Enlightenment E-17 kurulumu
Bu anlatım Ubuntu-tr Formu'ndan alıntıdır. Yazan Ufuk_k arkadaşımıza teşekkür ederiz.
Tanıtım
Enlightenment E17 gelişmesi aşamasında olan bir masaüstü+pencere yöneticisi. Çok ilginç özellikleri var, masaüstlerinin kralı diyebilirim. Ubuntu depolarında DR16 eski sürümü var ve bu sürüm öyle pek de bir özelliğe sahip değil, E17'nin yanında. Ubuntu altında E17 kurmanın iki yolu var:
Birincisi CVS sürümünü kurmak (sürekli değişen, gelişen bir kaynağı var) diğeri de kolay yoldan hazırlanmış .deb pakedini depolara yolunu ekleyerek kurmak. Burada 2. yöntemden bahsetmek istiyorum, çünkü CVS sürümünü kurarken bazı hatalar alabiliyorsunuz ve bunları es geçmeniz gerekebiliyor. Yeni kullanıcılar için depolardan kurmanın daha kolay olduğunu düşündüm.
Biraz bilgi vereyim. E17 de aslında temelde kullandığımız Gnome ve KDE gibi bir işleve sahip. Fakat eklenebilecek çok fazla modülü, birbirinden bağımsız çalışan programlar ve konfigurasyonlar eklenme özelliği var. Başlangıçtaki giriş ekranında bildiğiniz gibi masaüstü yöneticisini seçebiliyoruz. Giriş ekranında ister Gnome ile ister KDE ile isterseniz de E17 gibi diğer masaüstleriyle giriş yapabilirsiniz. Öntanımlı olarak kaydetseniz bile sonradan beğenmezseniz normal Gnome masaüstüne giriş yaparken tekrar Gnome'u öntanımlı olarak ayarlayabilirsiniz.
Kurulum
Uç birimde şu kodları gireriz:
wget http://lut1n.ifrance.com/repo_key.asc wget http://download.tuxfamily.org/geubuntu/gutsy/geu-key.key sudo apt-key add repo_key.asc sudo apt-key add geu-key.key
Diyerek anahtarları çekiyoruz.
Daha sonra;
gksu gedit /etc/apt/sources.list
İle kaynak dosyamızı açıyoruz ve şu satırları dosyamızın sonuna ekliyoruz:
deb http://e17.dunnewind.net/ubuntu hardy e17 deb http://download.tuxfamily.org/geubuntu/ hardy/
sudo aptitude update
sudo aptitude upgrade
İle günceliyoruz.
Biz sadece E17 paketlerini kurmak istiyoruz. O yüzden gerekli ve bazı extra paketleri yüklememiz gerek:
Synapticten e17, emodule yazan tüm paketleri, emprint pakedini, ve enlightenment-theme-night-bling, opengeu-e17-luna-nuova-themes paketlerini yüklüyoruz. Sürekli farklı modüller eklenebiliyor. Genel olarak bütün modüller, e17 paketleri ve enlightenment, enlightenment paketlerini yüklemek yerinde olacaktır.
Daha sonra çıkış--oturumu kapat ya da ctrl+alt+backspace yaparak giriş ekranına gidiyoruz (kaydetmediğimiz bilgileri kaydedelim, açık programları unutmayalım).
Oturumlar (sessions) kısmından Enlightenment seçerek sisteme giriş yapıyoruz. Kullanım ile ilgili bilgi vermeye de devam edeceğim. Şimdilik yeni bir masaüstünüz var, ayarları bozmaktan, temalarla ve shelves (paneller) ile oynamaktan çekinmeyin. Sol tuşla Gnome ve Kde'de kurduklarınız dahil tüm programlara masaüstüne tıklatıp, applications kısmından ulaşabilirsiniz. Configurations kısmında ise yüklenebilecek modüller ve bütün tema, renk, font ve diğer görünüm-kısayol ayarları bulunuyor. Bir de masaüstü görüntüsü ekleyip şimdilik bitireyim:
E17 Masaüstünün Düzenlenmesi
Düzenlemeye ilk olarak themalardan başlayacağız. Düzenleme menülerine girmek için masaüstünde herhangi bir yere sol tıklamamız gerekiyor. Configuration---Theme kısmında giriyoruz:
1. İlk önce base (ana) temamızı seçiyoruz. Listede bir kaç theme olması gerekiyor. Ayrıca http://e17-stuff.org/ adresinden theme indirebiliriz. İndirdiğimiz temaları kullanıcı dizinimzdeki .e/e/themes kısmına kopyalarsak görünecektir. Ayrıca bu dizin diğer duvar kağıtları, vs için de kullanılan temel dizindir. Biz şimdi buradan oldukça güzel bir theme olan moonlight seçiyoruz. Seçtiğimizin uygulanması için her defasında apply (uygula) dememiz gerek.
