Yardım:Biçem el kitabı
|
Bu sayfa UbuntuWiki Politika ve yönergelerinin bir parçasıdır. Sayfanın içeriği, uygulanması gereken bir standart olarak benimsenmiştir. Değiştirilmesi mümkündür ancak sağduyuyla ele alınması gerekmektedir. Uygun görmediğiniz bir bölüm varsa, tartışma sayfasında sebepleri ile açıkça belirtiniz. |
Biçem el kitabının amacı ansiklopediye tutarlı bir biçim kazandırıp kolay okunabilir hale getirmektir. Türkçe Vikipedi'de geçerli olan biçim standartları UbuntuWiki'de de aynen geçerlidir.
Sayfa başlıkları (sayfa adlandırma)
Yeni bir sayfa oluştururken (kategori, şablon sayfaları da dahil) sayfa adı büyük harf ile başlar, sonraki harfler ve kelimeler tamamen küçük harfler ile yazılır (özel isimlerin ilk harfi, Türkçe yazım kuralları çerçevesinde büyük harfle yazılır).
- YANLIŞ: UBUNTU KURULUMU
- YANLIŞ: UBUNTU Kurulumu
- YANLIŞ: ubuntu kurulumu
- DOĞRU: Ubuntu kurulumu
- Başlıkların yazımında özel karakterler kullanmaktan kaçınılmalıdır.
- YANLIŞ: Ubuntu-kurulumu
- YANLIŞ: Ubuntu_kurulumu
- YANLIŞ: Ubuntu.kurulumu
- Başlıkların yazılımında eğer büyük bir konu ayrıştırılmıyorsa sürüm numarası belirtmekten kaçınılmalıdır.
- YANLIŞ: PHP kurulumu 9.04
- DOĞRU: PHP kurulumu
Başlık ve giriş cümlesi
Başlık, herhangi bir sayfanın ya da maddenin adıdır ve yukarıda belirtilen sayfa adlandırma ilkesine göre yazılır.
Maddede ilk cümlesinin öznesi, mümkünse madde adı ile aynı olmalıdır. Örneğin "21. yüzyılın en iyi dağıtımı Ubuntu'dur ." yerine "Ubuntu, 21. yüzyılın en iyi dağıtımı olarak bilinir." cümlesi tercih edilmelidir. Eğer başlığın en başta yer alması olası değilse olabildiğince başlangıca yakın olmalıdır.
Madde içinde, başlıktan ilk defa bahsedilirken kalın karakterlerle yazılmalıdır. Bu, üstten 'B' (Kalın yazı) simgesini seçerek veya terimi üç kesme işareti arasında yazarak sağlanabilir. '''madde başlığı''' yazınca madde başlığı görüntüsünü elde ederiz.
Genel bir kural olarak bağlantılar, maddenin ilk cümlesinde kalın yazılmış terimlerde ve madde içindeki bölüm başlıklarında kullanılmaz.
Bunun dışında maddenin ilk cümlesinde geçen diğer terimlerin kalın olarak yazılmasından kaçınılmalıdır.
Alt başlıklar
Alt başlıklar için kalın yazı yazmaya yarayan ''' (üç kesme işareti) değil, == (iki eşittir işareti) kullanın. == ile başlayın, altbaşlığı ekleyin, sonra tekrar == ekleyerek bitirin. Ya da sayfa düzenleme ekranında yukarıda bulunan A (2. seviye başlık) simgesini seçin.
Alt başlıklar da yukarıda belirtilen sayfa adlandırma ilkesine göre yazılır. Buna göre sadece ilk sözcüğün ilk harfi büyük yazılır; diğer harfler ve sözcükler, özel isim veya özel bir terimin parçaları olmadığı sürece, küçük harfle başlatılır. Örneğin:
- Yanlış : "İlgili Maddeler"
- Doğru : "İlgili maddeler"
- Alt başlıklara bağlantı eklemekten kaçının. Bağlantı gerekli olduğu takdirde, terimi ilk cümlede tekrarlayıp, vikileştirmeyi orada yapın.
- Alt başlıkları gereğinden fazla kullanmayın.
- Madde ismini tekrarlamaktan kaçının: örneğin, "Ubuntu" maddesinde "ubuntu'nun hedefleri" değil, sadece "Hedefleri" yazın.
Büyük harfler
Büyük harfler vurgu amacıyla kullanılmamalıdır. Bir sözcüğü vurgulamak istiyorsanız, eğik yazı kullanın.
Eğik yazı
Viki yazarlarının eğik yazıyı sadece belirli sözcükleri vurgulamak için kullanmaları tavsiye edilir. Eğik yazı tutumlu kullanılmalıdır..
Noktalama kuralları ve imla
Noktalama kuralları ve imla ile ilgili olarak Yardım:Türkçenin kullanımı maddesine bakınız.
Basit tablolaştırma
Bir boşlukla başlayan satırlar, yazı karakteri enlerinin sabit bir değer aldığı ve basit tablolaştırma için kullanılabilecek satırlar haline gelir. Bu şekildeki kullanımda, bir boşluk ile başlayan ve devamında da herhangi bir şey içermeyen satır ise tablodaki olası boş satır gereksinimini karşılar.
Örnek:
T.C.'nin para birimleri
==========================================
2005'e kadar 2005 - 2006 2006'dan sonra
------------ ----------- --------------
TL YTL TL
YKr Kr
Daha karmaşık tabloların yapımı ile ilgili bilgi için bakınız:
Karşılaştırma tabloları
Bir konu hakkında birden fazla programın özelliklerini karşılaştırmak istiyorsanız tablo kullanmanız gerekecektir. Karşılaştırmak istediğiniz programların hangi özelliklerini karşılaştıracağınıza karar vermeniz gerekmektedir. Karşılaştırma sayfasının başına Karşılaştırma: ön ekini koymanız karşılaştırma sayfasının bütünlüğü açısından önemlidir.
