https://wiki.ubuntu-tr.net/api.php?action=feedcontributions&user=Hatas&feedformat=atomUbuntu Türkiye Wiki - Kullanıcı katkıları [tr]2024-03-29T02:26:54ZKullanıcı katkılarıMediaWiki 1.39.4https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Grub_a%C3%A7%C4%B1l%C4%B1%C5%9F_men%C3%BCs%C3%BC_se%C3%A7eneklerini_de%C4%9Fi%C5%9Ftirmek&diff=24152Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek2023-09-09T18:24:53Z<p>Hatas: gedit öntanımlı yüklü deil yerine gnome text editor gelmiş demek</p>
<hr />
<div>Eğer bilgisayarınızda birden fazla işletim sistemi kullanıyorsanız ([[Ubuntu]] ve Windows gibi) açılışta herhangi bir tuşa basmamanız halinde öntanımlı olarak hangi işletim sisteminin açılacağını belirlemek isteyebilirsiniz. Ayrıca açılıştaki öntanımlı bekleme süresi olan 10 saniyeyi değiştirmek isteyebilir ya da açılış ekranı ile ilgi daha başka düzenlemeler yapmak isteyebilirsiniz.<br />
<br />
Bu gibi düzenlemeler için aşağıdaki yöntemlerden herhangi birini kullanabilirsiniz.<br />
<br />
{{Uyarı| Açılış menüsü ayarlarını değiştirirken bilmediğiniz herhangi bir ayarı değiştirmemeye dikkat ediniz. Açılış dosyalarının zarar görmesi halinde bilgisayarınızda kurulu bulunan işletim sistemlerine ulaşamazsınız! Bu durumda GRUB önyükleyicisini [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)|şurada]] anlatıldığı şekilde onarmanız gerekecektir.}}<br />
<br />
== 1.Yol: "Grub Customizer" yazılımı yardımıyla ==<br />
[[Dosya:Grub Customizer (Genel Ayarlar sekmesi).png|300px|right|thumb|Grub Customizer yazılımında "Genel ayarlar" sekmesi]]<br />
<br />
Açılış menüsündeki öntamımlı işletim sistemini ayarlamak, bekleme süresini değiştirmek, Grub arkaplan resmini değiştirmek gibi açılış menüsü ile ilgili akla gelebilecek her türlü değişikliği yapmak için “Grub Customizer” isimli yardımcı programdan faydalanabilirsiniz. Bu yazılım Ubuntu'nun resmi paket depolarında yer almadığı için aşağıdaki şekilde kurmanız gerekiyor:<br />
<br />
[[Uçbirim]] komut satırı ekranını açın ve sırasıyla aşağıdaki komutları girin.<br />
<br />
sudo add-apt-repository ppa:danielrichter2007/grub-customizer<br />
sudo apt-get update<br />
sudo apt-get install grub-customizer<br />
<br />
Bu şekilde kurulumu tamamladıktan sonra uygulama menüsünde örneğin “''grub''” şeklinde bir arama yaparak programa ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Açılıştaki öntanımlı işletim sistemi seçeneğini değiştirmek istiyorsanız bunun için programı açtıktan sonra “'''Genel Ayarlar'''” sekmesine geçin. Orada yer alan "Varsayılan girdi" bölümünde gerekli değişikliği yapabilirsiniz. Aynı sekmede yer alan "Zaman aşımı" bölümünden de bekleme süresini değiştirebilirsiniz.<br />
<br />
İşlemleri tamamladığınızda programın sol üst köşesinde yer alan "'''Kaydet'''" düğmesi ile ayarları kaydedip kapatınız.<br />
<br />
== 2.Yol: Grub dosyasını elle düzenleyerek ==<br />
[[Dosya:Grub ayar dosyası.png|300px|right|thumb|"grub" isimli ayar dosyasının içeriği]]<br />
Herhangi bir ek yazılım kullanmadan Grub ayarlarının tutulduğu "grub" isimli dosyayı elle düzenleyerek açılış menüsünde değişiklikler yapabilirsiniz. Bunun için:<br />
<br />
[[Uçbirim]] komut satırı ekranını açın ve {{bc|sudo gnome-text-editor /etc/default/grub}} komutunu girin. Bu komutu girdikten sonra kullanıcı parolanızı girmenizi isteyen bir ileti ile karşılaşırsınız. Parolanızı yazın ve enter tuşuna tıklayın. Bu komutu kullandığınızda Grub açılış ayarlarının tutulduğu '''grub''' isimli dosyası resimdekine benzer bir metin editöründe açılacaktır.<br />
<br />
===Öntanımlı işletim sistemini değiştirmek için;===<br />
<br />
Bilgisayarınızda örneğin Ubuntu ve Windows işletim sistemlerinin yüklü olduğunu kabul edelim. Açılış menüsü ekranında Ubuntu seçeneğinin 1. sırada, Windows seçeneğinin ise 6. sırada yer aldığını farzedelim. Siz eğer 6. sıradaki Windows seçeneğini öntanımlı işletim sistemi olarak ayarlamak istiyorsanız "grub" dosyasında <span style="color: red;">GRUB_DEFAULT=0</span> yazan yerdeki sıfır değerini, 6'dan 1 düşerek 5 yapmalısınız yani <span style="color: red;">GRUB_DEFAULT=5</span> yapmalısınız (6'dan 1 düşürmemizin nedeni; Grub yazılımının, açılış menüsündeki seçenekleri sıfırdan başlayarak saymasından dolayıdır). Bu değişiklikliği yapıp dosyayı kaydettikten sonra uçbirimde alttaki komut yardımıyla Grub menüsünü güncelleyiniz.<br />
:{{bc|sudo update-grub}}<br />
<br />
=== Açılıştaki bekleme süresini değiştirmek için; ===<br />
<br />
Eğer açılıştaki öntanımlı 10 sn bekleme süresini değiştirmek isterseniz bunun için "grub" dosyasında <span style="color: red;">GRUB_TIMEOUT=10</span> yazan yerdeki 10 değerini kendinize göre ayarlayınız. Dosyayı kaydedip kapatınız. Ardından sonra uçbirimde alttaki komut yardımıyla Grub menüsünü güncelleyiniz.<br />
:{{bc|sudo update-grub}}<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/multiboot.html Linux Mint - Açılış sıralamasını düzeltme]<br />
<br />
[[Kategori:Açılış ayarları]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ubuntu_ba%C5%9Flang%C4%B1%C3%A7_k%C4%B1lavuzu&diff=24151Ubuntu başlangıç kılavuzu2023-08-18T00:06:47Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>Bu belge, Windows ya da Mac işletim sistemlerini kullanan ve herhangi bir Linux deneyimi olmayan kullanıcıların hızlı bir şekilde [[Ubuntu|Ubuntu Linux]] kullanmayı öğrenebilmeleri amacıyla hazırlanmıştır. Belgede Ubuntu'nun kullanım özellikleri yer yer Windows ile kıyaslanarak anlatılmıştır. Bu kılavuzu okuduktan sonra [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfasını da okuyarak kısa bir sürede kendi kendine yeten bir Ubuntu masaüstü kullanıcısı olabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu masaüstü kavramları ==<br />
Ubuntu masaüstündeki çeşitli düğme ve çubukların isimleri alttaki görselde belirtilmiştir.<br />
[[Dosya:Masaüstü kavramları.png|550px|center|none]]<br />
<br />
=== Rıhtım <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Rıhtım]] YÖNLENDİRMESİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --> ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 70px; padding: 11px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Rıhtım.png|66px|left]]<br />
|<br />
* Ekranın sol kenarında yer alan '''rıhtım''' adı verilen bu çubuk, kullanıcıların sık kullanabileceği çeşitli uygulamalara kısayol tuşları sağlamaktadır. Rıhtım aynı zamanda simge durumuna küçültülen pencerelerin de toplandığı yerdir.<br />
<br />
* Burada bulunan herhangi bir uygulama simgesi hem o uygulamayı başlatmak için kullanılır hem de o uygulamaya ait açık pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilir.<br />
<br />
* Rıhtıma yeni uygulama simgeler ekleyebilirsiniz. Bunun için "Uygulamaları Göster" menüsüne girip istediğiniz uygulamayı bulun, ters tıklayıp (yani sağ tıklayıp) "''Sık Kullanılanlara Ekle''" deyin. Bir uygulama simgesini çıkarmak için ise rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp "''Sık Kullanılanlardan Çıkar''" deyin.<br />
<br />
* Simgelerin sıralamasını değiştirebilirsiniz. Bunun için bir simgeye tıklayıp sürükle bırak yapın.<br />
<br />
* Rıhtımı ekranın altına ya da sağına taşıyabilir, genişliğini değiştirebilirsiniz. Bu ve benzeri ayarlamalar için "[[Ayarlar]] > Rıhtım" yolunu izleyin.<br />
<br />
* Çalışmakta olan uygulamaların simgelerinin solunda nokta işareti belirir. Bu işaretin görevi hangi uygulamaların açık olduğunu kullanıcıya bildirmektir.<br />
<br />
* Açık olan bir uygulamadan ikinci bir pencere açmak istediğinizde bunun için, uygulamanın rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp menüdeki "Yeni Pencere" seçeneğini kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Etkinlikler genel görünümü ===<br />
Ekranın sol üst köşesine tıkladığınızda ya da klavyeden Süper tuşuna bastığınızda etkinlikler genel görünümü ortaya çıkar (''"Süper" tuşu, üzerinde pencere simgesi bulunan tuştur''). Attaki resimde görüldüğü gibi etkinlikler genel görünümünde; açık tüm uygulama pencereleri ön izleme şeklinde görüntülenir, üstte bir arama çubuğu ortaya çıkar, sağ kenarda ise birden fazla çalışma alanı kullanmaya imkan veren "çalışma alanları paneli" ortaya çıkar.<br />
<br />
[[Dosya:Etkinlikler genel görünümü.png|550px|center|thumb|Etkinlikler genel görünümü]]<br />
<br />
Ubuntu'da çalışırken açık uygulama pencereleri arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek yollardan biri etkinlikler genel görünümünü kullanmaktır. Pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek tüm yöntemler belgenin ilerleyen bölümlerinde [[Ubuntu başlangıç kılavuzu#Pencere yönetimi|Pencere yönetimi]] başlığı altında detaylı olarak açıklanmıştır.<br />
<br />
'''Arama çubuğu'''; sisteminizde yüklü bulunan uygulamaları, çeşitli ayar seçeneklerini, sisteminizde yüklü olmayan ancak uygulama mağazasından kurulabilen uygulamaları, dosyalarınızı, takvim kayıtlarını vb. öğeleri aramayı sağlar. Ayrıca basit hesap işlemleri için hesap makinesi olarak da kullanılabilir. Arama yapmak için arama çubuğuna tıklamanıza gerek yoktur. Bir şey aramak istediğinizde klavyeden Süper tuşuna basın (ya da sol üstten Etkinlikler düğmesine tıklayın) ve doğrudan yazmaya başlayın... Arama işlevinin hangi türden öğeleri arayıp aramayacağı da [[Ayarlar|ayarlanabilir]].<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümünde sağ kenarda ortaya çıkan '''çalışma alanları paneli''' ise çalışmalarınızı birden fazla masaüstünde (yani birden fazla çalışma alanında) yürütmenizi sağlar. Siz seçilen ortamda pençere açınca yeni "çalışma alanı paneli" oluşur. Çok sayıda uygulama penceresi ile çalışırken çalışmalarınızı daha organize bir şekilde yürütmek için bu özelliği kullanmak isteyebilirsiniz. Çalışma alanları panelinde ön tanımlı olarak iki adet çalışma alanını temsil eden ön izleme görüntüsü bulunur. Bir çalışma alanında çalışırken açmış olduğunuz bir pencereyi diğer çalışma alanına taşımak için etkinlikler genel görünümüne girin, pencereyi sürükleyip ekranın sağında istediğiniz çalışma alanının üzerine bırakın. Çalışma alanları arasında geçiş yapmak için ise etkinliklerdeyken fare tekerleğini döndürebilirsiniz ya da sağ taraftaki çalışma alanı ön izlemelerine tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümüne girdikten sonra herhangi bir işlem yapmayıp çıkmak isterseniz yine Etkinlikler düğmesine tıklayabilir ayrıca klavyeden Esc ya da Süper tuşlarını kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Sistem menüsü ===<br />
[[Dosya:Sistem menüsü.png|right|260px]]<br />
Masaüstünde sağ üst köşede yer alan sistem menüsü, ekran görüntüsünden de anlaşılacağı üzere ses seviyesi, ekran parlaklığı, internet bağlantısı, bilgisayarı kapatma, oturumu kilitleme gibi çeşitli seçeneklere ve [[Ayarlar]] arayüzüne ulaşmak için gerekli bir düğmeye ev sahipliği yapar.<br />
<br />
Masaüstünde sağ üst köşesindeki simgelerin tamamı aslında '''tek bir düğmedir'''. Sistem menüsünü açmak için bu simgelerin bulunduğu alanda herhangi bir noktaya tıklamanız yeterlidir. Bu sayede örneğin ses seviyesini değiştirmek istediğinizde imleci tam olarak ses simgesinin üzerine odaklamanız gerekmez.<br />
<br />
Menüde yer alan "ekranı döndür" simgesi, dikey veya yatay döndürmeyi destekleyen bir ekranınız varsa, ekranı döndürme özelliğini açmanızı ya da kapatmanızı sağlar. Eğer ekranınız döndürmeyi desteklemiyorsa '''bu düğmeyi göremezsiniz'''.<br />
<br />
Ekranı kilitleme düğmesi ile bilgisayarınızı terk ederken başkalarının kullanmasını önlemek için ekranınızı kilitleyebilirsiniz.<br clear=all><br />
<br />
=== Uygulamaları göster düğmesi ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 75px; padding: 12px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Uygulamaları Göster düğmesi.png|left]]<br />
|<br />
Ekranın sol alt köşesinde yer alan "Uygulamaları Göster" düğmesinin görevi bilgisayarınızda kurulu bulunan tüm uygulamaları ve sık kullandığınız uygulamaları listelemektir. Dilerseniz bu alanda bir uygulama simgesini diğerinin üzerine sürükleyerek uygulamaları klasörleyebilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Bildirim menüsü ===<br />
Ekranın üst tarafında bulunan yatay çubuğun adı '''tepe çubuğu''' olup bu çubuğun ortasında gün/saat bilgisinin bulunduğu yer ise bildirim alanıdır. Gün/saat bilgisinin üzerine tıklayarak; sistem tarafından yapılan son bildirimlerin listesine ve takvime ulaşabilirsiniz. Bu menü aynı zamanda bir müzik çalar denetleyicisi sunar. Yani herhangi bir müzik çalar uygulaması ile müzik dinlerken bildirim menüsünü kullanarak çalan şarkıyı durdurabilir, sonraki-önceki şarkıya geçme gibi işlemleri kısayoldan yapabilirsiniz.<br />
<br />
[[Dosya:Bildirim menüsü.png|540px|center]]<br />
<br />
Bildirimler tıklanabilir özelliktedir. Örneğin bilgisayarınıza taktığınız bir USB belleğin içeriğine ulaşmak istediğinizde isterseniz ilk açılan bildirim kutucuğuna tıklayabilirsiniz ya da daha sonra herhangi bir zamanda bildirim menüsüne girip ilgili satıra tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
== Dosya sistemi içinde gezinmek ==<br />
[[Dosya:System-file-manager.png|48px|left]]<br />
Ubuntu'da, klasörler arasında gezinmek için [[Dosyalar]] (orijinal adıyla ''GNOME Files'') adında bir dosya yöneticisi kullanılmaktadır. Dosya yöneticisini açmak için rıhtımdaki kılasör simgesine tıklayınız.<br clear=all><br />
<br />
=== "C: , D:" gibi sabit disk bölümleri nerede? ===<br />
Ubuntu masaüstünü ilk açtığınızda Windows'taki gibi bir “Bilgisayarım” bölümünün bulunmadığını fark edecek ve muhtemelen C: , D: gibi yerel disk bölümlerini bulmaya çalışacaksınız. Ubuntu gibi Linux tabanlı işletim sistemlerinde depolama aygıtları C: , D: gibi harfler ile değil farklı bir şekilde tanımlanırlar.<br />
<br />
Ubuntu'da, bilgisayarınızdaki mevcut yerel disk bölümlerine [[dosya yöneticisi]]nde sol altta yer alan "Diğer Konumlar" bölümünden ulaşabilirsiniz. Ayrıca USB bellek, hafıza kartı, telefon, CD/DVD gibi harici depolama ortamlarına yine dosya yöneticisi arayüzündeki kenar çubuğundan ulaşabilirsiniz. Bu ortamları sistemden güvenli kaldırmak istediğinizde yine dosya yöneticisini açıp söz konusu diskin sağında yer alan üçgen biçimindeki simgeye tıklayabilir ya da diskin adına ters tıklayıp açılan menüdeki ilgili seçeneği kullanabilirsiniz.<br />
<br />
{|<br />
| [[Dosya:Nautilus - depolama ortamları.png|thumb|x320px|[[Dosya yöneticisi]]]]<br />
| [[Dosya:Usb'yi çıkar.png|thumb|x320px|Rıhtımda USB bellek simgesi]]<br />
|}<br />
<br />
Ayrıca bilgisayarınıza USB bellek, hafıza kartı gibi harici bir ortam yerleştirdiğinizde masaüstünde rıhtıma otomatik olarak üstte sağdaki resimdeki gibi bir simge yerleşmektedir. Bu simgeye tıklayarak harici ortamın içeriğine kolayca ulaşabilir ve ayrıca bu simgeye ters tıklayarak güvenli kaldırma seçeneğine ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Bu arada Ubuntu'da CD sürücü içinde herhangi bir disk takılı değil iken, dosya yöneticisi kenar çubuğunda CD/DVD ile ilgili herhangi bir seçenek aramayın, böyle bir seçenek bulunmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da sabit ya da taşınabilir depolama ortamlarının dizin hiyerarşisinde teknik olarak hangi konumlarda bulunduğunu öğrenmek isterseniz konuda [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
== Program kurma, kaldırma, güncelleme ==<br />
=== Programlar nasıl kurulur? ===<br />
{{Şablon:Yazılım kurmak}}<br />
Ubuntu'da program kurulumu konusunda aklınıza gelebilecek diğer tüm soruların cevaplarını almak için [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesini okumanızı tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Windows programları (.exe dosyaları) çalıştırılabilir mi? ===<br />
<br />
Hem evet hem de hayır. Önceki başlıkta da belirttiğimiz gibi Ubuntu(Linux), Windows ve Mac farklı mimarilere sahip işletim sistemleridir. Bir işletim sisteminin mimarisine uygun olarak yazılmış programlar, diğer işletim sistemlerinde normal şartlarda çalışmazlar. Yani ''setup.exe, install.exe'' gibi program kurulum dosyaları tamamen Windows platformuna hitaben yazıldıkları için Ubuntu'ya kurulamazlar.<br />
<br />
Windows üzerinde kullanılabilen bir programı Ubuntu'da kullanmak istiyorsanız öncelikle Ubuntu uygulama mağazasında ([[Yazılımlar]] ya da [[Synaptic]] üzerinden) o programın adını aratın. Programın üreticisi Linux sürümünü üretiyor ise büyük ihtimalle Ubuntu uygulama mağazasında da bulunur.<br />
<br />
Diğer yandan Linux sürümü bulunmayan Windows programlarının .exe biçimli kurulum dosyalarını Linux'da kullanabilmek için [[Wine]] gibi üçüncü parti [[v:öykünücü|öykünücü]] yazılımlar (İng. emulator) geliştirilmiştir. Wine sayesinde pek çok Windows programı (.exe dosyası) Linux ya da Mac altında çalıştırılarak kullanılabilmektedir. Ancak öykünüm yazılımları her yazılımı çalıştıramazlar, çalışan yazılımların da düzgün çalışacağını ve tüm özelliklerinin kullanılabileceğini garanti edemezler.<br />
<br />
Windows yazılımlarını Ubuntu üzerinde çalıştırmayı denemek yerine Linux dünyasında yer alan kaliteli muadil yazılımları araştırıp kullanmanız daima en sağlıklı çözüm olacaktır. Windows'ta sıkça kullanılan programların Ubuntu'daki bazı alternatiflerini [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları|buradan]] öğrenebilirsiniz.<br />
<br />
=== Programlar nasıl kaldırılır? ===<br />
Program kaldırma işlemi de yine [[Yazılımlar]] paket yöneticisi üzerinden yapılır. Kaldırmak istediğiniz programı Yazılımlar arayüzündeki arama düğmesini kullanarak bulun, karşınıza gelen "Kaldır" düğmesine tıklayarak kaldırın.<br />
<br />
=== Güncellemeler nasıl yapılır? ===<br />
Windows işletim sisteminde güncellemeler için kullanılan "Windows Update" isimli araç sistemde kurulu bulunan tüm yazılımları değil sadece Windows'un kendisi ve Windows'a ait diğer bazı yazılımları günceleyebilir. Bu nedenle Windows kullanıcıları, sistemlerine farklı kaynaklardan temin ederek kurdukları çeşitli uygulamaları tek tek güncellemeleri gerekir. Linux'ta ise sisteme sonradan kurulan programlar da dahil olmak üzere her türlü yazılımı denetleyip tek tıkla güncelleyebilen paket yönetim sistemleri kullanılır.<br />
<br />
Ubuntu'da güncellemeler öntanımlı ayarlara göre arkaplanda otomatik olarak denetlenir. Güncellemeleri herhangi bir zamanda elle denetlemek isterseniz etkinliklere girip arama çubuğunda “'''Yazılım Güncelleştirici'''” aracını aratarak çalıştırabilirsiniz. Güncelleme ayarlarını değiştirmek için ise [[Yazılım ve Güncelleştirmeler#"Güncelleştirmeler" sekmesi|Yazılım ve Güncelleştirmeler]] isimli aracı açıp "Güncelleştirmeler" sekmesini üzerinden yapabilirsiniz.<br />
<br />
== Donanımlar ==<br />
=== Donanımlar nasıl tanıtılır? ===<br />
Ubuntu'da donanım tanıtma işlemleri genellikle otomatik olarak yapılır. Yani Ubuntu'yu kurduğunuzda donanımlarınızın hemen hepsinin otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmesi beklenir, dolayısıyla elle herhangi bir sürücü yüklemeniz gerekmez. Çünkü binlerce çeşit donanıma ait sürücüler Ubuntu (Linux çekirdeği) ile birlikte yüklü gelmektedir. Bununla birlikte özellikle ekran kartları için aşağıdaki başlıkta bahsedildiği gibi ek sürücü yüklemeniz gerekebilir. Bunun sebebi, bazı ekran kartı üreticilerinin, sürücüleri kapalı kodlu olarak yayınlaması ve getirdikleri çeşitli lisans kısıtlamaları ile ilgilidir.<br />
<br />
Bu arada Windows'a yönelik olarak hazırlanmış .exe biçimli program kurulum dosyaları Ubuntu'ya kurulamadığı gibi aynı şekilde .exe biçimli sürücü paketleri de Ubuntu'ya kurulamaz. Zaten Ubuntu'nun otomatik donanım tanıma desteği sayesinde böyle bir ihtiyaç da olmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da donanımlarınız ile ilgili herhangi bir sorun yaşamanız halinde aşağıdaki seçenekleri deneyebilirsiniz.<br />
<br />
* UbuntuWiki'nin [[Donanım]] bölümünde ve [http://forum.ubuntu-tr.net/index.php Ubuntu-tr Forum] sayfasında araştırma yapınız.<br />
* [http://www.ubuntu.com/certification/desktop/ Ubuntu Desktop certified hardware] sayfasına girin. Bu sayfada, Ubuntu altında resmi olarak test edilerek sertifikalandırılmış çeşitli markalardan bilgisayarların Ubuntu altındaki çalışma durumları ve varsa yaşanılan sorunlar, yapılması gereken işlemler hakkında İngilizce dilinde bilgi verilmektedir. Bu sayfada bilgisayarınızı aratın.<br />
* Bir arama motoruyla donanımınızın adının yanına "Linux" yazarak arama yapın. Örneğin Hp 1022 marka yazıcı için '''Hp 1022 Linux''' şeklinde arama yapabilirsiniz.<br />
* Sorunu [http://forum.ubuntu-tr.net/ Forumdan]'da dile getirerek gönüllülerden yardım isteyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Ekran kartları ===<br />
Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için çoğunlukla açık kaynak toplulukları tarafından yazılmış sürücü paketleri kurulur. Ancak bu sürücüler çeşitli masaüstü efektlerinin, 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi için (ya da tam performansla çalışabilmesi için) yeterli gelmeyebilir. Bu nedenle ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan [[v:kapalı kaynak|kapalı kodlu-sahipli]] resmi sürücü paketlerini kullanmak isteyebilirsiniz. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamak isterseniz öncelikle [[Ekran kartları]] sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Yazıcılar/Tarayıcılar ===<br />
Ubuntu kurulumu ile birlikte yüzlerce çeşitli marka/model yazıcının Ubuntu'da çalışabilmesi için gereken sürücü paketleri de sisteme yüklenmektedir. Ubuntu'nun sahip olduğu otomatik yazıcı tanıtma özelliği sayesinde pek çok yerel yazıcı, hiçbir işlem yapılmadan otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmektedir. Yazıcıyı bilgisayara takıp güç düğmesine bastıktan sonra sistemin yazıcıyı tanımasını bekleyin, adından herhangi bir belgeyi açıp yazdırmayı deneyebilirsiniz.<br />
Ubuntu'ta belge ya da resim taramak için [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) adında bir program hazır yüklü gelmektedir. Bu tarama programını açmak için etkinliklere girip örneğin “tarama” sözcüğünü aratın.<br />
<br />
Yazıcı ve tarayıcılar konusunda detaylı bilgi edinmek için [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Diğer donanımlar ===<br />
Bluetooth aygıtlarından kablosuz ağ kartlarına, web kamerasından klavyeye kadar her çeşit donanımın kullanılması ya da ayarlanması ile ilgili belgelere [[Donanım]] sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca Ubuntu'yu kurmadan önce, Ubuntu'yu [[canlı sistem|canlı DVD/USB]] olarak deneyerek bilgisayarınızdaki donanımların Ubuntu üzerindeki çalışma durumlarını önceden test etmeniz de mümkündür.<br />
<br />
== Pencere yönetimi ==<br />
=== Pencereler arasında geçiş yapmak ===<br />
<br />
Ubuntu'da simge durumuna küçültülmüş pencerelere ulaşmak ve açık diğer tüm uygulamalar arasında geçiş yapmak için pek çok pratik yol bulunur. Şimdi örnek olarak bir adet Firefox penceresi, iki adet LibreOffice Writer penceresi ve bir adet dosya yöneticisi penceresi açarak bu farklı yöntemleri deneyerek beraber inceleyelim.<br />
<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:40px" | '''1. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Geçiş yapmak istediğiniz uygulamanın rıhtım üzerindeki simgesine tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. Eğer o uygulamadan birden fazla sayıda pencere açık ise karşınıza Resim 1'deki gibi pencerelerin önizlemeleri karşınıza gelir. İstediğiniz ön izleme penceresine tıklayarak açabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''2. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Etkinlikler genel görünümüne girerek açık uygulama pencereleri arasında geçip yapabilirsiniz. Bunun için sol üst köşedeki "Etkinlikler" düğmesine ya da klavyeden Süper tuşuna tıklayın. Açık tüm uygulama pencereleri büyük ön izleme pencereleri şeklinde ekrana döşenecektir, istediğinize tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. İsterseniz ufak bir ayarlama yaparak, Etkinlikler düğmesine tıklamak yerine imleci ekranın sol üst köşesine götürdüğünüzde (tıklamaya gerek olmaksızın) etkinliklerin açılmasını sağlayabilir böylece bu işlevi daha pratik bir şekilde kullanabilirsiniz. Gerekli ayarlama için "[[İnce Ayarlar]] > Tepe Çubuğu" yolunu izleyiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''3. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + Sekme</code> tuş bileşimini kullanarak açık tüm uygulama pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Alt+ Sekme yaptığınızda, açık uygulamalar Resim 2'deki gibi ekranın ortasında listelenecektir. Burada elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar sekme (tab) tuşuna tıklayarak istediğiniz uygulamanın üzerine gelin, ardından ellerinizi tuşlardan çekin.<br>Ayrıca Alt+Sekme ile birden fazla sayıda penceresi açık olan bir uygulamanın üzerine geldikten sonra (LibreOffice Writer) elinizi Alt tuşundan çekmeden <code>Alt + "</code> yaparak o uygulamanın pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''4. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + "</code> tuş bileşimini kullanarak o sırada aktif olan uygulamanın diğer pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Örneğin 2 adet LibreOffice Writer penceresinden herhangi birinde çalışırken Alt + " yapın, elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar <code> " </code> tuşuna tıklayın.<br />
|}<br />
<br />
{|<br />
|- valign="top"<br />
| [[Dosya:Rıhtımda simgeye tıklama.png|thumb|x250px|Resim 1]]<br />
| [[Dosya:Alt - sekme geçişleri.png|thumb|x250px|Resim 2: <code>Alt + Sekme</code> ile açık pencereler arasında geçiş]]<br />
|}<br />
Ayrıca tüm pencereleri simge durumuna küçülterek '''masaüstünü görüntülemek için''' Windows'ta olduğu gibi klavyeden <code>Süper + D</code> tuş bileşimini kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Pencereleri taşımak / boyutunu değiştirmek/ döşemek ===<br />
Bir pencereyi taşımak yani masaüstünde farklı bir konuma hareket ettirmek için pencerenin üst tarafındaki başlık çubuğundan tutup (fare ile basılı tutup) masaüstünde istediğiniz bir yere doğru sürükleyip bırakın.<br />
<br />
Bir pencereyi büyütmek ya da küçültmek için elbette pencerenin herhangi bir köşesinden tutup istediğiniz yöne doğru ilerletip bırakabilirsiniz. <!-- BU KISAYOL 17.10 BETA2'DE ÇALIŞMIYORDU Eğer pencerenin köşe noktalarıyla uğraşmak istemiyorsanız sizin için daha pratik bir yöntem daha var: Klavyeden Alt tuşuna basılı tutarak farenin orta tekerleği ile pencere üzerinde herhangi bir yere tıklayın. Bunu yaparak pencereyi, içinden herhangi bir yerinde tutarak istediğiniz gibi boyutlandırabilirsiniz.--><br />
<br />
Bazen masaüstünün yarısını bir pencerenin, diğer yarısını da başka bir pencerenin kaplamasını isteyebilirsiniz. Bunun için iki pencereyi teker teker boyutlandırıp ekranın yarısını kaplayacak hale getirmeniz gerekmez. Bu gibi durumlarda pencerelerden birini başlık çubuğundan tutup ekranın en soluna doğru sürükleyebildiğiniz kadar sürükleyip bırakın, bunu yaptığınızda pencere otomatikman ekranın sol yarısını kaplayacaktır. Diğer pencereyi de benzer şekilde sağ tarafa doğru sürükleyerek ekranın sağ tarafını kaplamasını sağlayabilirsiniz. Aynı işlemleri klavye <code>Süper + Sol Ok</code> ve <code>Süper + Sağ Ok</code> tuş bileşimlerini kullanarak da gerçekleştirebilirsiniz.<br />
<br />
== Ayarlar ==<br />
[[Dosya:Ayarlar.png|thumb|280px|right|[[Ayarlar]] arayüzünde "Güç" bölümü]]<br />
Ubuntu'da; kullanıcı hesapları, yazıcı/fare/klavye gibi donanımların ayarlanması, masaüstü görünüm özelliklerinin değiştirilmesi, dil ve erişilebilirlik ayarları gibi her türlü ayarlama işlemleri [[Ayarlar]] arayüzü üzerinden gerçekleştirilir. Ayarlar'ı açmak için masaüstünde sağ üst köşedeki sistem menüsüne girip menüde yer alan ilgili düğmeyi kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca masaüstünü daha detaylı şekilde özelleştirmek (simge seti, pencere, tepe çubuğu ayarları vb.) ve daha detaylı pek çok ayar seçeneği için uygulama mağazasından [[İnce Ayarlar]] aracını yükleyip kullanabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu ile çalışmak ==<br />
=== İnternet araçları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''İnternet'te gezinmek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | İnternette gezinmek için Ubuntu ile birlikte [[Mozilla Firefox]] kurulu gelmektedir. Geniş bir [https://addons.mozilla.org/ eklenti] desteğine sahip Firefox'u, eklentiler aracılığıyla ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz. Ayrıca [[Google Chrome]], [[Opera]] gibi diğer alternatifler de kurulabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''E-posta okumak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | E-postalarınızı okumak, organize etmek için Ubuntu ile kurulu gelen [[v:Mozilla Thunderbird|Mozilla Thunderbird]]'i kullanabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[v:Geary|Geary]], [http://getmailspring.com/ Mailspring] gibi alternatif uygulamalar bulabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Sohbet ve iletişim'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Mesajlaşmak için web tarayıcı üzerinden <span class="plainlinks">[https://web.whatsapp.com/ WhatsApp Web]</span>'i kullanabilir, [[v:Telegram (yazılım)|Telegram]] ve [[v:Signal (yazılım)|Signal]]'in masaüstü uygulamalarını yükleyip kullanabilirsiniz. İnternet üzerinden sesli ve görüntülü görüşme yapmak için: [[Skype]], [https://jami.net/ Jami], [https://discord.com/ Discord] gibi uygulamaları kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Çokluortam uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Müzik dinlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Müzik dinlemek için Ubuntu ile birlikte [[v:Rhythmbox|Rhythmbox]] yüklü gelmektedir. Alternatif olarak [[v:Audacious|Audacious]]'u ayrıca çevirimçi müzik platformu [https://www.spotify.com/tr/ Spotify]'ın masaüstü uygulamasını kurabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Film izlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Film izlemek için Ubuntu ile birlikte Videolar isimli (orijinal adıyla ''GNOME Videos'') oynatıcı yüklü gelmektedir. Elbette uygulama mağazasında pek çok alternatif video oynatıcı bulabilirsiniz. Örneğin, Windows ortamında da yaygın bir şekilde kullanılan [[v:VLC media player|VLC]], [[v:SMPlayer|SMPlayer]] gibi...<br />
|- valign="top"<br />
| '''CD/DVD yazdırmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" |<br />
[[Dosya:Nautilus'da boş CD yazdırma.png|300px|right|thumb|Dosya yöneticisinde CD/DVD yazdırma]] Bilgisayarınıza boş bir CD/DVD taktıktan sonra otomatik olarak gelen penceredeki ilgili seçeneklerini kullanarak ya da yazdırmak istediğiniz verileri dosya yöneticisi üzerinden boş CD/DVD üzerine sürükleyip bırakarak kolayca yazdırabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[K3b]] ya da [[v:Brasero|Brasero]] CD/DVD yazdırma araçlarından birini yükleyip kullanabilirsiniz. Brasero'yu kullanarak ses CD'si - video diski oluşturma, kalıp dosyası hazırlama gibi sık kullanılan tüm işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Eğer daha gelişmiş ve tam teşekküllü bir CD/DVD yazdırma programı isterseniz [[v:K3b|K3b]]'yi kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Grafik uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Resim işlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Özgür yazılım dünyasının en önde gelen projelerinden biri olan [[Gimp]], dijital fotoğraflarınız üzerinde işlem yapmak için size tüm olanakları sunmaktadır. Basit resim düzenleme/boyama işlemleri için ise [[v:KolourPaint|KolourPaint]], [[v:Pinta|Pinta]] gibi uygulamalar kullanılabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Fotoğraf albümü'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | [[v:Shotwell|Shotwell]] ile fotoğraf arşivinizi albümler halinde düzenleyebilir ve görüntüleyebilirsiniz. Alternatif olarak [[v:DigiKam|DigiKam]]'ı deneyebilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Tarayıcıyı kullanmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Fiziksel belgelerinizi, fotoğraf ve diğer dosyalarınızı tarayıp bilgisayara kaydetmeniz için Ubuntu ile kurulu gelen [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) uygulamasını kullanabilirsiniz. Arama çubuğuna "tarama" gibi bir ifade girerek programa ulaşabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Ofis uygulamaları ===<br />
Ubuntu, dünya çapında milyonlarca kişi ve sayısız kuruluş tarafından kullanılan özgür ve ücretsiz [[v:LibreOffice|LibreOffice]] paketini içermektedir. [[v:The Document Foundation|The Document Foundation]] (Belge Vakfı) öncülüğünde geliştirilen LibreOffice, bireysel kullanıcılardan profesyonel ihtiyaçlara kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Windows, Linux, Mac OS işletim sistemlerinde kullanılabilir.<br />
<br />
LibreOffice uygulamaları yerel olarak [[v:OpenDocument|OpenDocument]] adı verilen, ISO standardı haline gelmiş özgür dosya biçimlerini (.odt, .ods, .odp vb.) kullanır. Ayrıca Microsoft Office tarafından yerel dosya biçimi olarak kullanılan (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerini destekler. Yani Microsoft Office ile oluşturulmuş bu biçimlerdeki dosyaları LibreOffice ile açabilir, düzenleyebilir yine aynı biçimlerde kayıt yapabilirsiniz ya da LibreOffice'de bu biçimlerde sıfırdan belge üretebilirsiniz.<br />
<br />
LibreOffice'in Microsoft Office yerel dosya biçimi desteği iyi düzeyde olsa da kusursuz değildir. MicrosoftOffice (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerinde üretilmiş dosyalar LibreOffice'de açıldığında bazı biçimlendirme farklılıkları, kayıklıklar oluşabilir.<br />
<br />
OpenDocument sayesinde bu standartı destekleyen LibreOffice gibi yazılımlar tarafından, belirli bir üreticiden bağımsız şekilde belgeler üretilebilmekte ve açılıp incelenebilmektedir. LibreOffice Writer, Calc ve Impress tarafından kullanılan OpenDocument biçimleri altta listelenmiştir.<br />
<br />
[[v:LibreOffice Writer|LibreOffice Writer]] : [[v:OpenDocument|.odt]] - (Microsoft Word biçimleri olan '''.doc''' ve '''.docx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Calc|LibreOffice Calc]] : [[v:OpenDocument|.ods]] - (Microsoft Excel biçimleri olan '''.xls''' ve '''.xlsx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Impress|LibreOffice Impress]] : [[v:OpenDocument|.odp]] - (Microsoft PowerPoint biçimleri olan '''.ppt''', '''.pps''', '''.pptx''', '''.ppsx''''in karşılığı)<br />
<br />
Diğer yandan Microsoft Office; 2007 SP2 sürümünden itibaren OpenDocument biçimlerini de desteklemeye başlamıştır. Yani LibreOffice'de OpenDocument biçimlerinde oluşturduğunuz dosyaları Microsoft Office'de açıp kullanabilirsiniz. Ek olarak Ubuntu'da Microsoft Office'in çevirimiçi sürümünü web tarayıcı üzerinden kullanabilirsiniz, ayrıntılı bilgi için [https://www.fosslinux.com/48773/install-microsoft-office-linux.htm bakınız].<br />
<br />
== Güvenlik ==<br />
=== Virüsler ===<br />
Güvenlik Ubuntu gibi [[v:Linux|Linux]] tabanlı bir işletim sistemlerinin en güçlü yanlarından biridir. Zararlı yazılımların Unix ve Linux sistemlerin mimarisinden kaynaklanan nedenlere sistemler arasında yayılması bir hayli zordur, ancak imkansız değildir. Ayrıca Linux'ta kullanıcıların kurmak istedikleri programları herhangi bir web sitesinden değil doğrudan dağıtımın resmi paket depoları üzerinden ([[Yazılımlar]] arayüzü gibi) temin etmesi de bu sağlam yapıyı desteklemektedir. Linux, güvenli yapısı nedeniyle günümüzde dünya genelinde sunucu sistemlerde en çok tercih edilen işletim sistemidir.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemler üzerinde kullanılabilecek bazı anti-virüs programları ile karşılaşabilirsiniz (örneğin [[ClamAV]] gibi). Ancak bu antivirüs yazılımları, Linux virüslerine yönelik değil Windows virüslerini tespit edip temizlemeye yöneliktir. Windows virüsleri Linux sistemlerde çalışamazlar ve sisteme herhangi bir zarar veremezler. Bu antivirüs yazılımlarına özellikle, e-posta sunucusu ya da dosya sunucusu olarak kullanılan Linux sistemlerde ihtiyaç duyulmaktadır.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemlerde, "Linux virüslerini" temizlemek için ise kullanılabilecek herhangi bir anti-virüs programı yoktur çünkü ortada dolaşan "Linux virüsleri" yoktur.<br />
<br />
Diğer yandan İnternet dolandırıcılarının, amaçlarına ulaşmak için (örneğin banka hesaplarını ele geçirmek için) zararlı yazılım yükleme dışında işletim sisteminden bağımsız bir çok farklı yöntem kullandıkları da unutulmamalıdır. Örneğin size bankanız adına bir e-posta gönderip sahte bir siteye yönlendirerek banka hesabı bilgilerinizi öğrenebilirler. Virüsler konusunda daha geniş bilgi için [[Linux ve virüsler]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Güvenlik duvarı ===<br />
Ubuntu'da varsayılan olarak İnternet portları kapalı olduğundan kullanıcılar genellikle bir güvenlik duvarına ihtiyaç duyulmasalar da çeşitli gereksinimlerden dolayı Ubuntu ile birlikte '''UFW''' güvenlik duvarı aracı yüklü gelmektedir. Güvenlik duvarını bir arayüz üzerinden yönetebilmek için uygulama mağazasından '''gufw''' paketini kurup kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Güvenlik duvarı hakkında daha geniş bilgi için [[Ubuntu'da güvenlik duvarı kullanımı]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
=== Erişim hakları ===<br />
Ubuntu, diğer [[Linux]] dağıtımları gibi UNIX sisteminin kullanıcı yetkilendirme standartlarını kullanır, bu standartlar sayesinde büyük sunuculardaki yüksek güvenlik özellikleri masaüstü Linux sistemler için de sıradan bir özellik olur. Linux sistemi, esinlendiği Unix gibi çok kullanıcılı bir sistem olarak geliştirilmiştir. Bir Linux sistemi, aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilir ve bu kullanıcıların hiçbirisi bir diğerinin belge ve ayarlarına ulaşamadığı gibi hiçbir sistem kaynağına da izinsiz erişemez. Masaüstü Linux sistemler her ne kadar bu kadar çok kullanıcıyı hedeflemiyor ve bu imkanları pek kullanmıyor olsa da güvenlik açısından bu erişim güvenlik politikası aynen uygulanmaktadır.<br />
<br />
Linux sistemlerde tüm yetkilere sahip bir yönetici hesabı bulunur ve bu hesabın kullanıcı adı [[root]] 'dur. Root hesabı, Windows'taki sistem yöneticisi olan Administrator hesabına benzetilebilir. Ancak aralarındaki yetkilendirme sistemi farklı olduğundan root kullanıcısı ile diğer kullanıcılar arasındaki yetki farkı Windows'takinden daha büyüktür. Ubuntu'da yetkili kullanıcı hakları elde etmek için oturumun Root olarak açılmasına gerek yoktur. Zaten Root olarak oturumun açılması, bazı sakıncalar barındırıyor olması nedeniyle varsayılan olarak engellenmiştir. Yetkili kullanıcı hakları gerektiren bir işlemi yapmak istediğinizde (örneğin bir yazılım kurmak istediğinizde), size yetkili kullanıcı şifresini soran bir pencere ile karşılaşırsınız. Bu pencerede yetkili kullanıcı şifresini girerek geçici olarak root yetkisi almış olursunuz.<br />
<br />
Root hakları elde etme konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
<br />
== Dosya dizin hiyerarşisi ==<br />
* Windows işletim sisteminde, her bir depolama aygıtı için ayrı bir kök (başlangıç) dizin bulunur. İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümü <code>C</code> kök dizininden başlar, sonraki sabit disk bölümü <code>D</code> kök dizininden başlar, USB bellek, CD gibi diğer depolama aygıtları da aynı şekilde farklı harflerle ifade edilen kök dizinlerden başlar. Ubuntu gibi Linux işletim sistemlerinde ise tek bir kök dizin bulunur. Linux'ta tüm depolama ortamlarının, dosya ve dizinlerin adresi <code>/</code> işaretiyle gösterilen kök dizinden başlayarak dallanıp budaklanır.<br />
::'''-''' İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümündeki içeriğe <code>/</code> dizininden ulaşılır.<br />
::'''-''' Diğer sabit disk bölümlerine ve taşınabilir depolama ortamlarına ise bu dizin altındaki <code>/mnt</code> ve <code>/media</code> dizinlerinden ulaşılabilir ([[dosya yöneticisi]]ne elle bir adres girebilmek için Ctrl+L yaparak adres çubuğunu açınız).<br />
<br />
* Kök dizin altında bulunan ''home'' dizini içinde her kullanıcının kendi adında bir alt klasörü bulunur (örneğin <code>/home/ahmet</code> , <code>/home/ayşe</code> gibi). Bu dizinlere o kullanıcının "ev dizini" denilir. Kullanıcı, parolasıyla sisteme giriş yaptıktan itibaren gerçekleştirdiği her işlemi pratikte bu dizininde gerçekleştirir. İnternet geçmişi, oynanan oyunların puanları gibi çeşitli kişisel dosyalar ve hatta arka plan resimleri, temalar ve benzeri ayarlar da her kullanıcıya ayrı ayrı açılmış kullanıcı ev dizini içinde yer alan gizli dosya ve dizinlerde saklanır. Elbette hiçbir kullanıcı bir diğerinin seçimlerini değiştiremez ve diğer kullanıcıların özel dosyalarına erişemez.<br />
<br />
* Windows'ta dosya adreslerinde <code> \</code> (ters slaş) işareti kullanılırken Linux'ta <code> /</code> işareti kullanılır.<br />
<br />
* Windows'ta dosya ve dizin adlarında küçük büyük harf duyarlılığı yoktur, <code>KLASOR_ADI</code> ve <code>klasor_adi</code> aynı şeydir, fark etmez. Ubuntu'da (Linux'ta) ise bunlar farklı klasörlerdir.<br />
<br />
* Linux'ta dosya dizin hiyerarşisi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
== Gizli dosyaların görüntülenmesi == <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Gizli dosya]] ve [[Gizli dosyalar]] YÖNLENDİRMELERİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --><br />
[[Dosya:Gizli dosyalar.png|380px|right]]<br />
Windows'ta olduğu gibi Ubuntu'da da normal ayarlar ile göremediğimiz '''gizli dosyalar''' vardır. Gizli dosyaları görüntülemek için [[Dosyalar]] aracını açıp resimde (1) olarak gösterilen düğmeye tıklayın, açılan menüdeki "Gizli Dosyaları Göster" seçeneğini işaretli hale getirin. Ayrıca isterseniz klavyeden <code>Ctrl + H</code> tuş bileşimini kullanarak da gizli dosyaları görünür hale getirebilir ve tekrar görünmez hale getirebilirsiniz.<br />
<br />
Örneğin kullanıcı ev dizininde normalde "Belgeler, Resimler, Müzik, Videolar..." adında bir kaç klasör görünür. Gizli dosyaları görünür hale getirdiğinizde ise bu dizin içerisinde aslında daha başka çeşitli gizli dosya ve dizinlerin bulunduğunu görebilirsiniz. Dikkat ederseniz tüm bu gizli dosya ve dizinlerin adı '''nokta karakteri''' ile başlar. Ubuntu'da (Linux'ta) tüm gizli dosya ve dizinlerin adının başında nokta karakteri bulunur, dolayısıyla adının başına nokta bıraktığınız herhangi bir dosya otomatikman gizli dosya haline gelir.<br />
<br />
== Disk yönetimi ==<br />