2. Daha sonra sağda yer alan Advanced butonuyla gelişmiş ayarlara giriyoruz. Burada temanın bütün ince ayarlarını yapabiliriz. Temanın her bir parçasını tek tek düzenleyebiliriz. Gördüğünüz gibi burada sol tarafta bileşenler (theme categories) ve sağ tarafta da bu bileşenler için seçilen/seçilebilecek temalar var. Temel olarak burada yapılması gereken, önce soldan bir bileşen seçmek (üzerine tıklamak yetiyor) daha sonra da sağdan bu bileşen için kullanılacak temayı seçmek. Default (öntanımlı) olarak bütün bileşenler bizim seçtiğimiz temanın uygun gördüğü temaları kullanıyor. Ama biz bunları değiştirebiliriz. Değişik bir tema kullanan bileşenin solunda bir işaret olur.
Değiştirme işlemine başlayabiliriz. En temel ve bildiğim bileşenleri açıklayayım:
-Base theme: Bu ilk seçtiğimiz Basic kısmındaki ana temadır. Eğer temayı değiştirmek istiyorsak bunu da kullanabilirz. Bu diğer bileşenleri değiştirmeden ana temayı değiştirecektir.
-background: Burada kullanılan arka planlar vardır. Her temanın kendine özel bir arka planı vardır. Fakat bizim bunu burada seçmemize gerek yok. Daha sonra ayrıntılı bir şekilde duvar kağıdımızı seçebiliriz.
-borders: Pencere kenarlıklarıdır. En uygun olanı seçip kullanabiliriz. Mac tarzı temaların kenarlıkları biraz farklı olur.
-configure: Configuration bölümünün temasıdır. İstersek değiştirebiliriz.
-error: Hatalarda görünen pencerenin temasıdır.
-exebuf: Gnomeda olduğu gibi burada da bir çalıştır penceresi var. Bu pencerenin nasıl görüneceğini ayarlar.
-fileman: Enlightenment dosya yöneticisinin temasıdır. Masaüstündeki iconlara tıklayınca görünen yöneticidir. Henüz çok fazla bir işlevi yoktur. Daha sonra değineceğim. Bu seçenek onun görünümünü ayarlar.
-icons: Sol ve sağ tıkladığımızda gözüken temel enlightenment iconlarını değiştirir. Masaüstündeki iconları değiştirmez.
-modules: Genel modüllerin temasını belirler, modül yöneticisinin temasıdır.
-modules/xxxx: Bütün modüllerin tek tek temaları buradan seçilebilir. (Modüllerin ne olduğu anlatıldıktan sonra tekrar düzenlenecek)
-pointer: Mouse (fare) temasıdır. apply dedikten sonra görünür.
-shelf: E17 masaüstünün en önemli uygulamarından biri olan, masaüstü kenarlarına/köşelerine yerleştirdiğimiz shelflerin temasını seçer.
-widgets: Shelflere yüklenen module widgetlerinin temasını seçer.
Buradaki tüm bileşenleri ayarlamak içni izlenecek yol, soldan bir bileşeni dogru olarak seçmek, daha sonra sağdan onun için kullanılacak temayı seçmek ve "assign" demektir. Sonra apply tuşu ile uygularız. Her defasında tekrar Configuration--themes yapmamız gerekir tekrar ayarları düzenlemek için, eğer apply dersek.
3. Wallpaper
Buradan var olan ve kendimize ait resimleri duvar kağıdı olarak seçebiliriz. Sağ üstteki Picture kısmından kendi klasörlerimizdeki resimleri seçebilir, Gradient kısmından kendimizin renklerini ayarlayıp boyadığı sade bir duvar kağıdını hazırlayabilir ve Online kısmından get-e.org sitesinden duvar kağıtlarını indirip kullanabiliriz. Online kısmında Static ve Animated göreceksiniz. Staticler bildiğimiz resimlerdir. Animatedlar ise hareketli duvar kağıtlarıdır. Çok güzel ürünler var. Gerçekten sistemi hiç yormadan durabiliyorlar.
