ISO dosyasını doğrulama: Revizyonlar arasındaki fark

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla
Değişiklik özeti yok
(güncellendi)
 
(2 kullanıcıdan 26 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
== Giriş ==
İndirilen herhangi bir dosya internetten kaynaklanan sebeplerle düzgün bir şekilde inmemiş olabilir. Ubuntu .iso kalıp dosyasını internetten indirirken bağlantıdan ya da herhangi bir sebepten dosya boyut veya bütünlüğünde bir değişiklik olduysa Ubuntu'nun kurulumu sırasında bu büyük ihtimalle sorun çıkaracaktır.
MD5 (Message-Digest algorithm 5) 128-bit şifreleme biçimidir. md5sum programı ile de dosya doğruluğu ve bütünlüğü kontrol edilebilir. Dosyanın doğruluğunu ve bütünlüğünü bozulmuş ise md5sum ile kontrol edildiğinde bu ortaya çıkacaktır.


Basit bir örnek ile, dosyayı internetten indirme sırasında bağlantıdan ya da herhangi bir sebepten dosya boyut veya bütünlüğünde bir değişiklik olduysa kurulum sırasında bu büyük ihtimalle sorun çıkaracaktır. Sorun olup olmadığını doğrulamak için ise genelde md5 kullanılır.
Dosyaların veri bütünlüğünü kontrol etme amacıyla da kullanılan '''SHA-256''' (SHA-2), '''SHA-1''', '''MD5''' gibi çeşitli sağlama fonksiyonları bulunmaktadır. Bir sağlama fonksiyonu, çeşitli harf ve rakamları içeren uzun bir veri dizisidir. Yayınlanan her bir Ubuntu sürümü için Ubuntu'nun web sayfalarında o sürümüne ait orijinal SHA-256 veya MD5 sağlama değerleri yayınlanmakatdır. Kullanıcılar indirdikleri ISO dosyasının veri bütünlüğü değerini yardımcı bir yazılım yardımıyla tespit ederek Ubuntu'nun yayınladığı değer ile bire bir aynı olup olmadığını kontrol edebilir. Ubuntu sürümlerinin orijinal '''SHA256SUM''' doğrulama değerlerine [http://releases.ubuntu.com/ '''şuradan'''] ulaşabilirsiniz.


== Windows ortamında doğrulama ==
[[Dosya:HashTool.png|360px|right]]
Windows yüklü bir bilgisayarda ISO dosyası veri bütünlüğünü kontrolü için [https://www.digitalvolcano.co.uk/hash.html HaslTool], [https://raylin.wordpress.com/downloads/md5-sha-1-checksum-utility/ MD5 and SHA Checksum Utility] gibi çeşitli ücretsiz yazılımlar temin edilebilir. Bunlardan HashTool isimli program yardımıyla kontrol yapmak için aşağıdaki adımları izleyin.


==Windows üzerinde MD5 kontrolü==
# HashTool programını [https://www.digitalvolcano.co.uk/hash.html web sitesinden] indirin. Çift tıklayarak kurun.
* [http://www.nullriver.com/index/products/winmd5sum winMD5Sum] dosyasını indirin ve kurun.
# Programın arayüzünde Hash Type bölümündeki menüden SHA-256 seçeneğini işaretleyin.
* Programı açın ve indirdiğiniz Ubuntu ISO dosyasının yerini belirtin.
# Ubuntu ISO dosyasını sürükleyip program arayüzüne bırakın.  
* MD5 sağlaması hesaplanırken işlem bitene kadar bekleyin, bu işlem bittiğininde bir kod verecektir.
# Bir iki dakika içinde işlem tamamlanacak ve program rakam ve harflerden oluşan uzun bir kod verecektir.
* Elde ettiğiniz kodu [https://help.ubuntu.com/community/UbuntuHashes Ubuntu sitesinden] aldığınız orijinal kod ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.
# Elde ettiğiniz SHA256 kodunu [http://releases.ubuntu.com/ Ubuntu sitesinden] aldığınız orijinal SHA256 kodu ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.


== Linux ortamında doğrulama ==
=== GtkHash yazılımını kullanarak ===
[[Dosya:GtkHash.png|360px|thumb|right]]
Veri bütünlüğü kontrol etmek için örneğin '''GtkHash''' isimli programı kurup kullanabilirsiniz. Bunun için:


== Linux Üzerinde MD5 kontrolü ==
* Yazılımın adını [[uygulama mağazası]]nda aratıp kurun.
Çoğu Linux Dağıtımında md5sum programı kurulu gelmektedir. Terminal'i açıp indirdiğiniz iso dosyasının olduğu dizine geçin.
* Programın arayüzünde "Dosya" kısmına tıklayıp Ubuntu ISO dosyasının yerini belirtin.
cd iso_dosyasının_dizini
* Ardından "Hash" düğmesine tıklayın.
* Elde ettiğiniz SHA256 kodunu [http://releases.ubuntu.com/ Ubuntu sitesinden] aldığınız orijinal SHA256 kodu ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.