Windows'ta yer alan disk yönetim aracının Ubuntu'daki karşılığı [[GNOME Disks|Diskler]]'dir (orijinal adıyla ''GNOME Disks''). Ubuntu ile kurulu gelen bu araca ulaşmak için etkinliklere girip ''diskler'' kelimesini aratabilirsiniz. Bu program aracılığıyla bilgisayarınıza bağlı tüm disk bölümlerini görüntüleyebilir, disk bölümlerini silebilir, biçimlendirebilir, bağlama-ayırma işlemleri yapabilir ve ayrıca disk kalıp dosyalarını (.iso, .img) sisteme bağlayabilirsiniz. Eğer disk yönetimi konusunda daha detaylı bir araç kullanmak isterseniz uygulama mağazasından [[GParted]] uygulamasını yükleyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Disklerin başlangıçta bağlanması ===<br />
Bağlanmak (İng. mount) demek, bir disk bölümünün sisteme bağlanarak kullanıma hazır hâle gelmesi demektir.<br />
Windows işletim sistemi, bilgisayardaki disk bölümlerinin tümünü açılışta bağlarken Linux dağıtımlarında ise bu durum seçimliktir, istenirse bazı disk bölümleri kullanıcı ilk erişimi sağlayana kadar bağlanmaz, buna "otomatik bağlama" adı verilir.<br />
<br />
Ubuntu'da da durum böyledir. Ubuntu'da sistemin kurulu olduğu (ve kullanıcı ev dizininin bulunduğu) disk bölümü başlangıçta bağlanırken, bunların dışında kalan sabit disk bölümleri performans vb. nedenlerle kullanıcı erişim sağladığı anda bağlanacak şekilde ayarlı gelir, bilgisayarı çalıştırıp Ubuntu masaüstüne ulaştığınızda bu disk bölümleriniz aslında henüz sisteme bağlanmamış olur. [[Dosya yöneticisi]] üzerinden bu disk bölümlerine tıkladığınız anda o disk bölümü "otomatik" olarak sisteme bağlanır. Bu açıdan baktığımızda kullanıcıların bu konuda yapması gereken herhangi bir işlem yoktur.<br />
<br />
[[Dosya:Bağlanmış diskler.png|center|thumb|400px|Bağlanan aygıtların yanında resimdeki gibi üçgen biçiminde düğmeler ortaya çıkar.]]<br />
<br />
Bununla birlikte '''eğer belgelerinizi''' Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümü dışında ayrı bir disk bölümünde bulunduruyorsanız (''örneğin [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak|aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu]] kullanan kullanıcıların yaygın olarak tercih ettiği gibi NTFS biçimli ayrı bir belge alanı kullanıyorsanız'') bu durumda daha rahat ve sorunsuz bir kullanım için belgelerin bulunduğu o disk bölümünü bilgisayar başlangıcında bağlanacak şekilde ayarlamanızı '''tavsiye ederiz'''. Aksi halde, oluşturduğunuz çeşitli dosya ya da dizin kısayollarının çalışmaması gibi küçük çaplı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Gerekli ayarlamayı bir kaç tıkla kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Diskleri başlangıçta bağlamak]]<br />
<br />
=== Disk birleştirme ===<br />
Windows'ta geleneksel tipteki sabit disklerde (içinde yuvarlak disk plakları olan SATA gibi) zaman içinde dosyaların parçalanmasına bağlı olarak meydana gelen performans kaybını gidermek için bir disk birleştirme aracı bulunur. Kullanıcılar, arada sırada bu programı çalıştırarak disk birleştirme işlemi yapar. Ubuntu'da ise herhangi bir disk birleştirme aracı bulunmaz, çünkü disk birleştirmeye Windows'taki gibi [http://whylinuxisbetter.net/tr/defragment/ ihtiyaç duyulmaz]. Ubuntu ve diğer pek çok Linux dağıtımı [[v:Ext|Ext]] dosya sistemini kullanmaktadır. Ext biçimli bölümlerdeki dosyalar Windows'ta kullanılan [[v:NTFS|NTFS]] ya da [[v:FAT|FAT]] gibi dosya sistemlerinde farklı bir dağılımla kaydedildiğinden parçalanma daha kayıt sırasında önlenmiş veya en aza indirilmiştir.<br />
<br />
== Sistem süreçlerini görüntülemek ve sonlandırmak ==<br />
Windows'da, çalışmakta olan programların listelenmesi, istenilen bir programın sonlandırılması gibi amaçlar için kullanılan "Görev Yöneticisi" aracının Ubuntu'daki karşılığı [[Sistem Gözlemcisi]]'dir. Arama çubuğunu kullanarak Sistem Gözlemcisi'ne ulaşabilirsiniz. Cevap vermeyen bir programı Sistem Gözlemcisi arayüzünü açarak sonlandırabileceğiniz gibi isterseniz ilgili komuta önceden bir kısayol tanımlayarak, istediğiniz pencereye sadece tıklayarak da sonlandırabilirsiniz.<br />
<br />
== Komut satırı kullanımı ==<br />
Ubuntu, masaüstü kullanıcılarına yönelik bir Linux dağıtımıdır. Ubuntu'da günlük kullanım için komut satırı araçlarının kullanılmasına genel olarak gerek yoktur. Ancak bazı durumlarda komut satırı kullanmaya zorunlu olarak ihtiyaç duyulabilir. Örneğin bir hatanın tespiti için ve çözümlenmesi için komut satırından faydalanılabilir. Linux, son derece gelişmiş bir komut sistemine sahiptir. Sistem yöneticileri ve geliştiriciler Linux'un bu güçlü yanından özellikle istifade ederler.<br />
<br />
Ubuntu'da komut satırı kullanımı için [[Uçbirim]] adı verilen bir araç yüklü gelir. Komut satırı penceresini açmak için klavyeden ''Ctrl + Alt + T'' kısayolunu kullanabilir ya da etkinliklere girip ''uçbirim'' sözcüğünü aratabilirsiniz.<br />
<br />
Forumlarda ya da başka kaynaklarda herhangi bir sorunun tespiti ya da çözümü için sizden genellikle '''sudo''' ile başlayan bir komutu girmeniz istenir. Komut satırı ekranında yetki almanızı sağlayan bu komutu kullandığınızda devamında kullanıcı parolanızı girmenizi bildiren bir iletiyle karşılaşırsınız. Kullanıcı parolanızı girerken, <u>sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır</u>, bu normaldir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam etmelisiniz. (Tabi eğer klavyenizin nümerik tuş takımını kullanıyorsanız Num Lock'un açık olması gerektiğine dikkat ediniz.)<br />
<br />
[[Kategori:Temel kategoriler| ]]<br />
[[Kategori:Ubuntu]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kullan%C4%B1c%C4%B1:Hatas/Linux_da%C4%9F%C4%B1t%C4%B1mlar%C4%B1_i%C3%A7in_viki_deneyimleri&diff=24150Kullanıcı:Hatas/Linux dağıtımları için viki deneyimleri2023-08-17T23:59:48Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>Çeşitli Linux dağıtımlarının Türkçe veya İngilizce dilinde hizmet veren topluluk belgelendirme merkezlerini (kısaca [[v:viki|viki]] sayfalarını) incelediğimizde pek çoğunda benzer türden hataların tekrar edildiğini görmekteyiz. Önemli bazı hataları ya da düzensizlikleri şöyle sıralayabiliriz: Belgelerde son kullanıcı düzeyine inilmemesi (dağıtım, masaüstü kullanıcılarını hedeflediği halde konuların komut satırı üzerinden anlatılması), sitenin temel amacı sorgulanmadan Linux ve özgür yazılım ile ilgili her türlü maddeye yer verilmesi, her bir maddenin biçim ve anlatım bakımından farklı dilden konuşması gibi.<br />
<br />
Çeşitli Linux dağıtımlarının topluluk belgelendirme sitelerinde on yıldan uzun süre aktif çalışmış bir katkıcı olarak, edindiğim bazı deneyimleri bu yazıyla paylaşmak istiyorum. Yararlı olması dileğiyle...<br />
<br />
= Öneriler =<br />
Aşağıda listede yer alan pek çok öneriyi Ubuntu Türkiye Viki'de birer [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler|'''politika''']] maddesi haline getirdik. Siz de katkıcısı olduğunuz belgelendirme merkezinde, benimsediğiniz ilkeleri benzer şekilde yazılı politikalar haline getirebilirsiniz.<br />
<br />
== 1. Arayüzle yapılabilecek işlemleri komutlar üzerinden anlatmayın ==<br />
<br />
Belgelendirme işine başlamadan önce şu sorunun yanıtını aramakla işe başlayın: Bu dağıtım, masaüstü bilgisayar kullanıcılarını hedefleyen bir dağıtım mıdır yoksa daha profesyonel kullanıcılara yönelik (örneğin Slackware, Arch, Gentoo gibi) bir dağıtım mıdır?<br />
<br />
Eğer dağıtımın hedef kitlesi, masaüstü bilgisayar kullanıcıları ise hazırlayacağınız belgelerde mümkün olduğunca komut satırından uzak durmalı, konuları grafik arayüz üzerinden anlatmalısınız. Örneğin paket yöneticisi grafik arayüzü üzerinden kurulabilen bir uygulamanın komut satırı üzerinden kurulumunu anlatmamalısınız. Ne yazık ki pek çok Linux dağıtımının viki sayfalarında, neredeyse basit kes-kopyala-yapıştır işlemlerinin komut satırı üzerinden anlatan belgelere rastlıyoruz. "''Gimp nasıl kurulur?''" sorusunu "''Uçbirimi açın ve {{bc|sudo apt-get install gimp}} komutunu verin''" şeklinde yanıtlayan sayısız belge ile karşılaşabilirsiniz.<br />
<br />
Arayüzle 10 fare tıklaması ile yapılabilecek bir işi komut satırından iki tıkla yapmak mümkün olabilir ancak bu durum, komut satırının uzman kullanıcı aracı olduğu gerçeğini ortadan kaldırmaz. Komut satırını sürekli kullanmayan bir masaüstü kullanıcısı, kendisine gösterilen bir satırlık komutu muhtemelen bir kaç dakika sonra unutur. Arayüz üzerinden 5-10 tıkla yapılabilen bir işlemi ise uzun süre unutmayabilir.<br />
<br />
== 2. Madde sayısını arttırmayı hedeflemeyin, içerik kalitesine odaklanın ==<br />
<br />
Madde yazmak kolaydır; özenli, kaliteli bir belge üretmek zordur. Madde yazmak kolaydır, güncel tutmak çok zordur. Madde sayınız az olursa daha kaliteli belgeler üretebilir ve güncel tutabilirsiniz. Vikinize başvuran masaüstü kullanıcılarını eli boş çevirmemek için yüzlerce maddeye kesinlikle ihtiyacınız yok 20-40 kadar belge yetecektir.<br />
<br />
[https://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ana_Sayfa Ubuntu Türkçe Wiki] de dahil olmak üzere bir çok Linux dağıtımının belgelendirme sayfaları genellikle Creative Commons ve GNU GPL gibi özgür içerik lisansları ile lisanslanmıştır. Dolayısıyla lisans şartları dahilinde bu sitelerdeki beğendiğiniz içerikleri kopyalayabilir ve katkıcısı olduğunuz Linux dağıtımına uyarlayabilirsiniz. Bazı özgür içerik lisansları, kopyalanan içeriğin sadece ilk kaynağına atıfta bulunmanızı ve yüklediğiniz içeriği de aynı ya da benzer bir lisans ile lisanslamanızı şart koşarken bazı özgür yazılım lisansları, içeriğin ticari amaçla kopyalanmasına izin vermeyebilir. Yaygın kullanılan özgür yazılım lisanslarının, koplayalama için hangi şartları istediği ilerleyen bölümlerde açıklanmıştır.<br />
<br />
Ubuntu gibi masaüstü kullanıcılarına hitab eden bir dağıtımın belgelendirmesini yapıyorsanız işe başlarken alttaki konulara öncelik verebilirsiniz.<br />
<br />
* Ana sayfadan ulaşılabilecek şekilde, dağıtım tanımı, kimler tarafından geliştirildiği, ücretli olup olmadığı, lisansı vb. konular hakkında soru-cevap şeklinde bir madde açın (örnekler: [[Ubuntu nedir?]], [https://www.debian.org/intro/about Debian hakkında]).<br />
* Hayatında hiç Linux kurmamış bir kullanıcının anlayabileceği bir şekilde; sisteminin kurulumu ile ilgili her aşamayı anlatan belgeler hazırlayın ve bu belgelere ulaşmak için ana sayfadan bir bağlantı verin (bkz. [[Kurulum]]). UbuntuViki'de kurulum konusu ile ilgili 10 kadar madde yer almaktadır ve bu maddeler en çok tıklanan maddeler listesinde başı çekmektedir.<br />
* Hayatında Linux kullanmamış bir kullanıcıya Linux kullanımını öğretmek için [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] ve [[SSS|Sıkça sorulan sorular]] gibi son kullanıcı düzeyine inen, derli toplu bir - iki belge hazırlayın ve ana sayfada bağlantı verin.<br />
<br />
İlk aşamada oluşturmanız gereken bu belgeleri dikkatle hazırlayıp tamamladıktan sonra rahat bir nefes alabilirsiniz, artık bir belgelendirme merkeziniz var!<br />
<br />
== 3. Vikpedi'de yer alan maddeleri tekrar yazmayın interviki bağlantısı verin! ==<br />
<br />
Özellikle topluluk temelli Linux viki projelerini incelediğimizde bir çoğunda Linux'ta kullanılabilen yazılımların ve Linux ile ilişkili kavramların tekrar tekrar anlatılmaya çalışıldığını görüyoruz.<br />
<br />
:* Hemen hepsinde [[v:Mozilla Firefox|Firefox]], [[v:LibreOffice|LibreOffice]], [[v:GIMP|Gimp]], [[v: VLC media player|VLC]], [[v:K3b|K3b]], [[v:KolourPaint|KolourPaint]], [[v:Blender (yazılım)|Blender]], [[v:Inkscape|Inkscape]] gibi onlarca ve hatta bazen yüzlerce yazılım hakkında tanıtım sayfası açıldığını görüyoruz. Mesela bir Firefox için Türkçe dilinde beş ayrı Linux dağıtımı topluluğu beş ayrı tanıtım sayfası açıyor. Bu kayıp, özgür yazılımın sadece Türkçe dilindeki kayıbı, bir de bunu onlarca dille çarpın, ne kadar emeğin boşa gittiğini düşünebiliyor musunuz? Somut bir örnek olarak; [https://tr.wikipedia.org/wiki/Pardus_%28i%C5%9Fletim_sistemi%29 Pardus] projesinin 2005-2012 arasında faaliyet gösteren ve şu an yayında olmayan PardusWiki topluluk sitesinde (bkz. [http://web.archive.org/web/20130607020835/http://tr.pardus-wiki.org/Ana_Sayfa Web arşivi]) bir zamanlar 450 dolayında uygulama tanıtma maddesi yazılmıştı.<br />
<br />
:: Linux dağıtım vikilerinde tekrar eden içerik bakımından en büyük emek kaybı yazılım tanıtma maddelerinden kaynaklanıyor. Tabi başka kayıp-kaçak kalemlerimiz de yok değil.<br />
<br />
:* Pek çoğunda Linux ile ilgili ya da ilişkili bazı kavramlar hakkında birer sayfa açıldığını görüyoruz. Örneğin: [[v:Linux|Linux]], [[v:Özgür yazılım|özgür yazılım]], [[v:Açık kaynak|açık kaynak]], [[v:GNU|GNU]], [[v:UNIX|Unix]], [[v:KDE|KDE]], [[v:Xfce|Xfce]], [[v:Linux dağıtımları|Linux dağıtımı]], [[v:İşletim sistemi|işletim sistemi]], [[v:Android (işletim sistemi)|Android]], [[v:İOS|iOS]] gibi.<br />
<br />
:* Bazılarında çeşitli özgür yazılım-içerik lisansları hakkında maddeler açıldığını görüyoruz. Örneğin: [[v:GNU Genel Kamu Lisansı|GPL]], [[v:GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı|LGPL]], [[v:BSD lisansı|BSD lisansı]], [[v:Creative Commons|Creative Commons]], [[v:Apache Lisansı|Apache Lisansı]], [[v:MIT Lisansı|MIT Lisansı]] gibi.<br />
<br />
Halbuki tüm bu konularda Vikipedi bünyesinde sayısız madde bulunmakta. Ubuntu Türkiye Wiki bünyesinde bu kayıba son vermek için önemli bir adım attık. Öncelikle [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler|Politika ve yönergeler]] sayfasını hazırlayarak şu ilkeyi kabul ettik: "''UbuntuViki bünyesinde zaruri olmadığı müddetçe uygulama tanıtma maddelerine yer verilmez bunun yerine kullanıcılar ilgili Vikipedi sayfasına yönlendirilir.''" Politikanın açıklamasında, zaruri koşullara da açıklık getirerek hangi durumlarda bir yazılım tanıtma maddesi açılabileceğini izah ettik.<br />
<br />
Kullanıcıların Vikipedi'ye kolayca bağlantı verebilmesi için UbuntuViki bünyesinde küçük bir düzenleme'''(*)''' yaptık. Bu sayede UbuntuViki'de bir iç bağlantının başına "v:" ön ekini eklediğimizde o bağlantıyı otomatikman Vikipedi sayfasına yönlendirmiş oluyoruz. Örneğin Vikipedi'deki "LibreOffice" maddesine bağlantı vermek istediğimizde {{bc|<nowiki>[[v:LibreOffice|LibreOffice]]</nowiki>}} yazıyoruz hepsi bu kadar. Bunu yazdığımızda sonucu şu şekilde oluyor: [[v:LibreOffice|LibreOffice]]. Böylece UbuntuViki bünyesinde LibreOffice adında bir madde açmamıza gerek kalmıyor.<br />
<br />
{| style="background:#f9f9f9; border-collapse: collapse; margin: 7px 0px 0px 0px;"<br />
|-<br />
| style="border: 1px solid #aaaaaa; padding: 3px 3px 3px 3px;" |<br />
[[Dosya:Interviki.png|270px|right|thumb|[[Özel:İnterviki]] sayfası]]<br />
'''(*)''' Bir Viki sitesinde hizmetli yetkisine sahip her katkıcı [[Özel:İnterviki]] sayfasına gidip Türkçe Vikipedi'yi bir interviki bağlantısı haline getirebilir. Ancak [[Özel:İnterviki]] sayfasını görebilmek ve kullanabilmek için vikinizde site yöneticisinin [https://www.mediawiki.org/wiki/Extension:Interwiki Extension:Interwiki] eklentisinin etkinleştirilmiş olması gerekiyor. Ayrıca sanırım MediaWiki kurulum klasörünün içinde bulunan LocalSettings.php adlı dosyaya şu satırı eklemek gerekiyor:<br />
<br />
<code>$wgEnableScaryTranscluding = true;</code><br />
<br />
Artık hizmetli yetkisine sahip herhangi bir kullanıcı Özel:İnterviki sayfasına girip ilgili düğmeye tıklayarak Vikipedi için bir ön ek tanımlar, URL adresini girer, ardından yönlendirme seçeneğini aktif hale getirir.<br />
|}<br />
<!-- GİZLENMİŞ BÖLÜM GİZLENMİŞ BÖLÜM GİZLENMİŞ BÖLÜM GİZLENMİŞ BÖLÜM GİZLENMİŞ BÖLÜM<br />
Aslında bunun bir adım ötesini yapmak; '''kullanıcıları Vikipedi'ye yönlendirmek yerine Vikipedi içeriğini doğrudan görüntülemek''' de mümkündür. Üstte sağdaki görselde de göreceğiniz üzere [[Özel:İnterviki]] sayfasında '''Yönlendir''' ve '''Görüntüle''' şeklinde iki seçenek bulunmakta. İşte burada yer alan "Görüntüle" seçeneği bu işe yaramakta. Görüntüleme yöntemi kullanılacaksa, örneğin LibreOffice hakkında bilgi edinmek isteyen kullanıcılar Vikipedi'ye yönlendirilmez bunun yerine UbuntuViki bünyesinde "LibreOffice" adında boş bir sayfa açılarak içeriğine sadece {{bc|<nowiki>{{v::LibreOffice}}</nowiki>}} yazılıp kaydedilir. Bu sayede artık UbuntuViki'de LibreOffice maddesine tıklayan kullanıcılar farklı bir siteye (Vikipedi'ye) yönlendirilmez, Vikipedi'deki içerik doğrundan UbuntuViki bünyesinde görüntülenir. Bu harika sistemi UbuntuViki bünyesinde henüz uygulamış değiliz. Yaptığımız bir [http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Deneme_tahtas%C4%B1&oldid=18461 denemede], Vikipedi'den gelen içeriğin bazı bölümlerinin biçimsel yönden bozuk bir şekilde görüntülendiğini belirledik. Bu sorunu çözmek için henüz vakit ayırabilmiş değiliz.<br />
--><br />
<br />
== 4. Hangi türden belgelere yer verilebileceğinin sınırlarını çizin ==<br />
<br />
Bir Linux dağıtım vikisinde, hangi türden maddelere yer verilebileceği konusunda net bir sınır çizilmeli, dağıtımın genel çerçevesi dışında kalan konulara girilmemelidir. İşletim sistemi belgendirmesi kapsamında madde açılması uygun olan ve olmayan konulara ilişkin somut örnekler:<br />
<br />
* Uygulama tanıtımına yönelik maddeler açmak uygun değildir:<br />
:: {{hayır2}} Firefox<br />
:: {{hayır2}} LibreOffice<br />
:: {{hayır2}} Gimp<br />
: Özel olarak sistem ile ilgili Dosya Yöneticisi, Uçbirim gibi yazılımlar konusunda kullanıcılara yardımcı olacak notlar, ipuçları vermek gerekebilir. Örneğin dosya yöneticisinde gizli dosyalar nasıl görüntüleneceğinin anlatılması gibi. Bu tür bilgilerin Türkçe Vikipedi (Wikipedia) bünyesinde anlatılması uygun olmayacağından, yazılım hakkında UbuntuWiki bünyesinde bir tanıtım maddesi açılabilir.<br />
:: {{evet2}} [[Dosyalar]]<br />
:: {{evet2}} [[Uçbirim]]<br />
:: {{evet2}} [[Grub]]<br />
<br />
* Uygulama mağazasında bulunmayan ve bu sebeple kurulumu ek işlem gerektiren uygulamaların kurulumunun anlatılması uygundur. Çünkü Türkçe Vikipedi bünyesinde bu tür bir içeriğe yer verilemez.<br />
:: {{evet2}} [[Dropbox|Dropbox kurulumu]]<br />
:: {{evet2}} [[Google Chrome|Google Chrome kurulumu]]<br />
:: {{evet2}} [[TeamViewer|TeamViewer kurulumu]]<br />
<br />
* Uygulamaların kullanımına ilişkin kılavuzlar hazırlamak uygun değildir:<br />
<br />
:: {{hayır2}} Audacity ile temel ses düzenleme işlemleri<br />
:: {{hayır2}} Brasero ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler<br />
:: {{hayır2}} Gimp dersleri 1, Gimp dersleri 2, Gimp dersleri 3, Gimp dersleri 4<br />
<br />
* İşletim sisteminin genel ayraları, sorunların giderilmesi vb. konularda maddeler açılması uygundur:<br />
:: {{evet2}} [[Grub önyükleyicisini onarmak]]<br />
:: {{evet2}} [[Ubuntu'da yazılım kurmak|Ubuntu'da yazılımlar nasıl kurulur?]]<br />
:: {{evet2}} [[Simge seti eklemek]]<br />
:: {{evet2}} [[Elle kablosuz ağ yapılandırması]]<br />
<br />
* Uygulama türlerine yönelik detaylı listeler hazırlamak (örneğin bkz. [[Uygulamalar/İnternet|İnternet uygulamaları]]) uygun değildir. UbuntuVik'de geçmişte bu tür sayfaları hazırladık ancak bu tür listeleri, güncel tutmak ve her alanda en popüler uygulamalara yer vermek neredeyse imkansızdır.<br />
:: {{hayır2}} [[Uygulamalar/İnternet|İnternet uygulamaları]]<br />
:: {{hayır2}} [[Uygulamalar/Grafik|Grafik uygulamaları]]<br />
:: {{hayır2}} [[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik|Bilim-Mühendislik uygulamaları]]<br />
<br />
UbuntuViki'de biraz geç de olsa bu konudaki politikamızı [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler#Yazılımlara ilişkin NASIL belgeleri|Politika ve yönergeler]] sayfası içinde tanımladık, siz de benzer bir yol izleyebilirsiniz.<br />
<br />
== 5. Büyük/küçük harf kullanımı ==<br />
<br />
Sayfaların adlandırılmasında ve sayfa içindeki alt konu başlıklarında büyük/küçük harf kullanımı konusunda herhangi bir poltikası bulunmayan bir vikide ister istemez alttaki gibi çeşit çeşit başlıklarla karşılaşabilirsiniz.<br />
<br />
::* LINUX KURULUMU ('''YANLIŞ''')<br />
::* LINUX Kurulumu ('''YANLIŞ''')<br />
::* Linux kurulumu ('''DOĞRU''')<br />
<br />
Vikipedi'de yeni bir sayfa oluştururken (kategori, şablon sayfaları da dahil) sayfa adı büyük harf ile başlar, sonraki harfler ve kelimeler tamamen küçük harfler ile yazılır (özel isimlerin ilk harfi, Türkçe yazım kuralları çerçevesinde büyük harfle yazılır). Sayfa içindeki alt konu başlıklarında aynı ilke uygulanır. Bu ve benzeri [[Yardım:Biçem el kitabı|biçimlendirme]] konularında Vikipedi'de benimsenen ilkelerden sapmamaya çalışın. Böylece Vikipedi kültürüne sahip kullanıcılar vikinize kolayca uyum sağlayarak katkıda bulunabilirler.<br />
<br />
== 6. Bakım ve güncelleme işlerinin yürütülmesi ==<br />
<br />
Sayfaların bakım işlerinin yürütülebilmesi için yani güncellenmesi, geliştirilmesi ya da silinmesi gereken maddelerin etiketlenerek yönetilebilmesi için UbuntuViki'de oluşturduğumuz gibi '''[[:Kategori:İnşaat ve bakım]]''' şeklinde bir kategori ve <nowiki>{{</nowiki>[[Şablon:Güncelle|Güncelle]]<nowiki>}}</nowiki> , <nowiki>{{</nowiki>[[Şablon:Kalite|Kalite]]<nowiki>}}</nowiki> , <nowiki>{{</nowiki>[[Şablon:Taslak|Taslak]]<nowiki>}}</nowiki> , <nowiki>{{</nowiki>[[Şablon:Sil|Sil]]<nowiki>}}</nowiki> şeklinde şablonlar hazırlayın.<br />
<br />
Bu sistemi kurduktan sonra artık vikinizdeki kullanıcılar güncellenmesi, silinmesi ya da bir başka bakım işlemine tabi tutulması gereken herhangi bir sayfa ile karşılaştıklarında o sayfanın başına <nowiki>{{Güncelle}}, {{Kalite}}, {{Taslak}}, {{Sil}}</nowiki> şablonlarından birini ekleyerek kolayca etiktelemiş olurlar. Bu şekilde etiketlenen sayfalar otomatik olarak ilgili bakım kategorisi altında listelenir.<br />
<br />
== 7. Viki yazarları için yardım belgeleri ==<br />
Bilimden sanata, tarihten teknolojiye kadar onlarca farklı dalda hizmet veren Vikipedi projesinde [http://tr.wikipedia.org/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler Yardım bölümü] bir girdap gibidir, içine girince sizi ordan oraya döndürüp durur, yardım belgelerinin sonunun olmadığı hissine kapılırsınız. UbuntuViki'nin [[Yardım:İçindekiler|'''Yardım''']] bölümünde ise viki yazarlığı yapabilmek için ihtiyaç duyulabilecek '''temel konularda''' belgelendirme yoluna gittik. Herhangi bir özgür yazılım projesinin viki sayfalarında UbuntuViki'de yaptığımız gibi sadece temel yardım konularında belgelendirme yoluna gidebilirsiniz ya da yardım almak isteyen katkıcıları, doğrudan Vikipedi'ye yönlendirebilirsiniz.<br />
<br />
== 8. Viki'ye katkıda bulunma rehberi ==<br />
Katkıda bulunmak isteyen kullanıcılar için '''[[UbuntuWiki'ye katkıda bulunun]]''' benzeri bir rehber hazırlayarak vikinizde hangi işlerin yapılmasına ihtiyaç duyulduğunu belirtin ve uygun yerlerde bağlantı verin.<br />
<br />
== 9. Genel konuları tartışabilmek için Köy çeşmesi ==<br />
<br />
Viki genelini ilgilendiren öneriler, teknik ve idari konuların tartışılabilmesi için Vikipedi'de olduğu "Köy çeşmesi" vb. bir isim altında tartışma amaçlı bir sayfa açın ya da böyle bir sayfa açmayıp bu tür konular için Ana sayfanın tartışma sayfasını kullanın (''UbuntuViki'de bu tür tartışmalar forum üzerinden yürütüldüğü için ayrıca bir köy çeşmesi açılmamıştır''). Köy çeşmesi bağlantısını, her sayfadan ulaşılabilecek şekilde site arayüzüne yerleştirin (bkz.[[MediaWiki:Sidebar]]).<br />
<br />
Viki genelini ilgilendiren bazı önemli tartışmaların başka başka sayfalarda başlaması muhtemeldir. Viki genelini ilgilendiren böyle bir tartışmaya rastalayacak olursanız tartışma içeriğini Köy çeşmesine taşıyın.<br />
<br />
== 10. Desteklenen/desteklenmeyen donanımlara ilişkin listeler ==<br />
Bir kaç büyük Linux dağıtımının İngilizce dilindeki belgelendirme merkezlerinde çeşitli marka/modelden dizüstü bilgisayarlar, yazıcı/tarayıcılar, ekran kartları, ses kartları gibi donanımların, söz konusu Linux dağıtımın X nolu sürümü altındaki çalışma durumu konusunda (düzgün çalışıp çalışmadığı, dügün çalışması için yapılması gereken ayarlar vb.) bilgilerin verildiği sayfalar hazırlanmakta. Örneğin OpenSuse vikisinde [http://en.opensuse.org/HCL:HP_laptops#HP_430 Laptops] sayfasında bu tür bir çalışma yürütülmektede, geçmişte Ubuntu da benzer şekilde [https://wiki.ubuntu.com/HardwareSupport UbuntuWiki/HardwareSupport], [https://wiki.ubuntu.com/HardwareSupportMachinesLaptopsHewlettPackard?highlight=%28\bCategoryLaptop\b%29 UbuntuWiki/Laptops] sayfaları üzerinden donanım desteği hakkında bilgiler vermekteydi. Ubuntu daha sonradan resmi [http://www.ubuntu.com/certification/desktop/ Ubuntu Certified Hardware] isimli profesyonel projeye geçti.<br />
<br />
Bir Linux dağıtımı için bu tür sayfaların hazırlanması ve her yeni sürümde donanımların tekrar test edilerek sayfanın güncel tutulması gönüllü katkıcılar ile yapılabilecek bir iş değildir. 2012 yılında kapatılan eski PardusWiki topluluk belgelendirme merkezinde de geçmişte benzer bir çalışma yürütülmeye çalışılmıştı. Pek çok katkıcı, kullandığı bilgisayar ve donanımlar hakkında birer sayfa açıp söz konusu donanımın Pardus'un X nolu sürümü altında düzgün çalışıp çalışmadığı hakkında bilgiler ekledi. Bu şekilde 200'e yakın belge hazırlandı ancak hazırlanan belgelerin hemen hiçbiri yeni Pardus sürümlerinde güncellenmedi.<br />
<br />
Donanım desteğine ilişkin bu tür belgeler hazırlamak ve bunu takip etmek geniş çaplı bir iştir. Topluluk belgelendirme sitesinde bu tür içerikler hazırlayacak olursanız muhtemelen bu bilgiler bir kaç sene içinde bakıma muhtaç hale gelecektir. Vikinizde bu tür belgelere yer vermemeniz ve bu tür bilgiler için varsa forum sayfalarını kullanmanız isabetli olur.<br />
<br />
== 11. Belgelerde ekran görüntüsü kullanımı ==<br />
Hazırlayacağınız belgelerde kullanacağınız ekran görüntülerini işletim sisteminin ve uygulamaların öntanımlı halleri üzerinden alın. Duvar kağıdı, pencere dekorasyonu, renk teması vb. özellikleri değiştirilerek kişiselleştirilmiş bir ortamdan ekran görüntüleri almayın. Öntanımlı masaüstüne dönebilmek için yaptığınız tüm bu kişiselleştirmeleri geri almanız gerekmiyor. Bunun en pratik yolu sisteme yeni bir kullanıcı eklemektir. Gerektiği zamanlarda bu kullanıcı ile giriş yaparak kolayca öntanımlı masaüstü ortamından ekran görüntüsü alabilirsiniz.<br />
<br />
Öte yandan ekran görüntüleri, bir belgelendirme merkezinin güncel tutulmasının önündeki en önemli engellerden biridir. Bu nedenle hazırlayacağınız belgelerde aşırıya kaçmadan yeteri kadar ekran görüntüsü kullanın.<br />
<br />
== 12. Sitenin içerik lisansı ==<br />
Linux ve [[v:özgür yazılım|özgür yazılım]] feslefesine uygun olarak, kuracağınız belgelendirme merkezindeki içeriği de (metinleri, resimleri vb.) özgür bir içerik lisansı ile lisanslamanız beklenir. Dünya çapında en yaygın kullanılan kamusal içerik lisansı [[v:Creative Commons|Creative Commons]]'dır. Bu lisansın bir kaç çeşidi vardır. Örneğin:<br />
<br />
* '''Creative Commons BY-SA :''' İki şartı vardır; eserin ilk sahibi belirtilecek (by), ilk lisans modeli korunacak (sa). SA şartı gereğince eserin tüm kopyaları veya eserden üretilmiş yeni eserler de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansla yayınlanmalıdır. Dolayısıyla bu şart eserin ya da eserden türetilen eserlerin daima özgür kalmasını sağlar.<br />
<br />
* '''Creative Commons BY-NC :''' İki şartı vardır; eserin ilk sahibi belirtilecek (by), ticari amaç için kullanılamayacak (nc)<br />
<br />
* '''Creative Commons BY-NC-SA :''' Üç şartı vardır; eserin ilk sahibi belirtilecek (by), ticari amaç için kullanılamayacak (nc), ilk lisans modeli korunacak (sa)<br />
<br />
Bu lisanslardan '''BY-SA''' modeli [[v:Özgür Yazılım Vakfı|Özgür Yazılım Vakfı]] tarafından GNU felsefesine uygun, özgür bir lisans modeli olarak kabul edilmektedir. Wikipedia, Vikipedi projelerinde de kullanılan lisans türüdür. Bu lisansta ticari bir kısıtlama yoktur. Zaten GNU Tasarısı, lisansın gereklerini yerine getirmek şartıyla (''kaynağını belirtmek, daima özgür bir lisans ile herkese açık tutmak gibi'') para kazanmaya karşı değildir. Sonuç olarak özgür yazılım - özgür içerik felsefesine uygun olarak "'''Creative Commons BY-SA'''" lisansını kullanmanız yerinde olacaktır.<br />
<br />
Bazı özgür yazılım vikilerinde Creative Commons BY-SA yerine [[v:GNU FDL|GNU FDL]] lisansının kullanıldığını görebilirsiniz. Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayınlanan bu lisans CC BY-SA ile büyük benzerlikler gösteriyor. Her iki lisansı incelediğimde belirlediğim temel farklılık; CC BY-SA ile yayınlanmış eserin kopyaları '''aynı, benzer ya da uyumlu''' herhangi bir lisans ile yayınlanabilirken GNU FDL ile yayınlanmış bir eserin kopyalarında yine GNU FDL kullanmak gerekiyor.<sup>([https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:Telif_haklar%C4%B1/SSS&oldid=15047578#Nedir_bu_GNU_.C3.96zg.C3.BCr_Belgeleme_Lisans.C4.B1.3F kaynak])</sup> Vikipedi projesi de geçmişte GNU FDL lisansını kullanırken (bakınız [http://web.archive.org/web/20040924023621/http://tr.wikipedia.org/wiki/Ana_Sayfa 2004 yılında Vikipedi]) daha sonradan CC BY-SA lisansına geçmiştir ([https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:Telif_haklar%C4%B1/SSS&oldid=15047578#Vikipedi.27de_i.C3.A7erik_hangi_lisans_alt.C4.B1ndad.C4.B1r.3F bkz.]) (yani eski katkılar GNU FDL ile, yeni katkılar ise CC BY-SA ile lisanslıdır).<br />
<br />
<u>[[v:Creative Commons|CC]] BY-SA</u> lisansı ile <u>[[GNU FDL]]</u> (GFDL) lisansının karşılaştırması:<br />
<br />
{| class="wikitable" style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="1"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%"|<br />
<span style="font-weight: bold; font-size: 16px;"> CC BY-SA </span><br />
* Eser, izin almaksızın kısmen ya da tamamen kopyalanabilir ve kullanılabilir. Ancak eserin ilk sahibi/kaynağı belirtilmek zorundadır.<br />
* Eser değiştirilebilir.<br />
* Ticari olarak kullanılabilir.<br />
* İlk lisans modeli korunmak zorundadır: Eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserler de '''aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansla''' yayınlanmalıdır <sup>[https://tr.wikipedia.org/wiki/Creative_Commons kaynak]</sup> (bu şart eserin ya da eserden türetilen eserlerin özgür kalmasını sağlar).<br />
|<br />
<span style="font-weight: bold; font-size: 16px;"> GNU FDL </span><br />
* Eser, izin almaksızın kısmen ya da tamamen kopyalanabilir ve kullanılabilir. Ancak eserin ilk sahibi/kaynağı belirtilmek zorundadır.<sup>[https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:Telif_haklar%C4%B1/SSS&oldid=15047578#Nedir_bu_GNU_.C3.96zg.C3.BCr_Belgeleme_Lisans.C4.B1.3F kaynak]</sup><br />
* Eser değiştirilebilir.<br />
* Ticari olarak kullanılabilir.<sup>[https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:Telif_haklar%C4%B1/SSS&oldid=15047578#Ticari_olmamak_.C5.9Fart.C4.B1yla_kullan.C4.B1labilir_denen_bir_yerden_ald.C4.B1m._Vikipedi.27de_ticari_olmad.C4.B1.C4.9F.C4.B1na_g.C3.B6re.2C_niye_telif_hakk.C4.B1_ilan_edildi.3F kaynak]</sup><br />
* Eser her ne şekilde kopyalanırsa kopyalansın, mutlaka kopyalandığı yeni yerde de '''GNU FDL ile lisanslanmalıdır'''<sup>[https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipedi:Telif_haklar%C4%B1/SSS&oldid=15047578#Nedir_bu_GNU_.C3.96zg.C3.BCr_Belgeleme_Lisans.C4.B1.3F kaynak]</sup> (bu şart eserin ya da eserden türetilen eserlerin özgür kalmasını sağlar).<br />
|}<br />
<br />
<br />
== 13. Sitenin adında "w" ya da "v" karakterinin kullanıması ==<br />
Bir işbirliği etrafında toplanan kimselerin bir internet tarayıcı üzerinden yeni sayfalar oluşturmasına, düzenlemesine olanak sağlayan ve [[v:MediaWiki|MediaWiki]] vb. bir yazılım altyapısı kullanan sitelere genel olarak '''[[v:Viki|Viki]]''' denir. Dünya çapında en büyük viki projesi olan Wikipedia'nın Türkçe kolu da "Vikipedi" adı ile hizmet vermektedir. Bu nedenle açacağınız herhangi viki sitesinin adını koyarken W yerine V harfini kullanmaya dikkat ediniz.<br />
<br />
= UbuntuViki'den, dikkate değer bir kaç belge =<br />
Alttaki listede UbuntuViki'de yer alan ve hemen her Linux dağıtımının viki sayfalarında kullanılabilecek türden bazı maddeler listelenmiştir. Katkıcısı olduğunuz belgelendirme merkezi için bu belgeleri inceleyebilir ve [[GNU FDL]] lisansına uygun şekilde kullanabilirsiniz.<br />
<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%"|<br />
* [[Ubuntu nedir?]]<br />
* [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]]<br />
* [[SSS|Sıkça sorulan sorular]]<br />
* [[Kurulum]]<br />
* [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]]<br />
* [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]]<br />
* [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak]]<br />
* [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]]<br />
* [[Ubuntu'da yazılım kurmak]]<br />
* [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları]]<br />
|<br />
* [[Donanım]]<br />
* [[Ekran kartları]]<br />
* [[Yazıcılar/Tarayıcılar]]<br />
* [[Linux ve virüsler]]<br />
* [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]]<br />
* [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
* [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]]<br />
* [[Diskleri başlangıçta bağlamak]]<br />
* [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)]]<br />
* [[Boot-Repair]]<br />
|}<br />
<br />
= Bazı Linux dağıtımlarının viki adresleri =<br />
Aşağıda bazı Linux dağıtımlarının '''resmi''' ya da '''topluluk''' belgelendirme merkezlerinin adresleri listelenmiştir.<br />
<br />
{| class="wikitable" style="background:transparent; font-size: 95%;"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width:110px; background-color:#f2f2f2;" |<br />
| style="background-color:#f2f2f2;" |<br />
: '''<u>Yabancı dilde</u>'''<br />
| style="background-color:#f2f2f2;" |<br />
: '''<u>Türkçe</u>'''<br />
|- valign="top"<br />
| style="width:100px" | '''ArchLinux'''<br />
|<br />
* https://wiki.archlinux.org<br />
|<br />
|- valign="top"<br />
| '''Debian'''<br />
|<br />
* http://www.debian.org/index.en.html<br />
|<br />
* http://www.debian.org/index.tr.html<br />
|- valign="top"<br />
| '''CentOS'''<br />
|<br />
* http://wiki.centos.org<br />
|<br />
|- valign="top"<br />
| '''Deepin'''<br />
|<br />
* https://wiki.deepin.org/index.php?language=en<br />
|<br />
|- valign="top"<br />
| '''Fedora'''<br />
|<br />
* http://docs.fedoraproject.org/en-US<br />
* https://fedoraproject.org/wiki/Fedora_Project_Wiki<br />
|<br />
|- valign="top"<br />
| '''Gentoo'''<br />
|<br />
* http://www.gentoo.org/doc/en/index.xml<br />
* http://wiki.gentoo.org<br />
|<br />
* http://www.gentoo.org/doc/tr<br />
|- valign="top"<br />
| '''LinuxMint'''<br />
|<br />
* http://community.linuxmint.com<br />
* https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/en/latest/<br />
|<br />
* https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/index.html<br />
|- valign="top"<br />
| '''Mageia'''<br />
|<br />
* https://wiki.mageia.org/en/<br />
|<br />
* https://wiki.mageia.org/en/Ana_sayfa<br />
|- valign="top"<br />
| '''Manjaro'''<br />
|<br />
* http://wiki.manjaro.org<br />
|<br />
* [http://wiki.manjaro.org/index.php?title=Category:%C4%B0%C3%A7erik_Sayfas%C4%B1 http://wiki.manjaro.org/index.php?title=Ana_sayfa]<br />
|- valign="top"<br />
| '''OpenSUSE'''<br />
|<br />
* http://en.opensuse.org<br />
|<br />
* http://tr.opensuse.org<br />
|- valign="top"<br />
| '''PCLinuxOS'''<br />
|<br />
* http://www.pclinuxoshelp.com<br />
|<br />
|- valign="top"<br />
| '''Red Hat'''<br />
|<br />
* https://access.redhat.com/documentation/en-us/red_hat_enterprise_linux/<br />
|<br />
|- valign="top"<br />
| '''Ubuntu'''<br />
|<br />
* https://help.ubuntu.com (resmi)<br />
* https://tutorials.ubuntu.com (resmi)<br />
* https://help.ubuntu.com/community (topluluk)<br />
* http://wiki.ubuntuusers.de (topluluk) (Almanca)<br />
|<br />
* http://wiki.ubuntu-tr.net<br />
|}<br />
<br />
'''Yayınlanma: 24 Ocak 2014'''<br><br />
'''Güncellenme: 24 Temuz 2019''' <br><br />
'''Hazırladığım bu içeriği CC BY-SA lisansı altında lisanslıyorum. --[[Kullanıcı:Hatas|Hatas]] ([[Kullanıcı mesaj:Hatas|mesaj]])'''</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ubuntu_ba%C5%9Flang%C4%B1%C3%A7_k%C4%B1lavuzu&diff=24149Ubuntu başlangıç kılavuzu2023-08-17T23:47:34Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>Bu belge, Windows ya da Mac işletim sistemlerini kullanan ve herhangi bir Linux deneyimi olmayan kullanıcıların hızlı bir şekilde [[Ubuntu|Ubuntu Linux]] kullanmayı öğrenebilmeleri amacıyla hazırlanmıştır. Belgede Ubuntu'nun kullanım özellikleri yer yer Windows ile kıyaslanarak anlatılmıştır. Bu kılavuzu okuduktan sonra [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfasını da okuyarak kısa bir sürede kendi kendine yeten bir Ubuntu masaüstü kullanıcısı olabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu masaüstü kavramları ==<br />
Ubuntu masaüstündeki çeşitli düğme ve çubukların isimleri alttaki görselde belirtilmiştir.<br />
[[Dosya:Masaüstü kavramları.png|550px|center|none]]<br />
<br />
=== Rıhtım <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Rıhtım]] YÖNLENDİRMESİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --> ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50px; padding: 11px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Rıhtım.png|110px|left]]<br />
|<br />
* Ekranın sol kenarında yer alan '''rıhtım''' adı verilen bu çubuk, kullanıcıların sık kullanabileceği çeşitli uygulamalara kısayol tuşları sağlamaktadır. Rıhtım aynı zamanda simge durumuna küçültülen pencerelerin de toplandığı yerdir.<br />
<br />
* Burada bulunan herhangi bir uygulama simgesi hem o uygulamayı başlatmak için kullanılır hem de o uygulamaya ait açık pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilir.<br />
<br />
* Rıhtıma yeni uygulama simgeler ekleyebilirsiniz. Bunun için "Uygulamaları Göster" menüsüne girip istediğiniz uygulamayı bulun, ters tıklayıp (yani sağ tıklayıp) "''Sık Kullanılanlara Ekle''" deyin. Bir uygulama simgesini çıkarmak için ise rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp "''Sık Kullanılanlardan Çıkar''" deyin.<br />
<br />
* Simgelerin sıralamasını değiştirebilirsiniz. Bunun için bir simgeye tıklayıp sürükle bırak yapın.<br />
<br />
* Rıhtımı ekranın altına ya da sağına taşıyabilir, genişliğini değiştirebilirsiniz. Bu ve benzeri ayarlamalar için "[[Ayarlar]] > Rıhtım" yolunu izleyin.<br />
<br />
* Çalışmakta olan uygulamaların simgelerinin solunda nokta işareti belirir. Bu işaretin görevi hangi uygulamaların açık olduğunu kullanıcıya bildirmektir.<br />
<br />
* Açık olan bir uygulamadan ikinci bir pencere açmak istediğinizde bunun için, uygulamanın rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp menüdeki "Yeni Pencere" seçeneğini kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Etkinlikler genel görünümü ===<br />
Ekranın sol üst köşesine tıkladığınızda ya da klavyeden Süper tuşuna bastığınızda etkinlikler genel görünümü ortaya çıkar (''"Süper" tuşu, üzerinde pencere simgesi bulunan tuştur''). Attaki resimde görüldüğü gibi etkinlikler genel görünümünde; açık tüm uygulama pencereleri ön izleme şeklinde görüntülenir, üstte bir arama çubuğu ortaya çıkar, sağ kenarda ise birden fazla çalışma alanı kullanmaya imkan veren "çalışma alanları paneli" ortaya çıkar.<br />
<br />
[[Dosya:Etkinlikler genel görünümü.png|550px|center|thumb|Etkinlikler genel görünümü]]<br />
<br />
Ubuntu'da çalışırken açık uygulama pencereleri arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek yollardan biri etkinlikler genel görünümünü kullanmaktır. Pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek tüm yöntemler belgenin ilerleyen bölümlerinde [[Ubuntu başlangıç kılavuzu#Pencere yönetimi|Pencere yönetimi]] başlığı altında detaylı olarak açıklanmıştır.<br />
<br />
'''Arama çubuğu'''; sisteminizde yüklü bulunan uygulamaları, çeşitli ayar seçeneklerini, sisteminizde yüklü olmayan ancak uygulama mağazasından kurulabilen uygulamaları, dosyalarınızı, takvim kayıtlarını vb. öğeleri aramayı sağlar. Ayrıca basit hesap işlemleri için hesap makinesi olarak da kullanılabilir. Arama yapmak için arama çubuğuna tıklamanıza gerek yoktur. Bir şey aramak istediğinizde klavyeden Süper tuşuna basın (ya da sol üstten Etkinlikler düğmesine tıklayın) ve doğrudan yazmaya başlayın... Arama işlevinin hangi türden öğeleri arayıp aramayacağı da [[Ayarlar|ayarlanabilir]].<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümünde sağ kenarda ortaya çıkan '''çalışma alanları paneli''' ise çalışmalarınızı birden fazla masaüstünde (yani birden fazla çalışma alanında) yürütmenizi sağlar. Siz seçilen ortamda pençere açınca yeni "çalışma alanı paneli" oluşur. Çok sayıda uygulama penceresi ile çalışırken çalışmalarınızı daha organize bir şekilde yürütmek için bu özelliği kullanmak isteyebilirsiniz. Çalışma alanları panelinde ön tanımlı olarak iki adet çalışma alanını temsil eden ön izleme görüntüsü bulunur. Bir çalışma alanında çalışırken açmış olduğunuz bir pencereyi diğer çalışma alanına taşımak için etkinlikler genel görünümüne girin, pencereyi sürükleyip ekranın sağında istediğiniz çalışma alanının üzerine bırakın. Çalışma alanları arasında geçiş yapmak için ise etkinliklerdeyken fare tekerleğini döndürebilirsiniz ya da sağ taraftaki çalışma alanı ön izlemelerine tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümüne girdikten sonra herhangi bir işlem yapmayıp çıkmak isterseniz yine Etkinlikler düğmesine tıklayabilir ayrıca klavyeden Esc ya da Süper tuşlarını kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Sistem menüsü ===<br />
[[Dosya:Sistem menüsü.png|right|260px]]<br />
Masaüstünde sağ üst köşede yer alan sistem menüsü, ekran görüntüsünden de anlaşılacağı üzere ses seviyesi, ekran parlaklığı, internet bağlantısı, bilgisayarı kapatma, oturumu kilitleme gibi çeşitli seçeneklere ve [[Ayarlar]] arayüzüne ulaşmak için gerekli bir düğmeye ev sahipliği yapar.<br />
<br />
Masaüstünde sağ üst köşesindeki simgelerin tamamı aslında '''tek bir düğmedir'''. Sistem menüsünü açmak için bu simgelerin bulunduğu alanda herhangi bir noktaya tıklamanız yeterlidir. Bu sayede örneğin ses seviyesini değiştirmek istediğinizde imleci tam olarak ses simgesinin üzerine odaklamanız gerekmez.<br />
<br />
Menüde yer alan "ekranı döndür" simgesi, dikey veya yatay döndürmeyi destekleyen bir ekranınız varsa, ekranı döndürme özelliğini açmanızı ya da kapatmanızı sağlar. Eğer ekranınız döndürmeyi desteklemiyorsa '''bu düğmeyi göremezsiniz'''.<br />
<br />
Ekranı kilitleme düğmesi ile bilgisayarınızı terk ederken başkalarının kullanmasını önlemek için ekranınızı kilitleyebilirsiniz.<br clear=all><br />
<br />
=== Uygulamaları göster düğmesi ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 75px; padding: 12px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Uygulamaları Göster düğmesi.png|left]]<br />
|<br />
Ekranın sol alt köşesinde yer alan "Uygulamaları Göster" düğmesinin görevi bilgisayarınızda kurulu bulunan tüm uygulamaları ve sık kullandığınız uygulamaları listelemektir. Dilerseniz bu alanda bir uygulama simgesini diğerinin üzerine sürükleyerek uygulamaları klasörleyebilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Bildirim menüsü ===<br />
