SSS

Ubuntu Türkiye Wiki sitesinden
19.31, 20 Ekim 2017 tarihinde Hatas (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 23113 numaralı sürüm (baştaki bilgi kutucuklarını kaldıralım)
Gezinti kısmına atla Arama kısmına atla

Şablon:Konum

Genel kullanım

Açılışta şifre girmeden nasıl otomatik kullanıcı girişi yapabilirim?

Ubuntu kurulumunda kullanıcı tanımlama aşamasında da otomatik kullanıcı girişi yapma seçeneği hazır bulunur. Kurulum esnasında bu seçeneği işaretlememiş olsanız da daha sonra Ayarlar arayüzü üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için "Ayarlar > Ayrıntılar > Kullanıcılar > Kilidi Kaldır" yolunu izleyip “Otomatik Giriş” seçeneğini "Açık" hâle getirmeniz yeterlidir.

Bilgisayarım boşta kaldığında ekranın kilitlenmesini istemiyorum

Bilgisayarınızı bir müddet kullanmadığınızda, bilgisayarınızı başkalarının kullanmasını önlemek amacıyla ekran kilitlenir, ekran kilidini açmak için kullanıcı şifresini girmek gerekir. Eğer bu özelliği devre dışı bırakmak isterseniz bunu "Ayarlar > Gizlilik > Ekran Kilidi" yolu üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca bilgisayarı kullanmadığınızda ekranın kararması için gereken süreyi "Ayarlar > Güç" yolu üzerinden değiştirebilirsiniz.

Akşamları gece ışığı kullanmak istiyorum

Çeşitli bilimsel çalışmalar, akşamları özellikle mavi ışığa maruz kalmanın uykuya dalmayı zorlaştırdığını, melatonin salgılanmasını düzensizleştirdiğini ve göz yorgunluğunu arttırdığını gösteriyor. Ubuntu’da mavi ışık koruması için ek bir uygulama yüklemenize gerek yoktur. Ubuntu ile birlikte gelen Gece Işığı özelliğini açık hale getirerek kullanabilirsiniz. Bunun için “Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar” yolunu izleyiniz. Gece Işığı özelliği gün batımından sonra ekrandaki mavi ışığı azaltarak ekranın renk sıcaklığını otomatik olarak arttırır. [1]

Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını istiyorum

Nümerik tuş takımını açmaya yarayan Num Lock tuşu, bilgisayar açılışında otomatik açılmayabilir. Eğer otomatik açılmasını isterseniz konu hakkında Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak maddesinden bilgi alabilirsiniz.

RAR arşiv dosyaları nasıl kullanabilirim?

RAR biçimindeki dosyalarını açabilmek ve RAR biçiminde arşivleme yapabilmek için sisteminizde unrar ve rar paketlerinin kurulu olması gereklidir. Bu paketleri Synaptic Paket Yöneticisi'nde aratarak yükleyebilirsiniz. (Not: Eğer daha önceden ubuntu-restricted-extras yani "Ubuntu kısıtlı ilaveleri" isimli eklenti paketini yüklediyseniz unrar paketi de otomatik olarak yüklenmiş demektir, bu durumda sadece rar peketini yükleyin.)

Rar desteği için kullanılan rar ve unrar paketleri WinRar yazılımının resmi Linux paketleridir. Bu paketleri kurduktan sonra artık sağ tıklama menüsü üzerinden .rar biçimli dosyaları açabilirsiniz ve .rar biçiminde arşivleme yapabilirsiniz.

Microsoft TrueType yazı tiplerini nasıl sisteme eklerim?

Times New Roman, Arial gibi Microsoft TrueType yazı tiplerini Ubuntu'ya eklemek için Synaptic Paket Yöneticisi'nde ubuntu-restricted-extras (Ubuntu kısıtlı ilaveleri) paketini ya da sadece TrueType yazı tiplerini içeren msttcorefonts paketini kurmanız yeterlidir. Kurulum sırasında karşınıza bir lisans sözleşmesi çıkacak ve onaylamanızı isteyecektir. Yükledikten sonra örneğin bir LibreOffice Writer penceresi açıp yazı tipi bölümüne girerek Times New Roman, Arial gibi yazı tiplerinin gelip gelmediğini kontrol edebilirsiniz.

Dosya yöneticisinde adres (konum) çubuğu nasıl açılır?

Dosyalar dosya yöneticisinde görüntülemekte olduğunuz dizinin konumu, tıklanabilir düğmeler şeklinde görüntülenir. Bu düğmeler, dosya yöneticisinde gezinirken alt ve üst dizinlere daha hızlı bir şekilde erişmenizi sağlar. Eğer adres çubuğunda gerçek adres bilgisini görmeye ihtiyacınız olursa bunun için klavyeden (Ctrl + L) tuş bileşimini kullanabilirsiniz.

Dosyalar - konum çubuğu.png

Öntanımlı program - dosya ilişkilerini nasıl değiştirebilirim?

Ubuntu'da ses, video, resim vb. herhangi bir dosyanın öntanımlı olarak hangi programla açılacağını belirlemek isteyebilirsiniz. Örneğin Mp3 dosyalarına çift tıkladığınızda VLC media player ile açılmasını isteyebilirsiniz. Gerekli ayarlamayı iki farklı yolla gerçekleştirebilirsiniz.

1. Yol: “Ayarlar > Ayrıntılar > Öntanımlı Uygulamalar” yolunu izleyin. Orada “Müzik”seçeneğini VLC media player olarak işaretleyin.

2. Yol: Herhangi bir Mp3 dosyasına sağ tıklayıp "Özellikler > Birlikte" Aç yolunu izleyin ve listeden VLC media player'ı seçip "Öntanımlı olarak ayarla" düğmesine tıklayın. Artık .mp3 uzantısına sahip tüm dosyalarınız öntanımlı olarak VLC player ile açılacaktır. Eğer .mp3 biçimi dışında farklı uzantılara sahip ses dosyalarınız varsa (.wav , .ogg gibi) o dosya türlerini de aynı şekilde VLC player ile ilişkilendirebilirsiniz.

Çeşitli sorunlar ve çözümleri

Bilgisayarım çok eski değil ancak Ubuntu aşırı yavaş çalışıyor!

Minimum sistem gereksinimlerini karşıladığı halde Ubuntu’yu kurduğunuzda aşırı yavaş-kasılarak çalışan bir Ubuntu ile karşılaşıyorsanız ya da bilgisayarınız aşırı ısınıyorsa bu sorun muhtemelen, öntanımlı gelen ekran kartı sürücünüzün, sisteminiz ile uyumlu olmamasından kaynaklanıyordur. Çözüm için öncelikle mümkünse tüm güncellemeleri yükleyin ardından sisteminizde kullanabilecek başka ekran kartı sürücü seçeneklerinin bulunup bulunmadığını kontrol etmek ve değiştirmek için “Yazılım ve Güncelleştirmeler > Ek Sürücüler" yolunu izleyip birkaç saniye bekleyin. Ayrıntılı bilgi için bkz. Ekran kartları.

Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kullananlarca sıkça sorulan sorular

Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kullanan kullanıcıların sıkça sorduğu bazı sorular ve sorunlar altta sıralanmıştır.

  • NTFS biçimli disk bölümlerine ulaşamıyorum.
  • Windows'un saatini ayarlamama rağmen geri kalıyor.
  • Windows’u yeniden yükledikten sonra açılış menüsü kayboldu Ubuntu’ya ulaşamıyorum.
  • Açılıştaki Windows seçeneğini nasıl öntanımlı seçenek haline getirebilirim ve bekleme süresini nasıl değiştirebilirim?

Tüm bu sorunların çözümünü ve daha fazlasını Windows’un yanına Ubuntu kurmak sayfasından öğrenebilirsiniz.

Bilgisayarı her açtığımda bir hata iletisi alıyorum, ne yapmalıyım?

Ubuntu'yu açtığınızda ya da sonrasında çeşitli hata iletileri alabilirsiniz. Gelen hata bildirim kutusunda yer alan Ayrıntıları Göster düğmesine tıklayarak hangi programların hata verdiği konusunda bilgi alabilirsiniz. Sisteminizde ciddi bir sorun olmadığı halde bu hata iletileri sık sık karşınıza çıkabilir.

Hata iletisi.png

Sisteminizde herhangi bir sorun gözlemlemiyorsanız bu hata iletilerinin tekrar etmesini önlemek için "İleride oluşabilecek bu türden hataları yok say" seçeneğini işaretleyebilirsiniz. Ayrıca sistemdeki hata kayıtlarının bulunduğu dizin içeriğini silerek temizlemek için Uçbirim'de sudo rm /var/crash/* komutu kullanılabilir.

Eğer otomatik hata raporu üretme aracı olan "Apport" yazılımı devre dışı bırakılarak hata bildirimleri tamamen kapatılmak istenirse bunun için öncelikle sudo -H gedit /etc/default/apport komutu girilir, açılan dosya içinde enabled=1 yazan yerdeki 1 değeri 0 yapılıp kaydedilir.

Ekran görüntüsü aldığımda yan yana iki ekran varmış gibi bir görüntü alıyorum

Masaüstünden bir ekran görüntüsü aldığınızda eğer resimdeki gibi, yan yana iki ekran şeklinde bir görüntü elde ediyorsanız (kontrol etmek için klavyeden PrintScren tuşuna basıp Resimler dizinine bakın), monitörünüz ile ilgili bu yapılandırma sorununu küçük bir ayarlama yaparak düzeltmeniz gereklidir. Çünkü bazı uygulamalar birinci ekranda değil ikinci ekranda açılabilir. Siz normalde birinci ekrana baktığınız için ikinci ekranda açılan uygulamayı göremezsiniz. Bu durumda o uygulamanın açılmadığını, bir sorun olduğunu düşünebilirsiniz... İkincil ekranı kapatmak için Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar yolunu izleyin. Burada sırasıyla Tek Ekran > Yerleşik Ekran > Uygula düğmelerine tıklayın.

Ekran görüntüsünde yan yana iki ekran var

Masaüstüme ulaşamazsam sistemi ve verilerimi nasıl kurtarabilirim?

Ubuntu'yu kullandıktan bir süre sonra örneğin kritik güncellemeleri yüklerken elektrik kesintisinin yaşanması sonrasında ya da ekran kartı sürücülerine elle müdahale ettikten sonra Ubuntu masaüstüne ulaşamayabilirsiniz. Ayrıca öntanımlı gelen açık kaynak ekran kartı sürücüleri yerine kapalı kaynak sürücüleri kullanıyorsanız düzgün bir şekilde tamamlanan "çekirdek güncellemesi" gibi kritik bir sistem güncellemesinden sonra bilgisayarı yeniden başlattığınızda masaüstüne ulaşılamama gibi bir durumla karşılaşabilirsiniz. Bu gibi durumlarda aşağıdaki belgelerden yararlanabilirsiniz:

Bir program sonradan sorun verip çalışmaz ise ne yapabilirim?

Ubuntu'da kullandığınız bir program sonradan sorun çıkarıp çalışmaz hale gelirse çözüm olarak o programı kaldırıp yeninden kurmak aklınıza gelebilir. Ancak bir programın kaldırılıp yeniden kurulması işlemi, sorunu çözme adına pek bir şeyi değiştirmemektedir. Bu gibi durumlarda yapabilecekleriniz hakkında ayrıntılı bilgi için Sorunlu programı hayata döndürmek maddesine bakabilirsiniz.

Çöp kutusunu boşaltırken erişim hatası alıyorum

Bu durumda Uçbirim komut satırı penceresini açın ve alttaki komutu girin (Uyarı: rm komutunu uygularken çok dikkatli olun, aksi takdirde yanlışlıkla başka dosya ve dizinleri silebilirsiniz.)

sudo rm -rf ~/.local/share/Trash/files/*

DVD'den kopyaladığım dosyalar kilitli, kilidi nasıl kaldırırım?

Bu bir yetki sorunudur, bu sorunu aşabilmek için chmod komutu kulanılmalıdır.

DVD'den kopyaladığınız dosyaları kullanabilmeniz için; Uçbirim komut satırı penceresini açın ve şu komutu verin;

sudo chmod 777 -R /kilitli/dosyaların/bulunduğu/konum

Chmod komutu hakkında detaylı bilgi için bkz. Chmod komutu kullanımı.

Paket bağımlılığı ne demektir?

Windows işletim sisteminde program kurulum dosyaları (.exe dosyaları); o programın kurulumu ve çalışması için gerekli her türlü kütüphane dosyasını da bünyesinde barındırır. Ubuntu gibi Linux tabanlı işletim sistemlerinde ise programın kurulum dosyası (Ubuntu için .deb dosyası); o programın kurulması ve çalışması için gerekli bağımlılık dosyalarını (kütüphane dosyası vb.) barındırmaz. Bu nedenle Ubuntu'da bir programın kurulabilmesi için daha başka bazı programların da kurulmuş olması gereklidir. İşte Linux'ta herhangi bir yazılımı kurabilmek ya da çalıştırabilmek için ihtiyaç duyulan diğer tüm paketlere bağımlılık adı verilir. Her programın kendine has bağımlı olduğu paketler olabilir. Bağımlıkların da kendi bağımlılıkları olabilir. Bağımlı olunan paketlerin bir kısmı sistemde hazır yüklü olabilir. Kurulmak istenen yazılım sürümü ile bağımlı olunan paketlerin sürümleri de uyumlu olmak zorundadır. Kullanıcıların bir program kurarken tüm bu bağımlılıkları tespit etmesi ve teker tekler yüklemesi zor olacağından tüm bu işlemler arka planda otomatik olarak gerçekleştirilir. Linux'ta geleneksel olarak kullanılan bu paketleme sistemi, bir kütüphane dosyasının birden fazla kez ayrı ayrı kurulmasını engeller, bu sayede sabit disk alanından tasarruf edilmektedir.

Bununla birlikte Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical firması, Snappy adı verilen yeni bir paket yönetim sistemi geliştirmektedir. Snappy biçimde (*.snap) paketlenmiş Linux programları, geleneksel .deb paketlerinin aksine, bünyesinde gerekli tüm bağımlılık paketlerini barındırır. Ancak .snap biçiminde paketlenmiş uygulama sayısı henüz kısıtlıdır.