Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)
Belgenin amacı
Bilgisayarın açılış önyükleme sisteminin onarılması işlemine en yaygın olarak, aynı bilgisayarda Windows ve Linux (Ubuntu) işletim sistemini bir arada kurup kullanan kullanıcılar ihtiyaç duymaktadır.
Eğer bilgisayarınızda halihazırda Windows ve Ubuntu işletim sistemleri yüklü ise; Ubuntu'ya karışmadan Windows'u her yeniden kurduğunuzda (yani Windows'u "formatladığınızda") bilgisayar açılışındaki işletim sistemi seçme menüsü ortadan kaybolacak ve doğrudan doğruya Windows açılacaktır. Çünkü Windows kurulumu esnasında Windows; otomatikman sabit diskin "MBR" denilen özel bölümünde yer alan önyükleyiciyi (GRUB'u) silerek kendi önyükleme sistemini kurmaktadır. Windows'un kendi önyükleme sistemi Ubuntu'yu (Linux'u) görebilme özelliğine sahip değilken Ubuntu'nun kullandığı GRUB önyükleme yazılımı hem Ubuntu'yu hem de Windows'u tanıyarak açılış menüsüne eklemektedir. Bu nedenle bu gibi durumlarda işletim sistemi seçme ekranını geri getirebilmek için "GRUB" adı verilen açılış önyükleme yazılımını yeniden yüklemeniz gerekecektir.
GRUB açılış önyükleyicisini onarma işlemine, sadece Windows kurulumu nedeniyle değil, herhangi bir sebepten ötürü; Grub ekranı yerine bir hata iletisi gelmesi durumunda ya da Grub menüsünde bir işletim sistemini seçerek açmak istediğinizde hata vermesi durumlarında da ihtiyaç duyulabilir.
GRUB açılış önyükleyicisini yeniden yükleyerek onarmak için aşağıdaki yöntemlerden herhangi birini uygulayabilirsiniz.
1. Yöntem: "Boot-Repair-Disk" kurtarma CD/USB'si yardımıyla
Grub'u onarmak için "Boot Repair Disk" isimli Linux tabanlı Çalışan CD/USB'yi kullanabilirsiniz. Bunun için;
- Boot Repair Disk'in .iso uzantılı kalıp dosyasını indirin (350 MB)
- İndirdiğiniz kalıbı CD'ye ya da bir USB belleğe yazdırın. CD'ye yazdırırknen dosyayı doğrudan yazdırmayın, kullandığınız CD yazdırma programındaki "Kalıbı CD'ye yazdır" vb. seçeneği kullanarak yazdırın. USB belleğe yazdırmak için ise Winodws ya da Ubuntu ortamında UNetbootin yazılımını kullanabilirsiniz.
- Bilgisayarı, hazırladığınız bu CD ya da USB bellekten çalıştırarak açın. Boot-Repair-Disk'in masaüstü ortamı açıldıktan bir-iki dakika sonra otomatikman resimde görülen Boot Repair penceresi karşınıza gelecektir. Bu pencerede doğrudan "Recommended Repair" seçeneğine tıklayarak GRUB'un onarılmasını sağlayabilirsiniz. Eğer programın gelişmiş seçeneklerine ulaşmak isterseniz "Advanced Options" seçeneğini kullanabilirsiniz.
2. Yöntem : "Rescatux" kurtarma CD/USB'si yardımıyla
Grub'u onarmak için "Rescatux" isimli Linux tabanlı Çalışan CD/USB'yi kullanabilirsiniz. Bunun için;
- Rescatux'ın .iso uzantılı kalıp dosyasını yazılımın web sitesinden indirin (350 MB)
- İndirdiğiniz kalıbı CD'ye ya da bir USB belleğe yazdırın. CD'ye yazdırırknen dosyayı doğrudan yazdırmayın, kullandığınız CD yazdırma programındaki "Kalıbı CD'ye yazdır" vb. seçeneği kullanarak yazdırın. USB belleğe yazdırmak için ise Winodws ya da Ubuntu ortamında UNetbootin yazılımını kullanabilirsiniz.
