasörü kesin, dosya yöneticisinde ev dizininiz içinde bulunan alttaki konuma yapıştırın.

~/.local/share/gnome-shell/extensions
Eğer eklentiyi, tüm kullanıcılar için kurmak istiyorsanız alttaki konuma yapıştırın, ancak alttaki konuma dosya kaydedebilmek için dosya yöneticisini tam yetki ile açmalısınız bu işlemin nasıl yapıldığını buradan öğrenebilirsiniz.
/usr/share/gnome-shell/extensions/

6. GNOME kabuğunu yeniden başlatmak için klavyeden Alt+F2 yapın açılan komut penceresine r yazıp Enter yapın. Eklentinin kurulmuş olması gerekir.

Dış bağlantılar