4. Modules
Configuration--Modules kısmından giriyoruz. Solda Available Modules kısmında sistemimizde bulunan yüklenmeye hazır modüller var. Sağ tarafta ise şu an yüklü modülleri görebiliriz. Seçtiğimiz modülü Load Modüle diyerek yükleyebilir ve sağ taraftan da unload module diyerek kaldırabiliriz.
Appearance: Buradaki modüller görünüm efektleridir. Yüklediğimiz anda çalışmaya başlarlar. Rain (yağmur), Snow (kar) ve Flame (alev) modülleri mevcuttur.
Shelf: E17 masaüstünün can alıcı uygulamasıdır. Panel gibi düşünebiliriz, fakat çok esnektir ve bir çok özelliğe sahiptir. Shelf modüllerinden istediğimiz hepsini yükleyebilirz, biz shelfe eklemeden çalışmayacaktır. En önemli modüller: IBar, Ibox, Taskbar, Start, Pager ve CLock modülleridir. Eğer solda modül görünmüyorsa yüklü demektir. Yüklü değilse bu modülleri yüklüyoruz.
System: Sistem ile ilgili kullanışlı modüllerdir. Battery (Şarj durumu), Cpufreq (işlemci frekansı) ve Temperature (sistem/işlemci sıcaklığı) modülleri vardır ve laptoplar için işe yarar. Yükleyebilir ve istediğimiz zaman shelfe ekleyebiliriz.
5. Shelves
Configuration---Shelves kısmından giriyoruz. Ayrıca hazi hazırda bulunan bir shelfe sağ tıklayıp da düzenleme menülerine ulaşabiliriz. Bahsettiğim gibi E17 masaüstünün kullanım açısından en önemli bileşenlerinden biri shelf. Shelves menüsünde karşımıza şunlar çıkıyor:
Gördüğünüz gibi ilk çıkan menüde add, delete ve configure seçenekleri var. Bu menüden yeni shelf ekleyebilir, var olanı silebilir ve düzenleyebiliriz. Ben 3 shelf kullanıyorum, ancak ile başta E17 size 1 adet shelf sunuyor. Buradan shelf 1'i seçip configure diyoruz ve karşımıza üstteki resimde bulunan configuration menüsü çıkıyor. Sol üstte shelfin davranışını belirliyoruz; ister açtığımız pencerelerin altında veya üstünde kalmasını, ister her pencerenin shelfi kaplamasını buradan düzenleyebiliriz. Bu tamamen bize kalmış.
Diğer özelliklere gelince solda gördüğünüz gibi (shelf configuration) shelfin yerini seçiyoruz, bir çok seçeneğimiz var. Bendeki shelflere dikkat ederseniz biri altta ve diğer ikisi sol ve sağ kenarlarda bulunuyor. Orta menüde shelfin boyutunu seçiyoruz, size (büyüklük) genişliği ve iconların büyüklüğünü ayarlamamıza yardım ediyor. Üstte gördüğünüz gibi sağ shelfin büyüklüğü belirgin olmasını istediğim için epey fazla. Shrink ise, eğer shelf bütün kenarı kaplamıyorsa kapladığı yer kadar uzunluğunu azaltıyor. Alttaki shelfin kenarları tam ortaladığını görebilirsiniz. Styles shelfin nasıl göründüğünü, arka planını ayarlıyor, bendeki shelfler invisible olarak ayarlandığı için transparent (şeffaf). Sağ menüde üstte istersek shelfi gizleyebilir, fare ile üzerine gelince ya da tıklayınca açılmasını sağlayabiliriz. Alt sağda ise shelfin hangi masaüstlerinde gösterilmesi gerektiğini düzenleyebilir, istediğimiz masaüstünde shelfi gizleyebiliriz.
Ortada gördüğünüz gibi configure shelf contents (shelf içeriğini düzenle) menüsü var. Şimdi shelfimizde hangi gadgetların (uygulamacık) bulunacağını ayarlayacağız:
