K3b ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler

Ubuntu Yazılım Merkezi'nde K3b ve eklentilerinin kurulumu

K3b, Linux sistemler için tasarlanmış, KDE projesi kapsamında gelişitirilen özgür ve ücretsiz bir CD/DVD yazma uygulamasıdır. K3b ile; Veri CD'leri oluşturma, Ses CD'si hazırlama, kalıp dosyası yazdırma gibi temel CD/DVD yazdırma işlemlerinin yanı sıra Video CD/DVD'lerini ya da Ses CD'lerini bilgisayara kopyalama gibi daha pek çok işlem gerçekleştirilebilir. K3b'nin yetenek ve özellikleri hakkında detaylı bilgi için Vikipedi'deki K3b maddesine bakabilirsiniz.

Programı Ubuntu Yazılım Merkezi'nde aratarak yükleyebilirsiniz. K3b'nin gelişmiş bazı ek özellikleri kullanabilmek için K3b ile beraber eklentilerini de yükleyebilirsiniz. Bunun için Ubuntu Yazılım Merkezi'nde K3b'yi aratıp "Daha Fazla Bilgi" düğmesine tıklayın. Karşınıza gelen pencerede yandaki pencerede görüldüğü gibi eklenti seçeneklerinin solunda yer alan kutucukları işaretleyin, ardından sağ üstteki "Yükle" düğmesine tıklayın.

İlk adım: K3b'yi tanıyalım

Öncelikle programın arayzünü biraz tanımakta fayda var. K3b programı iki ana bölümden oluşuyor. Bunlardan ilki bilgisayarımızda yer alan tüm dosyaları görebileceğimiz dosya gezgini bölümü, diğeri ise onun altında yer alan Hoşgeldiniz bölümüdür.

Dosya gezgini bölümü üzerinden bilgisayarınızda olan tüm dosyaları görebilir ve bu dosya ekranında sağ tıklayarak ilgili işlemleri yapabilirsiniz. Hoşgeldiniz bölümünde ise K3b ile en çok yapılan işlemlere hızlı erişim sağlanmıştır. Burada yer alan kısayol düğmeleri yeni bir CD ya da DVD veri projesi oluşturmak, yeni bir ses CD'si oluşturmak, mevcut bir CD ya da DVD'yi kopyalamak ile ilgili düğmelerdir. Merak etmeyin, yapabilecekleriniz bunlarla sınırlı değil; "Daha fazla işlem..." düğmesine tıklayarak K3b'nin diğer yeteneklerini yakından tanıyabilirsiniz.

Daha fazla işlem... bölümünde yer alan seçeneklerin ne işe yaradıklarını kısaca şöyle özetleyebiliriz:

• Yeni Veri Projesi: Bilgisayarların okuyabildiği, çeşitli belgeler, resimler, müzikler vb. birçok farklı dosyayı bir arada bulundurabilecek bir CD ya da DVD yazabilirsiniz.

• Çok Oturumlu Disk'e yeni oturum ekle: Eğer çok oturumlu diskiniz (Multisession olarak da bilinir) varsa diskin boş kalan yerlerine tekrar yazabilirsiniz demektir. Eğer böyle bir diskiniz varsa bu seçeneği kullanabilir ve CD veya DVD'nize yeni dosyalar ekleyebilirsiniz.

• Yeni Ses CD Projesi: MP3 çalabilme özelliği olmayan müzik çalarlarda oynatılabilecek Ses CD'si oluşturmanızı sağlar.

• Yeni Karışık Kipli CD Projesi: Bu sonuna veri dosyaları eklenmiş Ses CD'si yazmanızı sağlar.

• Yeni Video CD Projesi: Video CD'si oluşturmanızı sağlar.

• Yeni Video DVD Projesi: Video DVD'si oluşturmanızı sağlar.

• Yeni eMovix Projesi: eMovix; içindeki filimleri oyatabilen bir çalışan CD/DVD hazırlama aracı ve mini bir Linux dağıtımıdır. Bir eMovix diski hazırlanırken izlenmek istenen video ya da müzikler de bu diske yazdırılır. Hazırlanan eMovix diski kullanılarak işletim sistemi yüklü olmayan bir bilgisayar da bile video izlenebilir, müzik dinlenebilir. Bu seçeneği kullanmak için öncelikle Ubuntu Yazılım Merkezi'nden "emovix" paketini yükleyiniz.

• Ortamı Kopyala: Bir CD veya DVD'nin aynısından bir tane daha edinmenizi sağlar. Bu iş için iki optik dik sürücünüzün olması gerekiyor (bunlardan biri yazma işlemi yeteneğine sahip olmasa da olur).

• Yeniden yazılabilir ortamı Biçimlendir/Sil: Eğer silinebilir CD ya da DVD'niz varsa bunun içindeki tüm verilerin silinmesini sağlar. Bir CD ya da DVD'nin Yeniden Yazılabilir olduğunu anlamak için CD'nizin üstünde (CD/DVD +/-) “RW” yazmalıdır.

• Kalıp Yaz: Ubuntu ISO dosyası gibi kalıp dosyalarını CD ya da DVD'ye yazmanızı sağlar.

• Müzik CD'si Aktar: Müzik CD'lerindeki ses dosyalarını bilgisayarınıza kopyalamanızı sağlar ("CD ripleme" olarak da bilinir).

• Video CD Aktar: Video CD'lerdeki videoları bilgisayarınıza kopyalamanızı sağlar.

• Video DVD Aktar: Video DVD'lerdeki videoları bilgisayarınıza kopyalamanızı sağlar.

