SSS: Revizyonlar arasındaki fark

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
kDeğişiklik özeti yok
(ayar verileri)
 
(3 kullanıcıdan 129 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
==Proje hakkında ==
= Genel kullanım =
====Ubuntu nedir?====
== Açılışta şifre girmeden nasıl otomatik kullanıcı girişi yapabilirim? ==
Ubuntu, [[Linux]] çekirdeğini temel alarak geliştirilen açık kaynak kodlu, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Ubuntu projesi, her düzey kullanıcının rahat bir biçimde kullanabileceği, tamamen açık kaynaklı ve kararlı bir işletim sistemi oluşturmak amacıyla ortaya çıkmıştır. Ayrıntılı bilgi için Vikipedi'deki [[Ubuntu]] sayfasından yararlanablirsiniz.
Ubuntu kurulumunda kullanıcı tanımlama aşamasında da otomatik kullanıcı girişi yapma seçeneği hazır bulunur. Kurulum esnasında bu seçeneği işaretlememiş olsanız da daha sonra [[Ayarlar]] arayüzü üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için "''Ayarlar > Ayrıntılar > Kullanıcılar > Kilidi Kaldır''" yolunu izleyip “Otomatik Giriş” seçeneğini "Açık" hâle getirmeniz yeterlidir.


====Ücretli midir?====
== Bilgisayarım boşta kaldığında ekranın kilitlenmesini istemiyorum ==
Bilgisayarınızı bir müddet kullanmadığınızda, bilgisayarınızı başkalarının kullanmasını önlemek amacıyla ekran kilitlenir, ekran kilidini açmak için kullanıcı şifresini girmek gerekir. Eğer bu özelliği devre dışı bırakmak isterseniz bunu "[[Ayarlar]] > Gizlilik > Ekran Kilidi" yolu üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca bilgisayarı kullanmadığınızda ekranın kararması için gereken süreyi "Ayarlar > Güç" yolu üzerinden değiştirebilirsiniz.


Hayır, Ubuntu ücretsiz olarak indirilebilir ve kurulabilir. Ayrıca Ubuntu ve beraberinde gelen yazılımlar açık kaynak kodlu ve [[Özgür Yazılım|özgürdür.]]
== Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını istiyorum ==
Nümerik tuş takımını açmaya yarayan NumLock tuşu bazı bilgisayarlarda, bilgisayar açılışında otomatik açılmayabilir. Eğer otomatik açılmıyorsa '''numlockx''' isimli paketi yükleyerek sorunu giderebilirsiniz. Bu paketi [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde aratarak yükleyebilirsiniz. Yükledikten sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın, eğer sorun çözülmediyse [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]] maddesinde anlatılan diğer adımları uygulayın.


====Türkçe desteği var mıdır?====
== Gece ışığı özelliği nasıl kullanılır? ==
Çeşitli bilimsel çalışmalar, akşamları özellikle mavi ışığa maruz kalmanın uykuya dalmayı zorlaştırdığını, melatonin salgılanmasını düzensizleştirdiğini ve göz yorgunluğunu arttırdığını gösteriyor. Ubuntu’da mavi ışık koruması için ek bir uygulama yüklemenize gerek yoktur. Ubuntu ile birlikte gelen Gece Işığı özelliğini açık hale getirerek kullanabilirsiniz. Bunun için “Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar” yolunu izleyin. Gece Işığı özelliği gün batımından sonra ekrandaki mavi ışığı azaltarak ekranın renk sıcaklığını otomatik olarak arttırır. [http://www.omgubuntu.co.uk/2017/10/enable-night-light-mode-on-ubuntu]


Ubuntu'nun %99'luk kısmı Türkçe dil desteğine sahiptir. Ubuntu ile gelen uygulamaların da birçoğu Türkçe dil desteğine sahiptir.
== Microsoft TrueType yazı tiplerini nasıl sisteme eklerim? ==
Ubuntu kurulumu sırasında dil paketlerinin alımını atladıysanız ''Sistem > Yönetim > Dil Desteği'' aracını kullanarak Türkçe dil desteğine ulaşabilirsiniz.
Times New Roman, Arial gibi Microsoft TrueType yazı tiplerini Ubuntu'ya eklemek için [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde '''ubuntu-restricted-extras''' paketini ya da sadece TrueType yazı tiplerini içeren '''ttf-mscorefonts-installer''' paketini aratıp kurmanız yeterlidir. Kurulum sırasında karşınıza bir lisans sözleşmesi çıkacak ve onaylamanızı isteyecektir. Yükledikten sonra örneğin bir [[v:LibreOffice Writer|LibreOffice Writer]] penceresi açıp yazı tipi bölümüne girerek Times New Roman, Arial gibi yazı tiplerinin geldiğini görebilirsiniz.


====Ubuntu benim bilgisayarım için uygun mudur?====
== Parola korumalı .rar arşiv dosyalarını açamıyorum ==
Ubuntu zamanla yavaşlamayan, açılış ve kapanış süresi kısa bir işletim sistemidir. Düşük özellikli bilgisayarlarda bile diğer sistemlere göre çok daha rahat ve sorunsuz çalışmaktadır.
Rar dosya biçimi, sahip olduğu çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulumu ile birlikte tamamen desteklenmez, kısmen desteklenir. Parola koruması olmayan .rar dosyaları sorunsuzca açılabilirken (Sağ tık > Buraya Çıkart), parola korumalı olanlar hata verir. Parola korumalı .rar dosyalarını açabilek için WinRar yazılımının resmi '''unrar''' isimli paketini yüklemeniz yeterlidir. Bu paketi ya da bu paketi de içeren '''ubuntu-restricted-extras''' isimli eklenti paketini [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde aratarak kurabilirsiniz.
Minimum sistem gereksinimlerini [https://help.ubuntu.com/community/Installation/SystemRequirements#Ubuntu_Desktop_Edition şu sayfadan] öğrenebilirsiniz.
Ayrıca Ubuntu türevi olan [[Xubuntu]], [[Lubuntu]] sürümleri Ubuntu'ya göre daha hafiftir. Sistem kaynaklarını fazla yormayan bu türevler, eski bilgisayarlarda da rahatlıkla kullanılabilir.


==== Nasıl edinebilirim? ====
== Nasıl .rar biçminde arşivleme yapabilirim? ==
Öncelikle belirtmek gerekir ki, Ubuntu'da oluşturacağınız arşiv dosyalarının hem Windows hem de Mac'de herhangi bir ek yazılım kurmadan kullanılabilmesini istiyorsanız bunun için .rar biçimini kullanmak zorunda değilsiniz, .zip biçiminini de kullanabileceğinizi unutmayın. Eğer yine de .rar biçimini tercih etmek isterseniz bunun için WinRar yazılımının resmi '''rar''' isimli paketini yükleyiniz. Bu paketi [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde aratarak ya da komut satırı üzerinden <code>sudo apt-get install rar</code> kurabilirsiniz. Paketi kurduktan sonra artık Arşiv Yöneticisi yazılımını kullanarak .rar biçiminde yeni arşiv dosyaları üretebilirsiniz.


Ubuntu'nun son sürümünü [http://www.ubuntu.com/getubuntu/download buradan] indirilebilirsiniz. İndirdiğiniz Ubuntu kalıp dosyasını [[Kurulum]] sayfasında anlatıldığı şekilde DVD'ye ya da bir USB belleğe yazdırarak hazır hale getirebilirsiniz.
== Dosya yöneticisinde konum (adres) çubuğu nasıl açılır? ==


Ayrıca Wiki sayfamızda yer alan [[Ubuntu CD Temini]] kısmından ya da [http://www.ubuntu-tr.net/index.php?board=31.0 Ubuntu Türkiye]'deki forum sayfasından DVD talebinizi, gönüllü dağıtıcılara iletebilirsiniz.
[[Dosyalar]] dosya yöneticisinde görüntülemekte olduğunuz dizinin konumu, tıklanabilir düğmeler şeklinde görüntülenir. Bu düğmeler, dosya yöneticisinde gezinirken alt ve üst dizinlere daha hızlı bir şekilde erişmenizi sağlar. Eğer konum çubuğunda gerçek adres bilgisini görmeye ihtiyacınız olursa bunun için klavyeden (Ctrl + L) tuş bileşimini kullanabilirsiniz.


