Umask

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
21.45, 21 Ocak 2015 tarihinde Hatas (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 19842 numaralı sürüm (Bash bağlantısını Vikipedi'ye yönlendir)
(fark) ← Önceki sürüm | Güncel sürüm (fark) | Sonraki sürüm → (fark)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

umask, kullanıcı maskesi anlamına gelen user masktan kısaltılmıştır. Unix için Taşınabilir İşletim Sistemi Arabirimi olan ve geçerli işlem için dosya kipi oluşturma maskesini ayarlayan POSIX ortamlarında kullanılan bir komut ve işlevdir. Dosya kipi oluşturma maskesi (ayrıca umask olarak bilinir), dosya ve dizinler için, daha sonraki işlem tarafından yapılacak dosya sistem izinlerini sınırlar. Kabuk veya başka bir program dosya veya dizin oluşturduğunda, verilen izinleri belirtir. Daha sonra işletim sistemi, dosya kipi oluşturma maskesinin izin vermediği bu izinleri kaldırır.

Umask'ın etkisi

umask sadece izinleri kısıtlar. Dosya veya dizini oluşturan program tarafından belirtilen ek izinleri veremez. Bunlar genellikle tüm kullanıcılar için okuma ve yazma izinlerini belirtir.

Diğer taraftan programlar dizin oluşturduğunda, dizinler genellikle, okuma, yazma ve tüm kullanıcılar için izinleri yürütme haklarına sahip olur. Bu yolla oluşturulan dizinler, umaskın onu kısıtlamadığı müddetçe aranabilecek şekildedirler.

Kabuk komutu

umask kabuk komutu, kabuk işleminin ve daha sonra başlatılacak tüm işlemlerin umask'ını değiştirir ve yerine yeni umask oluşturur. Bu işlemler sonlandırıldığında etki kaybolur. Örn; kullanıcı çıkış yaptığında. Kalıcı bir umask ayarlamak için, uygun umask komutu bir giriş betiğine eklenebilir. Modern Unix sistemleri umask'ın şu yollarla belirtilmesini sağlar:

  • Öntanımlı bir izin (Sembolik Umask olarak ta adlandırılır). Örn. u=rwx,g=rwx,o=
  • Henüz oluşturulmuş herhangi bir dosyada hangi izinlerin maskeleneceğini denetleyen (ayarlayan değil) sekizlik (sekiz tabanlı) bir sayı. Örn, 061.

Sembolik umasks

u=rwx,g=rwx,o= olarak ayarlanan bir umask, oluşturma programları eğer tipik kiplerle belirtilmişse, -rw-rw---- kiplerine sahip olan yeni dosyalar ve rwxrwx--- kiplerine sahip yeni dizinler doğuracaktır.

Sembolik umask örneği

Bash programında şu söz dizimleri:


umask u=rwx,g=rwx,o=
mkdir fu<br>
touch bar<br>
ls -l

Şöyle bir çıktı verir:

drwxrwx--- 2 esat esat 512 2010-08-30 13:45 fu<br>
-rw-rw---- 1 esat esat   0 2010-08-30 13:45 bar


Bağlama seçeneği

Linux çekirdeğindeki fat, hfs, hpfs, ntfs ve udf dosya sistem sürücüleri bir umask bağlama seçeneği destekler. Bu bağlama, Unix izinleriyle eşleşen disk bilgisinin nasıl denetleneceğidir. Bu, yukarıda açıklanan umask işlemiyle aynı değildir. Fakat izinler benzer yolla hesaplanır. Bu dosya sistem sürücülerinin bazıları, fmask gibi bağlama seçenekleri kullanarak dosya ve dizinler için, ayrı umaskları destekler.

Ayrıca bakınız

Kaynak

İngilizce Wikipedia umask maddesi

Dış bağlantılar

Unix komutları (daha fazla)
Dosya dizgesi catcdchmodchgrpchowncksumcmp cpdddudf fsckfuserlnlslsattrlsofmkdirmountmvpwdrm rmdirsplittouchumask
Süreç ve görev yönetimi atchrootcroncrontabexitkillkillallnicepgreppidofpkillpspstreesleeptimetopwait
Kullanıcı ortamı envfingeridlognamemesgpasswdsusudouptimewwallwhowhoamiwrite
Metin işleme awkcommcsplitcutdiffedexfmtheadiconvjoinlessmorepastesedsortstringstailtalktruniqvivimwcxargs
Kabuk programlama aliasbasenamedirnameechoexprfalseprintftesttrueunset
Ağ Araçları inetdhostifconfignetcatnetstatnslookuppingrlogintraceroute
Arama findgreplocatewhereiswhich
Diğer aproposbannerbccalcleardateddfilehelphistoryinfolplprmanpaxsizeteetputtypeunamewhatisyes