Ekranın üst tarafında bulunan yatay çubuğun adı '''tepe çubuğu''' olup bu çubuğun ortasında gün/saat bilgisinin bulunduğu yer ise bildirim alanıdır. Gün/saat bilgisinin üzerine tıklayarak; sistem tarafından yapılan son bildirimlerin listesine ve takvime ulaşabilirsiniz. Bu menü aynı zamanda bir müzik çalar denetleyicisi sunar. Yani herhangi bir müzik çalar uygulaması ile müzik dinlerken bildirim menüsünü kullanarak çalan şarkıyı durdurabilir, sonraki-önceki şarkıya geçme gibi işlemleri kısayoldan yapabilirsiniz.<br />
<br />
[[Dosya:Bildirim menüsü.png|540px|center]]<br />
<br />
Bildirimler tıklanabilir özelliktedir. Örneğin bilgisayarınıza taktığınız bir USB belleğin içeriğine ulaşmak istediğinizde isterseniz ilk açılan bildirim kutucuğuna tıklayabilirsiniz ya da daha sonra herhangi bir zamanda bildirim menüsüne girip ilgili satıra tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
== Dosya sistemi içinde gezinmek ==<br />
[[Dosya:System-file-manager.png|48px|left]]<br />
Ubuntu'da, klasörler arasında gezinmek için [[Dosyalar]] (orijinal adıyla ''GNOME Files'') adında bir dosya yöneticisi kullanılmaktadır. Dosya yöneticisini açmak için rıhtımdaki kılasör simgesine tıklayınız.<br clear=all><br />
<br />
=== "C: , D:" gibi sabit disk bölümleri nerede? ===<br />
Ubuntu masaüstünü ilk açtığınızda Windows'taki gibi bir “Bilgisayarım” bölümünün bulunmadığını fark edecek ve muhtemelen C: , D: gibi yerel disk bölümlerini bulmaya çalışacaksınız. Ubuntu gibi Linux tabanlı işletim sistemlerinde depolama aygıtları C: , D: gibi harfler ile değil farklı bir şekilde tanımlanırlar.<br />
<br />
Ubuntu'da, bilgisayarınızdaki mevcut yerel disk bölümlerine [[dosya yöneticisi]]nde sol altta yer alan "Diğer Konumlar" bölümünden ulaşabilirsiniz. Ayrıca USB bellek, hafıza kartı, telefon, CD/DVD gibi harici depolama ortamlarına yine dosya yöneticisi arayüzündeki kenar çubuğundan ulaşabilirsiniz. Bu ortamları sistemden güvenli kaldırmak istediğinizde yine dosya yöneticisini açıp söz konusu diskin sağında yer alan üçgen biçimindeki simgeye tıklayabilir ya da diskin adına ters tıklayıp açılan menüdeki ilgili seçeneği kullanabilirsiniz.<br />
<br />
{|<br />
| [[Dosya:Nautilus - depolama ortamları.png|thumb|x320px|[[Dosya yöneticisi]]]]<br />
| [[Dosya:Usb'yi çıkar.png|thumb|x320px|Rıhtımda USB bellek simgesi]]<br />
|}<br />
<br />
Ayrıca bilgisayarınıza USB bellek, hafıza kartı gibi harici bir ortam yerleştirdiğinizde masaüstünde rıhtıma otomatik olarak üstte sağdaki resimdeki gibi bir simge yerleşmektedir. Bu simgeye tıklayarak harici ortamın içeriğine kolayca ulaşabilir ve ayrıca bu simgeye ters tıklayarak güvenli kaldırma seçeneğine ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Bu arada Ubuntu'da CD sürücü içinde herhangi bir disk takılı değil iken, dosya yöneticisi kenar çubuğunda CD/DVD ile ilgili herhangi bir seçenek aramayın, böyle bir seçenek bulunmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da sabit ya da taşınabilir depolama ortamlarının dizin hiyerarşisinde teknik olarak hangi konumlarda bulunduğunu öğrenmek isterseniz konuda [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
== Program kurma, kaldırma, güncelleme ==<br />
=== Programlar nasıl kurulur? ===<br />
{{Şablon:Yazılım kurmak}}<br />
Ubuntu'da program kurulumu konusunda aklınıza gelebilecek diğer tüm soruların cevaplarını almak için [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesini okumanızı tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Windows programları (.exe dosyaları) çalıştırılabilir mi? ===<br />
<br />
Hem evet hem de hayır. Önceki başlıkta da belirttiğimiz gibi Ubuntu(Linux), Windows ve Mac farklı mimarilere sahip işletim sistemleridir. Bir işletim sisteminin mimarisine uygun olarak yazılmış programlar, diğer işletim sistemlerinde normal şartlarda çalışmazlar. Yani ''setup.exe, install.exe'' gibi program kurulum dosyaları tamamen Windows platformuna hitaben yazıldıkları için Ubuntu'ya kurulamazlar.<br />
<br />
Windows üzerinde kullanılabilen bir programı Ubuntu'da kullanmak istiyorsanız öncelikle Ubuntu uygulama mağazasında ([[Yazılımlar]] ya da [[Synaptic]] üzerinden) o programın adını aratın. Programın üreticisi Linux sürümünü üretiyor ise büyük ihtimalle Ubuntu uygulama mağazasında da bulunur.<br />
<br />
Diğer yandan Linux sürümü bulunmayan Windows programlarının .exe biçimli kurulum dosyalarını Linux'da kullanabilmek için [[Wine]] gibi üçüncü parti [[v:öykünücü|öykünücü]] yazılımlar (İng. emulator) geliştirilmiştir. Wine sayesinde pek çok Windows programı (.exe dosyası) Linux ya da Mac altında çalıştırılarak kullanılabilmektedir. Ancak öykünüm yazılımları her yazılımı çalıştıramazlar, çalışan yazılımların da düzgün çalışacağını ve tüm özelliklerinin kullanılabileceğini garanti edemezler.<br />
<br />
Windows yazılımlarını Ubuntu üzerinde çalıştırmayı denemek yerine Linux dünyasında yer alan kaliteli muadil yazılımları araştırıp kullanmanız daima en sağlıklı çözüm olacaktır. Windows'ta sıkça kullanılan programların Ubuntu'daki bazı alternatiflerini [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları|buradan]] öğrenebilirsiniz.<br />
<br />
=== Programlar nasıl kaldırılır? ===<br />
Program kaldırma işlemi de yine [[Yazılımlar]] paket yöneticisi üzerinden yapılır. Kaldırmak istediğiniz programı Yazılımlar arayüzündeki arama düğmesini kullanarak bulun, karşınıza gelen "Kaldır" düğmesine tıklayarak kaldırın.<br />
<br />
=== Güncellemeler nasıl yapılır? ===<br />
Windows işletim sisteminde güncellemeler için kullanılan "Windows Update" isimli araç sistemde kurulu bulunan tüm yazılımları değil sadece Windows'un kendisi ve Windows'a ait diğer bazı yazılımları günceleyebilir. Bu nedenle Windows kullanıcıları, sistemlerine farklı kaynaklardan temin ederek kurdukları çeşitli uygulamaları tek tek güncellemeleri gerekir. Linux'ta ise sisteme sonradan kurulan programlar da dahil olmak üzere her türlü yazılımı denetleyip tek tıkla güncelleyebilen paket yönetim sistemleri kullanılır.<br />
<br />
Ubuntu'da güncellemeler öntanımlı ayarlara göre arkaplanda otomatik olarak denetlenir. Güncellemeleri herhangi bir zamanda elle denetlemek isterseniz etkinliklere girip arama çubuğunda “'''Yazılım Güncelleştirici'''” aracını aratarak çalıştırabilirsiniz. Güncelleme ayarlarını değiştirmek için ise [[Yazılım ve Güncelleştirmeler#"Güncelleştirmeler" sekmesi|Yazılım ve Güncelleştirmeler]] isimli aracı açıp "Güncelleştirmeler" sekmesini üzerinden yapabilirsiniz.<br />
<br />
== Donanımlar ==<br />
=== Donanımlar nasıl tanıtılır? ===<br />
Ubuntu'da donanım tanıtma işlemleri genellikle otomatik olarak yapılır. Yani Ubuntu'yu kurduğunuzda donanımlarınızın hemen hepsinin otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmesi beklenir, dolayısıyla elle herhangi bir sürücü yüklemeniz gerekmez. Çünkü binlerce çeşit donanıma ait sürücüler Ubuntu (Linux çekirdeği) ile birlikte yüklü gelmektedir. Bununla birlikte özellikle ekran kartları için aşağıdaki başlıkta bahsedildiği gibi ek sürücü yüklemeniz gerekebilir. Bunun sebebi, bazı ekran kartı üreticilerinin, sürücüleri kapalı kodlu olarak yayınlaması ve getirdikleri çeşitli lisans kısıtlamaları ile ilgilidir.<br />
<br />
Bu arada Windows'a yönelik olarak hazırlanmış .exe biçimli program kurulum dosyaları Ubuntu'ya kurulamadığı gibi aynı şekilde .exe biçimli sürücü paketleri de Ubuntu'ya kurulamaz. Zaten Ubuntu'nun otomatik donanım tanıma desteği sayesinde böyle bir ihtiyaç da olmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da donanımlarınız ile ilgili herhangi bir sorun yaşamanız halinde aşağıdaki seçenekleri deneyebilirsiniz.<br />
<br />
* UbuntuWiki'nin [[Donanım]] bölümünde ve [http://forum.ubuntu-tr.net/index.php Ubuntu-tr Forum] sayfasında araştırma yapınız.<br />
* [http://www.ubuntu.com/certification/desktop/ Ubuntu Desktop certified hardware] sayfasına girin. Bu sayfada, Ubuntu altında resmi olarak test edilerek sertifikalandırılmış çeşitli markalardan bilgisayarların Ubuntu altındaki çalışma durumları ve varsa yaşanılan sorunlar, yapılması gereken işlemler hakkında İngilizce dilinde bilgi verilmektedir. Bu sayfada bilgisayarınızı aratın.<br />
* Bir arama motoruyla donanımınızın adının yanına "Linux" yazarak arama yapın. Örneğin Hp 1022 marka yazıcı için '''Hp 1022 Linux''' şeklinde arama yapabilirsiniz.<br />
* Sorunu [http://forum.ubuntu-tr.net/ Forumdan]'da dile getirerek gönüllülerden yardım isteyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Ekran kartları ===<br />
Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için çoğunlukla açık kaynak toplulukları tarafından yazılmış sürücü paketleri kurulur. Ancak bu sürücüler çeşitli masaüstü efektlerinin, 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi için (ya da tam performansla çalışabilmesi için) yeterli gelmeyebilir. Bu nedenle ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan [[v:kapalı kaynak|kapalı kodlu-sahipli]] resmi sürücü paketlerini kullanmak isteyebilirsiniz. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamak isterseniz öncelikle [[Ekran kartları]] sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Yazıcılar/Tarayıcılar ===<br />
Ubuntu kurulumu ile birlikte yüzlerce çeşitli marka/model yazıcının Ubuntu'da çalışabilmesi için gereken sürücü paketleri de sisteme yüklenmektedir. Ubuntu'nun sahip olduğu otomatik yazıcı tanıtma özelliği sayesinde pek çok yerel yazıcı, hiçbir işlem yapılmadan otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmektedir. Yazıcıyı bilgisayara takıp güç düğmesine bastıktan sonra sistemin yazıcıyı tanımasını bekleyin, adından herhangi bir belgeyi açıp yazdırmayı deneyebilirsiniz.<br />
Ubuntu'ta belge ya da resim taramak için [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) adında bir program hazır yüklü gelmektedir. Bu tarama programını açmak için etkinliklere girip örneğin “tarama” sözcüğünü aratın.<br />
<br />
Yazıcı ve tarayıcılar konusunda detaylı bilgi edinmek için [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Diğer donanımlar ===<br />
Bluetooth aygıtlarından kablosuz ağ kartlarına, web kamerasından klavyeye kadar her çeşit donanımın kullanılması ya da ayarlanması ile ilgili belgelere [[Donanım]] sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca Ubuntu'yu kurmadan önce, Ubuntu'yu [[canlı sistem|canlı DVD/USB]] olarak deneyerek bilgisayarınızdaki donanımların Ubuntu üzerindeki çalışma durumlarını önceden test etmeniz de mümkündür.<br />
<br />
== Pencere yönetimi ==<br />
=== Pencereler arasında geçiş yapmak ===<br />
<br />
Ubuntu'da simge durumuna küçültülmüş pencerelere ulaşmak ve açık diğer tüm uygulamalar arasında geçiş yapmak için pek çok pratik yol bulunur. Şimdi örnek olarak bir adet Firefox penceresi, iki adet LibreOffice Writer penceresi ve bir adet dosya yöneticisi penceresi açarak bu farklı yöntemleri deneyerek beraber inceleyelim.<br />
<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:40px" | '''1. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Geçiş yapmak istediğiniz uygulamanın rıhtım üzerindeki simgesine tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. Eğer o uygulamadan birden fazla sayıda pencere açık ise karşınıza Resim 1'deki gibi pencerelerin önizlemeleri karşınıza gelir. İstediğiniz ön izleme penceresine tıklayarak açabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''2. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Etkinlikler genel görünümüne girerek açık uygulama pencereleri arasında geçip yapabilirsiniz. Bunun için sol üst köşedeki "Etkinlikler" düğmesine ya da klavyeden Süper tuşuna tıklayın. Açık tüm uygulama pencereleri büyük ön izleme pencereleri şeklinde ekrana döşenecektir, istediğinize tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. İsterseniz ufak bir ayarlama yaparak, Etkinlikler düğmesine tıklamak yerine imleci ekranın sol üst köşesine götürdüğünüzde (tıklamaya gerek olmaksızın) etkinliklerin açılmasını sağlayabilir böylece bu işlevi daha pratik bir şekilde kullanabilirsiniz. Gerekli ayarlama için "[[İnce Ayarlar]] > Tepe Çubuğu" yolunu izleyiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''3. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + Sekme</code> tuş bileşimini kullanarak açık tüm uygulama pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Alt+ Sekme yaptığınızda, açık uygulamalar Resim 2'deki gibi ekranın ortasında listelenecektir. Burada elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar sekme (tab) tuşuna tıklayarak istediğiniz uygulamanın üzerine gelin, ardından ellerinizi tuşlardan çekin.<br>Ayrıca Alt+Sekme ile birden fazla sayıda penceresi açık olan bir uygulamanın üzerine geldikten sonra (LibreOffice Writer) elinizi Alt tuşundan çekmeden <code>Alt + "</code> yaparak o uygulamanın pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''4. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + "</code> tuş bileşimini kullanarak o sırada aktif olan uygulamanın diğer pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Örneğin 2 adet LibreOffice Writer penceresinden herhangi birinde çalışırken Alt + " yapın, elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar <code> " </code> tuşuna tıklayın.<br />
|}<br />
<br />
{|<br />
|- valign="top"<br />
| [[Dosya:Rıhtımda simgeye tıklama.png|thumb|x250px|Resim 1]]<br />
| [[Dosya:Alt - sekme geçişleri.png|thumb|x250px|Resim 2: <code>Alt + Sekme</code> ile açık pencereler arasında geçiş]]<br />
|}<br />
Ayrıca tüm pencereleri simge durumuna küçülterek '''masaüstünü görüntülemek için''' Windows'ta olduğu gibi klavyeden <code>Süper + D</code> tuş bileşimini kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Pencereleri taşımak / boyutunu değiştirmek/ döşemek ===<br />
Bir pencereyi taşımak yani masaüstünde farklı bir konuma hareket ettirmek için pencerenin üst tarafındaki başlık çubuğundan tutup (fare ile basılı tutup) masaüstünde istediğiniz bir yere doğru sürükleyip bırakın.<br />
<br />
Bir pencereyi büyütmek ya da küçültmek için elbette pencerenin herhangi bir köşesinden tutup istediğiniz yöne doğru ilerletip bırakabilirsiniz. <!-- BU KISAYOL 17.10 BETA2'DE ÇALIŞMIYORDU Eğer pencerenin köşe noktalarıyla uğraşmak istemiyorsanız sizin için daha pratik bir yöntem daha var: Klavyeden Alt tuşuna basılı tutarak farenin orta tekerleği ile pencere üzerinde herhangi bir yere tıklayın. Bunu yaparak pencereyi, içinden herhangi bir yerinde tutarak istediğiniz gibi boyutlandırabilirsiniz.--><br />
<br />
Bazen masaüstünün yarısını bir pencerenin, diğer yarısını da başka bir pencerenin kaplamasını isteyebilirsiniz. Bunun için iki pencereyi teker teker boyutlandırıp ekranın yarısını kaplayacak hale getirmeniz gerekmez. Bu gibi durumlarda pencerelerden birini başlık çubuğundan tutup ekranın en soluna doğru sürükleyebildiğiniz kadar sürükleyip bırakın, bunu yaptığınızda pencere otomatikman ekranın sol yarısını kaplayacaktır. Diğer pencereyi de benzer şekilde sağ tarafa doğru sürükleyerek ekranın sağ tarafını kaplamasını sağlayabilirsiniz. Aynı işlemleri klavye <code>Süper + Sol Ok</code> ve <code>Süper + Sağ Ok</code> tuş bileşimlerini kullanarak da gerçekleştirebilirsiniz.<br />
<br />
== Ayarlar ==<br />
[[Dosya:Ayarlar.png|thumb|280px|right|[[Ayarlar]] arayüzünde "Güç" bölümü]]<br />
Ubuntu'da; kullanıcı hesapları, yazıcı/fare/klavye gibi donanımların ayarlanması, masaüstü görünüm özelliklerinin değiştirilmesi, dil ve erişilebilirlik ayarları gibi her türlü ayarlama işlemleri [[Ayarlar]] arayüzü üzerinden gerçekleştirilir. Ayarlar'ı açmak için masaüstünde sağ üst köşedeki sistem menüsüne girip menüde yer alan ilgili düğmeyi kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca masaüstünü daha detaylı şekilde özelleştirmek (simge seti, pencere, tepe çubuğu ayarları vb.) ve daha detaylı pek çok ayar seçeneği için uygulama mağazasından [[İnce Ayarlar]] aracını yükleyip kullanabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu ile çalışmak ==<br />
=== İnternet araçları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''İnternet'te gezinmek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | İnternette gezinmek için Ubuntu ile birlikte [[Mozilla Firefox]] kurulu gelmektedir. Geniş bir [https://addons.mozilla.org/ eklenti] desteğine sahip Firefox'u, eklentiler aracılığıyla ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz. Ayrıca [[Google Chrome]], [[Opera]] gibi diğer alternatifler de kurulabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''E-posta okumak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | E-postalarınızı okumak, organize etmek için Ubuntu ile kurulu gelen [[v:Mozilla Thunderbird|Mozilla Thunderbird]]'i kullanabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[v:Geary|Geary]], [http://getmailspring.com/ Mailspring] gibi alternatif uygulamalar bulabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Sohbet ve iletişim'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Mesajlaşmak için web tarayıcı üzerinden <span class="plainlinks">[https://web.whatsapp.com/ WhatsApp Web]</span>'i kullanabilir, [[v:Telegram (yazılım)|Telegram]] ve [[v:Signal (yazılım)|Signal]]'in masaüstü uygulamalarını yükleyip kullanabilirsiniz. İnternet üzerinden sesli ve görüntülü görüşme yapmak için: [[Skype]], [https://jami.net/ Jami], [https://discord.com/ Discord] gibi uygulamaları kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Çokluortam uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Müzik dinlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Müzik dinlemek için Ubuntu ile birlikte [[v:Rhythmbox|Rhythmbox]] yüklü gelmektedir. Alternatif olarak [[v:Audacious|Audacious]]'u ayrıca çevirimçi müzik platformu [https://www.spotify.com/tr/ Spotify]'ın masaüstü uygulamasını kurabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Film izlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Film izlemek için Ubuntu ile birlikte Videolar isimli (orijinal adıyla ''GNOME Videos'') oynatıcı yüklü gelmektedir. Elbette uygulama mağazasında pek çok alternatif video oynatıcı bulabilirsiniz. Örneğin, Windows ortamında da yaygın bir şekilde kullanılan [[v:VLC media player|VLC]], [[v:SMPlayer|SMPlayer]] gibi...<br />
|- valign="top"<br />
| '''CD/DVD yazdırmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" |<br />
[[Dosya:Nautilus'da boş CD yazdırma.png|300px|right|thumb|Dosya yöneticisinde CD/DVD yazdırma]] Bilgisayarınıza boş bir CD/DVD taktıktan sonra otomatik olarak gelen penceredeki ilgili seçeneklerini kullanarak ya da yazdırmak istediğiniz verileri dosya yöneticisi üzerinden boş CD/DVD üzerine sürükleyip bırakarak kolayca yazdırabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[K3b]] ya da [[v:Brasero|Brasero]] CD/DVD yazdırma araçlarından birini yükleyip kullanabilirsiniz. Brasero'yu kullanarak ses CD'si - video diski oluşturma, kalıp dosyası hazırlama gibi sık kullanılan tüm işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Eğer daha gelişmiş ve tam teşekküllü bir CD/DVD yazdırma programı isterseniz [[v:K3b|K3b]]'yi kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Grafik uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Resim işlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Özgür yazılım dünyasının en önde gelen projelerinden biri olan [[Gimp]], dijital fotoğraflarınız üzerinde işlem yapmak için size tüm olanakları sunmaktadır. Basit resim düzenleme/boyama işlemleri için ise [[v:KolourPaint|KolourPaint]], [[v:Pinta|Pinta]] gibi uygulamalar kullanılabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Fotoğraf albümü'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | [[v:Shotwell|Shotwell]] ile fotoğraf arşivinizi albümler halinde düzenleyebilir ve görüntüleyebilirsiniz. Alternatif olarak [[v:DigiKam|DigiKam]]'ı deneyebilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Tarayıcıyı kullanmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Fiziksel belgelerinizi, fotoğraf ve diğer dosyalarınızı tarayıp bilgisayara kaydetmeniz için Ubuntu ile kurulu gelen [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) uygulamasını kullanabilirsiniz. Arama çubuğuna "tarama" gibi bir ifade girerek programa ulaşabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Ofis uygulamaları ===<br />
Ubuntu, dünya çapında milyonlarca kişi ve sayısız kuruluş tarafından kullanılan özgür ve ücretsiz [[v:LibreOffice|LibreOffice]] paketini içermektedir. [[v:The Document Foundation|The Document Foundation]] (Belge Vakfı) öncülüğünde geliştirilen LibreOffice, bireysel kullanıcılardan profesyonel ihtiyaçlara kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Windows, Linux, Mac OS işletim sistemlerinde kullanılabilir.<br />
<br />
LibreOffice uygulamaları yerel olarak [[v:OpenDocument|OpenDocument]] adı verilen, ISO standardı haline gelmiş özgür dosya biçimlerini (.odt, .ods, .odp vb.) kullanır. Ayrıca Microsoft Office tarafından yerel dosya biçimi olarak kullanılan (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerini destekler. Yani Microsoft Office ile oluşturulmuş bu biçimlerdeki dosyaları LibreOffice ile açabilir, düzenleyebilir yine aynı biçimlerde kayıt yapabilirsiniz ya da LibreOffice'de bu biçimlerde sıfırdan belge üretebilirsiniz.<br />
<br />
LibreOffice'in Microsoft Office yerel dosya biçimi desteği iyi düzeyde olsa da kusursuz değildir. MicrosoftOffice (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerinde üretilmiş dosyalar LibreOffice'de açıldığında bazı biçimlendirme farklılıkları, kayıklıklar oluşabilir.<br />
<br />
OpenDocument sayesinde bu standartı destekleyen LibreOffice gibi yazılımlar tarafından, belirli bir üreticiden bağımsız şekilde belgeler üretilebilmekte ve açılıp incelenebilmektedir. LibreOffice Writer, Calc ve Impress tarafından kullanılan OpenDocument biçimleri altta listelenmiştir.<br />
<br />
[[v:LibreOffice Writer|LibreOffice Writer]] : [[v:OpenDocument|.odt]] - (Microsoft Word biçimleri olan '''.doc''' ve '''.docx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Calc|LibreOffice Calc]] : [[v:OpenDocument|.ods]] - (Microsoft Excel biçimleri olan '''.xls''' ve '''.xlsx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Impress|LibreOffice Impress]] : [[v:OpenDocument|.odp]] - (Microsoft PowerPoint biçimleri olan '''.ppt''', '''.pps''', '''.pptx''', '''.ppsx''''in karşılığı)<br />
<br />
Diğer yandan Microsoft Office; 2007 SP2 sürümünden itibaren OpenDocument biçimlerini de desteklemeye başlamıştır. Yani LibreOffice'de OpenDocument biçimlerinde oluşturduğunuz dosyaları Microsoft Office'de açıp kullanabilirsiniz. Ek olarak Ubuntu'da Microsoft Office'in çevirimiçi sürümünü web tarayıcı üzerinden kullanabilirsiniz, ayrıntılı bilgi için [https://www.fosslinux.com/48773/install-microsoft-office-linux.htm bakınız].<br />
<br />
== Güvenlik ==<br />
=== Virüsler ===<br />
Güvenlik Ubuntu gibi [[v:Linux|Linux]] tabanlı bir işletim sistemlerinin en güçlü yanlarından biridir. Zararlı yazılımların Unix ve Linux sistemlerin mimarisinden kaynaklanan nedenlere sistemler arasında yayılması bir hayli zordur, ancak imkansız değildir. Ayrıca Linux'ta kullanıcıların kurmak istedikleri programları herhangi bir web sitesinden değil doğrudan dağıtımın resmi paket depoları üzerinden ([[Yazılımlar]] arayüzü gibi) temin etmesi de bu sağlam yapıyı desteklemektedir. Linux, güvenli yapısı nedeniyle günümüzde dünya genelinde sunucu sistemlerde en çok tercih edilen işletim sistemidir.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemler üzerinde kullanılabilecek bazı anti-virüs programları ile karşılaşabilirsiniz (örneğin [[ClamAV]] gibi). Ancak bu antivirüs yazılımları, Linux virüslerine yönelik değil Windows virüslerini tespit edip temizlemeye yöneliktir. Windows virüsleri Linux sistemlerde çalışamazlar ve sisteme herhangi bir zarar veremezler. Bu antivirüs yazılımlarına özellikle, e-posta sunucusu ya da dosya sunucusu olarak kullanılan Linux sistemlerde ihtiyaç duyulmaktadır.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemlerde, "Linux virüslerini" temizlemek için ise kullanılabilecek herhangi bir anti-virüs programı yoktur çünkü ortada dolaşan "Linux virüsleri" yoktur.<br />
<br />
Diğer yandan İnternet dolandırıcılarının, amaçlarına ulaşmak için (örneğin banka hesaplarını ele geçirmek için) zararlı yazılım yükleme dışında işletim sisteminden bağımsız bir çok farklı yöntem kullandıkları da unutulmamalıdır. Örneğin size bankanız adına bir e-posta gönderip sahte bir siteye yönlendirerek banka hesabı bilgilerinizi öğrenebilirler. Virüsler konusunda daha geniş bilgi için [[Linux ve virüsler]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Güvenlik duvarı ===<br />
Ubuntu'da varsayılan olarak İnternet portları kapalı olduğundan kullanıcılar genellikle bir güvenlik duvarına ihtiyaç duyulmasalar da çeşitli gereksinimlerden dolayı Ubuntu ile birlikte '''UFW''' güvenlik duvarı aracı yüklü gelmektedir. Güvenlik duvarını bir arayüz üzerinden yönetebilmek için uygulama mağazasından '''gufw''' paketini kurup kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Güvenlik duvarı hakkında daha geniş bilgi için [[Ubuntu'da güvenlik duvarı kullanımı]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
=== Erişim hakları ===<br />
Ubuntu, diğer [[Linux]] dağıtımları gibi UNIX sisteminin kullanıcı yetkilendirme standartlarını kullanır, bu standartlar sayesinde büyük sunuculardaki yüksek güvenlik özellikleri masaüstü Linux sistemler için de sıradan bir özellik olur. Linux sistemi, esinlendiği Unix gibi çok kullanıcılı bir sistem olarak geliştirilmiştir. Bir Linux sistemi, aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilir ve bu kullanıcıların hiçbirisi bir diğerinin belge ve ayarlarına ulaşamadığı gibi hiçbir sistem kaynağına da izinsiz erişemez. Masaüstü Linux sistemler her ne kadar bu kadar çok kullanıcıyı hedeflemiyor ve bu imkanları pek kullanmıyor olsa da güvenlik açısından bu erişim güvenlik politikası aynen uygulanmaktadır.<br />
<br />
Linux sistemlerde tüm yetkilere sahip bir yönetici hesabı bulunur ve bu hesabın kullanıcı adı [[root]] 'dur. Root hesabı, Windows'taki sistem yöneticisi olan Administrator hesabına benzetilebilir. Ancak aralarındaki yetkilendirme sistemi farklı olduğundan root kullanıcısı ile diğer kullanıcılar arasındaki yetki farkı Windows'takinden daha büyüktür. Ubuntu'da yetkili kullanıcı hakları elde etmek için oturumun Root olarak açılmasına gerek yoktur. Zaten Root olarak oturumun açılması, bazı sakıncalar barındırıyor olması nedeniyle varsayılan olarak engellenmiştir. Yetkili kullanıcı hakları gerektiren bir işlemi yapmak istediğinizde (örneğin bir yazılım kurmak istediğinizde), size yetkili kullanıcı şifresini soran bir pencere ile karşılaşırsınız. Bu pencerede yetkili kullanıcı şifresini girerek geçici olarak root yetkisi almış olursunuz.<br />
<br />
Root hakları elde etme konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
<br />
== Dosya dizin hiyerarşisi ==<br />
* Windows işletim sisteminde, her bir depolama aygıtı için ayrı bir kök (başlangıç) dizin bulunur. İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümü <code>C</code> kök dizininden başlar, sonraki sabit disk bölümü <code>D</code> kök dizininden başlar, USB bellek, CD gibi diğer depolama aygıtları da aynı şekilde farklı harflerle ifade edilen kök dizinlerden başlar. Ubuntu gibi Linux işletim sistemlerinde ise tek bir kök dizin bulunur. Linux'ta tüm depolama ortamlarının, dosya ve dizinlerin adresi <code>/</code> işaretiyle gösterilen kök dizinden başlayarak dallanıp budaklanır.<br />
::'''-''' İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümündeki içeriğe <code>/</code> dizininden ulaşılır.<br />
::'''-''' Diğer sabit disk bölümlerine ve taşınabilir depolama ortamlarına ise bu dizin altındaki <code>/mnt</code> ve <code>/media</code> dizinlerinden ulaşılabilir ([[dosya yöneticisi]]ne elle bir adres girebilmek için Ctrl+L yaparak adres çubuğunu açınız).<br />
<br />
* Kök dizin altında bulunan ''home'' dizini içinde her kullanıcının kendi adında bir alt klasörü bulunur (örneğin <code>/home/ahmet</code> , <code>/home/ayşe</code> gibi). Bu dizinlere o kullanıcının "ev dizini" denilir. Kullanıcı, parolasıyla sisteme giriş yaptıktan itibaren gerçekleştirdiği her işlemi pratikte bu dizininde gerçekleştirir. İnternet geçmişi, oynanan oyunların puanları gibi çeşitli kişisel dosyalar ve hatta arka plan resimleri, temalar ve benzeri ayarlar da her kullanıcıya ayrı ayrı açılmış kullanıcı ev dizini içinde yer alan gizli dosya ve dizinlerde saklanır. Elbette hiçbir kullanıcı bir diğerinin seçimlerini değiştiremez ve diğer kullanıcıların özel dosyalarına erişemez.<br />
<br />
* Windows'ta dosya adreslerinde <code> \</code> (ters slaş) işareti kullanılırken Linux'ta <code> /</code> işareti kullanılır.<br />
<br />
* Windows'ta dosya ve dizin adlarında küçük büyük harf duyarlılığı yoktur, <code>KLASOR_ADI</code> ve <code>klasor_adi</code> aynı şeydir, fark etmez. Ubuntu'da (Linux'ta) ise bunlar farklı klasörlerdir.<br />
<br />
* Linux'ta dosya dizin hiyerarşisi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
== Gizli dosyaların görüntülenmesi == <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Gizli dosya]] ve [[Gizli dosyalar]] YÖNLENDİRMELERİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --><br />
[[Dosya:Gizli dosyalar.png|380px|right]]<br />
Windows'ta olduğu gibi Ubuntu'da da normal ayarlar ile göremediğimiz '''gizli dosyalar''' vardır. Gizli dosyaları görüntülemek için [[Dosyalar]] aracını açıp resimde (1) olarak gösterilen düğmeye tıklayın, açılan menüdeki "Gizli Dosyaları Göster" seçeneğini işaretli hale getirin. Ayrıca isterseniz klavyeden <code>Ctrl + H</code> tuş bileşimini kullanarak da gizli dosyaları görünür hale getirebilir ve tekrar görünmez hale getirebilirsiniz.<br />
<br />
Örneğin kullanıcı ev dizininde normalde "Belgeler, Resimler, Müzik, Videolar..." adında bir kaç klasör görünür. Gizli dosyaları görünür hale getirdiğinizde ise bu dizin içerisinde aslında daha başka çeşitli gizli dosya ve dizinlerin bulunduğunu görebilirsiniz. Dikkat ederseniz tüm bu gizli dosya ve dizinlerin adı '''nokta karakteri''' ile başlar. Ubuntu'da (Linux'ta) tüm gizli dosya ve dizinlerin adının başında nokta karakteri bulunur, dolayısıyla adının başına nokta bıraktığınız herhangi bir dosya otomatikman gizli dosya haline gelir.<br />
<br />
== Disk yönetimi ==<br />
Windows'ta yer alan disk yönetim aracının Ubuntu'daki karşılığı [[GNOME Disks|Diskler]]'dir (orijinal adıyla ''GNOME Disks''). Ubuntu ile kurulu gelen bu araca ulaşmak için etkinliklere girip ''diskler'' kelimesini aratabilirsiniz. Bu program aracılığıyla bilgisayarınıza bağlı tüm disk bölümlerini görüntüleyebilir, disk bölümlerini silebilir, biçimlendirebilir, bağlama-ayırma işlemleri yapabilir ve ayrıca disk kalıp dosyalarını (.iso, .img) sisteme bağlayabilirsiniz. Eğer disk yönetimi konusunda daha detaylı bir araç kullanmak isterseniz uygulama mağazasından [[GParted]] uygulamasını yükleyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Disklerin başlangıçta bağlanması ===<br />
Bağlanmak (İng. mount) demek, bir disk bölümünün sisteme bağlanarak kullanıma hazır hâle gelmesi demektir.<br />
Windows işletim sistemi, bilgisayardaki disk bölümlerinin tümünü açılışta bağlarken Linux dağıtımlarında ise bu durum seçimliktir, istenirse bazı disk bölümleri kullanıcı ilk erişimi sağlayana kadar bağlanmaz, buna "otomatik bağlama" adı verilir.<br />
<br />
Ubuntu'da da durum böyledir. Ubuntu'da sistemin kurulu olduğu (ve kullanıcı ev dizininin bulunduğu) disk bölümü başlangıçta bağlanırken, bunların dışında kalan sabit disk bölümleri performans vb. nedenlerle kullanıcı erişim sağladığı anda bağlanacak şekilde ayarlı gelir, bilgisayarı çalıştırıp Ubuntu masaüstüne ulaştığınızda bu disk bölümleriniz aslında henüz sisteme bağlanmamış olur. [[Dosya yöneticisi]] üzerinden bu disk bölümlerine tıkladığınız anda o disk bölümü "otomatik" olarak sisteme bağlanır. Bu açıdan baktığımızda kullanıcıların bu konuda yapması gereken herhangi bir işlem yoktur.<br />
<br />
[[Dosya:Bağlanmış diskler.png|center|thumb|400px|Bağlanan aygıtların yanında resimdeki gibi üçgen biçiminde düğmeler ortaya çıkar.]]<br />
<br />
Bununla birlikte '''eğer belgelerinizi''' Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümü dışında ayrı bir disk bölümünde bulunduruyorsanız (''örneğin [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak|aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu]] kullanan kullanıcıların yaygın olarak tercih ettiği gibi NTFS biçimli ayrı bir belge alanı kullanıyorsanız'') bu durumda daha rahat ve sorunsuz bir kullanım için belgelerin bulunduğu o disk bölümünü bilgisayar başlangıcında bağlanacak şekilde ayarlamanızı '''tavsiye ederiz'''. Aksi halde, oluşturduğunuz çeşitli dosya ya da dizin kısayollarının çalışmaması gibi küçük çaplı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Gerekli ayarlamayı bir kaç tıkla kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Diskleri başlangıçta bağlamak]]<br />
<br />
=== Disk birleştirme ===<br />
Windows'ta geleneksel tipteki sabit disklerde (içinde yuvarlak disk plakları olan SATA gibi) zaman içinde dosyaların parçalanmasına bağlı olarak meydana gelen performans kaybını gidermek için bir disk birleştirme aracı bulunur. Kullanıcılar, arada sırada bu programı çalıştırarak disk birleştirme işlemi yapar. Ubuntu'da ise herhangi bir disk birleştirme aracı bulunmaz, çünkü disk birleştirmeye Windows'taki gibi [http://whylinuxisbetter.net/tr/defragment/ ihtiyaç duyulmaz]. Ubuntu ve diğer pek çok Linux dağıtımı [[v:Ext|Ext]] dosya sistemini kullanmaktadır. Ext biçimli bölümlerdeki dosyalar Windows'ta kullanılan [[v:NTFS|NTFS]] ya da [[v:FAT|FAT]] gibi dosya sistemlerinde farklı bir dağılımla kaydedildiğinden parçalanma daha kayıt sırasında önlenmiş veya en aza indirilmiştir.<br />
<br />
== Sistem süreçlerini görüntülemek ve sonlandırmak ==<br />
Windows'da, çalışmakta olan programların listelenmesi, istenilen bir programın sonlandırılması gibi amaçlar için kullanılan "Görev Yöneticisi" aracının Ubuntu'daki karşılığı [[Sistem Gözlemcisi]]'dir. Arama çubuğunu kullanarak Sistem Gözlemcisi'ne ulaşabilirsiniz. Cevap vermeyen bir programı Sistem Gözlemcisi arayüzünü açarak sonlandırabileceğiniz gibi isterseniz ilgili komuta önceden bir kısayol tanımlayarak, istediğiniz pencereye sadece tıklayarak da sonlandırabilirsiniz.<br />
<br />
== Komut satırı kullanımı ==<br />
Ubuntu, masaüstü kullanıcılarına yönelik bir Linux dağıtımıdır. Ubuntu'da günlük kullanım için komut satırı araçlarının kullanılmasına genel olarak gerek yoktur. Ancak bazı durumlarda komut satırı kullanmaya zorunlu olarak ihtiyaç duyulabilir. Örneğin bir hatanın tespiti için ve çözümlenmesi için komut satırından faydalanılabilir. Linux, son derece gelişmiş bir komut sistemine sahiptir. Sistem yöneticileri ve geliştiriciler Linux'un bu güçlü yanından özellikle istifade ederler.<br />
<br />
Ubuntu'da komut satırı kullanımı için [[Uçbirim]] adı verilen bir araç yüklü gelir. Komut satırı penceresini açmak için klavyeden ''Ctrl + Alt + T'' kısayolunu kullanabilir ya da etkinliklere girip ''uçbirim'' sözcüğünü aratabilirsiniz.<br />
<br />
Forumlarda ya da başka kaynaklarda herhangi bir sorunun tespiti ya da çözümü için sizden genellikle '''sudo''' ile başlayan bir komutu girmeniz istenir. Komut satırı ekranında yetki almanızı sağlayan bu komutu kullandığınızda devamında kullanıcı parolanızı girmenizi bildiren bir iletiyle karşılaşırsınız. Kullanıcı parolanızı girerken, <u>sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır</u>, bu normaldir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam etmelisiniz. (Tabi eğer klavyenizin nümerik tuş takımını kullanıyorsanız Num Lock'un açık olması gerektiğine dikkat ediniz.)<br />
<br />
[[Kategori:Temel kategoriler| ]]<br />
[[Kategori:Ubuntu]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Windows_programlar%C4%B1n_Ubuntu%27daki_kar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1klar%C4%B1&diff=24148Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları2023-08-17T23:39:35Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>__NOTOC__<br />
Bu sayfada Windows'ta yaygın olarak kullanılan '''bazı''' uygulamaların Ubuntu'daki (Linux’taki) bazı alternatifleri listelenmiştir. Daha kapsamlı yazılım listeleri için [[Uygulamalar]] bölümüne bakabilirsiniz.<br />
<br />
== [[Dosya:NavigationMenu 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/İnternet|İnternet uygulamaları]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Ağ tarayıcı<br />
|<br />
* Mozilla Firefox<br />
* Google Chrome<br />
* Opera<br />
* Edge<br />
|<br />
* [[Mozilla Firefox]]<br />
* [[Google Chrome]]<br />
* [[Opera]]<br />
* Edge<br />
|-<br />
| E-posta istemcisi<br />
|<br />
* Outlook<br />
* Mozilla Thunderbird<br />
* Mailspring<br />
|<br />
* [[v:Mozilla Thunderbird|Mozilla Thunderbird]]<br />
* [[v:Geary|Geary]]<br />
* [http://getmailspring.com/ Mailspring]<br />
|-<br />
| Sohbet ve iletişim<br />
|<br />
* Skype<br />
* Telegram<br />
* Signal<br />
* Discord<br />
|<br />
* [[Skype]]<br />
* [[v:Telegram (yazılım)|Telegram]]<br />
* [[v:Signal (yazılım)|Signal]]<br />
* [https://discord.com/ Discord]<br />
|-<br />
| Bulut depolama<br />
|<br />
* Dropbox<br />
* ownCloud<br />
* Nextcloud<br />
* Google Drive<br />
* OneDrive<br />
|<br />
* [[Dropbox]]<br />
* [[v:ownCloud|ownCloud]]<br />
* [https://nextcloud.com/ Nextcloud]<br />
* [[Google Drive]] (üçüncü parti yazılımlar ile)<br />
* [[OneDrive]] (üçüncü parti yazılımlar ile)<br />
|-<br />
| Dosya paylaşımı<br />
|<br />
* qBittorrent<br />
* Deluge<br />
* Vuze<br />
|<br />
* [[Transmission]]<br />
* [[v:qBittorrent|qBittorrent]]<br />
* [[Deluge]]<br />
* [[v:Vuze|Vuze]]<br />
<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-office 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Ofis|Ofis uygulamaları]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Ofis paketi<br>(Kelime işlemci, Hesap tablosu, Sunum)<br />
|<br />
* Microsoft Office<br />
* LibreOffice<br />
* WPS Office<br />
* OnlyOffice<br />
|<br />
* [[v:LibreOffice|LibreOffice]]<br />
* [https://www.wps.com WPS Office]<br />
* [https://www.onlyoffice.com OnlyOffice]<br />
|-<br />
| Proje yönetimi<br />
|<br />
* Microsoft Project<br />
* OpenProject<br />
* ProjectLibre<br />
* GanttProject<br />
|<br />
* [https://www.openproject.org/ OpenProject]<br />
* [https://www.projectlibre.com ProjectLibre]<br />
* [http://en.wikipedia.org/wiki/GanttProject GanttProject]<br />
|-<br />
| Not alma<br />
|<br />
* Everynote<br />
* Simplenote<br />
* OneNote<br />
* Standard Notes<br />
* Joplin<br />
|<br />
* [https://simplenote.com/ Simplenote]<br />
* [https://standardnotes.org Standard Notes]<br />
* [https://joplinapp.org/ Joplin]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-multimedia 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Ses-Video|Çoklu ortam]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Müzik çalar<br />
|<br />
* Spotify<br />
* Aimp<br />
* iTunes<br />
|<br />
* [https://snapcraft.io/spotify Spotify]<br />
* [[v:Rhythmbox|Rhythmbox]]<br />
* [[v:Audacious|Audacious]]<br />
|-<br />
| Video oynatıcı<br />
|<br />
* Windows Media Player<br />
* VLC media player<br />
* GOM Player<br />
* SMPlayer<br />
|<br />
* [[Totem|Videos]] (Totem)<br />
* [[v:VLC media player|VLC media player]]<br />
* [[v:SMPlayer|SMPlayer]]<br />
|-<br />
| Ses düzenleyici<br />
|<br />
* Audacity<br />
* Adobe Audition<br />
|<br />
* [[v:Audacity|Audacity]]<br />
|-<br />
| Video düzenleyici<br />
|<br />
* Kdenlive<br />
* LosslessCut<br />
* Adobe Premiere<br />
* Lightworks<br />
* Shotcut<br />
* Avidemux<br />
|<br />
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Kdenlive Kdenlive]<br />
* [https://en.wikipedia.org/wiki/Losslesscut LosslessCut]<br />
* [[Pitivi|PiTiVi]]<br />
* [https://shotcut.org/ Shotcut]<br />
* [[v:OpenShot|OpenShot]]<br />
* [[Lightworks]]<br />
* [[Avidemux]]<br />
<br />
|-<br />
| CD/DVD yazıcı<br />
|<br />
* Nero<br />
* ImgBurn<br />
|<br />
* [[K3b]]<br />
* [[v:Brasero|Brasero]]<br />
|-<br />
| Sanal CD/DVD sürücü<br />
|<br />
* Daemon Tools<br />
|<br />
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Furius_ISO_Mount Furius ISO Mount]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-graphics 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Grafik|Grafik]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Basit resim düzenleme<br />
|<br />
* Microsoft Paint<br />
|<br />
* [[v:KolourPaint|KolourPaint]]<br />
* [https://maoschanz.github.io/drawing/ Drawing]<br />
* [[v:Pinta (yazılım)|Pinta]]<br />
|-<br />
| Gelişmiş resim düzenleme<br />
|<br />
* Adobe Photoshop<br />
* Gimp<br />
|<br />
* [[Gimp]]<br />
* [[v:Krita|Krita]]<br />
|-<br />
| Vektörel resim düzenleme<br />
|<br />
* Corel Draw<br />
* Adobe Illustrator<br />
* Inkscape<br />
|<br />
* [[v:Inkscape|Inkscape]]<br />
|-<br />
| 3B modelleme ve animasyon<br />
|<br />
* 3D Studio Max<br />
* Blender<br />
|<br />
* [[v:Blender (yazılım)|Blender]]<br />
|-<br />
| Fotoğraf yönetimi<br />
|<br />
* Windows Fotoğraflar<br />
|<br />
* [[v:Shotwell|Shotwell]]<br />
* [[v:DigiKam|DigiKam]]<br />
|-<br />
| PDF görüntüleme<br />
|<br />
* Adobe Reader<br />
|<br />
* [[v:Evince|Evince]]<br />
* [[v:Okular|Okular]]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Package system 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Sistem|Sistem araçları]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Dosya yöneticisi<br />
|<br />
* Windows Explorer<br />
|<br />
* [[Dosyalar]]<br />
|-<br />
| Program yükleme / kaldırma<br />
|<br />
* Program Ekle Kaldır<br />
|<br />
* [[Yazılımlar]]<br />
* [[Synaptic Paket Yöneticisi]]<br />
|-<br />
| Ayar merkezi<br />
|<br />
* Denetim Masası<br />
|<br />
* [[Ayarlar]]<br />
* [[İnce Ayarlar]]<br />
|-<br />
| Çalışan görevlerin bilgisi<br />
|<br />
* Görev Yöneticisi<br />
|<br />
* [[Sistem Gözlemcisi]]<br />
|-<br />
| Disk yönetimi<br />
|<br />
* Disk Yönetimi<br />
|<br />
* [[GNOME Disks|Diskler]]<br />
* [[GParted]]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-development 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Geliştirme|Geliştirme]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Metin düzenleyici<br />
|<br />
* Notepad<br />
* Gedit<br />
* Geany<br />
* Nano<br />
* Atom<br />
|<br />
* [[v:Gedit|Gedit]]<br />
* [[v:Geany|Geany]]<br />
* [[v:Kate (metin editörü)|Kate]]<br />
* [[Nano]]<br />
* [https://atom.io/ Atom]<br />
|-<br />
| IDE ve genel programlama<br />
|<br />
* Microsoft .NET Framework<br />
* Mono<br />
* MonoDevelop<br />
* Visual Studio<br />
<br />
* Geany<br />
* Code::Blocks<br />
* Eclipse<br />
* NetBeans<br />
* Lazarus<br />
|<br />
* [[Mono]]<br />
* [[v:MonoDevelop|MonoDevelop]]<br />
* [http://www.omgubuntu.co.uk/2015/05/how-to-install-microsoft-visual-studio-code-in-ubuntu Visual Studio]<br />
<br />
* [[v:Geany|Geany]]<br />
* [[Code::Blocks]]<br />
* [[Eclipse]]<br />
* [[v:NetBeans|NetBeans]]<br />
* [[v:Lazarus (yazılım)|Lazarus]]<br />
|-<br />
| Sayısal hesaplama<br />
|<br />
* MATLAB<br />
* Octave<br />
* Scilab<br />
* R<br />
|<br />
* [[v:MATLAB|MATLAB]]<br />
* [[v:GNU Octave|Octave]]<br />
* [[v:Scilab|Scilab]]<br />
* [[v:R (programlama dili)|R]]<br />
|}<br />
<br />
[[Kategori:Yazılım| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ubuntu_ba%C5%9Flang%C4%B1%C3%A7_k%C4%B1lavuzu&diff=24147Ubuntu başlangıç kılavuzu2023-08-17T23:27:46Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>Bu belge, Windows ya da Mac işletim sistemlerini kullanan ve herhangi bir Linux deneyimi olmayan kullanıcıların hızlı bir şekilde [[Ubuntu|Ubuntu Linux]] kullanmayı öğrenebilmeleri amacıyla hazırlanmıştır. Belgede Ubuntu'nun kullanım özellikleri yer yer Windows ile kıyaslanarak anlatılmıştır. Bu kılavuzu okuduktan sonra [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfasını da okuyarak kısa bir sürede kendi kendine yeten bir Ubuntu masaüstü kullanıcısı olabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu masaüstü kavramları ==<br />
Ubuntu masaüstündeki çeşitli düğme ve çubukların isimleri alttaki görselde belirtilmiştir.<br />
[[Dosya:Masaüstü kavramları.png|550px|center|none]]<br />
<br />
=== Rıhtım <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Rıhtım]] YÖNLENDİRMESİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --> ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50px; padding: 11px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Rıhtım.png|110px|left]]<br />
|<br />
* Ekranın sol kenarında yer alan '''rıhtım''' adı verilen bu çubuk, kullanıcıların sık kullanabileceği çeşitli uygulamalara kısayol tuşları sağlamaktadır. Rıhtım aynı zamanda simge durumuna küçültülen pencerelerin de toplandığı yerdir.<br />
<br />
* Burada bulunan herhangi bir uygulama simgesi hem o uygulamayı başlatmak için kullanılır hem de o uygulamaya ait açık pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilir.<br />
<br />
* Rıhtıma yeni uygulama simgeler ekleyebilirsiniz. Bunun için "Uygulamaları Göster" menüsüne girip istediğiniz uygulamayı bulun, ters tıklayıp (yani sağ tıklayıp) "''Sık Kullanılanlara Ekle''" deyin. Bir uygulama simgesini çıkarmak için ise rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp "''Sık Kullanılanlardan Çıkar''" deyin.<br />
<br />
* Simgelerin sıralamasını değiştirebilirsiniz. Bunun için bir simgeye tıklayıp sürükle bırak yapın.<br />
<br />
* Rıhtımı ekranın altına ya da sağına taşıyabilir, genişliğini değiştirebilirsiniz. Bu ve benzeri ayarlamalar için "[[Ayarlar]] > Rıhtım" yolunu izleyin.<br />
<br />
* Çalışmakta olan uygulamaların simgelerinin solunda nokta işareti belirir. Bu işaretin görevi hangi uygulamaların açık olduğunu kullanıcıya bildirmektir.<br />
<br />
* Açık olan bir uygulamadan ikinci bir pencere açmak istediğinizde bunun için, uygulamanın rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp menüdeki "Yeni Pencere" seçeneğini kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Etkinlikler genel görünümü ===<br />
Ekranın sol üst köşesine tıkladığınızda ya da klavyeden Süper tuşuna bastığınızda etkinlikler genel görünümü ortaya çıkar (''"Süper" tuşu, üzerinde pencere simgesi bulunan tuştur''). Attaki resimde görüldüğü gibi etkinlikler genel görünümünde; açık tüm uygulama pencereleri ön izleme şeklinde görüntülenir, üstte bir arama çubuğu ortaya çıkar, sağ kenarda ise birden fazla çalışma alanı kullanmaya imkan veren "çalışma alanları paneli" ortaya çıkar.<br />
<br />
[[Dosya:Etkinlikler genel görünümü.png|550px|center|thumb|Etkinlikler genel görünümü]]<br />
<br />
Ubuntu'da çalışırken açık uygulama pencereleri arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek yollardan biri etkinlikler genel görünümünü kullanmaktır. Pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek tüm yöntemler belgenin ilerleyen bölümlerinde [[Ubuntu başlangıç kılavuzu#Pencere yönetimi|Pencere yönetimi]] başlığı altında detaylı olarak açıklanmıştır.<br />
<br />
'''Arama çubuğu'''; sisteminizde yüklü bulunan uygulamaları, çeşitli ayar seçeneklerini, sisteminizde yüklü olmayan ancak uygulama mağazasından kurulabilen uygulamaları, dosyalarınızı, takvim kayıtlarını vb. öğeleri aramayı sağlar. Ayrıca basit hesap işlemleri için hesap makinesi olarak da kullanılabilir. Arama yapmak için arama çubuğuna tıklamanıza gerek yoktur. Bir şey aramak istediğinizde klavyeden Süper tuşuna basın (ya da sol üstten Etkinlikler düğmesine tıklayın) ve doğrudan yazmaya başlayın... Arama işlevinin hangi türden öğeleri arayıp aramayacağı da [[Ayarlar|ayarlanabilir]].<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümünde sağ kenarda ortaya çıkan '''çalışma alanları paneli''' ise çalışmalarınızı birden fazla masaüstünde (yani birden fazla çalışma alanında) yürütmenizi sağlar. Siz seçilen ortamda pençere açınca yeni "çalışma alanı paneli" oluşur. Çok sayıda uygulama penceresi ile çalışırken çalışmalarınızı daha organize bir şekilde yürütmek için bu özelliği kullanmak isteyebilirsiniz. Çalışma alanları panelinde ön tanımlı olarak iki adet çalışma alanını temsil eden ön izleme görüntüsü bulunur. Bir çalışma alanında çalışırken açmış olduğunuz bir pencereyi diğer çalışma alanına taşımak için etkinlikler genel görünümüne girin, pencereyi sürükleyip ekranın sağında istediğiniz çalışma alanının üzerine bırakın. Çalışma alanları arasında geçiş yapmak için ise etkinliklerdeyken fare tekerleğini döndürebilirsiniz ya da sağ taraftaki çalışma alanı ön izlemelerine tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümüne girdikten sonra herhangi bir işlem yapmayıp çıkmak isterseniz yine Etkinlikler düğmesine tıklayabilir ayrıca klavyeden Esc ya da Süper tuşlarını kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Sistem menüsü ===<br />
[[Dosya:Sistem menüsü.png|right|260px]]<br />
Masaüstünde sağ üst köşede yer alan sistem menüsü, ekran görüntüsünden de anlaşılacağı üzere ses seviyesi, ekran parlaklığı, internet bağlantısı, bilgisayarı kapatma, oturumu kilitleme gibi çeşitli seçeneklere ve [[Ayarlar]] arayüzüne ulaşmak için gerekli bir düğmeye ev sahipliği yapar.<br />
<br />
Masaüstünde sağ üst köşesindeki simgelerin tamamı aslında '''tek bir düğmedir'''. Sistem menüsünü açmak için bu simgelerin bulunduğu alanda herhangi bir noktaya tıklamanız yeterlidir. Bu sayede örneğin ses seviyesini değiştirmek istediğinizde imleci tam olarak ses simgesinin üzerine odaklamanız gerekmez.<br />
<br />
Menüde yer alan "ekranı döndür" simgesi, dikey veya yatay döndürmeyi destekleyen bir ekranınız varsa, ekranı döndürme özelliğini açmanızı ya da kapatmanızı sağlar. Eğer ekranınız döndürmeyi desteklemiyorsa '''bu düğmeyi göremezsiniz'''.<br />
<br />
Ekranı kilitleme düğmesi ile bilgisayarınızı terk ederken başkalarının kullanmasını önlemek için ekranınızı kilitleyebilirsiniz.<br clear=all><br />
<br />
=== Uygulamaları göster düğmesi ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 75px; padding: 12px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Uygulamaları Göster düğmesi.png|left]]<br />
|<br />
Ekranın sol alt köşesinde yer alan "Uygulamaları Göster" düğmesinin görevi bilgisayarınızda kurulu bulunan tüm uygulamaları ve sık kullandığınız uygulamaları listelemektir. Dilerseniz bu alanda bir uygulama simgesini diğerinin üzerine sürükleyerek uygulamaları klasörleyebilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Bildirim menüsü ===<br />
Ekranın üst tarafında bulunan yatay çubuğun adı '''tepe çubuğu''' olup bu çubuğun ortasında gün/saat bilgisinin bulunduğu yer ise bildirim alanıdır. Gün/saat bilgisinin üzerine tıklayarak; sistem tarafından yapılan son bildirimlerin listesine ve takvime ulaşabilirsiniz. Bu menü aynı zamanda bir müzik çalar denetleyicisi sunar. Yani herhangi bir müzik çalar uygulaması ile müzik dinlerken bildirim menüsünü kullanarak çalan şarkıyı durdurabilir, sonraki-önceki şarkıya geçme gibi işlemleri kısayoldan yapabilirsiniz.<br />
<br />
[[Dosya:Bildirim menüsü.png|540px|center]]<br />
<br />
Bildirimler tıklanabilir özelliktedir. Örneğin bilgisayarınıza taktığınız bir USB belleğin içeriğine ulaşmak istediğinizde isterseniz ilk açılan bildirim kutucuğuna tıklayabilirsiniz ya da daha sonra herhangi bir zamanda bildirim menüsüne girip ilgili satıra tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
== Dosya sistemi içinde gezinmek ==<br />
[[Dosya:System-file-manager.png|48px|left]]<br />
Ubuntu'da, klasörler arasında gezinmek için [[Dosyalar]] (orijinal adıyla ''GNOME Files'') adında bir dosya yöneticisi kullanılmaktadır. Dosya yöneticisini açmak için rıhtımdaki kılasör simgesine tıklayınız.<br clear=all><br />
<br />
=== "C: , D:" gibi sabit disk bölümleri nerede? ===<br />
Ubuntu masaüstünü ilk açtığınızda Windows'taki gibi bir “Bilgisayarım” bölümünün bulunmadığını fark edecek ve muhtemelen C: , D: gibi yerel disk bölümlerini bulmaya çalışacaksınız. Ubuntu gibi Linux tabanlı işletim sistemlerinde depolama aygıtları C: , D: gibi harfler ile değil farklı bir şekilde tanımlanırlar.<br />
<br />
Ubuntu'da, bilgisayarınızdaki mevcut yerel disk bölümlerine [[dosya yöneticisi]]nde sol altta yer alan "Diğer Konumlar" bölümünden ulaşabilirsiniz. Ayrıca USB bellek, hafıza kartı, telefon, CD/DVD gibi harici depolama ortamlarına yine dosya yöneticisi arayüzündeki kenar çubuğundan ulaşabilirsiniz. Bu ortamları sistemden güvenli kaldırmak istediğinizde yine dosya yöneticisini açıp söz konusu diskin sağında yer alan üçgen biçimindeki simgeye tıklayabilir ya da diskin adına ters tıklayıp açılan menüdeki ilgili seçeneği kullanabilirsiniz.<br />
<br />
{|<br />
| [[Dosya:Nautilus - depolama ortamları.png|thumb|x320px|[[Dosya yöneticisi]]]]<br />
| [[Dosya:Usb'yi çıkar.png|thumb|x320px|Rıhtımda USB bellek simgesi]]<br />
|}<br />
<br />
Ayrıca bilgisayarınıza USB bellek, hafıza kartı gibi harici bir ortam yerleştirdiğinizde masaüstünde rıhtıma otomatik olarak üstte sağdaki resimdeki gibi bir simge yerleşmektedir. Bu simgeye tıklayarak harici ortamın içeriğine kolayca ulaşabilir ve ayrıca bu simgeye ters tıklayarak güvenli kaldırma seçeneğine ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Bu arada Ubuntu'da CD sürücü içinde herhangi bir disk takılı değil iken, dosya yöneticisi kenar çubuğunda CD/DVD ile ilgili herhangi bir seçenek aramayın, böyle bir seçenek bulunmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da sabit ya da taşınabilir depolama ortamlarının dizin hiyerarşisinde teknik olarak hangi konumlarda bulunduğunu öğrenmek isterseniz konuda [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
== Program kurma, kaldırma, güncelleme ==<br />
=== Programlar nasıl kurulur? ===<br />
{{Şablon:Yazılım kurmak}}<br />
Ubuntu'da program kurulumu konusunda aklınıza gelebilecek diğer tüm soruların cevaplarını almak için [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesini okumanızı tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Windows programları (.exe dosyaları) çalıştırılabilir mi? ===<br />
<br />
Hem evet hem de hayır. Önceki başlıkta da belirttiğimiz gibi Ubuntu(Linux), Windows ve Mac farklı mimarilere sahip işletim sistemleridir. Bir işletim sisteminin mimarisine uygun olarak yazılmış programlar, diğer işletim sistemlerinde normal şartlarda çalışmazlar. Yani ''setup.exe, install.exe'' gibi program kurulum dosyaları tamamen Windows platformuna hitaben yazıldıkları için Ubuntu'ya kurulamazlar.<br />
<br />
Windows üzerinde kullanılabilen bir programı Ubuntu'da kullanmak istiyorsanız öncelikle Ubuntu uygulama mağazasında ([[Yazılımlar]] ya da [[Synaptic]] üzerinden) o programın adını aratın. Programın üreticisi Linux sürümünü üretiyor ise büyük ihtimalle Ubuntu uygulama mağazasında da bulunur.<br />
<br />
Diğer yandan Linux sürümü bulunmayan Windows programlarının .exe biçimli kurulum dosyalarını Linux'da kullanabilmek için [[Wine]] gibi üçüncü parti [[v:öykünücü|öykünücü]] yazılımlar (İng. emulator) geliştirilmiştir. Wine sayesinde pek çok Windows programı (.exe dosyası) Linux ya da Mac altında çalıştırılarak kullanılabilmektedir. Ancak öykünüm yazılımları her yazılımı çalıştıramazlar, çalışan yazılımların da düzgün çalışacağını ve tüm özelliklerinin kullanılabileceğini garanti edemezler.<br />
<br />
Windows yazılımlarını Ubuntu üzerinde çalıştırmayı denemek yerine Linux dünyasında yer alan kaliteli muadil yazılımları araştırıp kullanmanız daima en sağlıklı çözüm olacaktır. Windows'ta sıkça kullanılan programların Ubuntu'daki bazı alternatiflerini [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları|buradan]] öğrenebilirsiniz.<br />
<br />
=== Programlar nasıl kaldırılır? ===<br />
Program kaldırma işlemi de yine [[Yazılımlar]] paket yöneticisi üzerinden yapılır. Kaldırmak istediğiniz programı Yazılımlar arayüzündeki arama düğmesini kullanarak bulun, karşınıza gelen "Kaldır" düğmesine tıklayarak kaldırın.<br />
<br />
=== Güncellemeler nasıl yapılır? ===<br />
Windows işletim sisteminde güncellemeler için kullanılan "Windows Update" isimli araç sistemde kurulu bulunan tüm yazılımları değil sadece Windows'un kendisi ve Windows'a ait diğer bazı yazılımları günceleyebilir. Bu nedenle Windows kullanıcıları, sistemlerine farklı kaynaklardan temin ederek kurdukları çeşitli uygulamaları tek tek güncellemeleri gerekir. Linux'ta ise sisteme sonradan kurulan programlar da dahil olmak üzere her türlü yazılımı denetleyip tek tıkla güncelleyebilen paket yönetim sistemleri kullanılır.<br />
<br />
Ubuntu'da güncellemeler öntanımlı ayarlara göre arkaplanda otomatik olarak denetlenir. Güncellemeleri herhangi bir zamanda elle denetlemek isterseniz etkinliklere girip arama çubuğunda “'''Yazılım Güncelleştirici'''” aracını aratarak çalıştırabilirsiniz. Güncelleme ayarlarını değiştirmek için ise [[Yazılım ve Güncelleştirmeler#"Güncelleştirmeler" sekmesi|Yazılım ve Güncelleştirmeler]] isimli aracı açıp "Güncelleştirmeler" sekmesini üzerinden yapabilirsiniz.<br />
<br />
== Donanımlar ==<br />
=== Donanımlar nasıl tanıtılır? ===<br />
Ubuntu'da donanım tanıtma işlemleri genellikle otomatik olarak yapılır. Yani Ubuntu'yu kurduğunuzda donanımlarınızın hemen hepsinin otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmesi beklenir, dolayısıyla elle herhangi bir sürücü yüklemeniz gerekmez. Çünkü binlerce çeşit donanıma ait sürücüler Ubuntu (Linux çekirdeği) ile birlikte yüklü gelmektedir. Bununla birlikte özellikle ekran kartları için aşağıdaki başlıkta bahsedildiği gibi ek sürücü yüklemeniz gerekebilir. Bunun sebebi, bazı ekran kartı üreticilerinin, sürücüleri kapalı kodlu olarak yayınlaması ve getirdikleri çeşitli lisans kısıtlamaları ile ilgilidir.<br />
<br />
Bu arada Windows'a yönelik olarak hazırlanmış .exe biçimli program kurulum dosyaları Ubuntu'ya kurulamadığı gibi aynı şekilde .exe biçimli sürücü paketleri de Ubuntu'ya kurulamaz. Zaten Ubuntu'nun otomatik donanım tanıma desteği sayesinde böyle bir ihtiyaç da olmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da donanımlarınız ile ilgili herhangi bir sorun yaşamanız halinde aşağıdaki seçenekleri deneyebilirsiniz.<br />
<br />
* UbuntuWiki'nin [[Donanım]] bölümünde ve [http://forum.ubuntu-tr.net/index.php Ubuntu-tr Forum] sayfasında araştırma yapınız.<br />
* [http://www.ubuntu.com/certification/desktop/ Ubuntu Desktop certified hardware] sayfasına girin. Bu sayfada, Ubuntu altında resmi olarak test edilerek sertifikalandırılmış çeşitli markalardan bilgisayarların Ubuntu altındaki çalışma durumları ve varsa yaşanılan sorunlar, yapılması gereken işlemler hakkında İngilizce dilinde bilgi verilmektedir. Bu sayfada bilgisayarınızı aratın.<br />
* Bir arama motoruyla donanımınızın adının yanına "Linux" yazarak arama yapın. Örneğin Hp 1022 marka yazıcı için '''Hp 1022 Linux''' şeklinde arama yapabilirsiniz.<br />
* Sorunu [http://forum.ubuntu-tr.net/ Forumdan]'da dile getirerek gönüllülerden yardım isteyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Ekran kartları ===<br />
Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için çoğunlukla açık kaynak toplulukları tarafından yazılmış sürücü paketleri kurulur. Ancak bu sürücüler çeşitli masaüstü efektlerinin, 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi için (ya da tam performansla çalışabilmesi için) yeterli gelmeyebilir. Bu nedenle ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan [[v:kapalı kaynak|kapalı kodlu-sahipli]] resmi sürücü paketlerini kullanmak isteyebilirsiniz. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamak isterseniz öncelikle [[Ekran kartları]] sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Yazıcılar/Tarayıcılar ===<br />
Ubuntu kurulumu ile birlikte yüzlerce çeşitli marka/model yazıcının Ubuntu'da çalışabilmesi için gereken sürücü paketleri de sisteme yüklenmektedir. Ubuntu'nun sahip olduğu otomatik yazıcı tanıtma özelliği sayesinde pek çok yerel yazıcı, hiçbir işlem yapılmadan otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmektedir. Yazıcıyı bilgisayara takıp güç düğmesine bastıktan sonra sistemin yazıcıyı tanımasını bekleyin, adından herhangi bir belgeyi açıp yazdırmayı deneyebilirsiniz.<br />
Ubuntu'ta belge ya da resim taramak için [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) adında bir program hazır yüklü gelmektedir. Bu tarama programını açmak için etkinliklere girip örneğin “tarama” sözcüğünü aratın.<br />
<br />
Yazıcı ve tarayıcılar konusunda detaylı bilgi edinmek için [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Diğer donanımlar ===<br />
Bluetooth aygıtlarından kablosuz ağ kartlarına, web kamerasından klavyeye kadar her çeşit donanımın kullanılması ya da ayarlanması ile ilgili belgelere [[Donanım]] sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca Ubuntu'yu kurmadan önce, Ubuntu'yu [[canlı sistem|canlı DVD/USB]] olarak deneyerek bilgisayarınızdaki donanımların Ubuntu üzerindeki çalışma durumlarını önceden test etmeniz de mümkündür.<br />
<br />
== Pencere yönetimi ==<br />
=== Pencereler arasında geçiş yapmak ===<br />
<br />
Ubuntu'da simge durumuna küçültülmüş pencerelere ulaşmak ve açık diğer tüm uygulamalar arasında geçiş yapmak için pek çok pratik yol bulunur. Şimdi örnek olarak bir adet Firefox penceresi, iki adet LibreOffice Writer penceresi ve bir adet dosya yöneticisi penceresi açarak bu farklı yöntemleri deneyerek beraber inceleyelim.<br />
<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:40px" | '''1. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Geçiş yapmak istediğiniz uygulamanın rıhtım üzerindeki simgesine tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. Eğer o uygulamadan birden fazla sayıda pencere açık ise karşınıza Resim 1'deki gibi pencerelerin önizlemeleri karşınıza gelir. İstediğiniz ön izleme penceresine tıklayarak açabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''2. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Etkinlikler genel görünümüne girerek açık uygulama pencereleri arasında geçip yapabilirsiniz. Bunun için sol üst köşedeki "Etkinlikler" düğmesine ya da klavyeden Süper tuşuna tıklayın. Açık tüm uygulama pencereleri büyük ön izleme pencereleri şeklinde ekrana döşenecektir, istediğinize tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. İsterseniz ufak bir ayarlama yaparak, Etkinlikler düğmesine tıklamak yerine imleci ekranın sol üst köşesine götürdüğünüzde (tıklamaya gerek olmaksızın) etkinliklerin açılmasını sağlayabilir böylece bu işlevi daha pratik bir şekilde kullanabilirsiniz. Gerekli ayarlama için "[[İnce Ayarlar]] > Tepe Çubuğu" yolunu izleyiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''3. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + Sekme</code> tuş bileşimini kullanarak açık tüm uygulama pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Alt+ Sekme yaptığınızda, açık uygulamalar Resim 2'deki gibi ekranın ortasında listelenecektir. Burada elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar sekme (tab) tuşuna tıklayarak istediğiniz uygulamanın üzerine gelin, ardından ellerinizi tuşlardan çekin.<br>Ayrıca Alt+Sekme ile birden fazla sayıda penceresi açık olan bir uygulamanın üzerine geldikten sonra (LibreOffice Writer) elinizi Alt tuşundan çekmeden <code>Alt + "</code> yaparak o uygulamanın pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''4. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + "</code> tuş bileşimini kullanarak o sırada aktif olan uygulamanın diğer pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Örneğin 2 adet LibreOffice Writer penceresinden herhangi birinde çalışırken Alt + " yapın, elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar <code> " </code> tuşuna tıklayın.<br />
|}<br />
<br />
{|<br />
|- valign="top"<br />
| [[Dosya:Rıhtımda simgeye tıklama.png|thumb|x250px|Resim 1]]<br />
| [[Dosya:Alt - sekme geçişleri.png|thumb|x250px|Resim 2: <code>Alt + Sekme</code> ile açık pencereler arasında geçiş]]<br />
|}<br />
Ayrıca tüm pencereleri simge durumuna küçülterek '''masaüstünü görüntülemek için''' Windows'ta olduğu gibi klavyeden <code>Süper + D</code> tuş bileşimini kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Pencereleri taşımak / boyutunu değiştirmek/ döşemek ===<br />
Bir pencereyi taşımak yani masaüstünde farklı bir konuma hareket ettirmek için pencerenin üst tarafındaki başlık çubuğundan tutup (fare ile basılı tutup) masaüstünde istediğiniz bir yere doğru sürükleyip bırakın.<br />
<br />
Bir pencereyi büyütmek ya da küçültmek için elbette pencerenin herhangi bir köşesinden tutup istediğiniz yöne doğru ilerletip bırakabilirsiniz. <!-- BU KISAYOL 17.10 BETA2'DE ÇALIŞMIYORDU Eğer pencerenin köşe noktalarıyla uğraşmak istemiyorsanız sizin için daha pratik bir yöntem daha var: Klavyeden Alt tuşuna basılı tutarak farenin orta tekerleği ile pencere üzerinde herhangi bir yere tıklayın. Bunu yaparak pencereyi, içinden herhangi bir yerinde tutarak istediğiniz gibi boyutlandırabilirsiniz.--><br />
<br />
Bazen masaüstünün yarısını bir pencerenin, diğer yarısını da başka bir pencerenin kaplamasını isteyebilirsiniz. Bunun için iki pencereyi teker teker boyutlandırıp ekranın yarısını kaplayacak hale getirmeniz gerekmez. Bu gibi durumlarda pencerelerden birini başlık çubuğundan tutup ekranın en soluna doğru sürükleyebildiğiniz kadar sürükleyip bırakın, bunu yaptığınızda pencere otomatikman ekranın sol yarısını kaplayacaktır. Diğer pencereyi de benzer şekilde sağ tarafa doğru sürükleyerek ekranın sağ tarafını kaplamasını sağlayabilirsiniz. Aynı işlemleri klavye <code>Süper + Sol Ok</code> ve <code>Süper + Sağ Ok</code> tuş bileşimlerini kullanarak da gerçekleştirebilirsiniz.<br />
<br />
== Ayarlar ==<br />
[[Dosya:Ayarlar.png|thumb|280px|right|[[Ayarlar]] arayüzünde "Güç" bölümü]]<br />
Ubuntu'da; kullanıcı hesapları, yazıcı/fare/klavye gibi donanımların ayarlanması, masaüstü görünüm özelliklerinin değiştirilmesi, dil ve erişilebilirlik ayarları gibi her türlü ayarlama işlemleri [[Ayarlar]] arayüzü üzerinden gerçekleştirilir. Ayarlar'ı açmak için masaüstünde sağ üst köşedeki sistem menüsüne girip menüde yer alan ilgili düğmeyi kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca masaüstünü daha detaylı şekilde özelleştirmek (simge seti, pencere, tepe çubuğu ayarları vb.) ve daha detaylı pek çok ayar seçeneği için uygulama mağazasından [[İnce Ayarlar]] aracını yükleyip kullanabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu ile çalışmak ==<br />
=== İnternet araçları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''İnternet'te gezinmek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | İnternette gezinmek için Ubuntu ile birlikte [[Mozilla Firefox]] kurulu gelmektedir. Geniş bir [https://addons.mozilla.org/ eklenti] desteğine sahip Firefox'u, eklentiler aracılığıyla ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz. Ayrıca [[Google Chrome]], [[Opera]] gibi diğer alternatifler de kurulabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''E-posta okumak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | E-postalarınızı okumak, organize etmek için Ubuntu ile kurulu gelen [[v:Mozilla Thunderbird|Mozilla Thunderbird]]'i kullanabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[v:Geary|Geary]], [http://getmailspring.com/ Mailspring] gibi alternatif uygulamalar bulabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Sohbet ve iletişim'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Mesajlaşmak için web tarayıcı üzerinden <span class="plainlinks">[https://web.whatsapp.com/ WhatsApp Web]</span>'i kullanabilir, [[v:Telegram (yazılım)|Telegram]] ve [[v:Signal (yazılım)|Signal]]'in masaüstü uygulamalarını yükleyip kullanabilirsiniz. İnternet üzerinden sesli ve görüntülü görüşme yapmak için: [[Skype]], [https://jami.net/ Jami], [https://discord.com/ Discord] gibi uygulamaları kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Çokluortam uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Müzik dinlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Müzik dinlemek için Ubuntu ile birlikte [[v:Rhythmbox|Rhythmbox]] yüklü gelmektedir. Her zaman olduğu gibi uygulama mağazasında pek çok alternatif bulmanız mümkündür, [[v:Clementine (yazılım)|Clementine]], [[v:Audacious|Audacious]] örnek verilebilir. Ayrıca çevirimçi müzik platformu [https://www.spotify.com/tr/ Spotify]'ın masaüstü uygulaması kurulabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Film izlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Film izlemek için Ubuntu ile birlikte Videolar isimli (orijinal adıyla ''GNOME Videos'') oynatıcı yüklü gelmektedir. Elbette uygulama mağazasında pek çok alternatif video oynatıcı bulabilirsiniz. Örneğin, Windows ortamında da yaygın bir şekilde kullanılan [[v:VLC media player|VLC]], [[v:SMPlayer|SMPlayer]] gibi...<br />
|- valign="top"<br />
| '''CD/DVD yazdırmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" |<br />
[[Dosya:Nautilus'da boş CD yazdırma.png|300px|right|thumb|Dosya yöneticisinde CD/DVD yazdırma]] Bilgisayarınıza boş bir CD/DVD taktıktan sonra otomatik olarak gelen penceredeki ilgili seçeneklerini kullanarak ya da yazdırmak istediğiniz verileri dosya yöneticisi üzerinden boş CD/DVD üzerine sürükleyip bırakarak kolayca yazdırabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[K3b]] ya da [[v:Brasero|Brasero]] CD/DVD yazdırma araçlarından birini yükleyip kullanabilirsiniz. Brasero'yu kullanarak ses CD'si - video diski oluşturma, kalıp dosyası hazırlama gibi sık kullanılan tüm işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Eğer daha gelişmiş ve tam teşekküllü bir CD/DVD yazdırma programı isterseniz [[v:K3b|K3b]]'yi kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Grafik uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Resim işlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Özgür yazılım dünyasının en önde gelen projelerinden biri olan [[Gimp]], dijital fotoğraflarınız üzerinde işlem yapmak için size tüm olanakları sunmaktadır. Basit resim düzenleme/boyama işlemleri için ise [[v:KolourPaint|KolourPaint]], [[v:Pinta|Pinta]] gibi uygulamalar kullanılabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Fotoğraf albümü'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | [[v:Shotwell|Shotwell]] ile fotoğraf arşivinizi albümler halinde düzenleyebilir ve görüntüleyebilirsiniz. Alternatif olarak [[v:DigiKam|DigiKam]]'ı deneyebilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Tarayıcıyı kullanmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Fiziksel belgelerinizi, fotoğraf ve diğer dosyalarınızı tarayıp bilgisayara kaydetmeniz için Ubuntu ile kurulu gelen [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) uygulamasını kullanabilirsiniz. Arama çubuğuna "tarama" gibi bir ifade girerek programa ulaşabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Ofis uygulamaları ===<br />
Ubuntu, dünya çapında milyonlarca kişi ve sayısız kuruluş tarafından kullanılan özgür ve ücretsiz [[v:LibreOffice|LibreOffice]] paketini içermektedir. [[v:The Document Foundation|The Document Foundation]] (Belge Vakfı) öncülüğünde geliştirilen LibreOffice, bireysel kullanıcılardan profesyonel ihtiyaçlara kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Windows, Linux, Mac OS işletim sistemlerinde kullanılabilir.<br />
<br />
LibreOffice uygulamaları yerel olarak [[v:OpenDocument|OpenDocument]] adı verilen, ISO standardı haline gelmiş özgür dosya biçimlerini (.odt, .ods, .odp vb.) kullanır. Ayrıca Microsoft Office tarafından yerel dosya biçimi olarak kullanılan (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerini destekler. Yani Microsoft Office ile oluşturulmuş bu biçimlerdeki dosyaları LibreOffice ile açabilir, düzenleyebilir yine aynı biçimlerde kayıt yapabilirsiniz ya da LibreOffice'de bu biçimlerde sıfırdan belge üretebilirsiniz.<br />
<br />
LibreOffice'in Microsoft Office yerel dosya biçimi desteği iyi düzeyde olsa da kusursuz değildir. MicrosoftOffice (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerinde üretilmiş dosyalar LibreOffice'de açıldığında bazı biçimlendirme farklılıkları, kayıklıklar oluşabilir.<br />
<br />
OpenDocument sayesinde bu standartı destekleyen LibreOffice gibi yazılımlar tarafından, belirli bir üreticiden bağımsız şekilde belgeler üretilebilmekte ve açılıp incelenebilmektedir. LibreOffice Writer, Calc ve Impress tarafından kullanılan OpenDocument biçimleri altta listelenmiştir.<br />
<br />
[[v:LibreOffice Writer|LibreOffice Writer]] : [[v:OpenDocument|.odt]] - (Microsoft Word biçimleri olan '''.doc''' ve '''.docx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Calc|LibreOffice Calc]] : [[v:OpenDocument|.ods]] - (Microsoft Excel biçimleri olan '''.xls''' ve '''.xlsx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Impress|LibreOffice Impress]] : [[v:OpenDocument|.odp]] - (Microsoft PowerPoint biçimleri olan '''.ppt''', '''.pps''', '''.pptx''', '''.ppsx''''in karşılığı)<br />
<br />
Diğer yandan Microsoft Office; 2007 SP2 sürümünden itibaren OpenDocument biçimlerini de desteklemeye başlamıştır. Yani LibreOffice'de OpenDocument biçimlerinde oluşturduğunuz dosyaları Microsoft Office'de açıp kullanabilirsiniz. Ek olarak Ubuntu'da Microsoft Office'in çevirimiçi sürümünü web tarayıcı üzerinden kullanabilirsiniz, ayrıntılı bilgi için [https://www.fosslinux.com/48773/install-microsoft-office-linux.htm bakınız].<br />
<br />
== Güvenlik ==<br />
=== Virüsler ===<br />
Güvenlik Ubuntu gibi [[v:Linux|Linux]] tabanlı bir işletim sistemlerinin en güçlü yanlarından biridir. Zararlı yazılımların Unix ve Linux sistemlerin mimarisinden kaynaklanan nedenlere sistemler arasında yayılması bir hayli zordur, ancak imkansız değildir. Ayrıca Linux'ta kullanıcıların kurmak istedikleri programları herhangi bir web sitesinden değil doğrudan dağıtımın resmi paket depoları üzerinden ([[Yazılımlar]] arayüzü gibi) temin etmesi de bu sağlam yapıyı desteklemektedir. Linux, güvenli yapısı nedeniyle günümüzde dünya genelinde sunucu sistemlerde en çok tercih edilen işletim sistemidir.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemler üzerinde kullanılabilecek bazı anti-virüs programları ile karşılaşabilirsiniz (örneğin [[ClamAV]] gibi). Ancak bu antivirüs yazılımları, Linux virüslerine yönelik değil Windows virüslerini tespit edip temizlemeye yöneliktir. Windows virüsleri Linux sistemlerde çalışamazlar ve sisteme herhangi bir zarar veremezler. Bu antivirüs yazılımlarına özellikle, e-posta sunucusu ya da dosya sunucusu olarak kullanılan Linux sistemlerde ihtiyaç duyulmaktadır.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemlerde, "Linux virüslerini" temizlemek için ise kullanılabilecek herhangi bir anti-virüs programı yoktur çünkü ortada dolaşan "Linux virüsleri" yoktur.<br />
<br />
Diğer yandan İnternet dolandırıcılarının, amaçlarına ulaşmak için (örneğin banka hesaplarını ele geçirmek için) zararlı yazılım yükleme dışında işletim sisteminden bağımsız bir çok farklı yöntem kullandıkları da unutulmamalıdır. Örneğin size bankanız adına bir e-posta gönderip sahte bir siteye yönlendirerek banka hesabı bilgilerinizi öğrenebilirler. Virüsler konusunda daha geniş bilgi için [[Linux ve virüsler]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Güvenlik duvarı ===<br />
Ubuntu'da varsayılan olarak İnternet portları kapalı olduğundan kullanıcılar genellikle bir güvenlik duvarına ihtiyaç duyulmasalar da çeşitli gereksinimlerden dolayı Ubuntu ile birlikte '''UFW''' güvenlik duvarı aracı yüklü gelmektedir. Güvenlik duvarını bir arayüz üzerinden yönetebilmek için uygulama mağazasından '''gufw''' paketini kurup kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Güvenlik duvarı hakkında daha geniş bilgi için [[Ubuntu'da güvenlik duvarı kullanımı]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
=== Erişim hakları ===<br />
Ubuntu, diğer [[Linux]] dağıtımları gibi UNIX sisteminin kullanıcı yetkilendirme standartlarını kullanır, bu standartlar sayesinde büyük sunuculardaki yüksek güvenlik özellikleri masaüstü Linux sistemler için de sıradan bir özellik olur. Linux sistemi, esinlendiği Unix gibi çok kullanıcılı bir sistem olarak geliştirilmiştir. Bir Linux sistemi, aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilir ve bu kullanıcıların hiçbirisi bir diğerinin belge ve ayarlarına ulaşamadığı gibi hiçbir sistem kaynağına da izinsiz erişemez. Masaüstü Linux sistemler her ne kadar bu kadar çok kullanıcıyı hedeflemiyor ve bu imkanları pek kullanmıyor olsa da güvenlik açısından bu erişim güvenlik politikası aynen uygulanmaktadır.<br />
<br />
Linux sistemlerde tüm yetkilere sahip bir yönetici hesabı bulunur ve bu hesabın kullanıcı adı [[root]] 'dur. Root hesabı, Windows'taki sistem yöneticisi olan Administrator hesabına benzetilebilir. Ancak aralarındaki yetkilendirme sistemi farklı olduğundan root kullanıcısı ile diğer kullanıcılar arasındaki yetki farkı Windows'takinden daha büyüktür. Ubuntu'da yetkili kullanıcı hakları elde etmek için oturumun Root olarak açılmasına gerek yoktur. Zaten Root olarak oturumun açılması, bazı sakıncalar barındırıyor olması nedeniyle varsayılan olarak engellenmiştir. Yetkili kullanıcı hakları gerektiren bir işlemi yapmak istediğinizde (örneğin bir yazılım kurmak istediğinizde), size yetkili kullanıcı şifresini soran bir pencere ile karşılaşırsınız. Bu pencerede yetkili kullanıcı şifresini girerek geçici olarak root yetkisi almış olursunuz.<br />
<br />
Root hakları elde etme konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
<br />
== Dosya dizin hiyerarşisi ==<br />
* Windows işletim sisteminde, her bir depolama aygıtı için ayrı bir kök (başlangıç) dizin bulunur. İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümü <code>C</code> kök dizininden başlar, sonraki sabit disk bölümü <code>D</code> kök dizininden başlar, USB bellek, CD gibi diğer depolama aygıtları da aynı şekilde farklı harflerle ifade edilen kök dizinlerden başlar. Ubuntu gibi Linux işletim sistemlerinde ise tek bir kök dizin bulunur. Linux'ta tüm depolama ortamlarının, dosya ve dizinlerin adresi <code>/</code> işaretiyle gösterilen kök dizinden başlayarak dallanıp budaklanır.<br />
::'''-''' İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümündeki içeriğe <code>/</code> dizininden ulaşılır.<br />
::'''-''' Diğer sabit disk bölümlerine ve taşınabilir depolama ortamlarına ise bu dizin altındaki <code>/mnt</code> ve <code>/media</code> dizinlerinden ulaşılabilir ([[dosya yöneticisi]]ne elle bir adres girebilmek için Ctrl+L yaparak adres çubuğunu açınız).<br />
<br />
* Kök dizin altında bulunan ''home'' dizini içinde her kullanıcının kendi adında bir alt klasörü bulunur (örneğin <code>/home/ahmet</code> , <code>/home/ayşe</code> gibi). Bu dizinlere o kullanıcının "ev dizini" denilir. Kullanıcı, parolasıyla sisteme giriş yaptıktan itibaren gerçekleştirdiği her işlemi pratikte bu dizininde gerçekleştirir. İnternet geçmişi, oynanan oyunların puanları gibi çeşitli kişisel dosyalar ve hatta arka plan resimleri, temalar ve benzeri ayarlar da her kullanıcıya ayrı ayrı açılmış kullanıcı ev dizini içinde yer alan gizli dosya ve dizinlerde saklanır. Elbette hiçbir kullanıcı bir diğerinin seçimlerini değiştiremez ve diğer kullanıcıların özel dosyalarına erişemez.<br />
<br />
* Windows'ta dosya adreslerinde <code> \</code> (ters slaş) işareti kullanılırken Linux'ta <code> /</code> işareti kullanılır.<br />
<br />
* Windows'ta dosya ve dizin adlarında küçük büyük harf duyarlılığı yoktur, <code>KLASOR_ADI</code> ve <code>klasor_adi</code> aynı şeydir, fark etmez. Ubuntu'da (Linux'ta) ise bunlar farklı klasörlerdir.<br />
<br />
* Linux'ta dosya dizin hiyerarşisi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
== Gizli dosyaların görüntülenmesi == <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Gizli dosya]] ve [[Gizli dosyalar]] YÖNLENDİRMELERİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --><br />
[[Dosya:Gizli dosyalar.png|380px|right]]<br />
Windows'ta olduğu gibi Ubuntu'da da normal ayarlar ile göremediğimiz '''gizli dosyalar''' vardır. Gizli dosyaları görüntülemek için [[Dosyalar]] aracını açıp resimde (1) olarak gösterilen düğmeye tıklayın, açılan menüdeki "Gizli Dosyaları Göster" seçeneğini işaretli hale getirin. Ayrıca isterseniz klavyeden <code>Ctrl + H</code> tuş bileşimini kullanarak da gizli dosyaları görünür hale getirebilir ve tekrar görünmez hale getirebilirsiniz.<br />
<br />
Örneğin kullanıcı ev dizininde normalde "Belgeler, Resimler, Müzik, Videolar..." adında bir kaç klasör görünür. Gizli dosyaları görünür hale getirdiğinizde ise bu dizin içerisinde aslında daha başka çeşitli gizli dosya ve dizinlerin bulunduğunu görebilirsiniz. Dikkat ederseniz tüm bu gizli dosya ve dizinlerin adı '''nokta karakteri''' ile başlar. Ubuntu'da (Linux'ta) tüm gizli dosya ve dizinlerin adının başında nokta karakteri bulunur, dolayısıyla adının başına nokta bıraktığınız herhangi bir dosya otomatikman gizli dosya haline gelir.<br />
<br />
== Disk yönetimi ==<br />
Windows'ta yer alan disk yönetim aracının Ubuntu'daki karşılığı [[GNOME Disks|Diskler]]'dir (orijinal adıyla ''GNOME Disks''). Ubuntu ile kurulu gelen bu araca ulaşmak için etkinliklere girip ''diskler'' kelimesini aratabilirsiniz. Bu program aracılığıyla bilgisayarınıza bağlı tüm disk bölümlerini görüntüleyebilir, disk bölümlerini silebilir, biçimlendirebilir, bağlama-ayırma işlemleri yapabilir ve ayrıca disk kalıp dosyalarını (.iso, .img) sisteme bağlayabilirsiniz. Eğer disk yönetimi konusunda daha detaylı bir araç kullanmak isterseniz uygulama mağazasından [[GParted]] uygulamasını yükleyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Disklerin başlangıçta bağlanması ===<br />
Bağlanmak (İng. mount) demek, bir disk bölümünün sisteme bağlanarak kullanıma hazır hâle gelmesi demektir.<br />
Windows işletim sistemi, bilgisayardaki disk bölümlerinin tümünü açılışta bağlarken Linux dağıtımlarında ise bu durum seçimliktir, istenirse bazı disk bölümleri kullanıcı ilk erişimi sağlayana kadar bağlanmaz, buna "otomatik bağlama" adı verilir.<br />
<br />
Ubuntu'da da durum böyledir. Ubuntu'da sistemin kurulu olduğu (ve kullanıcı ev dizininin bulunduğu) disk bölümü başlangıçta bağlanırken, bunların dışında kalan sabit disk bölümleri performans vb. nedenlerle kullanıcı erişim sağladığı anda bağlanacak şekilde ayarlı gelir, bilgisayarı çalıştırıp Ubuntu masaüstüne ulaştığınızda bu disk bölümleriniz aslında henüz sisteme bağlanmamış olur. [[Dosya yöneticisi]] üzerinden bu disk bölümlerine tıkladığınız anda o disk bölümü "otomatik" olarak sisteme bağlanır. Bu açıdan baktığımızda kullanıcıların bu konuda yapması gereken herhangi bir işlem yoktur.<br />
<br />
[[Dosya:Bağlanmış diskler.png|center|thumb|400px|Bağlanan aygıtların yanında resimdeki gibi üçgen biçiminde düğmeler ortaya çıkar.]]<br />
<br />
Bununla birlikte '''eğer belgelerinizi''' Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümü dışında ayrı bir disk bölümünde bulunduruyorsanız (''örneğin [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak|aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu]] kullanan kullanıcıların yaygın olarak tercih ettiği gibi NTFS biçimli ayrı bir belge alanı kullanıyorsanız'') bu durumda daha rahat ve sorunsuz bir kullanım için belgelerin bulunduğu o disk bölümünü bilgisayar başlangıcında bağlanacak şekilde ayarlamanızı '''tavsiye ederiz'''. Aksi halde, oluşturduğunuz çeşitli dosya ya da dizin kısayollarının çalışmaması gibi küçük çaplı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Gerekli ayarlamayı bir kaç tıkla kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Diskleri başlangıçta bağlamak]]<br />
<br />
=== Disk birleştirme ===<br />
Windows'ta geleneksel tipteki sabit disklerde (içinde yuvarlak disk plakları olan SATA gibi) zaman içinde dosyaların parçalanmasına bağlı olarak meydana gelen performans kaybını gidermek için bir disk birleştirme aracı bulunur. Kullanıcılar, arada sırada bu programı çalıştırarak disk birleştirme işlemi yapar. Ubuntu'da ise herhangi bir disk birleştirme aracı bulunmaz, çünkü disk birleştirmeye Windows'taki gibi [http://whylinuxisbetter.net/tr/defragment/ ihtiyaç duyulmaz]. Ubuntu ve diğer pek çok Linux dağıtımı [[v:Ext|Ext]] dosya sistemini kullanmaktadır. Ext biçimli bölümlerdeki dosyalar Windows'ta kullanılan [[v:NTFS|NTFS]] ya da [[v:FAT|FAT]] gibi dosya sistemlerinde farklı bir dağılımla kaydedildiğinden parçalanma daha kayıt sırasında önlenmiş veya en aza indirilmiştir.<br />
<br />
== Sistem süreçlerini görüntülemek ve sonlandırmak ==<br />
Windows'da, çalışmakta olan programların listelenmesi, istenilen bir programın sonlandırılması gibi amaçlar için kullanılan "Görev Yöneticisi" aracının Ubuntu'daki karşılığı [[Sistem Gözlemcisi]]'dir. Arama çubuğunu kullanarak Sistem Gözlemcisi'ne ulaşabilirsiniz. Cevap vermeyen bir programı Sistem Gözlemcisi arayüzünü açarak sonlandırabileceğiniz gibi isterseniz ilgili komuta önceden bir kısayol tanımlayarak, istediğiniz pencereye sadece tıklayarak da sonlandırabilirsiniz.<br />
<br />
== Komut satırı kullanımı ==<br />