== Genel kullanım ==
[[Dosya:Dosyalar - konum çubuğu.png |650px|center]]


Ubuntu'yu yükledikten sonra [[Kurulum#4. Kurulumdan sonra ilk ayarları yapın |Kurulum sonrası ilk ayarlar]] bölümünü okuyabilirsiniz.
== Öntanımlı program - dosya ilişkilerini nasıl değiştirebilirim? ==
Ubuntu'da ses, video, resim vb. herhangi bir dosyanın öntanımlı olarak hangi programla açılacağını belirlemek isteyebilirsiniz. Örneğin Mp3 dosyalarına çift tıkladığınızda [[v:VLC media player|VLC media player]] ile açılmasını isteyebilirsiniz. Gerekli ayarlamayı iki farklı yolla gerçekleştirebilirsiniz.


==== Programlar nasıl kurulur? ====
<u>1. Yol</u>: “[[Ayarlar]] > Ayrıntılar > Öntanımlı Uygulamalar” yolunu izleyin. Orada “Müzik”seçeneğini VLC media player olarak işaretleyin.
[[Dosya:Ubuntu Yazılım Merkezi.png|280px|thumb|right|Ubuntu Yazılım Merkezi]] Ubuntu'da programlar [[Ubuntu Yazılım Merkezi]] aracılığıyla temin edilir ve kurulur. Yeni bir programa ihtiyaç duyduğunuzda yapmanız gereken Ubuntu Yazılım Merkezi'ni açıp istediğiniz programı seçip "Kur" düğmesine tıklamaktır. "Kur" düğmesine bastığınızda program İnternet'ten indirilir ve otomatik olarak kurulur. Ubuntu depoları son derece zengindir, 35.000'den fazla paket barındırır.


Program kurulumu konusunda diğer yöntemler hakkında bilgi almak isterseniz [[Bir yazılım kurmak]] maddesine  bakabilirsiniz.
<u>2. Yol</u>: Herhangi bir Mp3 dosyasına sağ tıklayıp "''Özellikler > Birlikte''" Aç yolunu izleyin ve listeden VLC media player'ı seçip "''Öntanımlı olarak ayarla''" düğmesine tıklayın. Artık .mp3 uzantısına sahip tüm dosyalarınız öntanımlı olarak VLC player ile açılacaktır. Eğer .mp3 biçimi dışında farklı uzantılara sahip ses dosyalarınız varsa (.wav , .ogg gibi) o dosya türlerini de aynı şekilde VLC player ile ilişkilendirebilirsiniz.


==== Windows programları Ubuntu'da çalışır mı? ====
== Programların kullanıcı ayar verileri hangi dizinde bulunur? ==
Kullandığınız programların kullanıcı verileri-ayar dosyaları {{bc|/home/kullanıcı_adınız/}} dizini altında gizli dosyalar halinde bulunmaktadır. Bu dosyaları görebilmek için öncelikle [[gizli dosyalar|şurada]] anlatıldığı gibi dosyaları görünür hale getirmelisiniz.


Normal şartlar altında hayır. Windows üzerinde kullandığınız programlar (eğer programın Linux sürümü yok ise) Ubuntu'da sağlıklı bir şekilde çalıştırılamazlar. Çünkü ''setup.exe, install.exe'' gibi program kurulum dosyaları tamamen Windows platformuna hitaben hazırlanmaktadır. Bu yüzden Ubuntu'ya geçen kullanıcılar ihtiyaç duydukları programların Linux'taki muadillerini araştırıp kullanırlar. Linux dünyası son derece zengin çeşitlilikte, kaliteli programlara sahiptir. Bu nedenle muhtemelen aradığınız uygulamaların bir benzerini Ubuntu Yazılım Merkezi'nde bulabilirsiniz.
Farklı programlara ilişkin kullanıcı ayar dosyaları, kullanıcı ev dizini altında farklı klasörler altında olabilir.
* [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri|Deb]] biçiminde paketlenmiş pek çok programın kullanıcı ayar dosyaları {{bc|/home/kullanıcı_adınız/.config/}} dizini altında yer alır.
* Deb biçiminde paketlenmiş Mozilla Firfox'un kullanıcı ayar verilleri {{bc|/home/kullanıcı_adınız/.mozilla}} dizininde bulunur.
* Deb biçiminde paketlenmiş bir çok KDE programının kullanıcı ayar verileri genellikle {{bc|/home/kullanıcı_adınız/.kde/share/}} dizininde yer alır.
* [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri|Snap]] biçiminde paketlenmiş uygulamaların kullanıcı ayar verileri ise yine kullanıcı ev dizini içerisinde {{bc|/home/kullanıcı_adınız/snap/}} dizini altında bulunur.


Eğer Windows'ta kullandığınız ve hiçbir şekilde vazgeçemeyeceğiniz bir program varsa şansınızı [[Wine]] denilen öykünücü program aracılığıyla deneyebilirsiniz. Wine, Windows programlarını çalıştırmaya yarayan bir yardımcı programdır. Ancak her programın düzgün bir şekilde çalışacağını garanti etmez.  
= Çeşitli sorunlar ve çözümleri =
Eğer ihtiyaç duyduğunuz program mesleki - teknik bir program ise Wine'yi kullanmak da riskli olacaktır, bu durumda aynı bilgisayara Windows ve Ubuntu kurarak yolunuza devam edebilirsiniz.
== Ubuntu aşırı yavaş, kasılarak çalışıyor <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. BAŞLIĞA "Kurulum sorunları" SAYFASINDA BAĞLANTI VERİLMİŞTİR.--> ==
[https://www.ubuntu.com/download/desktop Minimum sistem] gereksinimlerini karşıladığı halde Ubuntu’yu kurduğunuzda aşırı yavaş-kasılarak-donarak çalışan bir Ubuntu ile karşılaşıyorsanız ya da bilgisayarınız aşırı ısınıyorsa bu sorun muhtemelen, öntanımlı gelen ekran kartı sürücünüzün, sisteminiz ile uyumlu olmamasından kaynaklanıyordur. Sorunun daha nadir görülen bir diğer nedeni ise; sisteminizde öntanımlı görüntü sunucusu olarak Wayland kullanılıyor ise sisteminiz ile Wayland ile görüntü sunucusu arasındaki bir uyumsuzluktan kaynaklanabilir ([https://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=57761.0 örnek]).


Elbette bu durum oyunlar konusunda da geçerlidir. Windows oyunlarının bir kısmını [[Wine]] ile oynayabilirsiniz. Bu arada Linux üzerinde oynayabileceğiniz birçok oyun [http://gaming.gwos.org/doku.php/ mevcuttur].
Çözüm için öncelikle mümkünse tüm güncellemeleri yükleyin ardından sisteminizde kullanabilecek başka ekran kartı sürücü seçeneklerinin bulunup bulunmadığını kontrol etmek ve değiştirmek için “[[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] > Ek Sürücüler" yolunu izleyip birkaç saniye bekleyin. Ayrıntılı bilgi için bkz. [[Ekran kartları]].


==== Windows'ta kullanılan bazı programların Ubuntu'daki karşılıkları nedir? ====
Ekran kartı sürücüsünü yükleyip bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra durumu kontrol edin. Eğer sorun devam ediyorsa öntanımlı görüntüsü sunucusu olarak [[Wayland ve Xorg arasında geçiş yapma|Wayland mı yoksa Xorg mu]] kullandığınızı kontrol edin. Eğer Wayland ise Xorg görüntü sunucusuna geçiş yapın.
Bu konuda [[Windows Programlarının Ubuntu'daki Karşılıkları]] sayfasından yaralanabilirsiniz.