Aşağıda ele alacağımız ilk örnekte önce seçtiğimiz birkaç dosyayı bir CD'ye yazdıracağız, ikinci örekte ise bir kalıp dosyasını CD'ye yazdıracağız. DVD'ye yazma işlemi de CD yazma işleminden farklı değildir.

Bir veri CD/DVD'si hazırlamak

Şimdi K3b ile, içinde farklı türden dosyaların bulunduğu bir veri CD'si ya da veri DVD'si nasıl hazırlanır adım adım işleyelim. Bunun için öncelikle boş CD ya da DVD'nizi sürücüye takın. Ardından K3b arayüzünde Hoşgeldiniz bölümünde yer alan "Yeni Veri Projesi" düğmesine tıklayın. Bu düğmeye tıkladıktan sonra hoşgeldiniz sekmesi değişecek ve Açık/çalışan Projeler ekranına geçiş yapmış olacaksanız.

Şimdi diske yazdırmak istediğiniz dosyaları soldaki resimde görüldüğü gibi dosya gezgini kullanarak seçin ve kırmızı ok ile gösterilen alana sürükleyip bırakın. Diske yazdıracağınız dosyaları K3b'nin kendi dosya gezgini üzerinden eklemek zorunda değilsiniz, isterseniz Ubuntu'nun dosya gezgini olan Nautilus üzerinden de yazdırmak istediğiniz dosyalar seçip bu alana sürükleyip bırakabilirsiniz.

CD'nize (ya da DVD'nize) özel bir isim vermek isterseniz (örneğin "Doğum günü" ya da "Mezuniyet" gibi) üstteki resimlerde sol alt tarafta "K3b veri projesi" yazan yere tıklayıp yeni bir isim girebilirsiniz.

Dosyalarınız artık CD'ye yazılmak üzere listeye eklendi. Dikkatinizi çekmiştir belki, biz dosyaları bıraktıktan sonra program penceresinin en altında olan çubuk biraz doldu. Bu çubuk, CD'nin ne kadarının dolduğunu ve daha ne kadar boş yer olduğunu, hem görsel olarak hem de sayısal olarak ifade ediyor.

Şimdi üstte sağdaki resimde kırmızı çerçeve ile gösterilen Yazdır düğmesine basın. Karşınıza alttaki resimde görülen bir pencere gelecek ve yazdırma öncesi yapabileceğiniz son ayarlama seçeneklerini size sunacaktır. Burada yer alan ayarlar gözünüzü korkutmasın, öntanımlı gelen ayarlarda hiç bir değişiklik yapmadan doğrundan alttaki resimde yer alan Yazdır düğmesine tıklayarak yazdırma işlemini başlatıp arkanıza yaslanabilirsiniz!

Ayarlar hakkında ek bilgiler

Yukarıda da belirttiğimiz gibi üstteki resimde görülen ekranda yer alan seçeneklerde herhangi bir değişiklik yapmadan öntanımlı ayarları kullanarak hemen yazdırma işlemini başlatabilirsiniz. Yine de burada yer alan seçenekleri kısaca inceleyelim:

• Hız seçeneği yazma hızını ayarlamanızı sağlar. Ne kadar düşük bir hız seçerseniz yazma işlemi o kadar güvenli bir şekilde yapılır.

• Yazdırma sekmesi:

• Yazma Kipi ayarı "Otomatik" olarak kalması yeterli. Örneğin bir Ubuntu DVD'si yazıyorsanız, daha güvenli bir yazdırma için bu ayarı DAO seçeneğine getirebilirsiniz.

• Kopya Sayısı, aynı veri projesinden kaç tane yazacağınızı ayarlayabilirsiniz.

• Simülasyon, sadece yazma sürecini simüle eder.

• Kalıp Oluştur, sabit diske yazılacak veriyi önbellekte tutar.

• Yazılan Veriyi Kontrol Et, CD yazıldıktan sonra yazımda hatalar olup olmadığını kontrol eder.

• Kalıp sekmesi, eğer kalıp oluşturacaksanız oluşturacağınız kalıbın yolunu belirtmenizi sağlar.

• Dosya Sistemi sekmesinden, CD ismini ve CD'nin çalışacağı sistemi ayarlayabilirsiniz.

• Çeşitli sekmesi ise, Veri parçası kipini ve Çok Oturumlu Kipi ayarlamanızı sağlar.

Bir kalıp dosyasını CD/DVD'ye yazdırmak

K3b ile ISO, CUE gibi kalıp dosyalarını bir CD ya da DVD'ye yazdırmak isteyebilirsiniz. Bu özellik, örneğin kendinize yeni bir Ubuntu DVD'si hazırlamak istediğinizde çok işinize yarayacaktır.

• Boş bir CD ya da DVD'yi bilgisayarınıza takın.
• K3b arayüzünde Hoş Geldiniz bölümünde "Daha Fazla İşlem... > Kalıp Yaz" yolunu izleyin ya da Araçlar menüsünde yer alan "Kalıp Yaz"' seçeneğine tıklayın.
• Karşınıza gelen pencerede "Yazılacak Kalıp" kutucuğunun sağında yer alan klasör simgesine tıklayarak kalıp dosyasının yerini gösterin.
• Öntanımlı yazdırma ayarlarında herhangi bir değişiklik yapmak isterseniz aynı pencere üzerinden bu ayarlamaları yapın (güvenli bir yazdırma için "Hız" seçeneğini en düşük değere getirebilirsiniz ve "Yazdırma Kipi"ni "DAO" olarak ayarlayabilirsiniz).
• Artık Başla düğmesine tıklayarak kalıp yazdırma işlemini başlatabilirsiniz.

Kaynakça

• tr.pardus-wiki.org (web arşivleri)
• www.ozgurlukicin.org