Ubuntu, masaüstü kullanıcılarına yönelik bir Linux dağıtımıdır. Ubuntu'da günlük kullanım için komut satırı araçlarının kullanılmasına genel olarak gerek yoktur. Ancak bazı durumlarda komut satırı kullanmaya zorunlu olarak ihtiyaç duyulabilir. Örneğin bir hatanın tespiti için ve çözümlenmesi için komut satırından faydalanılabilir. Linux, son derece gelişmiş bir komut sistemine sahiptir. Sistem yöneticileri ve geliştiriciler Linux'un bu güçlü yanından özellikle istifade ederler.<br />
<br />
Ubuntu'da komut satırı kullanımı için [[Uçbirim]] adı verilen bir araç yüklü gelir. Komut satırı penceresini açmak için klavyeden ''Ctrl + Alt + T'' kısayolunu kullanabilir ya da etkinliklere girip ''uçbirim'' sözcüğünü aratabilirsiniz.<br />
<br />
Forumlarda ya da başka kaynaklarda herhangi bir sorunun tespiti ya da çözümü için sizden genellikle '''sudo''' ile başlayan bir komutu girmeniz istenir. Komut satırı ekranında yetki almanızı sağlayan bu komutu kullandığınızda devamında kullanıcı parolanızı girmenizi bildiren bir iletiyle karşılaşırsınız. Kullanıcı parolanızı girerken, <u>sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır</u>, bu normaldir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam etmelisiniz. (Tabi eğer klavyenizin nümerik tuş takımını kullanıyorsanız Num Lock'un açık olması gerektiğine dikkat ediniz.)<br />
<br />
[[Kategori:Temel kategoriler| ]]<br />
[[Kategori:Ubuntu]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Windows_programlar%C4%B1n_Ubuntu%27daki_kar%C5%9F%C4%B1l%C4%B1klar%C4%B1&diff=24146Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları2023-08-17T23:12:28Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>__NOTOC__<br />
Bu sayfada Windows'ta yaygın olarak kullanılan '''bazı''' uygulamaların Ubuntu'daki (Linux’taki) bazı alternatifleri listelenmiştir. Daha kapsamlı yazılım listeleri için [[Uygulamalar]] bölümüne bakabilirsiniz.<br />
<br />
== [[Dosya:NavigationMenu 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/İnternet|İnternet uygulamaları]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Ağ tarayıcı<br />
|<br />
* Mozilla Firefox<br />
* Google Chrome<br />
* Opera<br />
* Edge<br />
|<br />
* [[Mozilla Firefox]]<br />
* [[Google Chrome]]<br />
* [[Opera]]<br />
* Edge<br />
|-<br />
| E-posta istemcisi<br />
|<br />
* Outlook<br />
* Mozilla Thunderbird<br />
* Mailspring<br />
|<br />
* [[v:Mozilla Thunderbird|Mozilla Thunderbird]]<br />
* [[v:Geary|Geary]]<br />
* [http://getmailspring.com/ Mailspring]<br />
|-<br />
| Sohbet ve iletişim<br />
|<br />
* Skype<br />
* Telegram<br />
* Signal<br />
* Wire<br />
|<br />
* [[Skype]]<br />
* [[v:Telegram (yazılım)|Telegram]]<br />
* [[v:Signal (yazılım)|Signal]]<br />
* [[Wire]]<br />
|-<br />
| Bulut depolama<br />
|<br />
* Dropbox<br />
* ownCloud<br />
* Nextcloud<br />
* Google Drive<br />
* OneDrive<br />
|<br />
* [[Dropbox]]<br />
* [[v:ownCloud|ownCloud]]<br />
* [https://nextcloud.com/ Nextcloud]<br />
* [[Google Drive]] (üçüncü parti yazılımlar ile)<br />
* [[OneDrive]] (üçüncü parti yazılımlar ile)<br />
|-<br />
| Dosya paylaşımı<br />
|<br />
* qBittorrent<br />
* Deluge<br />
* Vuze<br />
|<br />
* [[Transmission]]<br />
* [[v:qBittorrent|qBittorrent]]<br />
* [[Deluge]]<br />
* [[v:Vuze|Vuze]]<br />
<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-office 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Ofis|Ofis uygulamaları]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Ofis paketi<br>(Kelime işlemci, Hesap tablosu, Sunum)<br />
|<br />
* Microsoft Office<br />
* LibreOffice<br />
* WPS Office<br />
* OnlyOffice<br />
|<br />
* [[v:LibreOffice|LibreOffice]]<br />
* [https://www.wps.com WPS Office]<br />
* [https://www.onlyoffice.com OnlyOffice]<br />
|-<br />
| Proje yönetimi<br />
|<br />
* Microsoft Project<br />
* OpenProject<br />
* ProjectLibre<br />
* GanttProject<br />
|<br />
* [https://www.openproject.org/ OpenProject]<br />
* [https://www.projectlibre.com ProjectLibre]<br />
* [http://en.wikipedia.org/wiki/GanttProject GanttProject]<br />
|-<br />
| Not alma<br />
|<br />
* Everynote<br />
* Simplenote<br />
* OneNote<br />
* Standard Notes<br />
|<br />
* [https://simplenote.com/ Simplenote]<br />
* [https://standardnotes.org Standard Notes]<br />
* [http://www.giuspen.com/cherrytree/ CherryTree]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-multimedia 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Ses-Video|Çoklu ortam]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Müzik çalar<br />
|<br />
* Aimp<br />
* Groove<br />
* iTunes<br />
* Clementine<br />
|<br />
* [[v:Rhythmbox|Rhythmbox]]<br />
* [[v:Clementine (yazılım)|Clementine]]<br />
* [[v:Audacious|Audacious]]<br />
|-<br />
| Video oynatıcı<br />
|<br />
* Windows Media Player<br />
* VLC media player<br />
* GOM Player<br />
* SMPlayer<br />
|<br />
* [[Totem|Videos]] (Totem)<br />
* [[v:VLC media player|VLC media player]]<br />
* [[v:SMPlayer|SMPlayer]]<br />
|-<br />
| Ses düzenleyici<br />
|<br />
* Audacity<br />
* Adobe Audition<br />
|<br />
* [[v:Audacity|Audacity]]<br />
|-<br />
| Video düzenleyici<br />
|<br />
* Kdenlive<br />
* LosslessCut<br />
* Adobe Premiere<br />
* Lightworks<br />
* Shotcut<br />
* Avidemux<br />
|<br />
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Kdenlive Kdenlive]<br />
* [https://en.wikipedia.org/wiki/Losslesscut LosslessCut]<br />
* [[Pitivi|PiTiVi]]<br />
* [https://shotcut.org/ Shotcut]<br />
* [[v:OpenShot|OpenShot]]<br />
* [[Lightworks]]<br />
* [[Avidemux]]<br />
<br />
|-<br />
| CD/DVD yazıcı<br />
|<br />
* Nero<br />
* ImgBurn<br />
|<br />
* [[K3b]]<br />
* [[v:Brasero|Brasero]]<br />
|-<br />
| Sanal CD/DVD sürücü<br />
|<br />
* Daemon Tools<br />
|<br />
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Furius_ISO_Mount Furius ISO Mount]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-graphics 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Grafik|Grafik]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Basit resim düzenleme<br />
|<br />
* Microsoft Paint<br />
|<br />
* [[v:KolourPaint|KolourPaint]]<br />
* [https://maoschanz.github.io/drawing/ Drawing]<br />
* [[v:Pinta (yazılım)|Pinta]]<br />
|-<br />
| Gelişmiş resim düzenleme<br />
|<br />
* Adobe Photoshop<br />
* Gimp<br />
|<br />
* [[Gimp]]<br />
* [[v:Krita|Krita]]<br />
|-<br />
| Vektörel resim düzenleme<br />
|<br />
* Corel Draw<br />
* Adobe Illustrator<br />
* Inkscape<br />
|<br />
* [[v:Inkscape|Inkscape]]<br />
|-<br />
| 3B modelleme ve animasyon<br />
|<br />
* 3D Studio Max<br />
* Blender<br />
|<br />
* [[v:Blender (yazılım)|Blender]]<br />
|-<br />
| Fotoğraf yönetimi<br />
|<br />
* Windows Fotoğraflar<br />
|<br />
* [[v:Shotwell|Shotwell]]<br />
* [[v:DigiKam|DigiKam]]<br />
|-<br />
| PDF görüntüleme<br />
|<br />
* Adobe Reader<br />
|<br />
* [[v:Evince|Evince]]<br />
* [[v:Okular|Okular]]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Package system 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Sistem|Sistem araçları]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Dosya yöneticisi<br />
|<br />
* Windows Explorer<br />
|<br />
* [[Dosyalar]]<br />
|-<br />
| Program yükleme / kaldırma<br />
|<br />
* Program Ekle Kaldır<br />
|<br />
* [[Yazılımlar]]<br />
* [[Synaptic Paket Yöneticisi]]<br />
|-<br />
| Ayar merkezi<br />
|<br />
* Denetim Masası<br />
|<br />
* [[Ayarlar]]<br />
* [[İnce Ayarlar]]<br />
|-<br />
| Çalışan görevlerin bilgisi<br />
|<br />
* Görev Yöneticisi<br />
|<br />
* [[Sistem Gözlemcisi]]<br />
|-<br />
| Disk yönetimi<br />
|<br />
* Disk Yönetimi<br />
|<br />
* [[GNOME Disks|Diskler]]<br />
* [[GParted]]<br />
|}<br />
<br />
== [[Dosya:Applications-development 24px.png|24px|link=]] [[Uygulamalar/Geliştirme|Geliştirme]] ==<br />
<br />
{| class="wikitable" style="font-size: normal; text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;"<br />
|-<br />
| style="width:34%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 4px;" | '''Yazılım türü'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Windows'''<br />
| style="width:33%; background-color:#f2f2f2; padding: 5px 0px 5px 9px;" | '''Ubuntu'''<br />
|-<br />
| Metin düzenleyici<br />
|<br />
* Notepad<br />
* Gedit<br />
* Geany<br />
* Nano<br />
* Atom<br />
|<br />
* [[v:Gedit|Gedit]]<br />
* [[v:Geany|Geany]]<br />
* [[v:Kate (metin editörü)|Kate]]<br />
* [[Nano]]<br />
* [https://atom.io/ Atom]<br />
|-<br />
| IDE ve genel programlama<br />
|<br />
* Microsoft .NET Framework<br />
* Mono<br />
* MonoDevelop<br />
* Visual Studio<br />
<br />
* Geany<br />
* Code::Blocks<br />
* Eclipse<br />
* NetBeans<br />
* Lazarus<br />
|<br />
* [[Mono]]<br />
* [[v:MonoDevelop|MonoDevelop]]<br />
* [http://www.omgubuntu.co.uk/2015/05/how-to-install-microsoft-visual-studio-code-in-ubuntu Visual Studio]<br />
<br />
* [[v:Geany|Geany]]<br />
* [[Code::Blocks]]<br />
* [[Eclipse]]<br />
* [[v:NetBeans|NetBeans]]<br />
* [[v:Lazarus (yazılım)|Lazarus]]<br />
|-<br />
| Sayısal hesaplama<br />
|<br />
* MATLAB<br />
* Octave<br />
* Scilab<br />
* R<br />
|<br />
* [[v:MATLAB|MATLAB]]<br />
* [[v:GNU Octave|Octave]]<br />
* [[v:Scilab|Scilab]]<br />
* [[v:R (programlama dili)|R]]<br />
|}<br />
<br />
[[Kategori:Yazılım| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ubuntu%27da_yaz%C4%B1l%C4%B1m_kurmak&diff=24145Ubuntu'da yazılım kurmak2023-08-17T22:32:49Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>== Ubuntu'da yazılımlar nasıl kurulur ? ==<br />
{{Şablon:Yazılım kurmak}}<br />
<br />
== Windows yazılımları (.exe dosyaları) Ubuntu'ya kurulabilir mi? ==<br />
Hem evet hem de hayır. Önceki başlıkta da belirttiğimiz gibi Ubuntu(Linux), Windows ve Mac farklı mimarilere sahip işletim sistemleridir. Bir işletim sisteminin mimarisine uygun olarak yazılmış programlar, diğer işletim sistemlerinde normal şartlarda çalışmazlar. Yani ''setup.exe, install.exe'' gibi program kurulum dosyaları tamamen Windows platformuna hitaben yazıldıkları için Ubuntu'ya kurulamazlar.<br />
<br />
Windows üzerinde kullanılabilen bir programı Ubuntu'da kullanmak istiyorsanız öncelikle Ubuntu uygulama mağazasında ([[Yazılımlar]] ya da [[Synaptic]] üzerinden) o programın adını aratın. Programın üreticisi Linux sürümünü üretiyor ise büyük ihtimalle Ubuntu uygulama mağazasında da bulunur.<br />
<br />
Diğer yandan Linux sürümü bulunmayan Windows programlarının .exe biçimli kurulum dosyalarını Linux'da kullanabilmek için [[Wine]] gibi üçüncü parti [[v:öykünücü|öykünücü]] yazılımlar (İng. emulator) geliştirilmiştir. Wine sayesinde pek çok Windows programı (.exe dosyası) Linux ya da Mac altında çalıştırılarak kullanılabilmektedir. Ancak öykünüm yazılımları her yazılımı çalıştıramazlar, çalışan yazılımların da düzgün çalışacağını ve tüm özelliklerinin kullanılabileceğini garanti edemezler.<br />
<br />
Windows yazılımlarını Ubuntu üzerinde çalıştırmayı denemek yerine Linux dünyasında yer alan kaliteli muadil yazılımları araştırıp kullanmanız daima en sağlıklı çözüm olacaktır. Windows'ta sıkça kullanılan programların Ubuntu'daki bazı alternatiflerini [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları|buradan]] öğrenebilirsiniz.<br />
<br />
Eğer Windows'ta kullandığınız ve hiçbir şekilde vazgeçemeyeceğiniz bir program varsa şansınızı Wine ile deneyebilirsiniz. Eğer ihtiyaç duyduğunuz program, iş amaçlı ya da mesleki - teknik bir program ise Wine'ı kullanmak da sizin için riskli olabilir, bu durumda [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak|aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu]] kullanma yoluna gidebilirsiniz.<br />
<br />
== Linux'ta program kurulum dosyalarının uzantısı nedir? <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Snap]] YÖNLENDİRMESİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --> ==<br />
Windows'ta program kurulum dosyaları çoğunlukla .exe uzantılıdır (nadiren .msi gibi farklı biçimler görülebilir). Linux'ta ise bir kaç çeşit kurulum dosyası tipi bulunur. Bunlardan geleneksel '''.deb''' ve '''.rpm''' biçimleri ile son yıllarda geliştirilen '''Flatpak, Snap, AppImage''' paketleri sayılabilir.<br />
<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width:60px" | '''Deb'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Bu paketleme biçimi ilk olarak 1995'te Debian Linux dağıtımı tarafından geliştirilmiştir. Deb biçiminde paketlenmiş yazılımlar sadece Debian ve Debian kökeninden gelen Ubuntu, LinuxMint, Mepis, Pardus gibi [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımları]]nca kullanılabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Rpm'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Bu paketleme biçimi ilk olarak 1997'de Red Hat Linux dağıtımı tarafından geliştirilmiştir. Rpm biçiminde paketlenmiş yazılımlar sadece RedHat ve RedHat kökeninden gelen Fedora, OpenSUSE, CentOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Flatpak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilen evrensel bir paketleme biçimidir. Baş geliştirici, bir Red Hat çalışanı olan Alexander Larsson'dur. İlk sürümü 2015 yılında Red Hat, Endless Computers ve Collabora'nın onaylarını içeren bir bülten ile yayınlanmıştır. Flatpak paketleri bir programın gerektirdiği bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Flatpak'lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır. Web sitesi: https://flathub.org/tr<br />
|- valign="top"<br />
| '''Snap'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilen evrensel bir paketleme biçimidir. 2016 yılında Ubuntu 16.04 sürümü ile birlikte sunulmaya başlamıştır. Snap paketleri bir programın gerektirdiği bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır. Snap paketleri bilgisayarların yanı sıra sunucular, IOT cihazlarda kullanılabilmektedir. Web sitesi: https://snapcraft.io Ayrıca bakınız: [[:Kategori:Snap]]<br />
|- valign="top"<br />
| '''AppImage'''<br />
| :<br />
| 2011 yılında Simon Peter tarafından "PortableLinuxApps" adı ile başlatılan bu proje 2013 yılında AppImage ismini almıştır. AppImage dosyaları, Linux ortamında taşınabilir program ihtiyacını karşılamaktadır. AppImage dosyaları kurulum gerektirmez, root (kök kullanıcı) yetkisi gerektirmeden uygulamanın kullanılmasını sağlar. Tüm Linux dağıtımlarında kullanılmaya uygun bir paketleme biçimidir. Appimage biçiminde paketlenmiş programlar tek bir dosyadan ibarettir, gerçek anlamda kurulmazlar, dosya çalıştırılabilir hale getirildikten sonra çift tıklanarak kullanılabilir. Programın ihtiyaç duyduğu bağımlılıklar kendi içinde yer alır. Proje özgür MIT Lisansı ile lisanslıdır. Web sitesi: https://appimage.org/ , https://appimage.github.io/apps/<br />
|}<br />
<br />
Söz konusu paketleme biçimleri hakkında ayrıntılı bilgi için [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
Linux dağıtımlarında genel durum böyledir. Ubuntu özeline geçecek olursak, Ubuntu uygulama mağazasında uygulamaların eğer varsa hem snap hem de deb paketi bulunur. Ayrıca istenirse Flatpak, Appimage dosyaları da kullanılabilir.<br />
<br />
== Uygulama mağazasında kurduğum uygulamaların biçimi nedir? ==<br />
Uygulama mağazasında uygulamaların eğer varsa; hem yeni nesil snap paketi hem de geleneksel deb paketi yer alır. Her iki paketin de işlevi aynıdır. Bununla birlikte bazı Snap paketlerinin masaüstü tema uyumluluğu Deb'ler kadar iyi olmayabilir. Detaylı karşılaştırma için [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri]] maddesine bakabilirsiniz. Snap paketi bulunan tüm uygulamalar için öntanımlı olarak snap paketi seçilidir. Kullanıcılar istediği paketi seçerek kurabilir. Bunun için uygulama mağazasında bir uygulama aratılır ve resimdeki gösterilen "Kaynak" menüsüne bakılır. Eğer böyle bir menü yok ise söz konusu paket deb paketidir demektir. Resimde dikkat edilirse Gimp uygulaması için üç adet snap paketi bir adet dep paketi bulunmaktadır. Bu snap paketlerinden "stable" yazan, uygulamanın kararlı snap paketini ifade eder.<br />
<br />
[[Dosya:Kaynak seçimi.png|540px|center]]<br />
<br />
== Synaptic paket yöneticisi ne işe yarar? ==<br />
[[Dosya:Synaptic.png|300px|thumb|right|[[Synaptic]] paket yöneticisi arayüzü]]<br />
[[Synaptic Paket Yöneticisi|Synaptic]] paket yöneticisi, sadece .deb biçimli paketleri yönetmek için kullanılabilecek grafiksel bir araçtır. [[Yazılımlar]] paket yöneticisi aracı hem deb hem de snap biçimli uygulamaları yönetmek için yeterlidir. Ancak Yazılımlar aracı genel olarak uygulama niteliğinde olan yazılımları listeler, uygulama niteliğinde olmayan kütüphane, dil dosyası vb. yazılımları göstermez. Synaptic ise uygulama niteliğinde olsun ya da olmasın .deb biçimli tüm paketleri listeler ve .deb biçimli paketlerin yönetimi konusunda gelişmiş seçenekler sunar.<br />
<br />
== Komut satırı üzerinden paket ve depo yönetimi ==<br />
Yazılım ekleme, çıkarma, güncelleme gibi iş ve işlemler [[Yazılımlar]] (uygulama mağazası) üzerinden grafiksel olarak yapılabilir. Komut satırı üzerinden ise gelişmiş düzeyde paket yönetimi işlemleri yapılabilir. Bunun için bkz.<br />
<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
<br />
== Linux sürümü bulunan yazılımlar için diğer kurulum yöntemleri ==<br />
<br />
{{Not|Ubuntu [[uygulama mağazası]] son derece zengin uygulama çeşitliliğine sahip olup Linux ortamında kullanılabilen hemen her programı ('''snap''' ve/veya '''deb''' biçiminde) bünyesinde barındırır. Bu nedenle bir çok kullanıcı için aşağıda anlatılan farklı kurulum yöntemlerinin öğrenilmesi bir gereklilik değildir. Nadiren de olsa çok az sayıda Linux program geliştiricisi, ürettikleri programı Ubuntu uygulama mazağasında bulunan türlerde (.deb, .snap gibi) üretmemiş olabilir ya da ürettiği halde bu paketler çeşitli nedenlerden dolayı uygulama mağazasına (resmi paket depolarına) alınmamış olabilir. Ya da iş bilgisayarınızda erişim kısıtlaması nedeniyle bir programın kurulum gerektirmeyen taşınabilir sürümünü kullanmaya ihtiyaç duyabilirsiniz. Aşağıda bu gibi özel durumlar için detaylı bilgiler verilmiştir.}}<br />
<br />
=== Programın web sitesinden .deb paketini indirerek yüklemek ===<br />
<br />
Üreticisi tarafından deb biçimli paketi hazırlanıp yayınlandığı halde çeşitli nedenlerle (lisans kısıtlaması, yazılımın kararlı bir düzeyde olmaması, vb.) resmi Ubuntu paket depolarına alınmayan bazı programlarla karşılaşılabilir. (Örneğin [[Google Chrome]], [[Google Earth]], [[TeamViewer]]). Bu gibi yazılımların web sitesinden .deb uzantılı Ubuntu sürümünü bilgisayarınıza indirdikten sonra çift tıklayarak kurabilirsiniz. Bu şekilde kurulan bir yazılım, ileride güncellenebilmesi için sisteme özel bir yazılım deposu (PPA adresi) ekleyebilir ya da eklemeyebilir. Kontrol etmek için [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Diğer Yazılımlar" sekmesine bakabilirsiniz. Eğer kendi depo adresini eklemiyor ise kurulan bu paket ileride güncelleme alamaz.<br />
<br />
=== Flatpakref biçimli paketleri indirip kurmak ===<br />
Uygulamaların flatpakref biçiminde paketlenmiş sürümlerini kurmak isterseniz bunun için ([https://flatpak.org/setup/Ubuntu/ web sitesinde] anlatıldığı gibi) aşağıdaki adımları takip ederek Flatpak'ı sisteminize kurmanız gerekir. Bu arada flatpakref biçiminde paketlenmiş hemen her paketin Ubuntu uygulama mağazasında hali hazırda snap paketinin de bulunduğunu hatırlatmak gerekir.<br />
<br />
'''1.''' Alattaki komut ile Flatpak'ı sisteminize kurun.<br><br />
<code>sudo apt install flatpak</code><br />
<br />
'''2.''' Alattaki komut ile flatpak eklentisini kurun. Bu sayede komut satırı kullanılmadan flatpakref biçimli uygulamalar kurulabilir.<br><br />
<code>sudo apt install gnome-software-plugin-flatpak</code><br />
<br />
'''3.''' Alattaki komut ile flatpakref paketlerinin bulunduğu depoyu yani Falthub'ı sisteme ekleyin.<br><br />
<code>flatpak remote-add --if-not-exists flathub https://flathub.org/repo/flathub.flatpakrepo</code><br />
<br />
'''4.''' Artık https://flathub.org/home sitesinden bir paket indirip, indirdiğiniz dosyaya çift tıklayarak kurabilirsiniz.<br />
<br />
=== AppImage biçimli taşınabilir paketleri indirip kullanmak ===<br />
Appimage biçiminde paketlenmiş programlar aslında kurulmaz sadece çalıştırılırlar. Uygulamaların Appimage biçiminde paketlenmiş sürümlerini kullanmak isterseniz bunun için aşağıdaki adımları takip ediniz.<br />
* Kullanmak istediğiniz bir programın Appimage sürümünü https://appimage.github.io/ adresinden indirin.<br />
* İndirdiğiniz dosyaya sağ tıklayıp > Özellikler > Erişim Hakları yolunu izleyin. Orada yer alan "Dosyayı bir program gibi çalıştırmaya izin ver" seçeneğini işaretleyip kapatın.<br />
* Artık dosyaya çift tıklayarak çalıştırabiliriz.<br />
<br />
=== Deb paketleri için özel bir internet (PPA) deposu eklemek ===<br />
[[Dosya:Yazılım ve Güncelleştirmeler - Diğer Yazılımlar.png|[[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] penceresinde "Diğer Yazılımlar" sekmesi|thumb|350px|right]]<br />
<br />
Herhangi bir gönüllü kişi ya da topluluk tarafından .deb biçiminde paketlenmiş ancak Ubuntu resmi depolarına (uygulama mağazasına) alınmamış olan uygulamalar, geliştiricisinin özel paket deposunda yayınlanabilir. Ubuntu'nun resmi depoları haricindeki bu depolara [[PPA]] (Kişisel Paket Arşivi) deposu denilir. Eğer kullanmak istediğiniz özel depodaki paketlerin Ubuntu ile düzgün çalışıp test edildiğinden eminseniz ve söz konusu yazılım kaynağına güveniyorsanız bu depo adresini, yazılım kaynaklarınıza ekleyebilirsiniz.<br />
<br />
Sisteme yeni bir depo ekleme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler#"Diğer Yazılımlar" sekmesi|Yazılım ve Güncelleştirmeler]] arayüzü üzerinden ya da [[Uçbirim]] komut satırında alttaki komut yardımıyla gerçekleştirilebilir.<br />
<br />
{{bc|sudo add-apt-repository {{kırmızı|yeni_deponun_PPA_adresi}}}}<br />
<br />
Herhangi bir yazılım deposu ekledikten sonra paket depolarını güncellemeniz gereklidir. Bunun için alttaki komut kullanılabilir.<br />
<br />
{{bc|sudo apt-get update}}<br />
<br />
Artık, kurmak istediğiniz yazılımı uygulama mağazasında ([[Yazılımlar]] ya da [[Synaptic Paket Yöneticisi|Synaptic]]) aratarak ya da uçbirimde alttaki komutu kullanarak kurabilirsiniz.<br />
<br />
{{bc|sudo apt-get install {{kırmızı|paket_adı}}}}<br />
<br />
Yazılım kaynaklarının yönetilmesi konusunda ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Yazılım ve Güncelleştirmeler#"Diğer Yazılımlar" sekmesi|Yazılım ve Güncelleştirmeler]]<br />
<br />
=== Kaynak koddan (.targz vb.) yazılım kurmak ===<br />
Linux sürümü bulunan açık kaynak kodlu yazılımların web sitelerinde, genellikle programın deb, snap, rpm gibi paketlerinin yanı sıra bazen '''tar.gz''' uzantılı bir paketi de indirilmeye sunulur. Programın kaynak kodlarını barındıran bu arşiv paketleri; deb, rpm, snap uzantılı paketlerin aksine derlenmemiş yani kurulmaya hazır halde olmayan ham dosyalardır.<br />
<br />
Tar.gz, tar.bz2 gibi arşiv uzantılarına sahip bu kaynak kod paketlerinin, diğer Linux dağıtımlarında olduğu gibi Ubuntu alında da derlenerek kurulması mümkündür. Ancak bu işlem [[uçbirim|komut satırı]] üzerinden gerçekleştirilen ve deneyim gerektiren bir işlemdir. Ayrıntılı bilgi için bakınız:<br />
* [[Kaynak koddan yazılım derlemek ve kurmak]]<br />
* [[Checkinstall yardımıyla yazılım kurmak]]<br />
<br />
=== .bin, .sh, .run uzantılı paketlerin kurulumu ===<br />
Çok nadir rastlanabilen bin, .sh, .run biçimlerinde paketlenmiş yazılımları (bir donanım sürücüsü ya da uygulama olabilir) çalıştırabilmek için öncelikle bu dosyaya sağ tıklayıp "''Özellikler > Erişim Hakları''" yolu izlenerek orada yer alan "''çalıştırılabilme''" seçeneği açık hale getirmelisiniz. Dosyayı bu şekilde çalıştırılabilir hale getirdikten sonra çift tıklayarak çalıştırmayı deneyin. Eğer çalışmazsa dosyayı bir [[Uçbirim]] komut satırı penceresi içine sürükle bırak yapıp klavyeden Enter yaparak çalıştırabilirsiniz (bu şekilde program çalışmasa bile çalışmama nedeni hakkında komut satırından bilgi verilir). Ayrıca bu tür program paketleri, üstte anlatıldığı gibi çalıştırılabilir hale getirildikten sonra komut satırında dosya adının başına "./" eklenerek de çalıştırılabilir. Yani;<br />
* bin dosyası için: {{bc|./dosyanın_adı.bin}}<br />
* sh dosyası için: {{bc|./dosyanın_adı.sh}}<br />
* run dosyası için: {{bc|./dosyanın_adı.run}}<br />
<br />
[[Kategori:Yazılım ekleme/kaldırma| ]]<br />
[[Kategori:Snap| ]]<br />
[[Kategori:Flatpak| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Snap,_Flatpak,_AppImage,_Deb,_Rpm_paket_sistemleri&diff=24144Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri2023-08-17T22:31:36Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>= Geleneksel paket yönetim sistemleri =<br />
<br />
== Deb, Rpm ==<br />
Deb paketleme biçimi ilk olarak 1995'te Debian Linux dağıtımı tarafından, Rpm paketleme biçimi ilk olarak 1997'de Red Hat Linux dağıtımı tarafından geliştirilmeye başlamıştır. Deb biçiminde paketlenmiş yazılımlar sadece Debian ve Debian kökeninden gelen Ubuntu, LinuxMint, Mepis, Pardus gibi [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımları]]nca kullanılabilir. Rpm paketleri ise RedHat ve RedHat kökeninden gelen Fedora, OpenSUSE, CentOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir. Ayrıca Pacman paket yönetim sistemine göre hazırlanmış paketler ise ArchLinux ve ArcLinux kökeninden gelen Manjaro, EndeavourOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir.<br />
<br />
Deb, Rpm paketleri, bir yazılımın ihtiyaç duyduğu bağımlılıkları (kütüphane dosyalarını) içermez. Geliştiriciler açısından bir yazılımın Deb, Rpm gibi geleneksel biçimlerde paketlenmesi oldukça karmaşık bir işlemdir. Bu paketlerin güncellenmesi ve farklı dağıtımlardan Linux kullanıcılarına ulaştırılması zor hem de süreç isteyen bir iştir, güncellemeler kullanıcılara belli bir gecikme ile yansır.<br />
<br />
= Dağıtımlardan bağımsız paket yönetim sistemleri =<br />
== Snap ==<br />
Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd. tarafından geliştirilmeye başlayan ve tüm [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımlarında]] kullanılabilen bir yazılım paketleme biçimi ve paket yönetim sistemidir. 2016 yılında Ubuntu 16.04 sürümü ile birlikte sunulmaya başlamıştır. Snap paketleri bir programın gerektirdiği bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır.<br />
<br />
Snap paket sistemi başlangıçta bulut uygulamaları için piyasaya sürülmüştür. Daha sonra IoT (nesnelerin interneti) cihazları ve masaüstü uygulamalarında da kullanılmaya başlamıştır.<br />
<br />
Snap paket sistemi ile ilgili eleştirilerden biri uygulama deposunun bir firmanın (Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd.) kontrolünde olması ve geliştiricilerin, firmanın sunduğu katılımcı lisans sözleşmesini onaylamak zorunda olmasıdır. Bu durum özgür yazılım / açık kaynak yazılım felsefesine aykırı bulunmaktadır. Bir diğer eleştiri ise Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanlanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olması, Canonical tarafından kontrol edilmesidir.<br />
<br />
Snap ile ilgili kavramlar:<br />
<br />
'''Snapd''': Snap paketlerinin yönetilmesi (örneğin snap uygulamalarını kurmak, kaldırmak, güncellemek vb.) işlerini arka planda yürüten komut satırı aracıdır.<br />
<br />
'''Snap Store''': Snap paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır. Canonical ltd. kontrolündedir. Web sayfası: [https://snapcraft.io/store snapcraft.io/store]<br />
<br />
'''Snapcraft''': Snap paketleri üretmek ve yayınlamak için kullanılan komut satırı aracıdır. Aynı zamanda Snap paket yönetim sistemi genel web sitesinin adıdır.<br />
<br />
== Flatpak ==<br />
Tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilen bir yazılım paketleme biçimi ve paket yönetim sistemidir. Baş geliştirici, bir Red Hat çalışanı olan Alexander Larsson'dur. İlk sürümü 2015 yılında Red Hat, Endless Computers ve Collabora'nın onaylarını içeren bir bülten ile yayınlanmıştır. Flatpak projesi özgür LGPL ile lisanslanmıştır.<br />
<br />
Flatpak paketleri bir programın gerektirdiği bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Yine Snap'larda olduğu gibi Flatpak'lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır. Bu kavramı biraz detaylandıracak olursak; korumalı alan, bir uygulamanın ana bilgisayar sisteminden tamamen izole edilmiş bir ortamda (sanal alan/kapsayıcı/dosya sistemi/arşiv) çalışmasını ifade eder. Sistemle herhangi bir etkileşim, API'ler ve kullanıcı izinleri aracılığıyla yapılır. Android uygulamaları bu konuda örnek verilebilir. Android uygulamaları da korumalı alanda çalışırlar ve sisteme yalnızca kullanıcı izinleriyle erişebilirler. Korumalı alan uygulaması, tam sistem erişimine sahip bir uygulamaya kıyasla genel sistem güvenliğini artırır.<br />
<br />
Flatpak genel web sitesi: https://flatpak.org/ , uygulama deposunun web sayfası: https://flathub.org/tr<br />
<br />
'''Flathub''': Flatpak paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır.<br><br />
<br />
== AppImage ==<br />
2011 yılında Simon Peter tarafından "PortableLinuxApps" adı ile başlatılan bu proje 2013 yılında AppImage ismini almıştır. AppImage dosyaları, Linux ortamında taşınabilir program ihtiyacını karşılamaktadır. AppImage dosyaları kurulum gerektirmez, root (kök kullanıcı) yetkisi gerektirmeden uygulamanın kullanılmasını sağlar. Tüm Linux dağıtımlarında kullanılmaya uygun bir paketleme biçimidir.<br />
<br />
Appimage biçiminde paketlenmiş programlar tek bir dosyadan ibarettir, gerçek anlamda kurulmazlar, dosya çalıştırılabilir hale getirildikten sonra çift tıklanarak kullanılabilir. Programın ihtiyaç duyduğu bağımlılıklar kendi içinde yer alır. AppImage uygulamaları tamamen taşınabilirdir, örneğin USB belleğe atılıp taşınabilir. (Snap ve Flatpak'lar normalde taşınabilir değildir. Ancak çeşitli komutlar kullanılarak düzenlenerek taşınabilir hale getirilmesi mümkündür.). Proje özgür MIT Lisansı ile lisanslıdır. Web sitesi: https://appimage.org/ , https://appimage.github.io/apps/<br />
<br />
= Snap ve Deb karşılaştırması =<br />
* Snap paketleri bir programın gerektirdiği bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) bünyesinde içerir. Deb paketleri ise bağımlılık paketlerini içermez, sistemde bulunan kütüphaneler, deb paketleri tarafından ortak olarak kullanır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde çalışırlar.<br />
<br />
* Snap paketleme biçimi evrensel bir paketleme yöntemidir, bir snap paketi tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilir. Deb paketleri ise sadece Debian tabanlı Linux dağıtımlarında kullanılabilir.<br />
<br />
* Bir yazılımın deb biçiminde paketlenmesi, güncellenmesi ve dağıtımı hem yazılımın geliştiricisi hem de Linux dağıtımının geliştiricileri açısından zor ve süreç isteyen bir iştir. Güncellemeler gecikmeli olarak kullanıcılara yansır. Snap paketleri ise kolay bir şekilde üretilir ve güncellenir. Bir snap güncellemesi, Linux dağıtımının kontrolü olmadan doğrudan kullanıcılara yansır.<br />
<br />
* Bir Snap paketinde sorun yaşanması halinde önceki sürüme geri dönülebilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur.<br />
<br />
* Snap ile bir programın birden fazla sürümü kurulup kullanılabilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur. Snap’larda kanal özelliği vardır yani geliştiriciler yazılımlarının birden çok sürümünü (örneğin stabil ve geliştirme sürümlerini) ayrı kanallardan yayınlamasına imkan verir.<br />
<br />
* Bir Linux dağıtımı, önceki bir sürümüne olan desteğini sonlandırdığında artık Deb paketlerine güncelleme gelmez. Ancak Snap’lar güncelleme almaya devam eder.<br />
<br />
* Snap uygulamaları ileriye dönük olarak uyumludur, yani aynı snap uygulaması bir dağıtımın sonraki sürümlerinde değişiklik yapmadan çalışabilir.<br />
<br />
* Bir snap paketi kurulduktan sonra ilk açılışta yavaş bir şekilde açılır. İkinci çalıştırmada Deb paketleriyle arada olan fark azalır veya tamamen ortadan kalkar.<br />
<br />
* Kullanıcılar deb paketlerini kullandıkları Linux dağıtımının kendi resmi deposundan temin eder. Snap ise program geliştiricilerinin tek bir depo üzerinden ([https://snapcraft.io/store Snap Store]) tüm Linux dağıtımlarına ulaşmalarını sağlar.<br />
<br />
* Snap’lar çeşitli dağıtımların kullandığı temalar ile tam anlamıyla bütünleşmezler. Diğer yandan Snap ekibi tarafından tema bütünleşmesi ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir ([https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration 1]). Deb paketleri ise tam anlamıyla varsayılan grafik arayüz deneyimini sağlar.<br />
<br />
* Snap’ların güncellenmesini tamamen otomatiktir, kullanıcıların engelleme imkanı yoktur, 60 güne kadar ertelenebilir. Snapd aracı günde birden çok kez tüm Snap'ların güncellemelerini kontrol eder ve arka planda yükler. Otomatik güncellemeler ancak bazı hileler kullanılarak kapatılabilir. Deb paketleri ise kullanıcılara güncellemeleri manuel olarak istediği şekilde yönetmesine imkan verir.<br />
<br />
* Snap'lar Linux dağıtımının sıkı bir denetiminden geçmez, zararlı yazılım kontrolü de yapan otomatik bir kontrol mekanizması vardır. Deb'ler ise dağıtım geliştiricilerinin kontrolünden geçmesi yönüyle daha güvenli bulunmaktadır. Güvenlik yönünden Snap'ların avantajlı tarafı ise sistemden yalıtıldıkları için kurma, güncelleme ve kaldırma işlemlerinin, sistemde herhangi bir hataya yol açması mümkün değildir.<br />
<br />
* Snap’ların boyutları (kütüphane dosyalarını içermeleri nedeniyle), deb paketlerine göre çok büyük olabilmektedir. Yani Deb’ler sabit diskte genellikle çok daha az yer kaplar.<br />
<br />
* Snap paketlerinin yönetilmesi işlerini arka planda gerçekleştiren "snapd" isimli komut satırı aracıdır. Deb paketleri ise arkaplanda "apt" ("apt-get") tarafından yönetilir.<br />
<br />
= Snap ve Flatpak arasındaki farklar =<br />
Snap ve Flatpak biçimleri büyük ölçüde birbirine benzer. Aralarındaki bazı farklılıklar şunlardır:<br />
<br />
* Snap'lar Canonical Ltd. tarafından kontrol edilen tek bir depoda bulunur. Flatpak ise birden çok deponun kullanımını destekler. Flathub deposu Flatpak paketleri için fiili kaynak olmasına rağmen, Flathub'dan bağımsız bir Flatpak deposu oluşturmak mümkündür.<br />
<br />
* Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanslanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olduğu ifade edilmektedir. Flatpak projesi ise tamamen özgür yazılımdır. Flatpak web sitesinde proje hakkında; tek bir satıcıya bağlı kalmadan herkes tarafından kullanılabilecek gerçek bir açık kaynak projesi olduğu, Freedesktop projesi de dahil olmak üzere diğer özgür yazılım projeleriyle güçlü bağlantıları olduğu ifade edilmiştir.<br />
<br />
* Snap'lar sunucuları destekler, Flatpak'ların sunucu desteği yoktur. Snap sistemi nesnelerin interneti (IoT), bilgisayar, telefon gibi sistemlerde kullanılabilir. Flatpak ise tamamen masaüstü uygulamalarına yönelik olarak geliştirilmektedir.<br />
<br />
* [https://flathub.org/tr Flathub] deposunda 2.000'den fazla sayıda ([https://www.perplexity.ai/search/3e51605c-5d3b-4966-8936-cd5c6a7abd3c?s=u kaynak]) paket bulunmaktadır. Snap mağazası ise barındırdığı uygulama sayısını "binlerce" sözcüğü ile ifade etmektedir.<br />
<br />
= İlgili maddeler =<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* https://snapcraft.io/blog/a-technical-comparison-between-snaps-and-debs<br />
* https://en.wikipedia.org/wiki/Snap_(package_manager)<br />
* https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration<br />
<br />
[[Kategori:Snap| ]]<br />
[[Kategori:Flatpak| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kullan%C4%B1c%C4%B1:Hatas/%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar&diff=24143Kullanıcı:Hatas/Çalışmalar2023-08-17T22:29:12Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>* {{evet2}} [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] belgesi baştan yazılarak ana sayfaya yerleştirilecek<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu nedir?]] sayfası hazırlanacak.<br />
* {{evet2}} [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Kurulum]] ana maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]] maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows ortamında disk bölümlendirme]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)|Grub önyükleyicisini onarmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub'u silip Windows önyükleyicisini kurmak]] belgesi yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[ISO dosyasını doğrulama]] maddesi geliştirilecek<br />
:::* {{evet2}} [[Boot-Repair]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[OS-Uninstaller]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[GParted]] maddesi ve kullanımı ile ilgili maddeler baştan düzenlenerek güncellenecek<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'yu bilgisayarımdan nasıl kaldırabilirim?]] maddesi eklenecek<br />
<br />
* {{evet2}} [http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar&oldid=8496 Mevcut] Uygulamalar bölümü baştan [[Uygulamalar|yazılacak]]<br />
:::{| style="text-align: left; width: 40%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%"|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik|Bilim-Mühendislik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Eğitim|Eğitim]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Grafik|Grafik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/İnternet|İnternet]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ofis|Ofis]]<br />
|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ses-Video|Ses-Video]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Geliştirme|Geliştirme]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Sistem|Sistem]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Diğer|Diğer]]<br />
|}<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları]] maddesi yenilenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} Politika doğrultusunda; çeşitli nedenlerden dolayı UbuntuWiki bünyesinde bir tanıtım maddesi bulunması gereken bazı yazılımlar hakkında birer sayfa açılacak veya mevcut sayfalar geliştirilerek kurulum vb. mevzular açıklanacak:<br />
::::{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dosyalar]]<br />
* [[Ayarlar]]<br />
* [[İnce Ayarlar]]<br />
* [[Yazılımlar]]<br />
* [[Synaptic]]<br />
* [[Uçbirim]]<br />
* [[GNOME Disks|Diskler]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Sistem Gözlemcisi]]<br />
* [[GRUB]]<br />
* [[Google Chrome]]<br />
* [[Google Earth]]<br />
* [[KeePass]]<br />
* [[Wine]]<br />
* [[TeamViewer]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dropbox]]<br />
* [[DraftSight]]<br />
* [[BricsCAD]]<br />
* [[Zotero]]<br />
* [[Wire]]<br />
* [[Okular]]<br />
|}<br />
<br />
* {{evet2}} [[Donanım]] ana maddesi yeniden yazılacak.<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Kablosuz ağ kartları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ekran kartları]] sayfası elden geçirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Bluetooth aygıtları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Modemler]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Klavye]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Belgeler]] bölümü yeniden tanzim edilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[DNS adreslerini değiştirmek]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux ve virüsler]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Diskleri başlangıçta bağlamak]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da sistem kurtarma]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Simge seti eklemek]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[GNOME kabuk eklentileri]] maddesi eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Güvenli dosya silmek (geri dönüşsüz olarak)]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[PhotoRec ile veri kurtarma]] belgesi güncellenerek geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dağıtımları kılavuzu]] baştan yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[:Kategori:UbuntuWiki|UbuntuWiki]] sayfası yeniden yapılandırılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:İnşaat ve bakım|İnşaat ve bakım]] işlerinin yürütülmesi için eksik olan şablonlar eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} UbuntuWiki'ye [[UbuntuWiki'ye katkıda bulunun|katkıda bulunma]] rehberi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:Şablonlar|Şabonlar]] kategorilendirilecek (tüm şablonlar değil sadece birden çok sayfada kullanılan-gerekli olanlar)<br />
<br />
* {{evet2}} Diğer İşler<br />
:::* {{evet2}} [[K3b ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler]] sayfası geliştirilecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Audacity ile temel ses düzenleme işlemleri]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=%C5%9Eablon:A%C3%A7%C4%B1klama-1&diff=24142Şablon:Açıklama-12023-08-17T22:27:44Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{| cellspacing="0" style="width: 100%; margin: 3px 0 10px 0; border: 2px solid #df4814;"<br />
|-<br />
| style="width:6%; padding: 0.4em 0.8em 0 0.8em; background: #e5e5e5;" | [[Dosya:Tag-36px.png|36px]]<br />
| style="font-size: smaller; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background: #ffc1c1;" | Bu sayfalarda alanında popüler olan uygulamalara yer verilmeye çalışılmıştır ancak manuel olarak hazırlanmış bu listenin sürekli olarak güncel içerik sunması mümkün değildir. Zaman içinde çeşitli türlerde yeni ve çok daha popüler uygulamalar geliştirilmiş olabileceğini ancak bu sayfalara eklenmemiş olabileceğini göz önüne alınız.<br />
|}<noinclude>[[Kategori:Diğer şablonlar]]</noinclude></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=%C5%9Eablon:A%C3%A7%C4%B1klama-1&diff=24141Şablon:Açıklama-12023-08-17T22:26:44Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{| cellspacing="0" style="width: 100%; margin: 3px 0 10px 0; border: 2px solid #df4814;"<br />
|-<br />
| style="width:6%; padding: 0.4em 0.8em 0 0.8em; background: #e5e5e5;" | [[Dosya:Tag-36px.png|36px]]<br />
| style="font-size: smaller; padding: 0.5em 1em 0.5em 1em; background: #ffc1c1;" | Bu sayfalarda alanında popüler olan uygulamalara yer verilmeye çalışılmıştır ancak manuel olarak hazırlanmış bu listesin sürekli olarak güncel içerik sunması mümkün değildir. Zaman içinde çeşitli türlerde yeni ve çok daha popüler uygulamalar geliştirilmiş olabileceğini ancak bu sayfalara eklenmemiş olabileceğini göz önüne alınız.<br />
|}<noinclude>[[Kategori:Diğer şablonlar]]</noinclude></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar/Ofis&diff=24140Uygulamalar/Ofis2023-08-17T22:25:10Z<p>Hatas: + xournal</p>
<hr />
<div>{{Şablon:Uygulamalar/Ofis}}<br />
{{Şablon:Açıklama-1}}<br />