==== Antivirüs programı kullanmalı mıyım? ====
== Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kullananlarca sıkça sorulan sorular ==
Zararlı yazılımların Linux sistemlerin mimarisinden kaynaklanan nedenlerden dolayı sistemler arasında yayılması oldukça güçtür. Eğer bilgisayarınızı bir e-posta sunucusu olarak kullanmıyorsanız bir antivirüs yazılımı kullanmanıza gerek yoktur. Konu hakkında detaylı bilgi edinmek isterseniz [[Antivirüs kullanmaya gerek var mı?]] belgesine bakabilirsiniz.
[[Windows'un yanına Ubuntu kurmak|Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu]] kullanan kullanıcıların sıkça sorduğu bazı sorular ve sorunlar altta sıralanmıştır.
* NTFS biçimli disk bölümlerine ulaşamıyorum.
* Windows'un saatini ayarlamama rağmen geri kalıyor.
* Windows’u yeniden yükledikten sonra açılış menüsü kayboldu, Ubuntu’ya ulaşamıyorum.
* Açılıştaki Windows seçeneğini nasıl öntanımlı seçenek haline getirebilirim ve bekleme süresini nasıl değiştirebilirim?


==== Donanımlar nasıl tanıtılır? ====
Tüm bu sorunların çözümünü ve daha fazlasını [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak#Kurulum sonrası için önemli bilgiler ve ayarlamalar|Windows’un yanına Ubuntu kurmak]] sayfasından öğrenebilirsiniz.
Ubuntu'da donanım tanıma işlemleri genellikle otomatik olarak yapılır. Çünkü Ubuntu ve beraberinde gelen Linux çekirdeği, binlerce donanıma uygun sürücü paketlerini bünyesinde barındırmaktadır. Yani Ubuntu'yu kurduğunuzda, ses kartınızdan web kamerasına kadar hemen hemen tüm donanımlarınızın otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hâle gelmesi beklenir. Otomatik tanınmayan veya sorunlu çalışan herhangi bir donanımınız olursa onun için bazı ek ayarlar yapmanız gerekebilir.


Sorun çıkartabilecek bazı donanımlar ve çözüm yöntemleri:
== Tekrar eden bir hata iletisi alıyorum, nasıl engelleyebilirim? ==
Öncelikle, karşınıza gelen hata bildirim kutusundaki '''Ayrıntıları Göster''' düğmesine tıklayarak hangi programların hata verdiği konusunda bilgi alabilirsiniz. Bu hata iletileri çoğu zaman sisteminiz için ciddi bir sorun anlamına gelmez.
[[Dosya:Hata iletisi.png|400px|center]]
Tekrar eden hata iletilerinde resimde görüldüğü gibi "''İleride oluşabilecek bu türden hataları yok say''" şeklinde bir seçenek bunulabilir (bazı hata iletilerinde bu seçenek bulunmaz). Sisteminizde herhangi bir sorun gözlemlemiyorsanız bu seçeneği işaretleyerek söz konusu hata iletisinin tekrar etmesini önleyebilirsiniz. Ayrıca sistemdeki hata kayıtlarının bulunduğu dizin içeriğini silerek temizlemek için [[Uçbirim]]'de {{bc|sudo rm /var/crash/*}} komutu kullanılabilir.


:* [[Grafik Kartları]]: Sorun yaşatmasa da 3B desteği için sürücü kurmanız gerekebilir. Bunun için yapmanız gereken ''"Sistem Ayarları > Ek Sürücüler"'' yolunu izleyerek Ubuntu'nun önerdiği paketleri kurarak yönergeleri takip etmektir.
Eğer otomatik hata raporu üretme aracı olan "Apport" yazılımı devre dışı bırakılarak hata bildirimleri tamamen kapatmak istenirse bunun için öncelikle {{bc|sudo -H gedit /etc/default/apport}} komutu girilir, açılan dosya içinde '''enabled'''=1 yazan yerdeki '''1''' değeri '''0''' yapılıp kaydedilir.
:* [[Ses Kartları]]:Nadir de olsa tanınmayanlar için birkaç şey yapmak zorunda kalabilirsiniz, yine forumda arama yapmanız yararınıza olacaktır.
:* [[Kablosuz Ağ kartları]]: Doğrudan tanınmadıysa muhtemelen sürücüsünü bulabileceksiniz.
:* Kameralar: Bazıları doğrudan çalışsa da bazıları ne yazık ki asla çalışmayacaklardır. Forumdaki başlıkları kontrol edebilirsiniz.
:* Yazıcılar/Tarayıcılar: Bazıları doğrudan (takar takmaz) çalışsa da bazıları (çok daha az sayıda) ne yazık ki çalışmayacaklardır. Forumdaki başlıkları kontrol edebilirsiniz.


Bütün bunların üzerine en güzel deneme yolu Ubuntu'yu indirip [[Çalışan CD]] olarak bir denemektir.
== Ekran görüntüsü aldığımda yan yana iki ekran varmış gibi bir görüntü alıyorum ==


==== Şifre girmeden nasıl otomatik kullanıcı girişi yapabilirim? ====
Masaüstünden bir ekran görüntüsü aldığınızda eğer resimdeki gibi, yan yana iki ekran şeklinde bir görüntü elde ediyorsanız (''kontrol etmek için klavyeden PrintScren tuşuna basıp Resimler dizinine bakın'') bu yapılandırma sorununu küçük bir ayarlama yaparak düzeltmeniz gereklidir. Çünkü bazı uygulamalar birinci ekranda değil ikinci ekranda açılabilir. Siz normalde birinci ekrana baktığınız için ikinci ekranda açılan uygulamayı göremezsiniz. Bu durumda o uygulamanın açılmadığını, bir sorun olduğunu düşünebilirsiniz... İkincil ekranı kapatmak için '''Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar''' yolunu izleyin. Eğer Ayarlar arayüzü karşınıza gelmiyorsa ikinci ekranda açılmış demektir. PrintScren tuşu ile ekran görüntüsü alıp resmi inceleyerek Ayarlar arayüzünün ikinci ekranın neresinde açılmış olduğunu gözlemleyin. Sonra fare imlecini masaüstünde en sağa götürüp görmediğiniz ekran üzerinde devam ederek Ayarlar penceresinin üst çubuğundan tutup sola doğru sürüklemeyi deneyin. Bir kaç deneme sonunda bunu yapabilirsiniz. Ayarlar'ı karşınıza getirdikten sonra sırasıyla '''Tek Ekran > Yerleşik Ekran > Uygula''' düğmelerine tıklayın.
Ubuntu kurulumunda kullanıcı tanımlama aşamasında otomatik kullanıcı girişi yapabilme ile ilgili bir seçenek vardır. Eğer bu seçeneği işaretlemediyseniz daha sonra Sistem Ayarları üzerinden de gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için "''Sistem Ayarları > Kullanıcı Hesapları > Kilidi Aç''" yolunu izleyip “Otomatik Giriş” seçeneğini "Açık" hâle getiriniz.


==== Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını istiyorum, nasıl yapabilirim? ====
[[Dosya:Çift monitor 01.png|center|thumb|x150px|Ekran görüntüsünde yan yana iki ekran var]]


Otomatik kullanıcı girişi yapmayı aktifleştirdiyseniz masaüstünü açtığınızda Num Lock'un otomatik olarak açılmasını sağlamak için "''Sistem Ayarları > Klavye Düzeni > Seçenekler > Çeşitli uyumluluk seçenekleri''" yolunu izleyin ve orada yer alan "''Default numeric keypad keys''" seçeneğini "Açık" konumuna getirin. Bu yaptığınız işlem, kullanıcı girişi yapıldıktan sonra Num Lock tuşunu açık hâle getirmektedir.
<!--== Yeni kurduğum bir program çalışmıyor, ne yapabilirim? ==
Yeni kurduğunuz bir program hiç çalışmıyor ya da sorunlu çalışıyor ise (önceleri çalışıp sonradan çalışmayan bir program değil) sorun aşağıdaki konular ile ilgili olabilir.