==== ISO dosyası kontrolü ====
=== Komut satırı kullanılarak ===
Dizin içindeyken örnekteki gibi size ait olan dosyanın adını '''md5sum''' dan sonra yazın enter tuşuna basın ve işlem bitene kadar bekleyin. Bir süre ekranda bir hareketlilik olmayacaktır ama işlem devam edecektir. (örnekte ubuntu-10.10-desktop-i386.iso)
md5sum ubuntu-10.10-desktop-i386.iso


Ve bir süre sonra dosyanın sağlaması aşağıdaki örnekte olduğu gibi konsol ekranında çıkaçaktır.
Bkz. https://fostips.com/verify-downloads-checksum-ubuntu-debian/
59d15a16ce90c8ee97fa7c211b7673a8  ubuntu-10.10-desktop-i386.iso
 
Elinizdeki dosyanın sağlaması ile Ubuntu [https://help.ubuntu.com/community/UbuntuHashes sitesinden]  aldığınız sağlamayı karşılaştırın eğer doğru ise işlem tamamdır, yani dosyanız sağlam ve bütünlüğü bozulmamıştır. İndirdiğiniz ISO dosyasını CD'ye yazdırıp kullanabilirsiniz.
 
==== CD kontrolü ====
ISO dosyasını CD'ye yazdırdıktan sonra da CD'nin düzgün yazılıp yazılmadığını kontrol etmek isteyebilirsiniz. Eğer baştan bunu kontrol ederseniz daha sonra uğraşmak zorunda kalmazsınız. Eğer kontrol etmezseniz ve CD yazım sırasında sizin farketmediğiniz bir hata oluştuysa garip garip hatalar almanız ve zaman kaybetmeniz olasıdır. Bu yüzden CD'yi yazdırdıktan sonra kontrol etmeniz sizin yararınızadır.
 
Yazdırdığınız CD'yi sürücüye takın, bilgisayarınızı Ubuntu CD'si ile başlatın. CD'yi hatalara karşı kontrol et menüsünü seçin.


== Dış bağlantılar ==
== Dış bağlantılar ==
* [http://tr.wikipedia.org/wiki/MD5 Vikipedia MD5]
* [https://ubuntu.com/tutorials/how-to-verify-ubuntu#1-overview Ubuntu indirmeniz nasıl doğrulanır?] (İngilizce)
* [https://help.ubuntu.com/community/HowToMD5SUM Ubuntu Topluluk wikisi MD5 Kontrolü (ingilizce)]
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/verify.html ISO imajını doğrulama]


[[kategori:Nasıl Belgeleri]]
[[Kategori:Kurulum]]

18.22, 1 Nisan 2022 itibarı ile sayfanın şu anki hâli

İndirilen herhangi bir dosya internetten kaynaklanan sebeplerle düzgün bir şekilde inmemiş olabilir. Ubuntu .iso kalıp dosyasını internetten indirirken bağlantıdan ya da herhangi bir sebepten dosya boyut veya bütünlüğünde bir değişiklik olduysa Ubuntu'nun kurulumu sırasında bu büyük ihtimalle sorun çıkaracaktır.

Dosyaların veri bütünlüğünü kontrol etme amacıyla da kullanılan SHA-256 (SHA-2), SHA-1, MD5 gibi çeşitli sağlama fonksiyonları bulunmaktadır. Bir sağlama fonksiyonu, çeşitli harf ve rakamları içeren uzun bir veri dizisidir. Yayınlanan her bir Ubuntu sürümü için Ubuntu'nun web sayfalarında o sürümüne ait orijinal SHA-256 veya MD5 sağlama değerleri yayınlanmakatdır. Kullanıcılar indirdikleri ISO dosyasının veri bütünlüğü değerini yardımcı bir yazılım yardımıyla tespit ederek Ubuntu'nun yayınladığı değer ile bire bir aynı olup olmadığını kontrol edebilir. Ubuntu sürümlerinin orijinal SHA256SUM doğrulama değerlerine şuradan ulaşabilirsiniz.

Windows ortamında doğrulama

HashTool.png

Windows yüklü bir bilgisayarda ISO dosyası veri bütünlüğünü kontrolü için HaslTool, MD5 and SHA Checksum Utility gibi çeşitli ücretsiz yazılımlar temin edilebilir. Bunlardan HashTool isimli program yardımıyla kontrol yapmak için aşağıdaki adımları izleyin.

  1. HashTool programını web sitesinden indirin. Çift tıklayarak kurun.
  2. Programın arayüzünde Hash Type bölümündeki menüden SHA-256 seçeneğini işaretleyin.
  3. Ubuntu ISO dosyasını sürükleyip program arayüzüne bırakın.
  4. Bir iki dakika içinde işlem tamamlanacak ve program rakam ve harflerden oluşan uzun bir kod verecektir.
  5. Elde ettiğiniz SHA256 kodunu Ubuntu sitesinden aldığınız orijinal SHA256 kodu ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.

Linux ortamında doğrulama

GtkHash yazılımını kullanarak

GtkHash.png

Veri bütünlüğü kontrol etmek için örneğin GtkHash isimli programı kurup kullanabilirsiniz. Bunun için:

  • Yazılımın adını uygulama mağazasında aratıp kurun.
  • Programın arayüzünde "Dosya" kısmına tıklayıp Ubuntu ISO dosyasının yerini belirtin.
  • Ardından "Hash" düğmesine tıklayın.
  • Elde ettiğiniz SHA256 kodunu Ubuntu sitesinden aldığınız orijinal SHA256 kodu ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.

Komut satırı kullanılarak

Bkz. https://fostips.com/verify-downloads-checksum-ubuntu-debian/

Dış bağlantılar