Resimler
Tek bir resim içeren maddelerde resmin sağ üst köşeye yerleştirilmesi önerilir, fakat bu kesin bir kural değildir. Sağ tarafa bakan portreler sola hizalanmalıdır. (Maddenin içine bakacak şekilde.)
Resim altı yazıları
Resimler, fotoğraflar ve diğer grafikler "kendi kendilerini anlatmıyorlarsa" alt yazı ile birlikte kullanılmalıdır.
İç bağlantılar
Sadece içerikle alakalı kelimeleri bağlantı yapın. Mümkün olan tüm kelimelere bağlantı vermek hem gereksiz hem de rahatsız edicidir; madde bağlantılar yüzünden daha zor okunur duruma gelmemelidir. Yoğun bir şekilde işlenmiş bağlantılar, gerçekten konuyla ilgili ve yararlı bağlantıların da gözden kaçmasına neden olur. Sayfanın ileride düzenlenmesini zorlaştırır. Bağlantı temelde basılı yayınlardaki dipnotların yerine geçer. Basılmış bir ansiklopedide her kelimenin ardında "(bknz:)" yazılması akılcı olmaz. Bu yüzden bağlantılar tasarruflu ve konuyla ilgili yarar sağlayacakları yerde kullanılmalıdır.
Bağlantı oluşturduktan sonra doğru yere gidip gitmediklerini kontrol edin.
Başvuru kaynakları (Referanslar)
Maddeyle ilgili referanslar verirken aşağıdaki alt başlıkları kullanabilirsiniz:
Ayrıca bakınız
Maddede geçen terimlerin sayfalarına yani madde ile birebir ilgisi olmayan ama maddeyi tam olarak kavramak için yararlı olacak maddeleri barındırır.
İlgili maddeler
Maddenin konusu ile ilgili diğer maddeler için, örneğin maddenin bir sonucu olan şeyleri konu alan maddeler gibi ("Kopete" maddesinde İlgili maddeler başlığı altında "Karşılaştırma:Mesajlaşma programları" maddesi bulunabilir).
Dış bağlantılar
Adından da anlaşıldığı gibi UbuntuWiki dışındaki sitelere referans verirken kullanmanız gereken alt başlık.
Kaynakça
Maddeyi hazırlarken yararlandığınız; yeniden yorumladığınız ya da birebir alıntılar yaptığınız kaynakların listesi. Telifli eserleri hiçbir şekilde kopyalamayacağınızı unutmayın.
Notlar
Burada bulamadığınız kurallar
Eğer bu sayfada aradığınız kullanım biçimini bulamazsanız, Türk Dil Kurumu gibi diğer kaynaklara başvurunuz.
Daha basit bir yöntem de, beğendiğiniz bir maddeyi "değiştir" ile açarak diğer yazarların nasıl yaptıklarına bakmaktır. Sonra sayfayı kaydetmeden kapatabilirsiniz, ama hazır gelmişken bir göz atın isterseniz çünkü her madde daha iyiye geliştirilebilir.
Kodu sade tutun
Bilginin gösterilmesi açısından yararlı ve anlaşılır bir şekilde mümkün olan en sade biçimlemeyi tercih edin. Biçimleme kodları değişik tarayıcılarda değişik şekillerde gösterilebilir. Bu yüzden HTML ve CSS'i geçerli bir sebep olmadığı sürece kullanmayın. Biçimlendirmeyi minimuma indirmek düzenlemeyi kolaylaştıracaktır.
Özellikle CSS'in float veya line-height özelliklerini kullanmayın, çünkü bunlar büyük yazıtipleri kullanıldığı zaman bazı tarayıcılarda sayfanın gösterilme işleminin yarım kalmasına neden olmaktadır.
Biçim sorunları
Yazı büyüklüğü, boşluklar ve renk gibi biçem öğelerinin ayarlanması özel bir durum gerektirmedikçe Vikipedi'ye bırakılmalıdır. Eğer bir yazı büyüklüğü belirtmek zorunda iseniz göreceli bir büyüklük belirtin; font-size: 80% gibi. font-size: 4pt gibi mutlak büyüklük belirtmekten kaçının.
Yorumları görünmez yapın
Maddenin tamamlanmamış ve eksik olduğunu vurgulamaktan kaçının.
Benzer düşünce ile, okuyucunun henüz bir içeriğe sahip olmayan tablo ve başlıkları görmesinde pek bir fayda yoktur.
Diğer editörlerle iletişim kurmak istiyorsanız, tartışma sayfasına mesaj bırakın. Yalnızca mesajınızı madde içerisinde vermenin gerçekten avantaj sağladığı durumlarda ise sıradan okurların göremeyeceği satır arası yorumları kullanın. Bunun için, salt editörlerin görmesini istediğiniz yazıyı <!-- ve --> işaretleri arasına alın.
Örneğin aşağıdaki
merhaba <!-- Bu bir yorumdur --> dünya
yazısı şu şekilde görülür:
- merhaba dünya
Böylece yorum sadece viki kodlarına bakıldığında görülebilir.
Okunabilirlik
Okunabilirliği değerlendirin. Yazdıklarınızın kolay okunur olmasına özen gösterin. Kalın harfler ve listeler gibi ögelerin kullanımında sağduyulu davranın.
Kaynakça: Vikipedi:Biçem el kitabı