Eğer otomatik kullanıcı girişi yapmıyorsanız, yani açılışta parola girme ekranını kullanıyorsanız bu ekrandayken Num Lock'un otomatik açılması için ise biraz uğraşmanız gerek, bakınız: https://help.ubuntu.com/community/NumLock
Özellikle 3B grafik desteği gerektiren çeşitli uygulamalar ve oyunlar, ekran kartı için resmi sürücü paketinin kullanılmasına ihtiyaç duyarlar. Eğer [[Ekran kartları]] sayfasında detaylandırıldığı gibi ekran kartınızın resmi (sahipli) sürücü paketlerini yüklemediyseniz yükleyiniz.


==== RAR biçimindeki dosyaları nasıl açabilirim? ====
Linux'ta uzun yıllar '''Xorg''' isimli geleneksel görüntüsü sunucusu yazılımı kullanılmıştır. Ancak Ubuntu'da 17.10 sürümü ile birlikte öntanımlı görüntüsü sunucusu olarak '''Wayland''' isimli yeni nesil görüntüsü sunucusu kullanılmaya başlamıştır. Ancak bazı uygulamalar, Wayland ile uyumlu olmadığı için çalışmayabilir. Çözüm için Ubuntu ile birlikte ikinci seçenek olarak yüklü gelen Xorg oturumuna geçiş yapabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Wayland ve Xorg arasında geçiş yapma]]-->


RAR biçimindeki dosyalarını açabilmek için ve RAR biçiminde arşivleme yapabilmek için sisteminizde '''''rar''''' ve '''''unrar''''' isimli paketlerin kurulu olması gereklidir. Eğer kurulu değillerse [[Ubuntu Yazılım Merkezi]]'ni açın. Arama kutucuğunu kullanarak rar , "unrar" isimli paketleri kurun. Bu paketleri kurduktan sonra artık sağ tıklama menüsü üzerinden .rar biçimli dosyaları açabilirsiniz ve .rar biçiminde arşivleme yapabilirsiniz.
== Masaüstüme ulaşamazsam sistemi ve verilerimi nasıl kurtarabilirim? ==
Ubuntu'yu kullandıktan bir süre sonra örneğin ekran kartı sürücülerine elle müdahale ettikten sonra ya da kritik güncellemeleri yüklerken elektriklerin kesilmesi nedeniyle Ubuntu masaüstüne ulaşamayabilirsiniz. Ayrıca öntanımlı gelen açık kaynak ekran kartı sürücüleri yerine kapalı kaynak sürücüleri kullanıyorsanız düzgün bir şekilde tamamlanan "çekirdek güncellemesi" gibi kritik bir sistem güncellemesinden sonra bilgisayarı yeniden başlattığınızda masaüstüne ulaşılamama gibi bir durumla karşılaşabilirsiniz. Bu gibi durumlarda aşağıdaki belgelerden yararlanabilirsiniz:


==== Ubuntu menüsünde geçmiş kayıdı tutulmasını istemiyorum, nasıl englelleyebilirim? ====
* Ekran kartı sürücü uyumsuzluklarına bağlı sorunlar için: [[Kapalı kaynak sürücüden açık kaynak sürücüye geri dönüş]]
* Diğer sorunlar için: [[Ubuntu'da sistem kurtarma]]


Ubuntu uygulama başlatma menüsüne girdiğinizde, son açtığınız tüm dosyaların listelendiğini göreceksiniz. Bilgisayarınızı birden fazla kişi kullanıyorsa geçmiş kayıtlarının tutulmasını istemeyebilirsiniz.
== Çöp kutusunu boşaltırken erişim hatası alıyorum ==
Uygulama başlatma menüsündeki geçmiş bilgilerini silmek ve isterseniz yeni kayıtlar tutulmasını engellemek için "''Sistem Ayarları > Gizlilik''" yolunu izleyin.
Bu durumda Uçbirim komut satırı penceresini açın ve alttaki komutu girin ('''Uyarı:''' rm komutunu uygularken çok dikkatli olun, aksi takdirde yanlışlıkla başka dosya ve dizinleri silebilirsiniz.)


[[Dosya:Sistem ayarları gizlilik 01.png|450px|none]]
{{bc|sudo rm -rf ~/.local/share/Trash/files/*}}


Burada önce geçmiş kayıtlarını temizleyin. Geçmiş kayıtlarının tutulmasını tamamen engellemek için ise resimde görülen Kayıt etkinliği düğmesini Kapalı konumuna getirin (Ubuntu 12.04'de bu işlemlerin aktif hale gelmesi, sistemin yeniden başlatılmasını gerektirebiliyor). İsterseniz kayıt tutulmasını tamamen engellemek yerine Dosyalar ve Uygulamalar sekmeleri içinde yer alan seçenekleri kullanarak, hangi tür dosyaların ve hangi sabit disk bölümlerinin kayıtlarının tutulacağını belirleyebilirsiniz.
== DVD'den kopyaladığım dosyalar kilitli, kilidi nasıl kaldırırım? ==
 
==== Diskleri nasıl açılışta otomatik bağlayabilirim? ====
 
Bağlamak (İng. Mount) demek, bir disk bölümünün kullanıma hazır hâle gelmesi demektir. Linux dağıtımlarında sabit disk bölümleri genellikle bilgisayar açılışında otomatik olarak bağlanmaz. Kullanıcı, bilgisayarı açtıktan sonra dosya yöneticisi üzerinden (yani klasörler üzerinden) bir disk bölümüne tıkladığı anda tıkladığı anda o disk bölümü sisteme otomatik olarak bağlanır. Bu açıdan baktığınızda kullanıcıların bu konuda yapması gereken herhangi bir işlem yoktur. Ancak dosyalarınızı kullanıcı ev dizini dışında bir yerde, mesela başka bir disk bölümü içinde bulunduruyorsanız, bu durumda bazı küçük sıkıntılarla karşılaşabilirsiniz. Mesela müzik dosyalarınız başka bir disk bölümü içinde ise [[Banshee]] ya da [[Audacious]] gibi bir müzik çaları açıp mevcut şarkı listenizdeki bir şarkıya tıklayarak çalmak istediğinizde şarkı çalmayacaktır, çalması için dosya yöneticisi üzerinden o disk bölümüne bir kez tıklanması gerekir. Bu sıkıntıyı aşmak için o disk bölümünü açılışta otomatik olarak bağlanacak şekilde ayarlamalısınız.
Herhangi bir disk bölümünü bilgisayar açlışında otomatik olarak bağlanmasını sağlamak için '''Storage Device Manager''' programını kullanabilirsiniz (Türkçesiyle Depolama Aygıtları Yöneticisi, paket adı “pysdm”dir.).
 
{|
|-
| [[Dosya:Storage 01.png|none|thumb|400px|'''''resim 1''''']]
| [[Dosya:Storage 02.png|none|thumb|400px|'''''resim 2''''']]
|}
 
Programı açıp resim 1'de sol taraftan, disk bölümünü seçin ve sağ taraftaki Assistant düğmesine tıklayın. Ardından resim 2'deki pencere karşınıza gelecektir. Burada resimde görüldüğü gibi "The file system is mounted at boot time" seçeneğini işaretleyip "Mount file system in read-only mode" seçeneğinin yanında işaret varsa kaldırın. (Kaynak: [http://blog.ismaildemirbilek.com/bilisim-teknoloji/ubuntu-diskleri-baslangicta-otomatik-baglama/])
 
==== DNS adreslerini nasıl değiştirebilirim? ====
 
DNS adreslerini değiştirmek isterseniz masaüstünde sağ üst tarafta bulunan İnternet bağlantı simgesine tıklayın ve orada en alttaki seçenek olan "Bağlantıları Düzenle..." seçeneğine tıklayın. Açılan pencerede Kablolu ve Kablosuz sekmeleri üzerinden kullandığınız bağlantının üzerine gelin ve "Düzenle" düğmesine tıklayın. Açılan pencerede "'''IPv4 Ayarları'''" seçeneğine gelin, resimdeki pencere karşınıza gelecektir.
 