__NOTOC__<br />
== LibreOffice ==<br />
<br />
[[v:LibreOffice|LibreOffice]], The Document Foundation (Belge Vakfı) tarafından geliştirilen, Windows, Mac OS X ve Linux sürümleri bulunan özgür ve ücretsiz bir ofis yazılımı setidir. LibreOffice, Microsoft Office programlarıyla uyumluluk gösterir. TÜBİTAK tarafından hazırlanan LibreOffice kullanım kılavuzlarına [https://www.pardus.org.tr/web/libre-ofis/belgeler buradan] ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Base|Base]] || Veritabanı yönetimi uygulaması. Microsoft Access muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Calc|Calc]] || Hesap tablosu uygulaması. Microsoft Excel muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Draw|Draw]] || Vektörel çizim uygulaması. Akış diyagramları, organizasyon şemaları oluşturma aracı. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Writer|Writer]] || Kelime işlemci uygulaması. Microsoft Word muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Math|Math]] || Formül düzenleyici. Microsoft Denklem Düzenleyicisi'nin muadili. LibreOffice'nin tüm bileşenleri içinde kullanılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Impress|Impress]] || Sunum programı. Microsoft PowerPoint muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== WPS Office ==<br />
<br />
WPS Office, Çinli Kingsoft firması tarafından geliştirilen ve arayüzü Microsoft Office ile büyük benzerlik taşıyan, sahipli lisanslı bir ofis yazılım setidir. Yazılım temel düzey sürümü kişisel kullanım için ücretsizdir.<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://www.ksosoft.com/product/presentation-pro.html Presentation] || Sunum programı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.ksosoft.com/product/spreadsheets-pro.html Spreadsheets] || Hesap tablosu uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://www.ksosoft.com/product/writer-pro Writer] || Kelime işlemci uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{hayır}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Proje yönetimi ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.ganttproject.biz/ GanttProject] || Projelerin zamanlama sürecini belirlemek için bir masaüstü proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.openproject.org/ OpenProject] || Veb tabanlı bir proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.projectlibre.com ProjectLibre] || Veb tabanlı ve masaüstü sürümü olan bir proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.rationalplan.com/project-management-products.php RationalPlan] || Tek proje ya da çoklu proje yönetimi desteğine sahip bir proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Not tutma ==<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://simplenote.com/ Simplenote] || Not tutma aracı. Kendi sunucuları üzerinden çalışmalarınızı senkronize eder. Android, iOS ve Web sürümleri de bulunur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://standardnotes.org/ Standard Notes] || Not tutma aracı. Notları şifreleyerek korur, senkronize eder. Android, iOS ve Web sürümleri de bulunur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://joplinapp.org/ Joplin] || Not tutma ve yapılacak işleri yönetme uygulaması. Dropbox, OneDrive, NextCloud gibi araçlar üzerinden verileri senkronize eder. Android ve iOS sürümleri de bulunur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://super-productivity.com Super Productivity] || Yapılacak işleri yönetme uygulaması. Zaman takibi ve not alma gibi araçlar içerir. Web tarayıcı üzerinden kullanılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://wiki.gnome.org/Apps/Todo Endeavour] || Yapılacak işler listesi yönetim uygulaması. GNOME projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.giuspen.com/cherrytree/ CherryTree] || Hiyerarşik (basamaklı) düzende not tutma yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5" valign="middle"<br />
| [https://www.omglinux.com/xournal-plus-plus-handwritten-notes-update/ Xournal++] || Elle not alma yazılımı. Kalem, fare ve klavye girişini destekler. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/Zim_%28software%29 Zim] || Viki tarzı not tutma aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5" valign="middle"<br />
| [https://flathub.org/apps/com.vixalien.sticky Sticky Notes] || Masaüstünde yapışkan not tutma aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== E-kitap (PDF, ePub vb.) görüntüleme ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://calibre-ebook.com/ Calibre] || Gelişmiş bir e-kitap yönetim ve okuma uygulaması. E-kitap koleksiyonlarını yönetme, dosya biçimlerini dönüştürme, senkronize etme gibi özellikler barındırır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://johnfactotum.github.io/foliate/ Foliate] || Başta Epup dosyaları olmak üzere e-kitap okuma uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://babluboy.github.io/bookworm/ Bookworm] || E-kitap okuma uygulaması. .epub, .mobi, .cbr/cbz, .pdf dosya biçimlerini destekler. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://github.com/oguzhaninan/Buka/blob/master/README.md Buka] || PDF kitapları okuma ve yönetim uygulaması. Bünyesinde çevirimiçi çeviri aracı içerir. Oğuzhan İnan tarafından geliştirilmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://comix.sourceforge.net/screenshots.html Comix] || Çizgi roman ve manga okurları için okuma aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:DjView|DjView]] || DjVu dosyalarını görüntüleme aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Evince|Evince]] || PDF, PS, TIFF, DjVu, Comic Book, AI (Adobe Illustrator), cbr vb. dosya görüntüleme aracı. Ubuntu ile kurulu gelmektedir. GNOME projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Okular]] || PDF, PS, TIFF, DjVu, Comic Book, ePub vb. dosya görüntüleme aracı. Epup desteği için ''okular-extra-backends'' paketi yüklenmelidir. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://fbreader.org/ FBReader] || Başta Epup dosyaları olmak üzere e-kitap okuma uygulaması. Android sürümü de bulunur. Hangi işletim sistemlerinde hangi belge biçimlerini desteklediği [https://fbreader.org/content/book-formats-supported-and-not-supported bu sayfadan] öğrenilebilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== PDF düzenleme ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://www.pdfsam.org/ PDFSAM] || PDF dosyalarını birleştirme, karıştırma, bölme, sayfa silme, döndürme gibi işlemlere imkan veren Java temelli bir uygulama. "Basic" sürümü ücretsizdir ve özgür yazılımdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://github.com/jeromerobert/pdfarranger PDF Arranger] || PDF sayfalarını döndürme, birleştirme, silme, kırpma gibi temel düzenleme işlemlerine imkan veren bir uygulama || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://wiki.gnome.org/Apps/PdfMod PDF Mod] || PDF sayfalarını döndürme, birleştirme, silme gibi temel düzenleme işlemlerine imkan veren bir uygulama GNOME projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://code-industry.net/masterpdfeditor/ Master PDF Editor] || PDF oluşturma, düzenleme, imzalama ve OCR destekli ücretli bir yazılım || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.omglinux.com/xournal-plus-plus-handwritten-notes-update/ Xournal++] || Elle not alma (kalem) ve PDF dosyaları üzerine yazı yazma, renkle vurgulama, diyagram çizme gibi işlere yönelik bir yazılımdır. Kalem, fare ve klavye girişini destekler. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Draw|LibreOffice Draw]] || LibreOffice'in grafik çizim aracı olmakla birlikte PDF dosyaların içeriğindeki metinleri, nesneleri düzenleme, üzerine şekil ekleme, not ekleme gibi işlerde de [http://blog.bluzz.net/libreofficede-pdf-duzenlemek/ kullanılmaktadır]. [http://blog.bluzz.net/libreoffice-ve-hibrit-pdf-mucizesi/ Hibrit PDF] özelliği, dosyanın tekrar tekrar düzenlenmesini kolaylaştırır. Taranmış belgedeki mevcut metinleri düzenleyemez (OCR desteksiz). || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
|| [[Okular]] || PDF vb. belge görüntüleme aracı olmakla birlikte aynı zamanda sayfalar üzerine not, açılır not ekleme, yazıları vurgulama, serbest çizim yapma gibi seçenekler sunar (ayrıntılı bilgi için bakınız [[Okular]]). KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Kaynakça yönetimi <!-- LÜTFEN BU BAŞLIĞI DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ "Uygulamalar/Bilim-Mühendislik" SAYFASINDA BU BAŞLIĞA VERİLEN BAĞLANTI ÇALIŞMAYACAKTIR -->==<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Zotero]] || Masaüstü uygulaması ve "Zotero Connector" isimli Firefox eklentisi bulunan, senkronizasyon destekli bir kaynakça yönetimi yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.mendeley.com Mendeley] || Masaüstü uygulaması ya da Web sayfası üzerinden kullanılabilen senkronizasyon destekli bir kaynakça yönetimi yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/JabRef JabRef] || BibTex biçimini kullanan bir kaynakça yönetimi yazılımı. Java tabanlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://home.gna.org/kbibtex/ KBibTeX] || BibTeX biçiminde kaynakça veritabanlarını yönetmek için bir uygulama. KDE'ye yönelik olarak hazırlanmaktadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Sözlük ve çeviri araçları ==<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/GoldenDict GoldenDict] || Çok dil destekli, kapsamlı bir sözlük uygulaması. Veritabanında bulunmayan sözcükleri İnternet'ten arayıp bulabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://userbase.kde.org/Lokalize/tr Lokalize] || Bilgisayar destekli çeviri ve yerelleştirme aracı. KDE projesi kapsamında geliştirilmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[OmegaT]] || Bilgisayar destekli çeviri aracı. Profesyonel kullanıcılara yöneliktir. Java tabanlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Poedit çeviri belleği kullanımı|Poedit]] || Bilgisayar destekli çeviri ve yerelleştirme aracı (.po dosyası editörü) || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/Stardict StarDict] || Çok dil destekli, kapsamlı bir sözlük uygulaması. Veritabanında bulunmayan sözcükleri İnternet'ten arayıp bulabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Kişisel finans yönetimi ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:GnuCash|GnuCash]] || Kişisel finans yönetimi aracı ve küçük işletmeler için muhasebe yazılımı. GNU projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/Grisbi Grisbi] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/HomeBank HomeBank] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{kısmen}} {{kısmen}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:KMyMoney|KMyMoney]] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://moneydance.com/ Moneydance] || Kişisel finans yöneticisi. KMyMoney benzeridir, Java tabanlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://skrooge.org/ Skrooge] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{kısmen}} {{kısmen}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Şema oluşturma ==<br />
Çeşitli amaçlar için akış şemaları oluşturma ve düşünceleri organize etmeye yönelik zihin haritalama uygulamaları hakkında [[Uygulamalar/Grafik#Şema oluşturma|Grafik]] uygulamaları sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
== Bilimsel belge düzenleyiciler ==<br />
<br />
Teknik ve bilimsel belgeler hazırlama ve düzenlemeye yönelik TeX / LaTeX gibi biçimlerde belge düzenleme yazılımları hakkında bilgi almak için [[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik#Bilimsel/teknik belge düzenleyiciler|Bilim-Mühendislik]] uygulamaları sayfasına bakabilirsiniz.<br />
<br />
{{Şablon:Tablo açıklaması}}<br />
[[Kategori:Ofis| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Snap,_Flatpak,_AppImage,_Deb,_Rpm_paket_sistemleri&diff=24102Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri2023-03-12T16:51:15Z<p>Hatas: Flathub'daki paket sayısı 2.000'i geçmiş</p>
<hr />
<div>= Geleneksel paket yönetim sistemleri =<br />
<br />
== Deb, Rpm ==<br />
Deb paketleme biçimi ilk olarak 1995'te Debian Linux dağıtımı tarafından, Rpm paketleme biçimi ilk olarak 1997'de Red Hat Linux dağıtımı tarafından geliştirilmeye başlamıştır. Deb biçiminde paketlenmiş yazılımlar sadece Debian ve Debian kökeninden gelen Ubuntu, LinuxMint, Mepis, Pardus gibi [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımları]]nca kullanılabilir. Rpm paketleri ise RedHat ve RedHat kökeninden gelen Fedora, OpenSUSE, CentOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir. Ayrıca Pacman paket yönetim sistemine göre hazırlanmış paketler ise ArchLinux ve ArcLinux kökeninden gelen Manjaro, EndeavourOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir.<br />
<br />
Deb, Rpm paketleri, bir yazılımın ihtiyaç duyduğu bağımlılıkları (kütüphane dosyalarını) içermez. Geliştiriciler açısından bir yazılımın Deb, Rpm gibi geleneksel biçimlerde paketlenmesi oldukça karmaşık bir işlemdir. Bu paketlerin güncellenmesi ve farklı dağıtımlardan Linux kullanıcılarına ulaştırılması zor hem de süreç isteyen bir iştir, güncellemeler kullanıcılara belli bir gecikme ile yansır.<br />
<br />
= Dağıtımlardan bağımsız paket yönetim sistemleri =<br />
== Snap ==<br />
Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd. tarafından geliştirilmeye başlayan ve tüm [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımlarında]] kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. 2016 yılında Ubuntu 16.04 sürümü ile birlikte sunulmaya başlamıştır. Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır.<br />
<br />
Snap paket sistemi başlangıçta bulut uygulamaları için piyasaya sürülmüştür. Daha sonra IoT (nesnelerin interneti) cihazları ve masaüstü uygulamalarında da kullanılmaya başlamıştır.<br />
<br />
Snap paket sistemi ile ilgili eleştirilerden biri uygulama deposunun bir firmanın (Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd.) kontrolünde olması ve geliştiricilerin, firmanın sunduğu katılımcı lisans sözleşmesini onaylamak zorunda olmasıdır. Bu durum özgür yazılım / açık kaynak yazılım felsefesine aykırı bulunmaktadır. Bir diğer eleştiri ise Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanlanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olması, Canonical tarafından kontrol edilmesidir.<br />
<br />
Snap ile ilgili kavramlar:<br />
<br />
'''Snapd''': Snap paketlerinin yönetilmesi (örneğin snap uygulamalarını kurmak, kaldırmak, güncellemek vb.) işlerini arka planda yürüten komut satırı aracıdır.<br />
<br />
'''Snap Store''': Snap paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır. Canonical ltd. kontrolündedir. Web sayfası: [https://snapcraft.io/store snapcraft.io/store]<br />
<br />
'''Snapcraft''': Snap paketleri üretmek ve yayınlamak için kullanılan komut satırı aracıdır. Aynı zamanda Snap paket yönetim sistemi genel web sitesinin adıdır.<br />
<br />
== Flatpak ==<br />
Tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. Baş geliştirici, bir Red Hat çalışanı olan Alexander Larsson'dur. İlk sürümü 2015 yılında Red Hat, Endless Computers ve Collabora'nın onaylarını içeren bir bülten ile yayınlanmıştır.<br />
<br />
Snap paketlerinde olduğu gibi Flatpak paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Flatpak'lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır. Flatpak projesi özgür LGPL ile lisanslanmıştır.<br />
<br />
Alexander Larsson, Flatpak'ı geliştirmenin ana nedeninin mevcut deb, rpm gibi paket yönetim biçimleri ilgili teknik sorunlardan kaynaklanmadığını, son çekirdek özelliklerinden yararlanabilmek ve özellikle konteynerlerle beraber yazılım sağlamak için görüntülerin kullanımının artması nedeniyle, uygulamaların işletim sisteminin bir parçası olmadığı Flatpak gibi bir şeyin daha önemli hale gelmesi ile açıklamaktadır.<br />
<br />
Flatpak genel web sitesi: https://flatpak.org/ , uygulama deposunun web sayfası: https://flathub.org/<br />
<br />
'''Flathub''': Flatpak paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır.<br><br />
<br />
== AppImage ==<br />
2011 yılında Simon Peter tarafından "PortableLinuxApps" adı ile başlatılan bu proje 2013 yılında AppImage ismini almıştır. AppImage dosyaları, Linux ortamında taşınabilir program ihtiyacını karşılamaktadır. AppImage dosyaları kurulum gerektirmez, root (kök kullanıcı) yetkisi gerektirmeden uygulamanın kullanılmasını sağlar. Tüm Linux dağıtımlarında kullanılmaya uygun bir paketleme biçimidir.<br />
<br />
Appimage biçiminde paketlenmiş programlar tek bir dosyadan ibarettir, gerçek anlamda kurulmazlar, dosya çalıştırılabilir hale getirildikten sonra çift tıklanarak kullanılabilir. Programın ihtiyaç duyduğu bağımlılıklar kendi içinde yer alır. AppImage uygulamaları tamamen taşınabilirdir, örneğin USB belleğe atılıp taşınabilir. (Snap ve Flatpak'lar normalde taşınabilir değildir. Ancak çeşitli komutlar kullanılarak düzenlenerek taşınabilir hale getirilmesi mümkündür.). Proje özgür MIT Lisansı ile lisanslıdır. Web sitesi: https://appimage.org/ , https://appimage.github.io/apps/<br />
<br />
= Snap ve Deb karşılaştırması =<br />
* Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) bünyesinde içerir. Deb paketleri ise bağımlılık paketlerini içermez, sistemde bulunan kütüphaneler, deb paketleri tarafından ortak olarak kullanır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde çalışırlar.<br />
<br />
* Snap paketleme biçimi evrensel bir paketleme yöntemidir, tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilir. Deb paketleri ise sadece Debian tabanlı Linux dağıtımlarında kullanılabilir.<br />
<br />
* Bir yazılımın deb biçiminde paketlenmesi, güncellenmesi ve dağıtımı hem yazılımın geliştiricisi hem de Linux dağıtımının geliştiricileri açısından zor ve süreç isteyen bir iştir. Güncellemeler gecikmeli olarak kullanıcılara yansır. Snap paketleri ise kolay bir şekilde üretilir ve güncellenir. Bir snap güncellemesi, Linux dağıtımının kontrolü olmadan doğrudan kullanıcılara yansır.<br />
<br />
* Bir Snap paketinde sorun yaşanması halinde önceki sürüme geri dönülebilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur.<br />
<br />
* Snap ile bir programın birden fazla sürümü kurulup kullanılabilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur. Snap’larda kanal özelliği vardır yani geliştiriciler yazılımlarının birden çok sürümünü (örneğin stabil ve geliştirme sürümlerini) ayrı kanallardan yayınlamasına imkan verir.<br />
<br />
* Bir Linux dağıtımı, önceki bir sürümüne olan desteğini sonlandırdığında artık Deb paketlerine güncelleme gelmez. Ancak Snap’lar güncelleme almaya devam eder. Ayrıca bir snap paketi, Linux dağıtımının bir sonraki sürümünde herhangi bir güncellemeye ihtiyaç duymaksızın aynen çalışabilir.<br />
<br />
* Bir snap paketi kurulduktan sonra ilk açılışta yavaş bir şekilde açılır. İkinci çalıştırmada Deb paketleriyle arada olan fark azalır veya tamamen ortadan kalkar.<br />
<br />
* Kullanıcılar deb paketlerini kullandıkları Linux dağıtımının kendi resmi deposundan temin eder. Snap ise program geliştiricilerinin tek bir depo üzerinden ([https://snapcraft.io/store Snap Store]) tüm Linux dağıtımlarına ulaşmalarını sağlar.<br />
<br />
* Snap’lar çeşitli dağıtımların kullandığı temalar ile tam anlamıyla bütünleşmezler. Diğer yandan Snap ekibi tarafından tema bütünleşmesi ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir ([https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration 1]). Deb paketleri ise tam anlamıyla varsayılan grafik arayüz deneyimini sağlar.<br />
<br />
* Snap’ların güncellenmesini tamamen otomatiktir, kullanıcıların engelleme imkanı yoktur, 60 güne kadar ertelenebilir. Snapd aracı günde birden çok kez tüm Snap'ların güncellemelerini kontrol eder ve arka planda yükler. Otomatik güncellemeler ancak bazı hileler kullanılarak kapatılabilir. Deb paketleri ise kullanıcılara güncellemeleri manuel olarak istediği şekilde yönetmesine imkan verir.<br />
<br />
* Snap'lar Linux dağıtımının sıkı bir denetiminden geçmez, zararlı yazılım kontrolü de yapan otomatik bir kontrol mekanizması vardır. Deb'ler ise dağıtım geliştiricilerinin kontrolünden geçmesi yönüyle daha güvenli bulunmaktadır. Güvenlik yönünden Snap'ların avantajlı tarafı ise sistemden yalıtıldıkları için kurma, güncelleme ve kaldırma işlemlerinin, sistemde herhangi bir hataya yol açması mümkün değildir.<br />
<br />
* Snap’ların boyutları (kütüphane dosyalarını içermeleri nedeniyle), deb paketlerine göre çok büyük olabilmektedir. Yani Deb’ler sabit diskte genellikle çok daha az yer kaplar.<br />
<br />
* Snap paketlerinin yönetilmesi işlerini arka planda gerçekleştiren "snapd" isimli komut satırı aracıdır. Deb paketleri ise arkaplanda "apt" ("apt-get") tarafından yönetilir.<br />
<br />
= Snap, Flatpak karşılaştırması =<br />
* Hem Snap hem de Flatpak, uygulamanın korumalı alanda (sandbox) çalışmasını destekler. Bu kavramı biraz detaylandıracak olursak; korumalı alan, bir uygulamanın ana bilgisayar sisteminden tamamen izole edilmiş bir ortamda (sanal alan/kapsayıcı/dosya sistemi/arşiv) çalışmasını ifade eder. Sistemle herhangi bir etkileşim, API'ler ve kullanıcı izinleri aracılığıyla yapılır. Android uygulamaları bu konuda örnek verilebilir. Android uygulamaları da korumalı alanda çalışırlar ve sisteme yalnızca kullanıcı izinleriyle erişebilirler. Korumalı alan uygulaması, tam sistem erişimine sahip bir uygulamaya kıyasla genel sistem güvenliğini artırır.<br />
<br />
* Snap'lar Canonical Ltd. tarafından kontrol edilen tek bir depoda bulunur. Flatpak ise birden çok deponun kullanımını destekler. Flathub deposu Flatpak paketleri için fiili kaynak olmasına rağmen, Flathub'dan bağımsız bir Flatpak deposu oluşturmak mümkündür.<br />
<br />
* Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanslanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olduğu ifade edilmektedir. Flatpak projesi ise tamamen özgür yazılımdır. Flatpak web sitesinde proje hakkında; tek bir satıcıya bağlı kalmadan herkes tarafından kullanılabilecek gerçek bir açık kaynak projesi olduğu, Freedesktop projesi de dahil olmak üzere diğer özgür yazılım projeleriyle güçlü bağlantıları olduğu ifade edilmiştir.<br />
<br />
* Snap'lar sunucuları destekler, Flatpak'ların sunucu desteği yoktur. Snap sistemi nesnelerin interneti (IoT), bilgisayar, telefon gibi sistemlerde kullanılabilir. Flatpak ise tamamen masaüstü uygulamalarına yönelik olarak geliştirilmektedir.<br />
<br />
* [https://flathub.org/apps/category/All Flathub] deposunda 2.000'den fazla sayıda paket bulunmaktadır. Snap mağazası ise barındırdığı uygulama sayısını "binlerce" sözcüğü ile ifade etmektedir.<br />
<br />
= İlgili maddeler =<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* https://snapcraft.io/blog/a-technical-comparison-between-snaps-and-debs<br />
* https://en.wikipedia.org/wiki/Snap_(package_manager)<br />
* https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration<br />
<br />
[[Kategori:Snap| ]]<br />
[[Kategori:Flatpak| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar/Grafik&diff=24100Uygulamalar/Grafik2022-11-19T19:13:51Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{{Şablon:Uygulamalar/Grafik}}<br />
{{Şablon:Açıklama-1}}<br />
__NOTOC__<br />
== Nokta tabanlı grafik düzenleme ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[GIMP]] || Gelişmiş bir resim oluşturma ve fotoğraf düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:KolourPaint|KolourPaint]] || Boyama ve basit resim düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://maoschanz.github.io/drawing/ Drawing] || Boyama ve basit resim düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.pinta-project.com/ Pinta] || Boyama ve basit resim düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Krita|Krita]] || Gelişmiş bir nokta tabanlı resim düzenleme aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Kısmen}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://mypaint.intilinux.com/ MyPaint] || Dijital ressamlar için resim çizim ve düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Vektörel grafik tasarım ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Blender]] || 3B modelleme ve canlandırma uygulaması. Dünya çapında pek çok filimde kullanılmıştır. Blender Vakfı tarafından geliştirilmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Inkscape|Inkscape]] || Vektörel çizim uygulaması. Arayüzü CorelDraw ile benzerlikler taşır. Yaygın olarak kullanılır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.designer.io/en/ Gravit Designer] || Vektörel çizim uygulaması. Ücretsiz ve ücretli (Pro) sürümleri bulunur. Web sayfası üzerinden de çizim yapılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Synfig|Synfig Studio]] || 2B animasyon programı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.pencil2d.org/ Pencil2D] || 2B animasyon programı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://potrace.sourceforge.net/ Potrace] || Resim dosyalarını vektörel çizimlere dönüştürme aracı, komut tabanlı çalışır || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Şema oluşturma <!-- LÜTFEN BU BAŞLIĞI DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ "Uygulamalar/Ofis" SAYFASINDA BU BAŞLIĞA VERİLEN BAĞLANTI ÇALIŞMAYACAKTIR --> ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://wiki.gnome.org/Apps/Dia Dia] || Diyagram çizim aracı (organizasyon şemaları, ağ diyagramları vb...) || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Draw|LibreOffice Draw]] || LibreOffice'in, diyagram çizimine yönelik vektörel çizim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Diagrams.net|draw.io]] || Genel amaçlı bir diyagram oluşturma aracı. Web tarayıcı üzerinden çevirimiçi olarak da [https://app.diagrams.net/ kullanılabilir.] || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.yworks.com/products/yed yEd Graph Editor] || Genel amaçlı bir diyagram oluşturma aracı. Web tarayıcı üzerinden çevirimiçi olarak da [https://www.yworks.com/yed-live/ kullanılabilir.] || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:en:Freeplane|Freeplane]] || Düşüncelerinizi organize etmek için zihin bir haritalama uygulaması. FreeMind yazılımından çatallanmıştır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Resim görüntüleme ==<br />
PDF, PS, Epub, DjVu, Comic Book gibi dosyaları görüntüleme uygulamaları için [[Uygulamalar/Ofis|Ofis uygulamaları]] sayfasına bakınız.<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:DigiKam|DigiKam]] || Fotoğraf koleksiyonu yönetim aracı ve fotoğraf işleme uygulaması. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Kısmen}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Gwenview|Gwenview]] || KDE için geliştirilmiş bir resim görüntüleme ve basit düzenleme aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Shotwell|Shotwell]] || Fotoğraf koleksiyonu yönetim aracı ve fotoğraf işleme uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Ekran görüntüsü alma ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Gnome-screenshot]] || Ekran görüntüsü alma yazılımı. Ubuntu ile kurulu gelmektedir. Klavyeden PrintScreen tuşu ile çalıştırılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.kde.org/applications/graphics/spectacle/ Spectacle] || Ekran görüntüsü alma yazılımı. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://flameshot.js.org Flameshot] || Gelişmiş seçenekler sunan ekran görüntüsü alma ve düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Shutter]] || Gelişmiş seçenekler sunan ekran görüntüsü alma ve düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== RAW dosya düzenleyiciler ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/Darktable Darktable] || Sayısal fotoğraflardaki ham görüntüleri işleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/RawTherapee RawTherapee] || Sayısal fotoğraflardaki ham görüntüleri işleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:UFRaw|UFRaw]] || Sayısal fotoğraflardaki ham görüntüleri işleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Diğer ==<br />
Toplu resim boyutlandırma türünde güncel uygulama alternatiflere ulaşmak için uygulama mağazında "batch image" gibi bir arama yapabilirsiniz.<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://snapcraft.io/openresizer OpenResizer] || Toplu resim boyutlandırma aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://converseen.fasterland.net Converseen] || Toplu resim boyutlandırma aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Luminance HDR|Luminance HDR]] || Fotoğraflarda HDR tekniği kullanılan bir yazılım || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Hugin|Hugin]] || Panoramik fotoğraf oluşturma yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== PDF düzenleme ==<br />
PDF belgelerini bölme, birleştirme, düzenleme vb. konular ile ilgili uygulamalar için [[Uygulamalar/Ofis#PDF düzenleme|Uygulamalar/Ofis]] sayfasına bakınız.<br />
<br />
<br />
{{Şablon:Tablo açıklaması}}<br />
[[Kategori:Grafik uygulamaları| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar/Grafik&diff=24099Uygulamalar/Grafik2022-11-19T19:13:16Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{{Şablon:Uygulamalar/Grafik}}<br />
{{Şablon:Açıklama-1}}<br />
__NOTOC__<br />
== Nokta tabanlı grafik düzenleme ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[GIMP]] || Gelişmiş bir resim oluşturma ve fotoğraf düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:KolourPaint|KolourPaint]] || Boyama ve basit resim düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://maoschanz.github.io/drawing/ Drawing] || Boyama ve basit resim düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.pinta-project.com/ Pinta] || Boyama ve basit resim düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Krita|Krita]] || Gelişmiş bir nokta tabanlı resim düzenleme aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Kısmen}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://mypaint.intilinux.com/ MyPaint] || Dijital ressamlar için resim çizim ve düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Vektörel grafik tasarım ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Blender]] || 3B modelleme ve canlandırma uygulaması. Dünya çapında pek çok filimde kullanılmıştır. Blender Vakfı tarafından geliştirilmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Inkscape|Inkscape]] || Vektörel çizim uygulaması. Arayüzü CorelDraw ile benzerlikler taşır. Yaygın olarak kullanılır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.designer.io/en/ Gravit Designer] || Vektörel çizim uygulaması. Ücretsiz ve ücretli (Pro) sürümleri bulunur. Web sayfası üzerinden de çizim yapılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Synfig|Synfig Studio]] || 2B animasyon programı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.pencil2d.org/ Pencil2D] || 2B animasyon programı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://potrace.sourceforge.net/ Potrace] || Resim dosyalarını vektörel çizimlere dönüştürme aracı, komut tabanlı çalışır || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Şema oluşturma <!-- LÜTFEN BU BAŞLIĞI DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ "Uygulamalar/Ofis" SAYFASINDA BU BAŞLIĞA VERİLEN BAĞLANTI ÇALIŞMAYACAKTIR --> ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://wiki.gnome.org/Apps/Dia Dia] || Diyagram çizim aracı (organizasyon şemaları, ağ diyagramları vb...) || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Draw|LibreOffice Draw]] || LibreOffice'in, diyagram çizimine yönelik vektörel çizim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [v:Diagrams.net|draw.io] || Genel amaçlı bir diyagram oluşturma aracı. Web tarayıcı üzerinden çevirimiçi olarak da [https://app.diagrams.net/ kullanılabilir.] || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.yworks.com/products/yed yEd Graph Editor] || Genel amaçlı bir diyagram oluşturma aracı. Web tarayıcı üzerinden çevirimiçi olarak da [https://www.yworks.com/yed-live/ kullanılabilir.] || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:en:Freeplane|Freeplane]] || Düşüncelerinizi organize etmek için zihin bir haritalama uygulaması. FreeMind yazılımından çatallanmıştır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Resim görüntüleme ==<br />
PDF, PS, Epub, DjVu, Comic Book gibi dosyaları görüntüleme uygulamaları için [[Uygulamalar/Ofis|Ofis uygulamaları]] sayfasına bakınız.<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:DigiKam|DigiKam]] || Fotoğraf koleksiyonu yönetim aracı ve fotoğraf işleme uygulaması. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Kısmen}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Gwenview|Gwenview]] || KDE için geliştirilmiş bir resim görüntüleme ve basit düzenleme aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Shotwell|Shotwell]] || Fotoğraf koleksiyonu yönetim aracı ve fotoğraf işleme uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Ekran görüntüsü alma ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Gnome-screenshot]] || Ekran görüntüsü alma yazılımı. Ubuntu ile kurulu gelmektedir. Klavyeden PrintScreen tuşu ile çalıştırılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.kde.org/applications/graphics/spectacle/ Spectacle] || Ekran görüntüsü alma yazılımı. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://flameshot.js.org Flameshot] || Gelişmiş seçenekler sunan ekran görüntüsü alma ve düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Shutter]] || Gelişmiş seçenekler sunan ekran görüntüsü alma ve düzenleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== RAW dosya düzenleyiciler ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/Darktable Darktable] || Sayısal fotoğraflardaki ham görüntüleri işleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/RawTherapee RawTherapee] || Sayısal fotoğraflardaki ham görüntüleri işleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:UFRaw|UFRaw]] || Sayısal fotoğraflardaki ham görüntüleri işleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Diğer ==<br />
Toplu resim boyutlandırma türünde güncel uygulama alternatiflere ulaşmak için uygulama mağazında "batch image" gibi bir arama yapabilirsiniz.<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://snapcraft.io/openresizer OpenResizer] || Toplu resim boyutlandırma aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://converseen.fasterland.net Converseen] || Toplu resim boyutlandırma aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Luminance HDR|Luminance HDR]] || Fotoğraflarda HDR tekniği kullanılan bir yazılım || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Hugin|Hugin]] || Panoramik fotoğraf oluşturma yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== PDF düzenleme ==<br />
PDF belgelerini bölme, birleştirme, düzenleme vb. konular ile ilgili uygulamalar için [[Uygulamalar/Ofis#PDF düzenleme|Uygulamalar/Ofis]] sayfasına bakınız.<br />
<br />
<br />
{{Şablon:Tablo açıklaması}}<br />
[[Kategori:Grafik uygulamaları| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar/Ofis&diff=24098Uygulamalar/Ofis2022-10-22T11:58:42Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{{Şablon:Uygulamalar/Ofis}}<br />
{{Şablon:Açıklama-1}}<br />
__NOTOC__<br />
== LibreOffice ==<br />
<br />
[[v:LibreOffice|LibreOffice]], The Document Foundation (Belge Vakfı) tarafından geliştirilen, Windows, Mac OS X ve Linux sürümleri bulunan özgür ve ücretsiz bir ofis yazılımı setidir. LibreOffice, Microsoft Office programlarıyla uyumluluk gösterir. TÜBİTAK tarafından hazırlanan LibreOffice kullanım kılavuzlarına [https://www.pardus.org.tr/web/libre-ofis/belgeler buradan] ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Base|Base]] || Veritabanı yönetimi uygulaması. Microsoft Access muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Calc|Calc]] || Hesap tablosu uygulaması. Microsoft Excel muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Draw|Draw]] || Vektörel çizim uygulaması. Akış diyagramları, organizasyon şemaları oluşturma aracı. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Writer|Writer]] || Kelime işlemci uygulaması. Microsoft Word muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Math|Math]] || Formül düzenleyici. Microsoft Denklem Düzenleyicisi'nin muadili. LibreOffice'nin tüm bileşenleri içinde kullanılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Impress|Impress]] || Sunum programı. Microsoft PowerPoint muadili. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== WPS Office ==<br />
<br />
WPS Office, Çinli Kingsoft firması tarafından geliştirilen ve arayüzü Microsoft Office ile büyük benzerlik taşıyan, sahipli lisanslı bir ofis yazılım setidir. Yazılım temel düzey sürümü kişisel kullanım için ücretsizdir.<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://www.ksosoft.com/product/presentation-pro.html Presentation] || Sunum programı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.ksosoft.com/product/spreadsheets-pro.html Spreadsheets] || Hesap tablosu uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://www.ksosoft.com/product/writer-pro Writer] || Kelime işlemci uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{hayır}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Proje yönetimi ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.ganttproject.biz/ GanttProject] || Projelerin zamanlama sürecini belirlemek için bir masaüstü proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.openproject.org/ OpenProject] || Veb tabanlı bir proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://www.projectlibre.com ProjectLibre] || Veb tabanlı ve masaüstü sürümü olan bir proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.rationalplan.com/project-management-products.php RationalPlan] || Tek proje ya da çoklu proje yönetimi desteğine sahip bir proje yönetim uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Not tutma ==<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://simplenote.com/ Simplenote] || Not tutma aracı. Kendi sunucuları üzerinden çalışmalarınızı senkronize eder. Android, iOS ve Web sürümleri de bulunur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://standardnotes.org/ Standard Notes] || Not tutma aracı. Notları şifreleyerek korur, senkronize eder. Android, iOS ve Web sürümleri de bulunur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://joplinapp.org/ Joplin] || Not tutma ve yapılacak işleri yönetme uygulaması. Dropbox, OneDrive, NextCloud gibi araçlar üzerinden verileri senkronize eder. Android ve iOS sürümleri de bulunur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://super-productivity.com Super Productivity] || Yapılacak işleri yönetme uygulaması. Zaman takibi ve not alma gibi araçlar içerir. Web tarayıcı üzerinden kullanılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://wiki.gnome.org/Apps/Todo GNOME To Do] || Yapılacak işler listesi yönetim uygulaması. GNOME projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.giuspen.com/cherrytree/ CherryTree] || Hiyerarşik (basamaklı) düzende not tutma yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/Zim_%28software%29 Zim] || Viki tarzı not tutma aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#rşik (basamaklı) ;" valign="middle"<br />
| [http://www.kde.org/applications/utilities/knotes/ KNotes] || Masaüstünde yapışkan not tutma aracı. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== E-kitap (PDF, ePub vb.) görüntüleme ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://calibre-ebook.com/ Calibre] || Gelişmiş bir e-kitap yönetim ve okuma uygulaması. E-kitap koleksiyonlarını yönetme, dosya biçimlerini dönüştürme, senkronize etme gibi özellikler barındırır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://johnfactotum.github.io/foliate/ Foliate] || Başta Epup dosyaları olmak üzere e-kitap okuma uygulaması || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://babluboy.github.io/bookworm/ Bookworm] || E-kitap okuma uygulaması. .epub, .mobi, .cbr/cbz, .pdf dosya biçimlerini destekler. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://github.com/oguzhaninan/Buka/blob/master/README.md Buka] || PDF kitapları okuma ve yönetim uygulaması. Bünyesinde çevirimiçi çeviri aracı içerir. Oğuzhan İnan tarafından geliştirilmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://comix.sourceforge.net/screenshots.html Comix] || Çizgi roman ve manga okurları için okuma aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:DjView|DjView]] || DjVu dosyalarını görüntüleme aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Evince|Evince]] || PDF, PS, TIFF, DjVu, Comic Book, AI (Adobe Illustrator), cbr vb. dosya görüntüleme aracı. Ubuntu ile kurulu gelmektedir. GNOME projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Okular]] || PDF, PS, TIFF, DjVu, Comic Book, ePub vb. dosya görüntüleme aracı. Epup desteği için ''okular-extra-backends'' paketi yüklenmelidir. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://fbreader.org/ FBReader] || Başta Epup dosyaları olmak üzere e-kitap okuma uygulaması. Android sürümü de bulunur. Hangi işletim sistemlerinde hangi belge biçimlerini desteklediği [https://fbreader.org/content/book-formats-supported-and-not-supported bu sayfadan] öğrenilebilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== PDF düzenleme ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:LibreOffice Draw|LibreOffice Draw]] || LibreOffice'in grafik çizim aracı olmakla birlikte PDF dosyaların içeriğindeki metinleri, nesneleri düzenleme, üzerine şekil ekleme, not ekleme gibi işlerde de [http://blog.bluzz.net/libreofficede-pdf-duzenlemek/ kullanılmaktadır]. [http://blog.bluzz.net/libreoffice-ve-hibrit-pdf-mucizesi/ Hibrit PDF] özelliği, dosyanın tekrar tekrar düzenlenmesini kolaylaştırır. Taranmış belgedeki mevcut metinleri düzenleyemez (OCR desteksiz). || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
|| [[Okular]] || PDF vb. belge görüntüleme aracı olmakla birlikte aynı zamanda sayfalar üzerine not, açılır not ekleme, yazıları vurgulama, serbest çizim yapma gibi seçenekler sunar (ayrıntılı bilgi için bakınız [[Okular]]). KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