- Bilgisayarı, hazırladığınız bu CD ya da USB bellekten çalıştırarak açın. İlk açılışta Rescatux için; Auto-detect, 32-bit ve 64-bit seçenekleri çıkacaktır. Burada "Auto-detect" seçeneğini kullanın, diğer seçenekler kullanılınca Rescatux açılmayabiliyor.
- Rescatux'ın kendi masaüstü açılldığında karşınıza yandaki pencere gelecektir, burada "Grub" yazan düğmeye tıklayarak Grub'u yeniden yükleme seçeneğine ulaşabilirsiniz.
3. Yöntem: Ubuntu DVD/USB'si yardımıyla
Ubuntu Çalışan DVD/USB yardımıyla bilgisayarınıza tekrar Grub2 kurulumu yapmak için aşağıdaki yöntemlerden birini kullanabilirsiniz.
Yöntem (1)
Bilgisayarınızı Ubuntu Çalışan DVD/USB ile açın. Masaüstüne geldikten sonra Uçbirim komut satırı penceresini açın. Bilgisayarınızda kurulu Ubuntu'nun sabit disk üzerindeki yerini (bölümünü) tesbit etmek için alttaki komutu verin:
sudo fdisk -l
komutunun çıktısında sisteminizin bulunduğu alana göre işlem yapılır. Örneğimizde, bu alanın /dev/sda5 olduğunu kabul ederek devam edelim (alttaki komutlarda "sda5" yazan yerlere, kendi sisteminizde Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümünü yazacaksınız).
Bölümümüzü sisteme bağlayalım:
sudo mount /dev/sda5 /mnt
Diğer bölümleri de sisteme ekleyelim:
sudo mount --bind /dev /mnt/dev
Chroot ile kök dizinimizi değiştirelim:
sudo chroot /mnt
Artık Grub2'mizi tekrar MBR üzerine yazabiliriz:
grub-install /dev/sda
Yazılıp yazılmadığını kontrol edin:
sudo grub-install --recheck /dev/sda
Şayet hata vermediyse, işlem tamamdır.
Control+D tuşu ile chroot uygulamasından çıkıyoruz. Sırasıyla aşağıdaki komutları vererek sistemi yeniden başlatabilirsiniz:
sudo umount /mnt/dev
sudo umount /mnt
sudo reboot
Yöntem (2)
Bilgisayarınızı Ubuntu Çalışan DVD/USB ile açın. Masaüstüne geldikten sonra dosya yöneticisi (Nautilus vb.) üzerinden kurulu bölümünüze çift tıklayarak sisteme bağlanmasını sağlayın (veya komut satırı üzerinden elle kendiniz bağlayın). Çift tıklayarak bağladığınız zaman bağlama noktasını alttaki komutla öğrenin:
ls -l /media
Bağlama noktası disk bölümünün uuid değerine göre oluşacaktır.
Buna uygun olarak komutu düzenleyerek grub2'yi mbr'ye yazdırın:
sudo grub-setup -d /media/XXXXXXXX-XXXX-XXXX-XXXX-XXXXXXXXXXXX/boot/grub /dev/sda
Eğer herhangi bir çıktı vermeden imleç alt satıra geçiyorsa Grub2'niz MBR'ye yazılmış demektir.
Not: Kurulu sistemi açtıktan sonra, şayet yeni kurduğunuz diğer işletim sistemi Grub menüsüne yerleşmediyse Grub menünüzü güncelleyin:
sudo update-grub
Kaynakça
- RecoveringUbuntuAfterInstallingWindows (Uluslararsı Ubuntu Topluluk Wikisi)
- Ubuntu-tr Forum'unda bytan'ın anlatımı