[[Dosya:DNS ayarlari.png|400px]]
 
Burada "Yöntem:" seçeneğini "Sadece Otomatik (DHCP) Adresler" olarak değiştirin ve "DHCP Sunucuları:" kısmına, kullanmak istediğiniz DNS adreslerini yazın.
 
==== Dosya yöneticisinde adres (konum) çubuğu nasıl açılır? ====
 
[[Nautilus]] dosya yöneticisinde görüntülemekte olduğunuz dizinin konumu, resimdeki gibi tıklanabilir düğmeler olarak gösterilmektedir. Bu düğmeler, dosya yöneticisinde gezinirken alt ve üst klasörlere daha hızlı bir şekilde erişmenizi sağlar.
 
Eğer adres çubuğunda gerçek adres bilgisini görmeye ihtiyacınız olursa bunun için klavyeden (Ctrl + L) yapabilirsiniz ya da "Git" menüsünde yer alan "Konum" seçeneğine tıklayabilirsiniz.
 
[[Dosya:Nautilus 01.png|450px]]
 
==== Öntanımlı program - dosya ilişkilerini nasıl değiştirebilirim? ====
 
Ubuntu'da bir ses, video ya da resim dosyasının öntanımlı olarak hangi programla açılacağını ayarlamak için şöyle bir yol izleyebilirsiniz. Örneğin MP3 dosyalarını [[VLC PLAYER|VLC player]] ile ilişkilendirmek istiyorsanız herhangi bir MP3 dosyasına sağ tıklayıp "''Özellikler > Birlikte''" Aç yolunu izleyin ve oradaki listeden VLC player'ı seçip "''Öntanımlı olarak ayarla''" düğmesine tıklayın.
 
[[Dosya:Ontanimli uygulama.png|400px]]
 
Artık .mp3 uzantısına sahip tüm dosyalarınız öntanımlı olarak VLC player ile açılacaktır. Eğer .mp3 biçimi dışında farklı uzantılara sahip ses dosyalarınız varsa (.ogg , .wav gibi) o dosya türlerini de aynı şekilde VLC player ile ilişkilendirebilirsiniz.
 
==== Masaüstünü nasıl özelleştirebilirim? ====
*<u>Duvar kâğıdını değiştirmek:</u> Masaüstüne sağ tıklayarak ''Masaüstü Arkaplanını Değiştir'' seçeneğinden duvar kâğıdınızı, dosya ve pencere görüntüleme temanızı değiştirebilirsiniz.
 
*<u>Panele yeni simge eklemek:</u> Bunun için Ubuntu menüsü(başlatıcı) içinden sürükle - bırak yapabilirsiniz. Ya da panel eklemek istediğiniz program açık iken panelde ortaya çıkan simgesine sağ tıklayıp "Başlatıcıda Tut" seçeneğini kullanabilirsiniz.
*<u>Paneldeki simgelerin sıralamasını değiştirmek:</u> Bunun için yerini değiştirmek istediğiniz bir simgeye tıklayıp fareyi hareket ettirmeden bir iki saniye bekleyin. Artık bu simgeyi panelde istediğiniz yere sürükleyip bırakabilirsiniz.
 
{| align=right
| [[Dosya:Baslaticiya ekle.png|thumb|150px|Panele yeni simge eklemek]]
| [[Dosya:Siralama degistir.png|thumb|92px|Simgelerin kaydırılması]]
|}
*<u>Panel simge boyutunu değiştirmek:</u> Paneldeki simgelerin boyutunu değiştirmek için masaüstüne sağ tıklayıp "Masaüstü Arkaplanını Değiştir" seçeneğine tıklayın. Açılan pencerede "Görünüm" sekmesindeyken pencerenin alt tarafında "''Başlatıcı simge boyutu''" seçeneğini göreceksiniz...
 
*<u>Masaüstü efektleri:</u> Ubuntu ile birlikte gelen [[Compiz Fusion]] paketi, standart işletim sistemleri ile görmeye alışık olmadığınız çeşitli özel efektleri barındırmaktadır. 3B efektlerin kullanılabilmesi için ekran kartınızın ihtiyaç duyacağı sürücü paketlerinin sismetimizde kurulu olması gerektiğini unutmayınız. Ekran kartınızın 3B desteği için "Sistem Ayarları > Ek Sürücüler" yolunu izleyerek Ubuntu'nun önerdiği paketleri kurunuz.
 
*<u>Özel panel programları:</u> Ubuntu için görsellik ve kullanım kolaylığı sağlayan farklı panel programları bulunmaktadır. [[AWN]], [[Cairo-Dock]], [[Docky]] ve [[Dockbarx]] bunlardan bazılarıdır.
 
*<u> Ubuntu Tweak:</u> Mevcut masaüstü ortamı ile birlikte gelmeyen pek çok ayar ve seçenek için [http://ubuntu-tweak.com/ Ubuntu Tweak] yazılımını deneyebilirsiniz.
 
 
== Çeşitli hatalar ve çözümleri ==
==== Nedir bu uçbirim, terminal, konsol? ====
Forumlarda ve Wiki'deki bazı belgelerde gördüğünüz gibi birileri sizden ''uçbirimi, terminali veya konsolu'' açıp bazı kodlar girmenizi isteyebilir. Aslında masaüstü kullanıcılarına hitap eden Ubuntu'da kullanıcıların normalde herhangi bir komut  bilmesine, kullanmasına gerek yoktur. Komutla yapılabilen pek çok işlemi, komut kullanmadan arayüz üzerinden de yapabilmek mümkündür. Buna rağmen forum vb. ortamlarda bazı Linux kullanıcıları arayüz üzerinden yapılabilen pek çok işlemi de alışkanlıkları nedeniyle komut satırı üzerinden cevaplayabiliyorlar. Bu nedenle komut satırı üzerinden anlatılan pek çok konunun asılnda arayüz üzerinden de yapılabileceğini bilmelisiniz. Ancak bazı durumlarda komut satırının kullanılması bir zorunluluktan kaynaklanabilir. Örneğin bir hatanın tespiti için ve çözümlenmesi için komut satırı kullanmak zorunlu olabilir.
 
Uçbirim, konsol ve terminal kavramları aynı şeyi ifade eder, yani komut satırı penceresini. Bu komut satırı penceresine ulaşmak için Ubuntu menüsüne girip arama kutucuğua '''''uçbirim''''' yazmanız yeterlidir. Ya da klavye üzerinde ''Ctrl+Alt+T'' kısayolunu kullanabilirsiniz.
 
==== Sorunlu bir pencereyi ya da programı nasıl sonlandırabilirim? ====
 
Sistemde çalışan süreçleri görüntülemek Ubuntu ile birlikte [[Sistem Gözlemcisi]] programı kullanılmaktadır. Cevap vermeyen bir programı Sistem Gözlemcisi arayüzünü açarak sonlandırabileceğiniz gibi bunun yerine '''xkill''' komutuna bir kısayol tanımlayarak çok daha pratik bir şekilde programları sonlandırabilirsiniz. "xkill" kullanıldığında fare imleci bir çarpı işareti şeklini alır. Bu çarpı işareti ile istediğiniz pencereye tılayarak o programı anında sonlandırabilirsiniz. xkill'i ''Alt + F2'' komut satırına yazarak kullanabileceğiniz gibi bu komut için bir kısayol da tanımlayabilirsiniz (mesela Ctrl + Alt + Gerisil gibi).  Bunun için "Sistem Ayarları > Klavye > Kısayollar > Özel Kısayollar" yolunu izleyin ve orada (+) (ekle) simgesine tıklayın. Açılan kutucukta “Adı” bölümüne herhangi bir şey yazabilirsiniz. Mesela "Sonlandırıcı" yazın, “Komut” kısmına ise "xkill" yazıp "Uygula" tuşuna basın. Ardından "Devre dışı" yazan yere çift tıklayarak "Yeni Kısayol" ibaresini ortaya çıkarın ve son olarak, kullanmak istediğiniz kısayola klavyeden tıklayın.
 
İsterseniz Sistem Gözlemcisi için de bir kısayol tanımlayabilirsin. Bunun için kısayol tanımlayacağınız komut şudur: gnome-system-monitor
 
==== NTFS biçimli disk bölümlerime ulaşamıyorum, nasıl çözebilirim? ====
Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kurup kullanıyorsanız, bazen Windows'u kullanırken elektrik kesintisi, reset düğmesine basma vb. bir sebeple Windows'u düzgün kapatmadığınız bir oturumdan sonra Ubuntu'yu açıp NTFS dosya biçimli disk bölümlerine erişmek istediğinizde erişiminizin engellenmesi normaldir.
 
Bu gibi durumlarda çözüm için bilgisayarı yeniden başlatıp Windows'u açıp normal bir şekilde kapatın. Bunu yaptığınızda sorun kendiliğinden ortadan kalkacaktır.
 
Benzer şekilde Windows üzerinde çalışırken NTFS biçimli harici bir depolama aygıtını güvenli kaldırmak yerine doğrudan USB kablosunu çekerseniz ve sonrasında bu aygıtı Ubuntu'da açmayı denerseniz yine aynı sorunla karşılaşırsınız. NTFS biçimli taşınabilir disk eğer bir başka bilgisayarda düzgün olmayan bir biçimde kaldırılmışsa ve elinizde hali hazırda Windows yüklü bir makine yok ise bu durumda [[Ntfs Dosya Sistemi Hatası]] belgesinde anlatılan şekilde komutlar aracılığıyla sorunu çözebilirsiniz ancak bu yöntemin veri kaybı yaşamanıza yol açabileceğini bilmelisiniz.
 
==== "Erişim hatası, işleme izin verilmiyor" hatası alıyorum, nasıl çözebilirim? ====
Eğer [[Nautilus]] dosya yöneticisi üzerinde bir yerden başka bir yere dosya taşıma/kopyalama yapmaya çalışıyor ve bu hatayı alıyorsanız Nautilus'u (dosya yöneticinizi) şu şekilde açın:
Alt+F2 komut satırında: gksu nautilus
 
Veya bir Uçbirim'i açıp alttaki komutu verin :
sudo nautilus
 
Bu işlemi yaptığınızda yetkili kullanıcı haklarıyla donatılmış bir Nautilus dosya yöneticisi penceresi açılacaktır. Yapmak istediğiniz işlemi bir de bu pencere üzerinden yapmayı deneyin. Bu arada bu pencere üzeriden istediğiniz dizinlerin erişim haklarını da değiştirebilirsiniz.
 
==== Çöp kutusunu boşaltırken erişim hatası alıyorum ====
Bu durumda alttaki komutu kullanın.
sudo rm -rf ~/.local/share/Trash/files/*
 
Not:''' Lütfen dikkat'''. rm komutunu uygularken çok dikkatli olun, aksi takdirde istemediğiniz dosyaları silmek gibi bir durumla karşı karşıya kalabilirsiniz.
 
==== DVD'den kopyaladığım dosyalar kilitli, kilidi nasıl kaldırırım? ====


Bu bir yetki sorunudur, bu sorunu aşabilmek için chmod komutu kulanılmalıdır.
Bu bir yetki sorunudur, bu sorunu aşabilmek için chmod komutu kulanılmalıdır.


DVD'den kopyaladığınız dosyaları kulanabilmeniz için, [[uçbirim]]de şu komutu vermelisiniz;
DVD'den kopyaladığınız dosyaları kullanabilmeniz için; [[Uçbirim]] komut satırı penceresini açın ve şu komutu verin;
 
sudo chmod 777 -R /nerde
 
Örneğin:
 
sudo chmod 777 -R /home/kulanıcı adı/Masaüstü
 
Dosya isimlerini yazarken büyük harf-küçük harf ayrımına dikkat etmelisiniz.
 
Detaylı bilgi için [[Chmod Komutu Kullanımı‎]].
 
==== Kullanıcı parolamı unuttum, ne yapabilirim? ====
 
* Sisteminizi Kurtarma Modunda (Recovery Mode) ([[Grub]] menüsündeki 2. seçenek) yeniden başlatın. [[Uçbirim]] (Terminal) seçin;
 
* Aşağıdaki komutu yazın (Not: Yeni parolanızı yazarken, parolanız nokta olarak bile gözükmeyecektir, bu normaldir).
 
passwd KULLANICI_ADINIZ
örnek;|passwd btermeli
 
* Tekrar aşağıdaki kodu yazın
 
reboot


('''Kaynak:''' Btermeli'nin Ubuntu-tr Forumundaki anlatımı [http://forum.ubuntu-tr.net/index.php/topic,4136.0.html]. '''Dış Kaynak:''' [http://ubuntutip.googlepages.com/tipsandtweaks] )
{{bc|sudo chmod 777 -R /kilitli/dosyaların/bulunduğu/konum}}


== Diğer ==
Chmod komutu hakkında detaylı bilgi için bkz. [[Chmod komutu kullanımı]].
==== Windows kurulumu sonrasında açılış sistemini (GRUB) onarmak ====


Eğer bilgisayarınızda Ubuntu ve Windows kullanıyorsanız Windows'u her yeniden kurduğunuzda bilgisayar açılışındaki işletim sistemi ekranı ortadan kaybolacak ve doğrudan doğruya Windows açılacaktır. Bu gibi durumlarda işletim sistemi seçme ekranını geri getirerek Ubuntu'ya ulaşabilmek için [[Grub]] açılış önyükleme yazılımını onarmanız gerekecktir.
<!-- ALTTAKİ İÇERİĞİ GİZLEDİK. SANIRIM YETKİLİ KULLANICI PAROLASI UNUTULDUĞUNDA BU KADAR KOLAY SIFIRLANAMIYOR BKZ. http://e-bergi.com/y/Linuxta-unutulan-parola-sifre-nasil-degistirilir
== Kullanıcı parolamı unuttum, ne yapabilirim? ==


Grub'u onarmak için "Boot Repair Disk" isimli Linux tabanlı çalışan CD'yi kullanabilirsiniz ya da diğer yöntemleri deneyebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Windows kurulumu sonrasında Grub2 önyükleyicisini onarmak]].
* Ubuntu'yu kurtarma modunda çalıştırın. Bunun için bilgisayar açılışında [[GRUB]] menüsündeki 2. seçenek olan "Ubuntu için gelişmiş seçenekler" seçeneğini kullanın, ardından gelen ekranda en üstteki "Kurtarma Kipi" seçeneğini kullanarak devam edin. Sonraki gelen ekranda "root" seçeneğini kullanarak yetkili kullanıcı komut satırına girin.


==== Açılış ekranı (GRUB) seçeneklerini değiştirmek ====
* Aşağıdaki komutu yazın (Not: Yeni parolanızı yazarken, parolanız nokta olarak bile gözükmeyecektir, bu normaldir, siz yeni parolanızı yazıp enter tuşuna tıklayın).
:{{bc|mount -o rw,remount /}}
:{{bc|passwd KULLANICI_ADINIZ}} (örneğin "passwd ahmet" gibi)
* Yeni şifreniz ayarlandı, artık {{bc|reboot}} komutunu girerek bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz.
-->


Eğer bilgisayarınızda Ubuntu'dan başka ikinci bir işletim sistemi daha kullanıyorsanız (Windows ve Ubuntu gibi) hangi işletim sisteminin öntanımlı olarak açılacağını belirlemek için ya da açılıştaki bekleme süresini ayarlamak için Grub-on programını kullanabilirsiniz. Programı [https://launchpad.net/grub-on web sitesinden] indirdikten sonra çift tıklayarak kurabilirsiniz.
[[Kategori:Temel kategoriler| ]]
[[Kategori:Ubuntu]]

20.23, 22 Şubat 2022 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

Genel kullanım

Açılışta şifre girmeden nasıl otomatik kullanıcı girişi yapabilirim?

Ubuntu kurulumunda kullanıcı tanımlama aşamasında da otomatik kullanıcı girişi yapma seçeneği hazır bulunur. Kurulum esnasında bu seçeneği işaretlememiş olsanız da daha sonra Ayarlar arayüzü üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için "Ayarlar > Ayrıntılar > Kullanıcılar > Kilidi Kaldır" yolunu izleyip “Otomatik Giriş” seçeneğini "Açık" hâle getirmeniz yeterlidir.

Bilgisayarım boşta kaldığında ekranın kilitlenmesini istemiyorum

Bilgisayarınızı bir müddet kullanmadığınızda, bilgisayarınızı başkalarının kullanmasını önlemek amacıyla ekran kilitlenir, ekran kilidini açmak için kullanıcı şifresini girmek gerekir. Eğer bu özelliği devre dışı bırakmak isterseniz bunu "Ayarlar > Gizlilik > Ekran Kilidi" yolu üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca bilgisayarı kullanmadığınızda ekranın kararması için gereken süreyi "Ayarlar > Güç" yolu üzerinden değiştirebilirsiniz.

Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını istiyorum

Nümerik tuş takımını açmaya yarayan NumLock tuşu bazı bilgisayarlarda, bilgisayar açılışında otomatik açılmayabilir. Eğer otomatik açılmıyorsa numlockx isimli paketi yükleyerek sorunu giderebilirsiniz. Bu paketi Synaptic Paket Yöneticisi'nde aratarak yükleyebilirsiniz. Yükledikten sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın, eğer sorun çözülmediyse Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak maddesinde anlatılan diğer adımları uygulayın.

Gece ışığı özelliği nasıl kullanılır?

Çeşitli bilimsel çalışmalar, akşamları özellikle mavi ışığa maruz kalmanın uykuya dalmayı zorlaştırdığını, melatonin salgılanmasını düzensizleştirdiğini ve göz yorgunluğunu arttırdığını gösteriyor. Ubuntu’da mavi ışık koruması için ek bir uygulama yüklemenize gerek yoktur. Ubuntu ile birlikte gelen Gece Işığı özelliğini açık hale getirerek kullanabilirsiniz. Bunun için “Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar” yolunu izleyin. Gece Işığı özelliği gün batımından sonra ekrandaki mavi ışığı azaltarak ekranın renk sıcaklığını otomatik olarak arttırır. [1]

Microsoft TrueType yazı tiplerini nasıl sisteme eklerim?

Times New Roman, Arial gibi Microsoft TrueType yazı tiplerini Ubuntu'ya eklemek için Synaptic Paket Yöneticisi'nde ubuntu-restricted-extras paketini ya da sadece TrueType yazı tiplerini içeren ttf-mscorefonts-installer paketini aratıp kurmanız yeterlidir. Kurulum sırasında karşınıza bir lisans sözleşmesi çıkacak ve onaylamanızı isteyecektir. Yükledikten sonra örneğin bir LibreOffice Writer penceresi açıp yazı tipi bölümüne girerek Times New Roman, Arial gibi yazı tiplerinin geldiğini görebilirsiniz.

Parola korumalı .rar arşiv dosyalarını açamıyorum

Rar dosya biçimi, sahip olduğu çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulumu ile birlikte tamamen desteklenmez, kısmen desteklenir. Parola koruması olmayan .rar dosyaları sorunsuzca açılabilirken (Sağ tık > Buraya Çıkart), parola korumalı olanlar hata verir. Parola korumalı .rar dosyalarını açabilek için WinRar yazılımının resmi unrar isimli paketini yüklemeniz yeterlidir. Bu paketi ya da bu paketi de içeren ubuntu-restricted-extras isimli eklenti paketini Synaptic Paket Yöneticisi'nde aratarak kurabilirsiniz.

Nasıl .rar biçminde arşivleme yapabilirim?

Öncelikle belirtmek gerekir ki, Ubuntu'da oluşturacağınız arşiv dosyalarının hem Windows hem de Mac'de herhangi bir ek yazılım kurmadan kullanılabilmesini istiyorsanız bunun için .rar biçimini kullanmak zorunda değilsiniz, .zip biçiminini de kullanabileceğinizi unutmayın. Eğer yine de .rar biçimini tercih etmek isterseniz bunun için WinRar yazılımının resmi rar isimli paketini yükleyiniz. Bu paketi Synaptic Paket Yöneticisi'nde aratarak ya da komut satırı üzerinden sudo apt-get install rar kurabilirsiniz. Paketi kurduktan sonra artık Arşiv Yöneticisi yazılımını kullanarak .rar biçiminde yeni arşiv dosyaları üretebilirsiniz.

Dosya yöneticisinde konum (adres) çubuğu nasıl açılır?

Dosyalar dosya yöneticisinde görüntülemekte olduğunuz dizinin konumu, tıklanabilir düğmeler şeklinde görüntülenir. Bu düğmeler, dosya yöneticisinde gezinirken alt ve üst dizinlere daha hızlı bir şekilde erişmenizi sağlar. Eğer konum çubuğunda gerçek adres bilgisini görmeye ihtiyacınız olursa bunun için klavyeden (Ctrl + L) tuş bileşimini kullanabilirsiniz.

Dosyalar - konum çubuğu.png

Öntanımlı program - dosya ilişkilerini nasıl değiştirebilirim?

Ubuntu'da ses, video, resim vb. herhangi bir dosyanın öntanımlı olarak hangi programla açılacağını belirlemek isteyebilirsiniz. Örneğin Mp3 dosyalarına çift tıkladığınızda VLC media player ile açılmasını isteyebilirsiniz. Gerekli ayarlamayı iki farklı yolla gerçekleştirebilirsiniz.

1. Yol: “Ayarlar > Ayrıntılar > Öntanımlı Uygulamalar” yolunu izleyin. Orada “Müzik”seçeneğini VLC media player olarak işaretleyin.

2. Yol: Herhangi bir Mp3 dosyasına sağ tıklayıp "Özellikler > Birlikte" Aç yolunu izleyin ve listeden VLC media player'ı seçip "Öntanımlı olarak ayarla" düğmesine tıklayın. Artık .mp3 uzantısına sahip tüm dosyalarınız öntanımlı olarak VLC player ile açılacaktır. Eğer .mp3 biçimi dışında farklı uzantılara sahip ses dosyalarınız varsa (.wav , .ogg gibi) o dosya türlerini de aynı şekilde VLC player ile ilişkilendirebilirsiniz.

Programların kullanıcı ayar verileri hangi dizinde bulunur?

Kullandığınız programların kullanıcı verileri-ayar dosyaları /home/kullanıcı_adınız/ dizini altında gizli dosyalar halinde bulunmaktadır. Bu dosyaları görebilmek için öncelikle şurada anlatıldığı gibi dosyaları görünür hale getirmelisiniz.

Farklı programlara ilişkin kullanıcı ayar dosyaları, kullanıcı ev dizini altında farklı klasörler altında olabilir.