|| [[Mozilla Firefox]] || Bir PDF dosyası Firefox tarayıcısı (sürüm 106 ve sonrası) ile açılarak serbest çizim yapma, yazı yazma gibi basit düzenlemeler yapılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://www.pdfsam.org/ PDFSAM] || PDF dosyalarını birleştirme, karıştırma, bölme, sayfa silme, döndürme gibi işlemlere imkan veren Java temelli bir uygulama. "Basic" sürümü ücretsizdir ve özgür yazılımdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://github.com/jeromerobert/pdfarranger PDF Arranger] || PDF sayfalarını döndürme, birleştirme, silme, kırpma gibi temel düzenleme işlemlerine imkan veren bir uygulama || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://wiki.gnome.org/Apps/PdfMod PDF Mod] || PDF sayfalarını döndürme, birleştirme, silme gibi temel düzenleme işlemlerine imkan veren bir uygulama GNOME projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://code-industry.net/masterpdfeditor/ Master PDF Editor] || PDF oluşturma, düzenleme, imzalama ve OCR destekli ücretli br yazılım || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Kaynakça yönetimi <!-- LÜTFEN BU BAŞLIĞI DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ "Uygulamalar/Bilim-Mühendislik" SAYFASINDA BU BAŞLIĞA VERİLEN BAĞLANTI ÇALIŞMAYACAKTIR -->==<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Zotero]] || Masaüstü uygulaması ve "Zotero Connector" isimli Firefox eklentisi bulunan, senkronizasyon destekli bir kaynakça yönetimi yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://www.mendeley.com Mendeley] || Masaüstü uygulaması ya da Web sayfası üzerinden kullanılabilen senkronizasyon destekli bir kaynakça yönetimi yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/JabRef JabRef] || BibTex biçimini kullanan bir kaynakça yönetimi yazılımı. Java tabanlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://home.gna.org/kbibtex/ KBibTeX] || BibTeX biçiminde kaynakça veritabanlarını yönetmek için bir uygulama. KDE'ye yönelik olarak hazırlanmaktadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Sözlük ve çeviri araçları ==<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/GoldenDict GoldenDict] || Çok dil destekli, kapsamlı bir sözlük uygulaması. Veritabanında bulunmayan sözcükleri İnternet'ten arayıp bulabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://userbase.kde.org/Lokalize/tr Lokalize] || Bilgisayar destekli çeviri ve yerelleştirme aracı. KDE projesi kapsamında geliştirilmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[OmegaT]] || Bilgisayar destekli çeviri aracı. Profesyonel kullanıcılara yöneliktir. Java tabanlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Poedit çeviri belleği kullanımı|Poedit]] || Bilgisayar destekli çeviri ve yerelleştirme aracı (.po dosyası editörü) || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/Stardict StarDict] || Çok dil destekli, kapsamlı bir sözlük uygulaması. Veritabanında bulunmayan sözcükleri İnternet'ten arayıp bulabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Kişisel finans yönetimi ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:GnuCash|GnuCash]] || Kişisel finans yönetimi aracı ve küçük işletmeler için muhasebe yazılımı. GNU projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/Grisbi Grisbi] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/HomeBank HomeBank] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{kısmen}} {{kısmen}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:KMyMoney|KMyMoney]] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://moneydance.com/ Moneydance] || Kişisel finans yöneticisi. KMyMoney benzeridir, Java tabanlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://skrooge.org/ Skrooge] || Kişisel finans yönetimi aracı || align="center" | {{Linux}} {{kısmen}} {{kısmen}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Şema oluşturma ==<br />
Çeşitli amaçlar için akış şemaları oluşturma ve düşünceleri organize etmeye yönelik zihin haritalama uygulamaları hakkında [[Uygulamalar/Grafik#Şema oluşturma|Grafik]] uygulamaları sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
== Bilimsel belge düzenleyiciler ==<br />
<br />
Teknik ve bilimsel belgeler hazırlama ve düzenlemeye yönelik TeX / LaTeX gibi biçimlerde belge düzenleme yazılımları hakkında bilgi almak için [[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik#Bilimsel/teknik belge düzenleyiciler|Bilim-Mühendislik]] uygulamaları sayfasına bakabilirsiniz.<br />
<br />
{{Şablon:Tablo açıklaması}}<br />
[[Kategori:Ofis| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Google_Earth&diff=24097Google Earth2022-09-05T19:07:47Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{{Yazılım bilgi kutusu2<br />
|isim = Google Earth<br />
|ekran_görüntüsü = Google Earth 01.png<br />
|açıklama = Ubuntu üzerinde Gooogle Earth<br />
|geliştirici = Google Inc.<br />
|işletim_sistemi = [[Linux]], [[Windows]], [[Mac OS X]]<br />
|türü = Yerküre atlası<br />
|lisansı = [[Sahipli yazılım]]<br />
|resmi_sitesi = [http://www.google.com/intl/tr/earth/index.html www.google.com/earth]<br />
}}<br />
<br />
'''Google Earth''', tüm Dünya yüzeyinin uydularından çekilmiş değişik çözünürlükteki fotoğrafların görülebildiği bir yazılımdır. Geçmişte "Keyhole" adlı bir şirket tarafından geliştirilmeye başlanmış olup daha sonrada Google Labs tarafından satın alınmıştır.<br />
<br />
{{Vikipedi|[[v:Google Earth|Google Earth]]}}<br />
<br />
== Kurulumu ==<br />
Google Earth'ün Linux sürümü, Ubuntu'nun resmi yazılım depolarında yer almadığından dolayı, programı aşağıda anlatıldığı gibi web sitesinden indirerek kurmanız gereklidir.<br />
<br />
* Google Earth'ün [https://www.google.com/earth/about/versions/#download-pro web sitesinden] .deb uzantılı Debian/Ubuntu sürümünü indirin.<br />
* İndirdiğiniz dosyaya çift tıkladığınızda kurulumun başlaması gerekir.<br />
* Eğer dosyaya çift tıkladığınızda arşiv yöneticisi açılıyorsa yani yazılım yükleme aracı karşınıza gelmiyorsa dosyaya ters(sağ) tıklayıp Özellikler > Birlikte Aç > Yazılım Yükleyici yolunu izleyin...<br />
* Sonrasında dosyaya tekrar çift tıklayın.<br />
<br />
Yazılımı kurduktan sonra uygulama menüsünde adını aratarak ulaşabilirsiniz. Eğer yazılımı, komut satırı üzerinden başlatma gereği duyarsanız {{bc|google-earth}} komutunu kullanabilirsiniz.<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* https://help.ubuntu.com/community/GoogleEarth<br />
<br />
[[Kategori:Yazılım]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kurulum&diff=24096Kurulum2022-05-05T17:02:39Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>__NOTOC____NOEDITSECTION__<br />
== 1. Ubuntu kurulum dosyasını indirin ==<br />
[[Dosya:Down 64px.png|64px|right|link=http://www.ubuntu.com/download/desktop]]<br />
Ubuntu evde ve işyerinde kullanmak için tamamen ücretsizdir. Ubuntu'yu indirmek için [http://www.ubuntu.com/download/desktop indirme sayfasındaki] Download düğmesine tıklayın. İndirme sayfasında dönem dönem iki farklı Ubuntu sürümü yer alabilir. Bu sürümlerden birin yanında "LTS" yazar, bu kısaltma söz konusu sürümün uzun süreli (5 yıl) destek sürümü olduğunu ifade eder. Diğeri ise 9 ay desteklenen, bu süre sonunda desteklenmesi için sürüm yükseltmeyi gerektiren fakat daha güncel olan, ara sürümdür. Ayrıntılı bilgi için [[Ubuntu nedir?#LTS mi yoksa ara sürüm mü tercih etmeliyim?|buraya]] bakabilirsiniz.<br />
<br />
Download düğmesine tıkladıktan bir kaç saniye sonra indirme işlemi otomatik başlayacaktır.<br />
<br />
İndirdiğiniz .iso uzantılı dosya Windows ortamında bir arşiv (rar, zip vb.) dosyası gibi görünebilir, ancak bu dosyayı kesinlikle WinRar gibi programlarla açmaya çalışmayınız.<br />
<br />
== 2. Ubuntu USB belleği ya da DVD'sini hazırlayın ==<br />
[[Dosya:Media-optical-dvd-usb 64px.png|64px|right|link=]]<br />
İndirdiğiniz Ubuntu kurulum dosyasını bir USB belleğe ya da DVD'ye yazdırmanız gerekir. Ancak USB ya da DVD'ye yazdırma işlemini alttaki belgelerde belirtilen şekilde yapmalısınız aksi taktirde hazırladığınız USB bellek ya da DVD, açılışta başlatılabilir özellikte olmaz.<br />
<br />
Windows ortamında USB belleğe ve DVD'ye yazdırma işlemi hakkında ayrıntılı bilgi için bakınız:<br />
::'''-''' [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]]<br />
::'''-''' [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]]<br />
<br />
Kuruluma başlamadan önce önemli verilerinizi harici bir aygıta yedekleyiniz.<br />
<br />
== 3. Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatın ==<br />
<br />
[[Dosya:Poweronbios.png|370px|right|thumb|Tipik bir bilgisayar açılış ekranı. Ayarlara girmek için<br>Delete tuşuna basılması gerektiği yazıyor.]]<br />
Kuruluma başlayabilmek öncelikle bilgisayarınızı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlatmanız gerekli. Bunun için Ubuntu DVD'si ya da USB belleğini bilgisayarınıza takıp bilgisayarı yeniden başlatın. Bilgisayarınız yeniden başlarken henüz BIOS ekranındayken bir tuş yardımıyla BIOS ayarlarına girerek açılış önceliğini sabit disk yerine DVD ya da USB belleğe getirmeniz gerekli. Günümüz bilgisayarlarının pek çoğunda bilgisayarın güç düğmesine bastıktan sonra BIOS ekranındayken klavyeden '''F12''' tuşuna tıklanarak açılış önceliğini belirleme menüsüne kısayoldan ulaşılabilmektedir. Bazı bilgisayarlarda ilgili ayara ulaşabilmek için '''F2, ESC, F8, Delete''' gibi tuşlardan biri kullanılmaktadır. Hangi tuşun kullanılması gerektiği bilgisayar açılırken ekranın altında kısa bir süreliğine yazılı olarak görüntülenir. Ayrıca günümüzde bazı bilgisayarlar, bu menüyü kullanmasanız bile USB'den otomatik olarak önyükleme yapar, yani Ubuntu USB belleğini takıp bilgisayarı yeniden başlattığınızda otomatikman buradan başlatabilir, eğer başlamazsa açılışta F12 tuşuna basılı tutmayı deneyebilirsiniz.<br />
<br />
'''-''' Bilgisayarı DVD ya da USB bellekten başlatma konusunda daha detaylı bilgi edinmek isterseniz [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak|buraya]] bakabilirsiniz.<br />
<br />
'''-''' Her şeye rağmen bilgisayar, Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlamıyorsa [[Kurulum sorunları]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
==4. Kuruluma başlayın ==<br />
[[Dosya:Kurulum 01.png|370px|right]]<br />
Bilgisayarı Ubuntu DVD'si ya da USB belleğinden başlattıp bir kaç saniye bekledikten sonra resimdeki görüntü karşınıza gelecektir. Altta bağlantısı verilen kurulum rehberlerinden faydalanarak kurulumu gerçekleştirebilirsiniz. Dilerseniz bilgisayarızdaki mevcut Windows işletim sistemini kaldırmadan Ubuntu'yu yükleyip her iki sistemi de kullanabilirsiniz, konu hakkında yine alttaki belgelerden bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
::'''-''' [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]]<br />
::'''-''' [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]]<br />
::'''-''' [[UEFI modunda Ubuntu kurulumu]]<br />
<br />
Herhangi bir kurulum sorunu yaşarsanız [[Kurulum sorunları]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
==5. Kurulum sonrası ilk ayarları yapın ==<br />
[[Dosya:Preferences-system 64px.png|64px|right|link=]]<br />
Ubuntu'yu kurduktan sonra yaygın ihtiyaç duyulan bazı ayarlamalar hakkında bilgi almak ve Ubuntu kullanımı konusunda hızlı bir ilerleme kaydetmek için [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] ve [[SSS#Genel kullanım|Sıkça sorulan sorular]] sayfalarını okumanızı tavsiye ederiz.<br />
<br />
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Güncellemeleri yükleyin'' </u></span><br><br />
<br />
:: Yeni bir Ubuntu sürümünü kurmuş olsanız dahi kurulum sonrasında güncelleştirmeleri hemen yüklemenizi tavsiye ederiz. Bu olası hataları en aza indirmenizi sağlar ayrıca yüklü yazılımların paketlenen son sürümlerini kullanabilmenzi sağlar. Güncellemeleri elle kontrol etmek için etkinliklere girip "''güncelle''" gibi bir sözcüğü aratarak "''Yazılım Güncelleştirici''" aracını çalıştırın.<br />
<br />
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''MP4, AVI gibi dosyaları oynatabilmek için...''</u></span><br><br />
::Ubuntu kurulumunun [[:Dosya:Kurulum 04.png|'''resimde''']] görülen aşamasında; ek çoklu ortam desteği (.mp4, .avi desteği gibi) ve bazı ekran kartı, Wi-fi aygıtlarının desteklenmesi için gerekli üçüncü parti yazılımların kurulması ile ilgili bir seçenek bulunur. Bu seçeneği işaretlediyseniz Ubuntu'yu kurduğunuzda çoklu ortam desteği de hazır olacaktır. Kurulumda bu onay kutucuğunu farketmediyseniz ya da işaretlemediyseniz kurulumdan sonra '''ubuntu-restricted-addons''' isimli paketi yükleyerek çoklu ortam desteğini sağlayabilirsiniz ya da daha geniş kapsamlı eklentiler sunan '''ubuntu-restricted-extras''' isimli eklenti paketini yüklemeyi tercih edebilirsiniz. Bu paket çoklu ortam desteğinin yanı sıra Times New Roman, Arial gibi TrueType yazıtiplerini sisteme ekleyen ''ttf-mscorefonts-installer'' paketini içerir, parola korumalı .rar biçimli arşiv dosyaların açılabilmesi için gerekli ''unrar'' paketini içerir, MP3 üretmek için gerekli ''lame'' paketini ve diğer bazı eklentileri içerir. Tüm bu eklentiler çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulum dosyası içinde yer almamaktadır. Bu paketi yüklemek için [[Uçbirim]] komut satırı ekranını açın (klavyeden Ctrl+Alt+T kısayolu ile açabilirsiniz). Alttaki komutu yapıştırıp Enter tuşuna basın.<br />
<br />
::{{bc|sudo apt-get install ubuntu-restricted-extras}}<br />
<br />
::Komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkacaktır. Parolanızı yazarken sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam ediniz. Ardından alttaki gibi bir onay ekranı karşınıza gelebilir.<br />
<br />
::{{bc|Devam etmek istiyor musunuz? [E/h]}}<br />
<br />
::Burada E harfi evet, h harfi hayır anlamındadır. Klavyeden e tuşuna tıklayıp Enter yaparak devam edin.<br />
<br />
::Yükleme işlemleri devam ederken TrueType yazı tiplerinin lisans anlaşmasını onaylamanızı isteyen mavi renkli bir ekran karşınıza gelir. Uçbirim ekranında fare ile işaretleme yapılamadığından, bu ekranda klavyeden sekme (tab) tuşunu kullanarak onay düğmesinin üzerine gelip Enter ile onaylayabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
<span style="font-weight: bold; font-size: 14px; color: black;"><u> ''Ekran kartı sürücü değişikliği...'' </u></span><br><br />
<br />
:: Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için otomatik olarak ya '''açık kaynak''' sürücü paketi ya da resmi '''kapalı kodlu (sahipli)''' sürücü paketi yüklenerek kullanımda olur. Açık kaynak kodlu sürücüler çoğunlukla ekran kartının resmi üreticileri tarafından değil açık kaynak yazılım toplulukları tarafından geliştirilen resmi olmayan sürücülerdir. Bu sürücüler 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi ya da tam performansla çalışabilmesi için yeterli gelmezler. Sisteminizde halihazırda açık kaynaklı bir ekran kartı sürücü paketi kullanımda ise, ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan, sahipli olarak ifade edilen kapalı kodlu resmi sürücü paketlerini kullanmanız gerekir. Bunun için İnternetten ya da başka kaynaklardan herhangi bir sürücü aramanıza gerek yoktur. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamadan önce [[Ekran kartları]] sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.<br />
<br />
== İlgili maddeler ==<br />
* [[UEFI ve BIOS hakkında detaylı bilgiler]]<br />
* [[ISO dosyasını doğrulama]]<br />
* [[Kurulu sistemi bir üst Ubuntu sürümüne güncelleme]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* [https://ubuntu.com/tutorials/install-ubuntu-desktop#1-overview Install Ubuntu desktop] (ubuntu.com)<br />
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/index.html Linux Mint installation guide]<br />
* [https://itsfoss.com/dual-boot-hdd-ssd/ Dual Booting Ubuntu and Windows With a SSD and a HDD]<br />
[[Kategori:Kurulum| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Windows%27un_yan%C4%B1na_Ubuntu_kurmak&diff=24095Windows'un yanına Ubuntu kurmak2022-05-05T16:35:02Z<p>Hatas: dual boot wifi kartının çalışmasını ya da düzgün çalışmasını engelleyebiliyor</p>
<hr />
<div>{{Uyarı|<br />
* Eğer bilgisayarınız 2010 yılı ve sonrasında üretilmiş ise (bir başka deyişle öntanımlı olarak Windows 8 veya üzeri bir Windows sürümü ile yüklü gelmişse) bilgisayarınızda muhtemelen UEFI aygıt yazılımı var demektir. Bu durumda Windows'u kaldırmadan yanına Ubuntu kurmak istiyorsanız Ubuntu kurulum işlemini [[UEFI modunda Ubuntu kurulumu]] yöntemi ile yapmanız gereklidir. Ubuntu kurulumunu UEFI modunda yapmazsanız, kurulum sonrasında Windows ya da Ubuntu açılmayacaktır.<br />
* Eğer bilgisayarınızda UEFI aygıt yazılımı yok ise (2010 yılı öncesinde üretilen bilgisayarlarda genelde yoktur) bilgisayarınızda Windows'un hangi sürümü yüklü olursa olsun (Windows 8, 10 dahil) Ubuntu'yu UEFI modunda değil normal şekilde kurmanız gereklidir.<br />
}}<br />
<br />
Bu belgede, Windows yüklü bir bilgisayarda Windows kaldırılmadan, sabit diskin bir başka bölümüne Ubuntu'nun kurulması konusu anlatılmaktadır. Bu şekilde iki işletim sistemi ayrı ayrı çalıştırılarak kullanılabilir.<br />
<br />
== Ön bilgiler ==<br />
[[Dosya:GRUB_menüsü.png|300px|right]]<br />
{{kırmızı| '''Soru:'''}} '''Bilgisayarıma iki işletim sistemi kurabilir miyim? Bilgisayarıma Windows ve Ubuntu kurmam halinde işletim sistemleri arasında nasıl geçiş yapacağım? Windows'u ya da Ubuntu’yu açmak istediğimde bunu nasıl yapacağım?'''<br />
<br />
{{yeşil|'''Cevap: '''}}Evet kurabilirsiniz. Bilgisayarınıza Windows ve Ubuntu kurmanız halinde, bilgisayarı her açtığınızda (ya da yeniden başlattığınızda) yandaki resimde görüldüğü gibi [[GRUB]] adı verilen bir önyükleme yazılımı sizi karşılayacak ve bilgisayarı hangi işletim sistemi ile açmak istediğinizi soracaktır. Siz bu menü üzerinden istediğiniz sistemi açıp kullanabilirsiniz.<br><br><br />
<br />
{{kırmızı| '''Soru:'''}} '''Bilgisayarım iki işletim sistemini birden kaldırabilecek mi?'''<br />
<br />
{{yeşil|'''Cevap:'''}} Bilgisayarınızda bir ya da birden fazla sayıda işletim sisteminin kurulu olması bilgisayarın çalışma kapasitesini etkilemez. Çünkü, kurulan işletim sistemleri aynı anda çalışmayacakları ('''*''') için Ubuntu'nun veya Windows'un tekil olarak ihtiyaç duyduğu bellek, ekran kartı, işlemci vb. gereksinimlerinden daha güçlü bir sisteme gerek yoktur. Bu yüzden bilgisayarınız tek başına Windows'u ve tek başına Ubuntu'yu kaldırabiliyorsa her iki işletim sistemini birden kurabilirsiniz demektir. Elbette bu durumu sınırlayabilecek tek şey sabit disk kapasitesi olabilir ancak Ubuntu çok büyük bir alana ihtiyaç duymaz. Ubuntu için gereken minimum sistem gereksinimlerine [https://help.ubuntu.com/community/Installation/SystemRequirements şuradan] ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
('''*''') ''[[Sanallaştırma]] yazılımları aracılığıyla sanal bir kurulum gerçekleştirilerek iki veya daha çok işletim sisteminin aynı anda çalıştırabilmesi de mümkündür. Bu durumda Ubuntu'un ihtiyaç duyduğu bellek miktarına ek olarak diğer işletim sistemlerinin ihtiyaç duyduğu bellek miktarı kadar ek belleğe sahip olmanız gerekir. Sanallaştırma yazılımlarıyla kurulan işletim sistemi, gerçek kurulumdaki kadar verimli-hızlı çalışmayabilir. Sanallaştırma yazılımlarıyla yapılan sanal kurulum yöntemi bu belgenin kapsamı dışındadır.''<br><br><br />
<br />
{{kırmızı| '''Soru:'''}} '''Bilgisayarımı Ubuntu ile açtığımda Windows disk bölümlerindeki belgelerime ulaşabilecek miyim? Ya da tersi durumda ?'''<br />
<br />
{{yeşil|'''Cevap:'''}} Belgelerinizi [[v:NTFS|NTFS]] biçimli bir disk bölümünde depolamanız halinde bu disk bölümüne hem Windows üzerinden hem de Ubuntu üzerinden erişebilirsiniz yani okuyup yazabilir ve kayıt yapabilirsiniz. Çünkü Ubuntu; Windows tarafından geliştirilmiş olan [[v:NTFS|NTFS]], [[v:FAT32|FAT32]] dosya sistemlerini görebilme desteğine sahiptir. Buna karşın Windows; Ubuntu ve diğer pek çok [[v:Linux dağıtımı|Linux dağıtımlarında]] yaygın bir şekilde kullanılan [[v:ext4|ext4]] biçimli dosya sistemini görebilme özelliğine sahip değildir. Bu nedenle Windows ve Ubuntu yüklü bir bilgisayarda belgelerinizi NTFS biçimli bir bölümde depolamanız yerinde olacaktır. (Not: FAT32 eski bir dosya sistemi olduğundan günümüzde sabit disklerde kullanılmaya elverişli değildir.)<br><br><br />
<br />
{{kırmızı| '''Soru:'''}} '''Sorunsuzca çift işletim sistemi kullanabir miyim?'''<br />
<br />
{{yeşil|'''Cevap:'''}} Bazı bilgisayarlarda Windows ve Linux kullanıldığında '''Wifi kartı işletim sistemlerinden birinde çalışmayabilir'''; Wifi ağları görülmeyebilir ya da görülse bile bağlanmayabilir ya da bazen bağlanıp bazen bağlanamayabilir. Windows'un hızlı başlatma özelliği kapatıldığında bazı bilgisayarlarda bu sorun çözülebilir bazılarında ise yeterli olmayıp ilave çözüm yöntemleri araştırmanız gerekebilir.<br />
<br />
Çift işletim sistemi kullanmaya karar verdiyseniz Windows'un hızlı başlatm özelliğini her harükarda kapatmanız gereklidir. Aksi durumda belgenin ilerleyen bölümlerinde anlatıldığı gibi çeşitli sorunlarla karşılaşabilirsiniz.<br />
<br />
<br />
{{kırmızı| '''Soru:'''}} '''Bilgisayarıma önce Ubuntu'yu sonra yanına Windows'u kurabilir miyim?'''<br />
<br />
{{yeşil|'''Cevap:'''}} Bilgisayarınıza daima önce Windows'u sonra Ubuntu'yu kurmanız önerilir. Çünkü Windows'un açılış yöneticisi diğer işletim sistemlerini algılamaz ve bu nedenle açılış ekranına eklemez.<br />
<br />
<br />
== 1. Yöntem ==<br />
Ubuntu'yu bilgisayarınıza kurmak için Ubuntu'ya ayırabileceğiniz ayrı bir disk bölümünüzün olması gereklidir. Yani nasıl ki Windows işletim sistemi genellikle “Yerel Disk (C:)” isimli disk bölümü içinde yer alıyorsa Ubuntu için de bunun gibi ayrı bir disk bölümüne ihtiyaç vardır. Halihazırda Ubuntu için kullanabileceğiniz ayrı bir bölümünüz olmasa bile anlatacağımız bu 1. kurulum yönteminde, Ubuntu için disk bölümü ayırma işlemi otomatik olarak yapılacaktır. Bu yöntem, deneyimsiz kullanıcıların Windows'u kaldırmadan kolayca Ubuntu kurmasını sağlar. Bununla birlikte bu yöntemin dezavantajı, kullanıcının disk bölümlerini tercihleri doğrultusunda daha esnek bir şekilde yapılandırmasına imkan vermemesidir.<br />
<br />
İşlemlere başlamak için [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]]'nde de anlatıldığı gibi Ubuntu kurulum adımlarını gerçekleştirmeye başlayın. Alttaki resimde görülen '''Kurulum türü''' belirleme ekranına geldiğinizde buradaki "''Ubuntu dağıtımını Windows işletim sisteminin yanına kur''" seçeneğini işaretleyerek devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:Kurulum 03-1.png|500px|center]]<br />
<br />
Devam ettiğinizde Ubuntu, sabit diskimizdeki tüm bölümleri tarayacak ve içinde yeterli boş olan bulunan bir disk bölümünü tespit ettiğinde o disk bölümünün içindeki verilere ya da işletim sistemi dosyalarına zarara vermeden ikiye bölmek üzere alttaki gibi bize sunacaktır.<br />
<br />
[[Dosya:Otomatik disk bölümü ayırma.png|500px|center]]<br />
<br />
Burada ikiye bölünecek disk bölümünde parçaların hangi boyutlarda olacağını belirlemek için fare imleci ile iki bölüm arasındaki '''ayracı tutup sağa ya da sola doğru hareket ettirebilirsiniz'''.<br />
<br />
"''Şimdi Yükle''" düğmesine tıklayarak devam edin. Ardından yerel saat seçimi, klavye düzeni seçimi, kullanıcı adı tanımlama gibi aşamaları geçerek kurulumu tamamlayabilirsiniz.<br />
<br />
== 2. Yöntem ==<br />
Eğer sabit diskinizi kendi ihtiyaçlarınız doğrultusunda elle bölümlendirmek ve bu şekilde Ubuntu için bir bölüm hazırlamak istiyorsanız bu yöntemi kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Planlama ===<br />
[[Dosya:Örnek disk yapısı.png|366px|right]]<br />
Diski elle bölümlendirme işlemine geçmeden önce diski kaç parçaya böleceğimiz konusunda küçük bir planlama yapmamız gerekli. Sabit diskinizi aşağıda anlatıldığı gibi üç parçalı olacak şekilde yapılandırmanızı tavsiye ederiz.<br />
<br />
'''(I)''' '''Windows bölümü:''' Windows işletim sisteminin kurulu olduğu-olacağı disk bölümüdür. Windows üzerinde '''(C:)''' olarak görüntülenen bölümdür. (''Bir disk bölümü içine sadece bir işletim sistemi kurulabilir. Dolayısıyla Ubuntu'yu Windows ile aynı disk bölümüne kurmak mümkün olmadığından Ubuntu için aşağıda anlatıldığı gibi ayrı bir disk bölümü oluşturmak zorundayız.'')<br />
<br />
'''(II)''' '''Ubuntu‘yu kuracağımız bölüm:''' Bu bölüm en az 25 GB boyutunda olmalıdır.<sup>[http://web.archive.org/web/20160425032056/http://www.ubuntu.com/download/desktop (kaynak)]</sup> Ancak Ubuntu'ya sonradan kurabileceğiniz programları, oyunları göz önüne alarak mümkünse 40-50 GB'lık bir yer ayırmanızda fayda var. Bu bölüm Ubuntu kurulumu sırasında [[v:ext4|ext4]] dosya sistemi ile biçimlendirilecektir, önceden biçimlendirmenizin bir gereği yoktur (mahsuru da yoktur).<br />
<br />
'''(III)''' '''Belgelik bölüm:''' Bilgisayarınızda hangi işletim sistemlerini kullanırsanız kullanın, belgelerinizi (resim, müzik, belge, vb.) işletim sistemlerinin kurulu olduğu disk bölümleri dışında ayrı bir bölüm içinde kullanmanız daima yararınıza olacaktır. Belgelerinizi Windows'un ya da Ubuntu'nun kurulu olduğu bölümler dışında sadece belge depolama amaçlı bir bölümde tutmanız iki önemli faydası vardır:<br />
<br />
:{| style="margin: 8px 0 10px 0; background: #c5fcdc; border: 1px solid #6ef7a7;"<br />
|-<br />
| style="padding: 4px 4px 4px 4px; text-align: left" |<br />
:'''1.''' Verilerinizin güvenliği açısından önemlidir. Böylece, herhangi bir sebepten dolayı Windows ya da Ubuntu'nun çökmesi halinde verilerinize zarar vermeden bu işletim sistemlerini yeniden yükleyebilirsiniz.<br />
<br />
:'''2.''' Erişim kolaylığı sağlar. Belgelerinize hem Windows'ta çalışırken hem de Ubuntu'da çalışırken ulaşabilmeniz için belgelerinizi ya Windows'un kurulu olduğu [[v:NTFS|'''NTFS''']] biçimli disk bölümü içerisinde ya da '''NTFS''' biçimli bir başka disk bölümünde depolamak zorundasınız. Eğer belgelerinizi Ubuntu'nun yüklü olduğu disk bölümünde tutarsanız, Windows üzerinden belgelerinize ulaşamazsınız. Çünkü Windows, Ubuntu'nun(Linux) kullandığı '''ext4''' biçimili dosya sistemini görebilme özelliğine sahip değildir.<br />
|}<br />
<br />
=== Bölümlendirme ===<br />
{{Şablon:Bölümlendirme}}<br />
<br />
Tüm bu işlemler konusunda iki örnek senaryo üzerinden ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz [[Windows ortamında disk bölümlendirme#Senaryo_1|'''Windows ortamında disk bölümlendirme''']] sayfasına bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Ubuntu’nun kurulması ===<br />
Eğer sabit diskinizi yukarıda açıklandığı gibi '''elle bölümlere ayırarak''' Ubuntu için bir disk bölümü oluşturduysanız şimdi Ubuntu kurulumuna geçebilirsiniz. Ubuntu'nun kurulum aşamaları '''[[Ubuntu Linux kurulum rehberi]]nde''' anlatılmıştır. Biz burada sadece '''Kurulum Türü''' belirleme aşamasına değineceğiz.<br />
<br />
Ubuntu kurulumunda disk bölümlendirme ile ilgili olarak, ilk önce alttakine benzer bir görüntüyle karşılaşırsınız.<br />
<br />
[[Dosya:Kurulum 03-1.png|500px|center]]<br />
<br />
Burada "'''Başka bir şey'''" seçeneğini kullanarak devam etmelisiniz. Ardından alttaki gibi tüm disk bölümlerinizin listelendiği gelişmiş disk bölümleri tablosu karşınıza gelir.<br />
<br />
Disk bölümleri tablosunda Windows’un C, D, ... disk bölümleri '''C, D harfleri ile karşınıza gelmeyecektir!''' Burada tüm disk bölümlerinin boyutları, dosya sistemleri hakkında bilgiler verilecektir, siz bu bilgilere bakarak hangisinin C olduğunu, hangisini D olduğunu anlayabilirsiniz.<br />
<br />
[[Dosya:Gelişmiş disk bölümlendirme 01.png|500px|center]]<br />
<br />
Listeden, Ubuntu kurmayı planladığınız bölüme çift tıklayın. Karşınıza yandaki gibi bir pencere gelecektir. Burada;<br />
<br />
[[Dosya:Gelişmiş disk bölümlendirme 02.png|300px|right]]<br />
"'''Boyut'''" kısmına söz konusu disk bölümünün tüm boyutunu girin.<br />
<br />
"'''Nasıl kullanılacağı'''" kısmında '''Ext4''' seçeneğini işaretleyin.<br />
<br />
"'''Bağlama noktası'''" olarak da "'''/'''" işaretini seçin (bu işaret, kök dizin anlamındadır ve Linux dosya sistemi [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi|hiyerarşisi]] ile ilgilidir...) ve Okey tuşuna basarak pencereyi kapatın.<br />
<br />
Şimdi disk bölümleri tablosunda, Ubuntu'yu kurmak istediğimiz alana tıklayın, '''Şimdi Yükle''' düğmesine tıklayarak kuruluma devam edin. Ardından yerel saat seçimi, klavye düzeni seçimi, kullanıcı adı tanımlama gibi aşamaları geçerek kurulumu tamamlayabilirsiniz.<br />
<br />
== Kurulum sonrası için önemli bilgiler ve ayarlamalar <!-- LÜTFEN BU BAŞLIĞI DEĞİŞTİRMEYİNİZ. ÇÜNKÜ BU BAŞLIĞA "NASIL BELGELERİ" SAYFASINDA BAĞLANTI VERİLMİŞTİR --> ==<br />
<br />
=== Windows'un hızlı başlatma özelliğini kapatın ===<br />
:Bilgisayarınızda artık Windows ve Ubuntu yüklü. Ancak Windows 8 veya sonraki bir Windows sürümünü kullanıyorsanız yapmanız gereken önemli bir işlem daha var. Windows 8 sürümüyle birlikte öntanımlı olarak açık gelen "Hibernation" adı verilen özellik, hızlı başlatma adına bilgisayarı tamamen kapatmayıp, uykuya alma benzeri bir işlem gerçekleştirmektedir. Yani siz Windows'u kapattığınızda bilgisayar gerçek anlamda kapanmıyor olabilir. Bu durum iki önemli soruna yol açar:<br />
<br />
:'''I.''' Ubuntu üzerinden NTFS biçimli disk bölümlerinin içeriğine ulaşmanızı engelleyebilir.<br />
:'''II.''' Bilgisayar açılışındaki işletim sistemi seçme ekranı olan [[GRUB]] ekranının karşınıza gelmesini engelleyebilir. Bu da doğrudan doğruya Windows'un açılmasına yol açar yani Ubuntu'ya ulaşmanızı engelleyebilir.<br />
<br />
:Çözüm için [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi#Hızlı başlatma özelliğini kapatmak|NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]] sayfasında anlatıldığı gibi hızlı başlatma özelliğini kapatmanız gereklidir. Ayrıca aynı belgeden; NTFS biçimli disk sorunlarına erişim konusunda genel bilgi edinmenizi önemle tavsiye ederiz.<br />
<br />
===Saatlerin kayması sorununun çözümü===<br />
<br />
: Windows ve Ubuntu yüklü bir bilgisayarda Windows saati örneğin 3 saat geri kalabilir, ileri alsanızda bir sonraki yeniden başlatmada tekrar geri kalabilir. Ya da Windows saatini ayarlayıp düzelttikten sonra Ubuntu tarafındaki saat ileri kayabilir. Bu durum gerçekte bir hata değil, Windows ve Linux'un (Ubuntu) işleyiş farklılıklarından kaynaklanmaktadır. Windows, BIOS saatini yerel saat olarak görürken Linux ise BIOS saatini evrensel saat (UTC) olarak görebilir. Bu sorunun çözümü için [[Windows ve Ubuntu yüklü bilgisayarda saat sorununun çözümü]] belgesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Ubuntu'da disklerin başlangıçta bağlanmasını sağlayın ===<br />
<br />
: Eğer belgelerinizi Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümü dışında farklı bir disk bölümünde tutuyorsanız, rahat ve sorunsuz bir kullanım için o disk bölümünü bilgisayar başlangıcında bağlanacak şekilde ayarlamanızı tavsiye ederiz. Aksi halde çeşitli dosya ya da dizin kısayollarının çalışmaması gibi küçük çaplı sorunlarla karşılaşmanız muhtemeldir. Örneğin bu tür bir disk bölümünde bulunan bir belgeden ya da dizinden Ubuntu masaüstüne bir kısayol oluşturduğunuzu farz edelim. Bilgisayarı yeniden başlattığınızda bu kısayol artık kullanılamaz hale gelecektir.<br />
: Ubuntu ile kurulu gelen [[Diskler]] uygulaması ile çok basit bir ayarlama yaparak bu gibi olası problemlerin önüne geçebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız [[Diskleri başlangıçta bağlamak]]<br />
<br />
=== Açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek===<br />
Bilgisayar açılışındaki işletim sistemi seçme ekranında (GRUB ekranı) ön tanımlı olarak hangi işletim sisteminin seçili olacağını ve öntanımlı bekleme süresi olan 10 saniyeyi değiştirmek isteyebilirsiniz. Bu işlemler için bakınız: [[Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek]]<br />
<br />
===Açılış önyükleyicisini onarmak===<br />
<br />
:Windows ve Ubuntu yüklü bir bilgisayarda Windows'u kaldırıp yeniden kurmanız halinde bilgisayar açılışındaki işletim sistemi seçme ekranı kaybolacağından [[GRUB]] önyükleme yazılımını onarmanız gerekecektir. Çünkü Windows'un yeniden kurulması halinde, diskin MBR adı verilen özel bölümüne Ubuntu tarafından yüklenmiş GRUB önyükleme yazılımı, Windows tarafından otomatikman silinir. Dolayısıyla bilgisayarı açtığınızda karşınıza işletim sistemi seçme ekranı gelmeyecek, sanki bilgisayarınızda Ubuntu kurulu değilmiş gibi doğrudan doğruya Windows açılacaktır. Bu gibi durumlarda [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)]] sayfasında anlatılan yöntemlerden birini kullanarak sorunu çözebilirsiniz.<br />
<br />
===Ubuntu'yu kaldırmak===<br />
<br />
: Eğer olurda bilgisayarınızdan Ubuntu'yu kaldırmak isterseniz bunun için [[OS-Uninstaller]] gibi yardımcı programları kullanarak kaldırınız. Eğer Ubuntu'yu kaldırmak için doğrudan Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümünü silme (formatlama) yoluna giderseniz, bu durumda bilgisayar açılışındaki [[GRUB]] önyükleme yazılımı tamamen silinmeyip hasar göreceğinden Windows'a da ulaşmazsınız. OS-Uninstaller'i kullanmak için bilgisayarınıza kurulu ve sağlam (çalışır) durumda olan bir Ubuntu'ya sahip olmanız gerekmiyor, ayrıntılı bilgi için [[OS-Uninstaller]] maddesine bakınız.<br />
<br />
:OS-Uninstaller gibi bir yardımcı program kullanmadan Ubuntu'yu kaldırmak için ise, öncelikle [[GRUB]] önyükleme yazılımı [[Grub'u silip Windows önyükleyicisini kurmak|silinmelidir]], GRUB silindikten sonra Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümü silinebilir. Ayrıntılı bilgi için [[Ubuntu'yu bilgisayarımdan nasıl kaldırabilirim?#2. Durum: Bilgisayarınızda Ubuntu ve Windows kurulu ise;|buraya]] bakabilirsiniz.<br />
<br />
[[Kategori:Kurulum]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=UEFI_modunda_Ubuntu_kurulumu&diff=24094UEFI modunda Ubuntu kurulumu2022-04-19T06:31:27Z<p>Hatas: Pardus kurulum kılavuzu dış bağlantı</p>
<hr />
<div>{{güncelle}}<br />
<br />
== UEFI nedir? ==<br />
<br />
'''UEFI (eski adıyla EFI)''', özellikle 2010 yılı sonrasında üretilmiş olan bilgisayarlarda bulunan bir aygıt yazılımı arayüzüdür. Daha eski bilgisayarlarda yaygın olarak kullanılmakta olan BIOS aygıt yazılımı arayüzünün yerini alması niyetiyle oluşturulmuştur. Bu yazı, EFI modunda Ubuntu kurulması ve çalıştırılması ve ayrıca Ubuntu'yu kullanarak UEFI ve eski BIOS modu arasında geçiş yapılması ile ilgili bilgi sağlamaktadır.<br />
<br />
{{Not| UEFI, BIOS ve açılış sürecinin teknik detayları konusunda geniş bilgi edinmek isterseniz [[UEFI ve BIOS hakkında detaylı bilgiler]] maddesine bakabilirsiniz.}}<br />
<br />
== Ubuntu'nun EFI modunda kurulmasını gerektiren durumlar nelerdir? ==<br />
<br />
Bilgisayarınızda EFI aygıt yazılımı olması, Ubuntu'yu EFI modunda kurmanız gerektiği anlamına gelmez. Önemli olan noktalar şunlardır:<br />
<br />
* Eğer bilgisayarınız öntanımlı olarak Windows 8 veya üzeri bir sürüm yüklü olarak gelmişse ve yanına Ubuntu kurmak istiyorsanız Ubuntu'yu EFI modunda kurmanız gereklidir. Çünkü Windows 8 ve sonraki sürümlerle yüklü olarak piyasaya sürülen bilgisayarlarda Windows EFI modunda kurulmuştur.<br />
<br />
* Eğer bilgisayarınızdaki diğer işletim sistemi (Windows Vista / 7 / 8 / 10, Linux...) EFI modunda kurulmuşsa, Ubuntu'yu da EFI modunda kurmanız gerekir.<br />
<br />
* Eğer bilgisayarınızdaki diğer işletim sistemi (Windows Vista / 7 / 8 / 10, Linux...) eski sistem (EFI olmayan) modda kurulmuşsa, Ubuntu'yu da aynı modda kurmanız gerekir. Mesela, bilgisayarınız 2010 yılından önce üretilmişse, 32 bit ise veya üzerinde Windows XP kurulu olarak satın alınmışsa eski sistem BIOS kurulu demektir.<br />
<br />
* Eğer bilgisayarınızda kurulu olan tek işletim sistemi Ubuntu'ysa o zaman fark etmez; EFI modunda veya eski modda kurulum yapabilirsiniz.<br />
<br />
== 1. Deneme yanılma yolu ile hızlı ve kolay bir şekilde Ubuntu kurulumu ==<br />
<br />
::{{uyarı|'''Ubuntu 14.04 sürümünü kuracaklar için uyarı:'''<br><br />
GPT bölümleme tablosuna sahip bir disk, Windows bölümleme aracı veya [[GParted]] gibi GPT bölümleme tablosunu okuyamayan bir uygulamayla bölümlendirildiğinde, Ubuntu canlı CD kurulum uygulaması olan Ubiquity, disk bölümlerinin okunması için kullanılan parted paketinde bulunan bir hata yüzünden bu diskleri '''tek parçaymış''' gibi görmektedir. İlgili hata kaydına [https://bugs.launchpad.net/ubuntu/+source/parted/+bug/1351071 bu] bağlantıdan ulaşılabilir. Sorunlu paket Ubuntu 14.10 sürümünde güncellenmiştir. Böyle bir sorunla karşılaşmamak için gerek Windows gerekse GNU/Linux işletim sistemlerinde GPT bölümleme tablosunu okuyabilen ve disk bölme işlemi yapabilen bir uygulama ile diski bölümlemeniz gerekmektedir. Böyle bir sorunla karşılaşırsanız yani Ubuntu kurulumu esnasında diskiniz tek parçaymış gibi görünüyorsa öncelikle [[Fixparts]] maddesinde anlatılanları uygulamalısınız.}}<br />
<br />
Eğer 2010 ve daha sonrasında bir bilgisayar aldıysanız ve Ubuntu'yu EFI modunda kurmanız gerekip gerekmediğini bilmiyorsanız aşağıdaki adımları izleyerek Ubuntu'yu hızlıca ve kolay bir şekilde kurabilirsiniz:<br />
<br />
:'''1.''' Ubuntu (>=12.10) 64 bit'lik kalıbını indirip Ubuntu DVD/USB'sini oluşturun '''ya da''' [http://sourceforge.net/projects/linux-secure/ Linux-Secure-Remix] 64 bit işletim sistemini indirip DVD/USB'sini oluşturun. Linux-Secure-Remix aslında bire bir Ubuntu kalıbının üzerine [[Boot-Repair]] gibi bir kaç küçük yardımcı sistem aracı ilave edilmiş bir işletim sistemidir, bunun dışında Ubuntu'dan başka hiçbir farkı yoktur. Aşağıda (5.) aşamada Boot-Repair onarma yazılımına ihtiyacımız olacağı için Linux-Secure-Remix'i indirip kurmanız size kolaylık sağlayabilir. Linux-Secure-Remix kullanmasanız bile (5.) aşamaya geldiğinizde Boot-Repair'i [[Boot-Repair#2. seçenek: Boot-Repair'in canlı Ubuntu DVD/USB'sine kurulması|şurada]] anlatıldığı gibi canlı Ubuntu DVD/USB'sine geçici olarak kurup kullanabilirsiniz.<br />
<br />
:'''2.''' BIOS'unuzdaki "'''QuickBoot/FastBoot'''" özelliğini ve "'''Intel Smart Response (SRT)'''" özelliğini devre dışı bırakın.<br />
<br />
:'''3.''' Bilgisayarınızı Ubuntu DVD/USB'sini kullanarak çalıştırın ve "Ubuntu'yu Dene"yi seçin. SecureBoot (Güvenli Önyükleme) ya da imza hatasıyla karşılaşırsanız Güvenli Önyükleme (Secure Boot) özelliğini bu makalenin devamında anlatıldığı şekilde devre dışı bırakın ve bilgisayarı yeniden başlatın.<br />
<br />
:'''4.''' Ubuntu DVD/USB'si yardımıyla Ubuntu'yu normal şekilde kurun ve bilgisayarı tekrar başlatın.<br />
<br />
:'''5.''' Eğer bilgisayar Ubuntu'yu açamıyorsa (ama Windows'u açıyorsa) ya da [[GRUB]] menüsündeki Windows girdisi Windows'u açamıyorsa, bilgisayarınızı tekrar [[canlı sistem|canlı]] Ubuntu DVD/USB'si ile çalıştırın "Ubuntu'yu Dene" seçeneğini seçin. Canlı sistemin masaüstü açıldığında [[Boot-Repair]] yazılımını çalıştırın. Yazılım çalıştığında "Önerilen Onarım"a tıklayın ve bilgisayarı tekrar başlatın.<br />
<br />
:'''6.''' Bu işlemin, başlatma sorunlarını çözmesi gerekir. Eğer sorununuz yine de çözülmezse Boot-Repair'in "Tavsiye Edilen Onarım"ını tekrar çalıştırın ve görüntülenecek olan URL'yi (paste.ubuntu.com/XXXXXX/) bir kağıda yazın. Sonra bilgisayarı tekrar başlatın.<br />
<br />
:'''7.''' Hala olmadıysa, Ubuntu-tr forumundaki [http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?PHPSESSID=irf1d5cn1a3520o132j9cg3uo0&board=11.0 şu bölümde] yeni bir başlık açın ve önceki aşamada kağıda yazmış olduğunuz URL'yi de belirterek sorununuzu buraya yazın.<br />
<br />
<br />
== 2. Ubuntu'yu EFI modunu kullanarak kurma ==<br />
<br />
{{Uyarı|Eğer yeni bir Ubuntu kullanıcısıysanız Ubuntu'yu yukarıda anlatılan yöntemle kurmanız tavsiye edilir.}}<br />
<br />
=== 2.1 EFI modunda kurmak ===<br />
<br />
Ubuntu'yu EFI modunda kurmak için:<br />
<br />
* 64 bit Ubuntu diski kullanın (32 bit EFI'yi tanıyamaz).<br />
<br />
* Ubuntu'nun son sürümünü kullanın. UEFI desteği ilk 11.10 sürümü ile geldi ama sonraki sürümlerde daha tutarlı hale getirildi. UEFI güvenli önyükleme 12.10 sürümü ile geldi.<br />
<br />
* Aygıt yazılımınızı (BIOS), diski UEFI modunda açacak şekilde ayarlayın.<br />
<br />
* Sonra:<br />
:- Ubuntu'nun otomatik kurucusunu ( "''Ubuntu'yu diğerlerinin yanına kur''" veya "''Diski sil ve Ubuntu kur''") kullanıyorsanız özel bir şey yapmanıza gerek yoktur. Önemli: Eğer bilgisayarınızda Windows kurulysa ve onu kaldırmak istemiyorsanız "Diski sil ve Ubuntu kur" seçeneğini kullanmayınız!<br />
:- Eğer elle bölümleme yapmayı ("Başka bir şey") seçerseniz, bir EFI bölümü oluşturmanız ve kullanmanız gerekecek.<br />
<br />
[[Dosya:UEFI 01.png|450px|none]]<br />
<br />
=== 2.2 Bilgisayarın sabit diski EFI modunda açıp açmadığını tespit etme ===<br />
<br />
Bunu sadece Ubuntu'yu sabit diskinize kurduysanız veya BIOS ayarlarına bakarak yapabilirsiniz. Ubuntu kurulu bir sabit disk üzerinden (canlı DVD/USB değil) [[Uçbirim]] komut satırı ekranını açın ve şu komutu girin:<br />
<br />
{{bc|[ -d /sys/firmware/efi ] && echo "EFI boot on HDD" || echo "Legacy boot on HDD"}}<br />
Eğer sonuç "Legacy boot on HDD" ise ya BIOS UEFI türünde değildir ya da BIOS sabit diski UEFI modunda başlatmak için ayarlanmamıştır.<br />
<br />
=== 2.3 Bilgisayarın CD'yi EFI Modunda açıp açmadığını tespit etme ===<br />
<br />
'''Uyarı:''' Bilgisayarınız CD'yi EFI modunda açsa bile sabit diski eski modda açabilir ya da tam tersi olabilir.<br />
<br />
64 bit Ubuntu diskinden başlatırken:<br />
<br />
{| style="text-align: left; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width:340px; background:#f9f9f9;" | ''Eğer BIOS CD'yi EFI modunda açmaya ayarlanmışsa aşağıdaki ekranı göreceksiniz.''<br />
| style="width:15px" |<br />
| style="width:340px; background:#f9f9f9;" | ''Eğer BIOS CD'yi EFI modunda açmaya ayarlanmamışsa veya disk 64 bit değilse aşağıdaki ekranı göreceksiniz.''<br />
|- valign="top"<br />
| style="width:340px" | [[Dosya:UEFI 02.png|340px|none]]<br />
|<br />
| style="width:340px" | [[Dosya:UEFI 03.png|340px|none]]<br />
|}<br />
<br />
=== 2.4 BIOS'u EFI modunda ya da eski modda açmak ===<br />
<br />
Bazı yeni bilgisayarlar (2011 sonrası bilgisayarlar) EFI modunda veya EFI olmayan esk modda başlatmaya izin verirler. Bu ayarı her bilgisayarda farklı şekilde ele alabilirsiniz ama bu ayar genellikle BIOS'un "Boot order" sekmesinde bulunur (BIOS ekranına ulaşmak genellikle başlangıçta bir tuşa basmak gerekebilir).<br />
<br />
'''NOT:''' Bazı BIOS'lar, optik sürücünün başlatma modunu sabit diskin başlatma modundan farklı şekilde ayarlamaya izin verir.<br />
<br />
# "UEFI Hitachi" sabit diski EFI modunda açmayı sağlar.<br />
# "P1: Hitachi" sabit diski Eski modda açmayı sağlar.<br />
# "P3: DVD" Ubuntu CD'sini Eski modda açmayı sağlar.<br />
# "UEFI: USB" Ubuntu canlı USB'sini EFI modunda açmayı sağlar.<br />
<br />
[[Dosya:UEFI 04.jpg|450px|none]]<br />
<br />
Altta da BIOS'un ikinci ve daha basit bir örneği var. Bu örnekte "Boot Mode" değişkeni tüm ortamlar için başlatma türünü (EFI veya Eski mod) aynı anda değiştirmek imkanı sunar.<br />
<br />
[[Dosya:UEFI 05.jpg|450px|none]]<br />
<br />
Bazı aygıt yazılımları (BIOS'lar) bir UEFI/Legacy (eski) başlatma seçeneği sunar. Bu modda [Sadece Legacy], [Sadece UEFI] ve [Her İkisi] seçeneklerini sunar. Sonuncu seçenekte eğer mümkünse EFI modunda balşatılır ama bir EFI dosyası algılanamazsa Eski (Legacy) modunda başlatılır.<br />