  • Deb biçiminde paketlenmiş pek çok programın kullanıcı ayar dosyaları /home/kullanıcı_adınız/.config/ dizini altında yer alır.
  • Deb biçiminde paketlenmiş Mozilla Firfox'un kullanıcı ayar verilleri /home/kullanıcı_adınız/.mozilla dizininde bulunur.
  • Deb biçiminde paketlenmiş bir çok KDE programının kullanıcı ayar verileri genellikle /home/kullanıcı_adınız/.kde/share/ dizininde yer alır.
  • Snap biçiminde paketlenmiş uygulamaların kullanıcı ayar verileri ise yine kullanıcı ev dizini içerisinde /home/kullanıcı_adınız/snap/ dizini altında bulunur.

Çeşitli sorunlar ve çözümleri

Ubuntu aşırı yavaş, kasılarak çalışıyor

Minimum sistem gereksinimlerini karşıladığı halde Ubuntu’yu kurduğunuzda aşırı yavaş-kasılarak-donarak çalışan bir Ubuntu ile karşılaşıyorsanız ya da bilgisayarınız aşırı ısınıyorsa bu sorun muhtemelen, öntanımlı gelen ekran kartı sürücünüzün, sisteminiz ile uyumlu olmamasından kaynaklanıyordur. Sorunun daha nadir görülen bir diğer nedeni ise; sisteminizde öntanımlı görüntü sunucusu olarak Wayland kullanılıyor ise sisteminiz ile Wayland ile görüntü sunucusu arasındaki bir uyumsuzluktan kaynaklanabilir (örnek).

Çözüm için öncelikle mümkünse tüm güncellemeleri yükleyin ardından sisteminizde kullanabilecek başka ekran kartı sürücü seçeneklerinin bulunup bulunmadığını kontrol etmek ve değiştirmek için “Yazılım ve Güncelleştirmeler > Ek Sürücüler" yolunu izleyip birkaç saniye bekleyin. Ayrıntılı bilgi için bkz. Ekran kartları.

Ekran kartı sürücüsünü yükleyip bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra durumu kontrol edin. Eğer sorun devam ediyorsa öntanımlı görüntüsü sunucusu olarak Wayland mı yoksa Xorg mu kullandığınızı kontrol edin. Eğer Wayland ise Xorg görüntü sunucusuna geçiş yapın.

Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kullananlarca sıkça sorulan sorular

Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kullanan kullanıcıların sıkça sorduğu bazı sorular ve sorunlar altta sıralanmıştır.

  • NTFS biçimli disk bölümlerine ulaşamıyorum.
  • Windows'un saatini ayarlamama rağmen geri kalıyor.
  • Windows’u yeniden yükledikten sonra açılış menüsü kayboldu, Ubuntu’ya ulaşamıyorum.
  • Açılıştaki Windows seçeneğini nasıl öntanımlı seçenek haline getirebilirim ve bekleme süresini nasıl değiştirebilirim?

Tüm bu sorunların çözümünü ve daha fazlasını Windows’un yanına Ubuntu kurmak sayfasından öğrenebilirsiniz.

Tekrar eden bir hata iletisi alıyorum, nasıl engelleyebilirim?

Öncelikle, karşınıza gelen hata bildirim kutusundaki Ayrıntıları Göster düğmesine tıklayarak hangi programların hata verdiği konusunda bilgi alabilirsiniz. Bu hata iletileri çoğu zaman sisteminiz için ciddi bir sorun anlamına gelmez.

Hata iletisi.png

Tekrar eden hata iletilerinde resimde görüldüğü gibi "İleride oluşabilecek bu türden hataları yok say" şeklinde bir seçenek bunulabilir (bazı hata iletilerinde bu seçenek bulunmaz). Sisteminizde herhangi bir sorun gözlemlemiyorsanız bu seçeneği işaretleyerek söz konusu hata iletisinin tekrar etmesini önleyebilirsiniz. Ayrıca sistemdeki hata kayıtlarının bulunduğu dizin içeriğini silerek temizlemek için Uçbirim'de sudo rm /var/crash/* komutu kullanılabilir.

Eğer otomatik hata raporu üretme aracı olan "Apport" yazılımı devre dışı bırakılarak hata bildirimleri tamamen kapatmak istenirse bunun için öncelikle sudo -H gedit /etc/default/apport komutu girilir, açılan dosya içinde enabled=1 yazan yerdeki 1 değeri 0 yapılıp kaydedilir.

Ekran görüntüsü aldığımda yan yana iki ekran varmış gibi bir görüntü alıyorum

Masaüstünden bir ekran görüntüsü aldığınızda eğer resimdeki gibi, yan yana iki ekran şeklinde bir görüntü elde ediyorsanız (kontrol etmek için klavyeden PrintScren tuşuna basıp Resimler dizinine bakın) bu yapılandırma sorununu küçük bir ayarlama yaparak düzeltmeniz gereklidir. Çünkü bazı uygulamalar birinci ekranda değil ikinci ekranda açılabilir. Siz normalde birinci ekrana baktığınız için ikinci ekranda açılan uygulamayı göremezsiniz. Bu durumda o uygulamanın açılmadığını, bir sorun olduğunu düşünebilirsiniz... İkincil ekranı kapatmak için Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar yolunu izleyin. Eğer Ayarlar arayüzü karşınıza gelmiyorsa ikinci ekranda açılmış demektir. PrintScren tuşu ile ekran görüntüsü alıp resmi inceleyerek Ayarlar arayüzünün ikinci ekranın neresinde açılmış olduğunu gözlemleyin. Sonra fare imlecini masaüstünde en sağa götürüp görmediğiniz ekran üzerinde devam ederek Ayarlar penceresinin üst çubuğundan tutup sola doğru sürüklemeyi deneyin. Bir kaç deneme sonunda bunu yapabilirsiniz. Ayarlar'ı karşınıza getirdikten sonra sırasıyla Tek Ekran > Yerleşik Ekran > Uygula düğmelerine tıklayın.

Ekran görüntüsünde yan yana iki ekran var


Masaüstüme ulaşamazsam sistemi ve verilerimi nasıl kurtarabilirim?

Ubuntu'yu kullandıktan bir süre sonra örneğin ekran kartı sürücülerine elle müdahale ettikten sonra ya da kritik güncellemeleri yüklerken elektriklerin kesilmesi nedeniyle Ubuntu masaüstüne ulaşamayabilirsiniz. Ayrıca öntanımlı gelen açık kaynak ekran kartı sürücüleri yerine kapalı kaynak sürücüleri kullanıyorsanız düzgün bir şekilde tamamlanan "çekirdek güncellemesi" gibi kritik bir sistem güncellemesinden sonra bilgisayarı yeniden başlattığınızda masaüstüne ulaşılamama gibi bir durumla karşılaşabilirsiniz. Bu gibi durumlarda aşağıdaki belgelerden yararlanabilirsiniz:

Çöp kutusunu boşaltırken erişim hatası alıyorum

Bu durumda Uçbirim komut satırı penceresini açın ve alttaki komutu girin (Uyarı: rm komutunu uygularken çok dikkatli olun, aksi takdirde yanlışlıkla başka dosya ve dizinleri silebilirsiniz.)

sudo rm -rf ~/.local/share/Trash/files/*

DVD'den kopyaladığım dosyalar kilitli, kilidi nasıl kaldırırım?

Bu bir yetki sorunudur, bu sorunu aşabilmek için chmod komutu kulanılmalıdır.

DVD'den kopyaladığınız dosyaları kullanabilmeniz için; Uçbirim komut satırı penceresini açın ve şu komutu verin;

sudo chmod 777 -R /kilitli/dosyaların/bulunduğu/konum

Chmod komutu hakkında detaylı bilgi için bkz. Chmod komutu kullanımı.

"https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=SSS&oldid=24064" sayfasından alınmıştır