<br />
=== 2.5 Bir EFI bölümü oluşturma ===<br />
<br />
Ubuntu'yu otomatik değil de özel kurulum ile EFI modunda kurmak istiyorsanız sabit diskte bir EFI bölümü gereklidir.<br />
<br />
* Ubuntu 12.04'ten beri var olan bir Windows 7 EFI bölümünü biçimlendirmeden yeniden kullanmak mümkündür. Eğer Ubuntu'nun daha önceki bir sürümünü kullanıyorsanız veya halihazırda EFI modunda birkaç farklı Linux dağıtımı kuruluysa yeni bir EFI bölümü oluşturmak daha sağlıklıdır.<br />
<br />
* Bir EFI bölümü [[GParted]] yazılımının güncel bir sürümü kullanılarak oluşturulabilir. Oluşturulan bölüm şu özellikleri taşımalıdır:<br />
:# Bağlanma noktası: <code>/boot/efi</code> (Not: Elle bölümleme kullanılırken bu bağlanma noktasını oluşturmak önemli değildir. Ubuntu kurucusu tarafından otomatik olarak algılanacaktır.)<br />
:# Boyut: 100 MB ile 250 MB arası<br />
:# Tür: FAT32<br />
:# Diğer: Bir GPT diskinin başında yer almalıdır ve "boot" bayrağına sahip olmalıdır.<br />
<br />
== 3. Ubuntu'nun EFI modunda kurulup kurulmadığını tespit etme ==<br />
<br />
EFI modunda kurulmuş bir Ubuntu şu yollarla anlaşılır:<br />
<br />
# /etc/fstab dosyası EFI bölümü taşıyorsa (mount point: /boot/efi)<br />
# grub-pc yerine grub-efi başlangıç yükleyicisi (bootloader) kullanıyorsa<br />
# Kurulu olan Ubuntu'da Uçbirimi açın ve şu komutu girin:<br />
<br />
::{{bc|[ -d /sys/firmware/efi ] && echo "Installed in EFI mode" || echo "Installed in Legacy mode"}}<br />
<br />
== 4. Ubuntu'yu EFI veya eski moda çevirme ==<br />
<br />
=== 4.1 Ubuntu'yu EFI moduna çevirme ===<br />
<br />
# Boot-Repair'i başlatın ;"Gelişmiş Seçeneklere gelin ve "GRUB konumu" sekmesine tıklayın.<br />
# Eğer ayrı bir /boot/efi bölümü satırı görmüyorsanız bu, bilgisayarınızd EFI bölümü olmadığı anlamına gelir. Bu durumda Boot-Repair'den çıkın ve bir EFI bölümü oluşturun. (Yukarıdaki ilgili bölüme bakın.)<br />
# Eğer "Ayrı bir /boot/efi bölümü" satırını görüyorsanız üzerine tıklayın ve "Uygula" düğmesine tıklayın.<br />
# BIOS'u sabit diskinizi EFI modunda açacak şekilde ayarlayın (Yukarıdaki ilgili bölüme bakın.)<br />
: [[Dosya:UEFI 06.png|450px|none]]<br />
<br />
=== 4.2 Ubuntu'yu eski moda çevirme ===<br />
<br />
# Eğer Ubuntu bir GPT disk üzerine kuruluysa (bunu 'sudo parted -l' komutuyla alayabilirsiniz) diskin başlangıcında bir BIOS-Boot bölümü (1MB, Biçimlendirilmemiş dosya sistemi, bios_grub bağrağı) oluşturmak için Gparted uygulamasını kullanın.<br />
# Boot-Repair'i başlatın ;"Gelişmiş Seçeneklere gelin ve "GRUB konumu" sekmesine tıklayın.<br />
# "Uygula" düğmesine tıklayın.<br />
# BIOS'unuzu sabit diski Eski modda açacak şekilde ayarlayın (yukarıdaki ilgili bölüme bakın).<br />
<br />
== 5. Güvenli Önyükleme (Secure Boot) ==<br />
<br />
Güvenli Önyükleme (Secure Boot) 2012 yılında Windows 8'in kurulu geldiği bilgisayarlarda görülen yeni bir UEFI özelliğidir. Bu özelliğe Ubuntu'nun 12.10 64 bit sürümü ile birlikte destek verilmeye başlandı ama hala tutarlı değil ve bu nedenle Ubuntu'yu başlatmak için bu özelliği devre dışı bırakmak zorunda kalabilirsiniz.<br />
<br />
Altta Güvenli Önyükleme özelliği etkinleştirilmş bir BIOS örneği görmektesiniz.<br />
<br />
[[Dosya:UEFI 07.jpg|450px|none]]<br />
<br />
Güvenli Önyüklemeyi etkinleştirmek veya devre dışı bırakmak için BIOS'unuzda benzer bir seçenek bulun ve Etkinleştirmek/Devre Dışı Bırakmak için klavyenizi kullanın.<br />
<br />
== Ayrıca bakınız ==<br />
* [https://www.pardus.org.tr/pardus-21-kurulum-kilavuzu Pardus 21 Kurulum Kılavuzu]<br />
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/efi.html Linux Mint kılavuzları EFI SecureBoot]<br />
* [https://www.rodsbooks.com/efi-bootloaders/secureboot.html Managing EFI Boot Loaders for Linux: Dealing with Secure Boot] (İngilizce)<br />
* [https://getsol.us/articles/installation/disks/en/ Solus Linux dağıtımının - UEFI sayfası] (İngilizce)<br />
<br />
== Kaynakça ==<br />
* [https://help.ubuntu.com/community/UEFI UEFI] (help.ubuntu.com/community)<br />
* [http://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=37983.0 Ubuntu Forumu] (Türkçe çevirisi)<br />
<br />
[[Kategori:Kurulum]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=HTTrack_ile_UbuntuWiki_sitesini_bilgisayara_indirmek&diff=24093HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek2022-04-05T20:03:42Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>'''HTTrack''', herhangi bir İnternet sitesini bütünüyle bilgisayara indirmeyi sağlayan ve indirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılmasını sağlayan bir web site kopyalama aracıdır.<br />
<br />
HTTrack ile sevdiğiniz bir siteyi bilgisayarınıza indirebilir sonra da İnternet bağlantısı olmadan siteyi gezebilirsiniz. HTTrack'ı kendi web sitenizi indirip yedeklemek amacıyla da kullanabilirsiniz.<br />
{{vikipedi|[[v:HTTrack|HTTrack]]}}<br />
<br />
== UbuntuWiki web sitesinin indirilmesi ==<br />
Programın masaüstü uygulamasının yanı sıra web tarayıcı üzerinden kulanılan '''WebHttrack''' isimli arayüzü bulunur. Bu sayfada konu web tarayıcı arayüzü üzerinden işlenmiştir.<br />
<br />
HTtarck'ın WebHTTrack arayüzünü [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde '''webhttrack''' sözcüğünü aratarak yükleyebilirsiniz. Programı kurduktan sonra etkinlikler menüsünde bulup çalıştırın. Programın web arayüzünü kullanacağımız için programı çalıştırdığımızda, öntanımlı internet tarayıcımız ([[v:Mozilla Firefox|Mozilla Firefox]] vb.) ne ise program da o tarayıcı üzerinde açılacaktır.<br />
<br />
Programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan alttaki ekranda dil seçimini Türkçe olarak ayarladıktan sonra "İleri" düğmesi ile devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 1.png|600px]]<br />
<br />
Karşınıza gelecek olan alttaki ekranda '''Yeni Proje Adı''' kısmına herhangi bir şey yazın. '''''Ana konum''''' yazan yerden web sitesinin bilgisayarımızda hangi dizine indirileceğini görebilir ve değiştirebilirsiniz. ''İleri'' düğmesi ile devam edin. (''Eğer daha önceden indirmeye başlayıp yarıda bıraktığınız bir siteyi indirmeye devam etmek isterseniz ya da indirdiğiniz bir siteyi güncellemek isterseniz ''Mevcut proje adı'' bölümüne tıklayıp proje adını seçmelisiniz.'')<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 2.png|600px]]<br />
<br />
Alttaki ekranda görüldüğü gibi sitenin URL adresini yani https://wiki.ubuntu-tr.net/ yazıyoruz. '''Eylem''' kısmını "Web sitelerini indir" olarak bırakıyoruz.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 3.png|600px]]<br />
<br />
Httrack ve WebHttrack son olarak 2017 yılında güncellenmiş olup uzun yıllardır güncellenmemiş olması nedeniyle site indirme işlemini başlatamayarak hata verebilmektedir. Bu hata kolayca atlatılabilir bunun için '''Ayarlar''' düğmesine tıklayarak devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack - Tarayıc ID.png|600px]]<br />
<br />
Ayarlar'a tıkladıktan sonra karşınıza gelecek olan üstteki ekranda '''Tarayıcı ID''' sekmesine geçin. Burada '''Kimlik''' satırını tamamen silip boş bırakın. <br />
<br />
Ardından '''Tarama Kuralları''' sekmesine geçin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack - Tarama Kuralları.png|600px]]<br />
<br />
Tarama Kuralları sekmesinde üstteki gibi sitenin URL adresini, başına artı karakteri koyarak yazın. Tamam diyerek devam edin.<br />
<br />
Artık siteyi indirme vakti geldi. ''Başlat'' düğmesine basın ve siteyi bilgisayarınıza indirin. İndirme işlemi, sitedeki toplam dosya boyutuna ve internet hızına bağlı olarak saatler sürebilir. Başka ek bir ayar yapılmadığı taktirde UbuntuWiki indirilirken indirme işlemi taşmakta sürekli olarak devam etmektedir. Bu nedenle 1 GB kadar veri indirdikten sonra indirmeyi manuel olarak sonlandırabilirsiniz.<br />
<br />
İndirmeyi sonlandırdığınızda ya da programı kapattığınızda indirme arka planda devam ediyor olabilir. Programı kesin bir şekilde kapatmak için [[uçbirim]] kommut satırını açın ve {{bc|killall htsserver}} komutunu girin. Bu komut Httrack süreçlerini sonlandırır.<br />
<br />
[[Dosya:Httrack sonlandırma.png|600px]]<br />
<br />
== İndirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılması ==<br />
İndirdiğiniz siteyi kullanmak için artık HTTrack'a ihtiyacınız yok, indirdiğiniz siteyi herhangi bir web tarayıcı üzerinden (Firefox, Chrome vs.) görüntüleyebilirsiniz. Bunun için indirdiğiniz dosyalar içinde '''''index.htm''''' isimli ana sayfa dosyasını bulun. Bu dosyaya çift tıklayarak siteyi çevirim dışı olarak kullanmaya başlayabilirsiniz.<br />
<br />
[[Kategori:İnternet uygulamaları]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* [https://www.youtube.com/watch?v=eivoNqXoIlY WinHTTrack Web Copier Error Solved]<br />
<br />
[[Kategori:UbuntuWiki]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Httrack_sonland%C4%B1rma.png&diff=24092Dosya:Httrack sonlandırma.png2022-04-05T19:59:30Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=HTTrack_ile_UbuntuWiki_sitesini_bilgisayara_indirmek&diff=24091HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek2022-04-03T16:48:28Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>'''HTTrack''', herhangi bir İnternet sitesini bütünüyle bilgisayara indirmeyi sağlayan ve indirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılmasını sağlayan bir web site kopyalama aracıdır.<br />
<br />
HTTrack ile sevdiğiniz bir siteyi bilgisayarınıza indirebilir sonra da İnternet bağlantısı olmadan siteyi gezebilirsiniz. HTTrack'ı kendi web sitenizi indirip yedeklemek amacıyla da kullanabilirsiniz.<br />
{{vikipedi|[[v:HTTrack|HTTrack]]}}<br />
<br />
== UbuntuWiki web sitesinin indirilmesi ==<br />
Programın masaüstü uygulamasının yanı sıra web tarayıcı üzerinden kulanılan '''WebHttarck''' isimli arayüzü bulunur. Bu sayfada konu web tarayıcı arayüzü üzerinden işlenmiştir.<br />
<br />
HTtarck'ın WebHTTrack arayüzünü [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde '''webhttrack''' sözcüğünü aratarak yükleyebilirsiniz. Programı kurduktan sonra etkinlikler menüsünde bulup çalıştırın. Programın web arayüzünü kullanacağımız için programı çalıştırdığımızda, öntanımlı internet tarayıcımız ([[v:Mozilla Firefox|Mozilla Firefox]] vb.) ne ise program da o tarayıcı üzerinde açılacaktır.<br />
<br />
Programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan alttaki ekranda dil seçimini Türkçe olarak ayarladıktan sonra "İleri" düğmesi ile devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 1.png|600px]]<br />
<br />
Karşınıza gelecek olan alttaki ekranda '''Yeni Proje Adı''' kısmına herhangi bir şey yazın. '''''Ana konum''''' yazan yerden web sitesinin bilgisayarımızda hangi dizine indirileceğini görebilir ve değiştirebilirsiniz. ''İleri'' düğmesi ile devam edin. (''Eğer daha önceden indirmeye başlayıp yarıda bıraktığınız bir siteyi indirmeye devam etmek isterseniz ya da indirdiğiniz bir siteyi güncellemek isterseniz ''Mevcut proje adı'' bölümüne tıklayıp proje adını seçmelisiniz.'')<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 2.png|600px]]<br />
<br />
Alttaki ekranda görüldüğü gibi sitenin URL adresini yani https://wiki.ubuntu-tr.net/ yazıyoruz. '''Eylem''' kısmını "Web sitelerini indir" olarak bırakıyoruz.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 3.png|600px]]<br />
<br />
Httarck ve WebHttrack son olarak 2017 yılında güncellenmiş olup uzun yıllardır güncellenmemiş olması nedeniyle site indirme işlemini başlatamayarak hata verebilmektedir. Bu hata kolayca atlattılabilir bunun için '''Ayarlar''' düğmesine tıklayarak devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack - Tarayıc ID.png|600px]]<br />
<br />
Ayarlar'a tıkladıktan sonra karşınıza gelecek olan üstteki ekranda '''Tarayıcı ID''' sekmesine geçin. Burada '''Kimlik''' satırını tamamen silip boş bırakın. <br />
<br />
Ardından '''Tarama Kuralları''' sekmesine geçin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack - Tarama Kuralları.png|600px]]<br />
<br />
Tarama Kuralları sekmesinde üstteki gibi sitenin URL adresini, başına artı karakteri koyarak yazın. Tamam diyerek devam edin.<br />
<br />
Artık siteyi indirme vakti geldi. ''Başlat'' düğmesine basın ve siteyi bilgisayarınıza indirin. İndirme işlemi, sitedeki toplam dosya boyutuna ve internet hızına bağlı olarak saatler sürebilir. Başka ek bir ayar yapılmadığı taktirde UbuntuWiki indirilirken indirme işlemi taşmakta sürekli olarak devam etmektedir. Bu nedenle 1 GB kadar veri indirdikten sonra indirmeyi manuel olarak sonlandırabilirsiniz.<br />
<br />
İndirmeyi sonlandırdığınızda ya da programı kapattığınızda indirme arka planda devam ediyor olabilir. Programı kesin bir şekilde kapatmak için [[uçbirim]] kommut satırını açın ve {{bc|killall httrack}} komutunu girin. Bu komut Httarck'a ilişkin çalışan tüm süreçleri sonlandırır.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack sonlandırma.png|600px]]<br />
<br />
== İndirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılması ==<br />
İndirdiğiniz siteyi kullanmak için artık HTTrack'a ihtiyacınız yok, indirdiğiniz siteyi herhangi bir web tarayıcı üzerinden (Firefox, Chrome vs.) görüntüleyebilirsiniz. Bunun için indirdiğiniz dosyalar içinde '''''index.htm''''' isimli ana sayfa dosyasını bulun. Bu dosyaya çift tıklayarak siteyi çevirim dışı olarak kullanmaya başlayabilirsiniz.<br />
<br />
[[Kategori:İnternet uygulamaları]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* [https://www.youtube.com/watch?v=eivoNqXoIlY WinHTTrack Web Copier Error Solved]<br />
<br />
[[Kategori:UbuntuWiki]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=HTTrack_ile_UbuntuWiki_sitesini_bilgisayara_indirmek&diff=24090HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek2022-04-03T16:33:43Z<p>Hatas: güncelle</p>
<hr />
<div>'''HTTrack''', herhangi bir İnternet sitesini bütünüyle bilgisayara indirmeyi sağlayan ve indirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılmasını sağlayan bir web site kopyalama aracıdır.<br />
<br />
HTTrack ile sevdiğiniz bir siteyi bilgisayarınıza indirebilir sonra da İnternet bağlantısı olmadan siteyi gezebilirsiniz. HTTrack'ı kendi web sitenizi indirip yedeklemek amacıyla da kullanabilirsiniz.<br />
{{vikipedi|[[v:HTTrack|HTTrack]]}}<br />
<br />
== UbuntuWiki web sitesinin indirilmesi ==<br />
Programın masaüstü uygulamasının yanı sıra web tarayıcı üzerinden kulanılan '''WebHttarck''' isimli arayüzü de mevcutur. Burada konu web tarayıcı arayüzü üzerinden işlenmiştir.<br />
<br />
HTtarck'ın WebHTTrack arayüzünü [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde '''webhttrack''' sözcüğünü aratarak yükleyebilirsiniz. Programı kurduktan sonra etkinlikler menüsünde programı bulup çalıştırın. Programın web arayüzünü kullanacağımız için programı çalıştırdığımızda, öntanımlı internet tarayıcımız ([[v:Mozilla Firefox|Mozilla Firefox]] vb.) ne ise program da o tarayıcı üzerinde açılacaktır.<br />
<br />
Programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan alttaki ekranda dil seçimini Türkçe olarak ayarladıktan sonra "İleri" düğmesi ile devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 1.png|600px]]<br />
<br />
Karşınıza gelecek olan alttaki ekranda '''Yeni Proje Adı''' kısmına herhangi bir şey yazın. '''''Ana konum''''' yazan yerden web sitesinin bilgisayarımızda hangi dizine indirileceğini belirleyebilirsiniz. ''İleri'' düğmesi ile devam edin. (''Eğer daha önceden indirmeye başlayıp yarıda bıraktığınız bir siteyi indirmeye devam etmek isterseniz ya da indirdiğiniz bir siteyi güncellemek isterseniz ''Mevcut proje adı'' bölümüne tıklayıp proje adını seçmelisiniz.'')<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 2.png|600px]]<br />
<br />
Alttaki ekranda görüldüğü gibi sitenin URL adresini yani https://wiki.ubuntu-tr.net/ yazıyoruz. '''Eylem''' kısmını "Web sitelerini indir" olarak bırakıyoruz.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack 3.png|600px]]<br />
<br />
Httarck ve WebHttrack son olarak 2017 yılında güncellenmiş olup uzun yıllardır güncellenmemiş olması nedeniyle site indirme işlemini başlatamayarak hata verebilmektedir. Bu hata kolayca atlattılabilir bunun için '''Ayarlar''' düğmesine tıklayarak devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack - Tarayıc ID.png|600px]]<br />
<br />
Ayarlar'a tıkladıktan sonra karşınıza gelecek olan üstteki ekranda '''Tarayıcı ID''' sekmesine geçin. Burada '''Kimlik''' satırını tamamen silip boş bırakın. <br />
<br />
Ardından '''Tarama Kuralları''' sekmesine geçin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack - Tarama Kuralları.png|600px]]<br />
<br />
Burada üstteki ekranda görüldüğü gibi sitenin URL adresini başına artı karakteri koyarak yazın. Tamam diyerek devam edin.<br />
<br />
Artık siteyi indirme vakti geldi. ''Başlat'' düğmesine basın ve siteyi bilgisayarınıza indirin. İndirme işlemi, sitedeki toplam dosya boyutuna ve internet hızına bağlı olarak saatler sürebilir. Başka ek bir ayar yapılmadığı taktirde UbuntuWiki indirilirken indirme işlemi taşmakta sürekli olarak devam etmektedir. Bu nedenle 1 GB kadar veri indirdikten sonra indirmeyi manuel olarak sonlandırabilirsiniz.<br />
<br />
İndirmeyi sonlandırdığınızda ya da programı kapattığınızda indirme arka planda devam ediyor olabilir. Programı kesin bir şekilde kapatmak için [[uçbirim]] kommut satırını açın ve {{bc|killall httrack}} komutunu girin.<br />
<br />
[[Dosya:webhttrack sonlandırma.png|600px]]<br />
<br />
== İndirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılması ==<br />
İndirdiğiniz siteyi kullanmak için artık HTTrack'a ihtiyacınız yok, indirdiğiniz siteyi herhangi bir web tarayıcı üzerinden (Firefox, Chrome vs.) görüntüleyebilirsiniz. Bunun için indirdiğiniz dosyalar içinde '''''index.htm''''' isimli ana sayfa dosyasını bulun. Bu dosya çift tıklayarak siteyi çevirimdışı olarak kullanmaya başlayabilirsiniz.<br />
<br />
[[Kategori:İnternet uygulamaları]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* [https://www.youtube.com/watch?v=eivoNqXoIlY WinHTTrack Web Copier Error Solved]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Webhttrack_3.png&diff=24089Dosya:Webhttrack 3.png2022-04-03T16:20:23Z<p>Hatas: Hatas Dosya:Webhttrack 3.png dosyasının yeni bir sürümünü yükledi</p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Webhttrack_-_Tarama_Kurallar%C4%B1.png&diff=24087Dosya:Webhttrack - Tarama Kuralları.png2022-04-03T15:19:47Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Webhttrack_-_Taray%C4%B1c_ID.png&diff=24086Dosya:Webhttrack - Tarayıc ID.png2022-04-03T15:18:30Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Webhttrack_3.png&diff=24085Dosya:Webhttrack 3.png2022-04-03T15:18:12Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Webhttrack_2.png&diff=24084Dosya:Webhttrack 2.png2022-04-03T15:17:57Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Webhttrack_1.png&diff=24083Dosya:Webhttrack 1.png2022-04-03T15:17:42Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar/%C4%B0nternet&diff=24079Uygulamalar/İnternet2022-04-03T14:53:38Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{{Şablon:Uygulamalar/İnternet}}<br />
{{Şablon:Açıklama-1}}<br />
__NOTOC__<br />
== İnternet tarayıcıları ==<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Mozilla Firefox]] || Mozilla Vakfı'nın popüler internet tarayıcısı. Zengin eklenti desteğine sahiptir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Google Chrome]] || Chromium temel alınarak geliştirilen Google'a ait kapalı kodlu/sahipli internet tarayıcı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Chromium]] || Google tarafından geliştirilen açık kaynak kodlu tarayıcı. 15 Mart 2021 itibarıyla Google hesaplar ile olan bağı kesilmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Opera]] || Kapalı kodlu/sahipli bir internet tarayıcı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Web (ağ tarayıcısı)|Web]] || GNOME projesi kapsamında geliştirilen internet tarayıcı. Firefox Sync (eşitleme) özelliğini destekler. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== E-posta istemcileri ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Mozilla Thunderbird|Mozilla Thunderbird]] || E-posta istemcisi. Mozilla Vakfı'nın ürünüdür. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Geary|Geary]] || E-posta istemcisi. Hafif yapısı ve sohbet görünümündeki yazışma arayüzü ile dikkat çekmektedir. GNOME Projesi kapsamına alınmıştır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [http://getmailspring.com/ Mailspring] || E-posta istemcisi. Ticari Nylas Mail yazılımının açık kaynak hale getirilmesinden sonra Nylas'dan çatallanmıştır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[KMail]] || E-posta istemcisi. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Kontact|Kontact]] || KMail e-posta istemcisi, takvim, yapılacaklar listesi gibi araçları içeren kişisel bilgi yönetimi aracı. KDE projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Sohbet ve iletişim araçları ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Skype]] || Görüntülü ve sesli iletişim aracı, İnternet telefonu (VoIP). Android ve iOS sistemlerini de destekler. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| [[v:Telegram (yazılım)|Telegram]] || Akıllı telefonlar ve masaüstü işletim sistemleri için internet üzerinden anında mesajlaşma imkanı sunan bir iletişim aracı. Yazılım GPL ile lisanslı özgür bir yazılım olmakla birlikte sunucuları kapalı kodludur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Signal (yazılım)|Signal]] || Akıllı telefonlar ve masaüstü işletim sistemleri için internet üzerinden anında mesajlaşma imkanı sunan bir iletişim aracı. Yazılım ve sunucuları özgür yazılım lisanslar ile lisanslıdır. Gizlilik odaklı olup Avrupa Komsisyonu iç iletişim aracı olarak Signal kullanmaktadır.<sup>[https://itsfoss.com/eu-commission-switches-to-signal/ 1]</sup> || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| [[Wire]] || Görüntülü ve sesli iletişim aracı. Web tarayıcı üzerinden de kullanılabilir. Android ve iOS sistemlerini de destekler. Verileri şifrelenmiş olarak gönderir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://hangouts.google.com/ Google Hangouts] || Görüntülü ve sesli iletişim servisi. Google hesabı kullanılarak web tarayıcı üzerinden Gmail ya da Hangouts [https://hangouts.google.com/ web adresi] üzerinden kullanılır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF" valign="middle"<br />
| [[Viber]] || Akıllı telefonlar ve masaüstü işletim sistemleri için internet üzerinden anında mesajlaşma ve sesli görüşme imkanı sunan bir iletişim aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/Jitsi Jitsi] || Video konferans, ses (VoIP) ve anlık mesajlaşma uygulaması. Çoklu platform desteklidir. Android, iOS, web tabanlı olarak kullanılabilir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://jami.net Jami] || Görüntülü ve sesli iletişim aracı, İnternet telefonu (VoIP, SIP). Gizlilik ve özgürlük odaklıdır, yeni nesil bir [https://emintufan.com/ring-hakkinda-yogun-bir-hafta/ teknoloji] kullanır. Android ve iOS sürümü bulunur. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://tr.wikipedia.org/wiki/BigBlueButton BigBlueButton] || Eğitim kurumlarına odaklı olarak geliştirilmiş web tabanlı bir web konferans yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://discordapp.com/ Discord] || Bilgisayar oyuncularına hitap eden, kullanıcıların gurup içi görüşme yapmasını sağlayan iletişim yazılımı. Bu alanda Skype ve TeamSpeak yazılımlarına alternatiftir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://element.io/ Element] || Bir işyeri ya da herhangi bir ekibin iletişimini ve iş birliğini sağlamaya yönelik takım iletişim aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://rocket.chat/ Rocket.Chat] || Bir işyeri ya da herhangi bir ekibin iletişimini ve iş birliğini sağlamaya yönelik takım iletişim aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://slack.com/ Slack] || Bir işyeri ya da herhangi bir ekibin iletişimini ve iş birliğini sağlamaya yönelik takım iletişim aracı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [https://wiki.gnome.org/Apps/Polari Polari] || IRC istemcisi. GNOME projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Bulut depolama ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Dropbox]] || 2GB'a kadar ücretsiz bir dosya depolama ve eşitleme servisi. Android ve iOS desteği de vardır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Google Drive|Google Drive]] || Linux sürümü üçüncü parti yazılımlar ile sağlanmaktadır. Google’ın 15 GB'a kadar ücretsiz dosya depolama ve eşitleme servisi. Android ve iOS desteği de vardır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://nextcloud.com/ Nextcloud] || Özel sunucu içerisine kurularak istenilen boyutta dosya depolama, eşitleme, paylaşma imkanı sunan, özgür AGPL ile lisanslı gelişmiş bir bir bulut servisi. ownCloud yazılımından [[v:Çatal (yazılım geliştirme)|çatallanmıştır]]. Android ve iOS desteği de vardır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:ownCloud|ownCloud]] || Özel sunucu içerisine kurularak istenilen boyutta dosya depolama, eşitleme, paylaşma imkanı sunan, özgür AGPL ile lisanslı gelişmiş bir bir bulut servisi. Android ve iOS desteği de vardır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[v:Yandex Disk|Yandex.Disk]] || Yandex firmasının 10 GB'a kadar ücretsiz dosya depolama ve eşitleme servisi. Android ve iOS desteği de vardır.|| align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== İndirme yöneticileri ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://en.wikipedia.org/wiki/KGet KGet] || KDE'nin indirme yöneticisi || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[Wget]] || Komut satırı üzerinden kullanılan bir indirme yöneticisidir. GNU Projesi kapsamındadır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[JDownloader]] || Java tabanlı bir indirme yöneticisi || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| [[HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek|HTTrack]] || Web sitelerini bilgisayara indirme/yedekleme yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Dosya paylaşım programları ==<br />
<br />
'''Uyarı:''' Dosya paylaşım programları kullanarak telif hakkı ihlallerine neden olabilecek dosyalar (film, müzik, program dosyaları gibi) indirmek ya da paylaşmak yasa dışıdır. Bu tür programlardan dosya indiren ya da paylaşan tüm IP adresleri sunucularda sürekli olarak kayıt altında tutulduğu bilinmelidir.<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Transmission]] || Bittorrent istemcisi. GTK ve Qt temelli iki arayüz seçeneği vardır. Ubuntu ile kurulu gelmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:qBittorrent|qBittorrent]] || Bittorrent istemcisi. Arayüzü Qt temellidir. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Deluge]] || Bittorrent istemcisi || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[v:Vuze|Vuze]] (Azureus) || Bittorrent istemcisi. Java tabanlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Diğer araçlar ==<br />
<br />
{| cellspacing="0" style="width:100%; margin: 0px 0px 10px 0px;"<br />
| style="clear: both; border: 2px solid #df4814; padding: 2px 2px 2px 2px; background:#e6e6e6;"|<br />
{| style="background:transparent; font-size: 95%;" width="100%" border="0"<br />
|- style="background:#ffffff;" valign="middle"<br />
| style="width:116px; text-align:center;" | ''Yazılım'' || style="text-align:center;" | ''Açıklama'' || style="width:110px; text-align:center;" |''İşletim Sistemi'' || style="text-align:center; width:72px" | ''Özgür mü?''<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[FileZilla]] || FTP istemcisi. Tam özelliklidir, grafik kullanıcı arayüzü ile kolay kullanımlıdır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[KDE Connect]] || Bilgisayar ve Android telefon arasında Wifi üzerinden dosya payaşımı, bilgisayar üzerinden SMS gönderimi, telefonu dokunmatik fare olarak kullanma, kopyalama panosu ve bağlantı paylaşımı gibi işlevler sunan bir araç. Kurulumu için bkz. [[KDE Connect]] || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [https://gitlab.gnome.org/ Connections]|| Uzak masaüstü istemcisi. GNOME projesi kapsamında geliştirilmektedir. Windows, MacOS gibi farklı işletim sistemlerinin masaüstlerine bağlanabilir. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [http://remmina.sourceforge.net/ Remmina]|| Uzak masaüstü istemcisi. Ubuntu ile kurulu gelmektedir. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#e5e5e5;" valign="middle"<br />
| [[Samba]]|| Dosya ve yazıcı paylaşımı için çoklu platform destekli sunucu yazılımı || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{evet}}<br />
|- style="background:#FFFFFF;" valign="middle"<br />
| [[TeamViewer]] || Uzak masaüstüne ulaşma (masaüstü paylaşım) aracı. Android ve iOS desteği de vardır. || align="center" | {{Linux}} {{Windows}} {{Mac}} || {{hayır}}<br />
|- style="background:#e5e5e5" valign="middle"<br />
| [http://en.wikipedia.org/wiki/Vinagre Vinagre] || Uzak masaüstüne ulaşma (masaüstü paylaşım) aracı. Yazılımın Türkçe adı “Uzak Masaüstü Görüntüleyici”'dir. || align="center" | {{Linux}} {{-}} {{-}} || {{evet}}<br />
|}<br />
|}<br />
<br />
== Sunucu uygulamaları ==<br />
<br />
Sunucu uygulamaları hakkında [[Sunucular]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
{{Şablon:Tablo açıklaması}}<br />
[[Kategori:İnternet uygulamaları| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kullan%C4%B1c%C4%B1:Hatas/%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar&diff=24078Kullanıcı:Hatas/Çalışmalar2022-04-03T14:53:02Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>== Yapılacak bazı işler ==<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] belgesi baştan yazılarak ana sayfaya yerleştirilecek<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu nedir?]] sayfası hazırlanacak.<br />
* {{evet2}} [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Kurulum]] ana maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]] maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows ortamında disk bölümlendirme]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)|Grub önyükleyicisini onarmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub'u silip Windows önyükleyicisini kurmak]] belgesi yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[ISO dosyasını doğrulama]] maddesi geliştirilecek<br />
:::* {{evet2}} [[Boot-Repair]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[OS-Uninstaller]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[GParted]] maddesi ve kullanımı ile ilgili maddeler baştan düzenlenerek güncellenecek<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'yu bilgisayarımdan nasıl kaldırabilirim?]] maddesi eklenecek<br />
<br />
* {{evet2}} [http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar&oldid=8496 Mevcut] Uygulamalar bölümü baştan [[Uygulamalar|yazılacak]]<br />
:::{| style="text-align: left; width: 40%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%"|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik|Bilim-Mühendislik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Eğitim|Eğitim]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Grafik|Grafik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/İnternet|İnternet]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ofis|Ofis]]<br />
|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ses-Video|Ses-Video]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Geliştirme|Geliştirme]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Sistem|Sistem]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Diğer|Diğer]]<br />
|}<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları]] maddesi yenilenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} Politika doğrultusunda; çeşitli nedenlerden dolayı UbuntuWiki bünyesinde bir tanıtım maddesi bulunması gereken bazı yazılımlar hakkında birer sayfa açılacak veya mevcut sayfalar geliştirilerek kurulum vb. mevzular açıklanacak:<br />
::::{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dosyalar]]<br />
* [[Ayarlar]]<br />
* [[İnce Ayarlar]]<br />
* [[Yazılımlar]]<br />
* [[Synaptic]]<br />
* [[Uçbirim]]<br />
* [[GNOME Disks|Diskler]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Sistem Gözlemcisi]]<br />
* [[GRUB]]<br />
* [[Google Chrome]]<br />
* [[Google Earth]]<br />
* [[KeePass]]<br />
* [[Wine]]<br />
* [[TeamViewer]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dropbox]]<br />
* [[DraftSight]]<br />
* [[BricsCAD]]<br />
* [[Zotero]]<br />
* [[Wire]]<br />
* [[Okular]]<br />
|}<br />
<br />
* {{evet2}} [[Donanım]] ana maddesi yeniden yazılacak.<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Kablosuz ağ kartları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ekran kartları]] sayfası elden geçirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Bluetooth aygıtları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Modemler]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Klavye]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Belgeler]] bölümü yeniden tanzim edilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[DNS adreslerini değiştirmek]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux ve virüsler]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Diskleri başlangıçta bağlamak]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da sistem kurtarma]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Simge seti eklemek]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[GNOME kabuk eklentileri]] maddesi eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Güvenli dosya silmek (geri dönüşsüz olarak)]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[PhotoRec ile veri kurtarma]] belgesi güncellenerek geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dağıtımları kılavuzu]] baştan yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[:Kategori:UbuntuWiki|UbuntuWiki]] sayfası yeniden yapılandırılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:İnşaat ve bakım|İnşaat ve bakım]] işlerinin yürütülmesi için eksik olan şablonlar eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} UbuntuWiki'ye [[UbuntuWiki'ye katkıda bulunun|katkıda bulunma]] rehberi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:Şablonlar|Şabonlar]] kategorilendirilecek (tüm şablonlar değil sadece birden çok sayfada kullanılan-gerekli olanlar)<br />
<br />
* {{evet2}} Diğer İşler<br />
:::* {{evet2}} [[K3b ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler]] sayfası geliştirilecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Audacity ile temel ses düzenleme işlemleri]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=HTTrack_ile_UbuntuWiki_sitesini_bilgisayara_indirmek&diff=24076HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek2022-04-03T14:52:36Z<p>Hatas: Hatas, HTTrack ile bir web sitesini bilgisayara indirmek sayfasını HTTrack ile UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirmek sayfasına taşıdı</p>
<hr />
<div>'''HTTrack''', herhangi bir İnternet sitesini bütünüyle bilgisayara indirmeyi sağlayan ve indirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılmasını sağlayan bir web site kopyalama aracıdır.<br />
<br />
HTTrack ile sevdiğiniz bir siteyi bilgisayarınıza indirebilir sonra da İnternet bağlantısı olmadan siteyi gezebilirsiniz. HTTrack'ı kendi web sitenizi indirip yedeklemek amacıyla da kullanabilirsiniz.<br />
{{vikipedi|[[v:HTTrack|HTTrack]]}}<br />
<br />
== Bir sitenin indirilmesi ==<br />
Programın bir kaç farklı grafik arayüz seçeneği vardır. Aşağıdaki örneğimizde, programın her işletim sistemi altında kullanılabilen '''WebHttarck''' isimli web arayüzününü kullanacağız.<br />
<br />
HTtarck'ın WebHTTrack arayüzünü [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde '''webhttrack''' sözcüğünü aratarak kolayca yükleyebilirsiniz. Programı kurduktan sonra etkinlikler menüsünde aratıp çalıştırın.<br />
<br />
Programın web arayüzünü kurduğumuz için programı çalıştırdığımızda, öntanımlı internet tarayıcımız ([[v:Mozilla Firefox|Mozilla Firefox]] vb.) ne ise program da o tarayıcı üzerinde açılacaktır. Karşınıza gelen ilk ekranda dil seçimini Türkçe olarak ayarladıktan sonra "İleri" düğmesi ile devam edin.<br />
<br />
[[Dosya:Httrack web arayüzü 01.png|500px]]<br />
<br />
Örnek olarak UbuntuWiki sitesini bilgisayara indirelim. Bunun için üstteki ekranda '''''Yeni proje adı''''' bölümüne herhangi bir isim yazıyoruz.<br />
'''''Ana konum''''' yazan yerde ise web sitesinin, bilgisayarımızda hangi dizine indirileceğini belirtip ''İleri'' düğmesine tıklıyoruz.<br />
<br />
(''Eğer daha önceden indirmeye başlayıp yarıda bıraktığınız bir siteyi indirmeye devam etmek isterseniz ya da indirdiğiniz bir siteyi güncellemek isterseniz ''Mevcut proje adı'' bölümüne tıklayıp proje adını seçmelisiniz.'')<br />
<br />
[[Dosya:Httrack web arayüzü 02.png|500px]]<br />
<br />
İndireceğimiz sitenin URL adresini yazıyoruz. Eğer kullanıcı adı ve şifre gerektiren bir siteyi indirecekseniz sitenin adresini '''''URL ekle''''' düğmesine tıklayarak eklemelisiniz. <br />
İsterseniz ''Ayarlar'' düğmesine tıklayıp indirme tercihlerini değiştirebilirsiniz. ''İleri'' düğmesine tıklayıp devam edelim.<br />
<br />
[[Dosya:Httrack web arayüzü 03.png|500px]]<br />
<br />
Artık siteyi indirme vakti geldi. ''Başlat'' düğmesine basın ve siteyi bilgisayarınıza indirin. İndirme işlemi, sitedeki toplam dosya boyutuna ve internet hızına bağlı olarak saatlerce sürebilir.<br />
<br />
== İndirilen sitenin çevirim dışı olarak kullanılması ==<br />
İndirdiğiniz siteyi kullanmak için artık HTTrack'a ihtiyacınız yok, indirdiğiniz siteyi herhangi bir web tarayıcı üzerinden (Firefox, Chrome vs.) görüntüleyebilirsiniz. Bunun için indirdiğiniz dosyalar içinde sitenin ana sayfa dosyasını bulmanız gerek, İnternet sitelerinin ana sayfaları genellikle '''''index.htm''''' gibi bir ada sahip olur. İndirilen dosyalar içinde ana sayfa dosyasına çift tıklayarak siteyi çevirimdışı olarak kullanmaya başlayabilirsiniz.<br />
<br />
[[Kategori:İnternet uygulamaları]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Snap,_Flatpak,_AppImage,_Deb,_Rpm_paket_sistemleri&diff=24075Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri2022-04-01T20:41:33Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>= Geleneksel paket yönetim sistemleri =<br />
<br />
== Deb, Rpm ==<br />
Deb paketleme biçimi ilk olarak 1995'te Debian Linux dağıtımı tarafından, Rpm paketleme biçimi ilk olarak 1997'de Red Hat Linux dağıtımı tarafından geliştirilmeye başlamıştır. Deb biçiminde paketlenmiş yazılımlar sadece Debian ve Debian kökeninden gelen Ubuntu, LinuxMint, Mepis, Pardus gibi [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımları]]nca kullanılabilir. Rpm paketleri ise RedHat ve RedHat kökeninden gelen Fedora, OpenSUSE, CentOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir. Ayrıca Pacman paket yönetim sistemine göre hazırlanmış paketler ise ArchLinux ve ArcLinux kökeninden gelen Manjaro, EndeavourOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir.<br />
<br />
Deb, Rpm paketleri, bir yazılımın ihtiyaç duyduğu bağımlılıkları (kütüphane dosyalarını) içermez. Geliştiriciler açısından bir yazılımın Deb, Rpm gibi geleneksel biçimlerde paketlenmesi oldukça karmaşık bir işlemdir. Bu paketlerin güncellenmesi ve farklı dağıtımlardan Linux kullanıcılarına ulaştırılması zor hem de süreç isteyen bir iştir, güncellemeler kullanıcılara belli bir gecikme ile yansır.<br />
<br />
= Dağıtımlardan bağımsız paket yönetim sistemleri =<br />
== Snap ==<br />
Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd. tarafından geliştirilmeye başlayan ve tüm [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımlarında]] kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. 2016 yılında Ubuntu 16.04 sürümü ile birlikte sunulmaya başlamıştır. Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır.<br />
<br />
Snap paket sistemi başlangıçta bulut uygulamaları için piyasaya sürülmüştür. Daha sonra IoT (nesnelerin interneti) cihazları ve masaüstü uygulamalarında da kullanılmaya başlamıştır.<br />
<br />
Snap paket sistemi ile ilgili eleştirilerden biri uygulama deposunun bir firmanın (Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd.) kontrolünde olması ve geliştiricilerin, firmanın sunduğu katılımcı lisans sözleşmesini onaylamak zorunda olmasıdır. Bu durum özgür yazılım / açık kaynak yazılım felsefesine aykırı bulunmaktadır. Bir diğer eleştiri ise Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanlanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olması, Canonical tarafından kontrol edilmesidir.<br />
<br />
Snap ile ilgili kavramlar:<br />
<br />
'''Snapd''': Snap paketlerinin yönetilmesi (örneğin snap uygulamalarını kurmak, kaldırmak, güncellemek vb.) işlerini arka planda yürüten komut satırı aracıdır.<br />
<br />
'''Snap Store''': Snap paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır. Canonical ltd. kontrolündedir. Web sayfası: [https://snapcraft.io/store snapcraft.io/store]<br />
<br />
'''Snapcraft''': Snap paketleri üretmek ve yayınlamak için kullanılan komut satırı aracıdır. Aynı zamanda Snap paket yönetim sistemi genel web sitesinin adıdır.<br />
<br />
== Flatpak ==<br />
Tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. Baş geliştirici, bir Red Hat çalışanı olan Alexander Larsson'dur. İlk sürümü 2015 yılında Red Hat, Endless Computers ve Collabora'nın onaylarını içeren bir bülten ile yayınlanmıştır.<br />
<br />
Snap paketlerinde olduğu gibi Flatpak paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Flatpak'lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır. Flatpak projesi özgür LGPL ile lisanslanmıştır.<br />
<br />
Alexander Larsson, Flatpak'ı geliştirmenin ana nedeninin mevcut deb, rpm gibi paket yönetim biçimleri ilgili teknik sorunlardan kaynaklanmadığını, son çekirdek özelliklerinden yararlanabilmek ve özellikle konteynerlerle beraber yazılım sağlamak için görüntülerin kullanımının artması nedeniyle, uygulamaların işletim sisteminin bir parçası olmadığı Flatpak gibi bir şeyin daha önemli hale gelmesi ile açıklamaktadır.<br />
<br />
Flatpak genel web sitesi: https://flatpak.org/ , uygulama deposunun web sayfası: https://flathub.org/<br />
<br />
'''Flathub''': Flatpak paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır.<br><br />
<br />
== AppImage ==<br />
2011 yılında Simon Peter tarafından "PortableLinuxApps" adı ile başlatılan bu proje 2013 yılında AppImage ismini almıştır. AppImage dosyaları, Linux ortamında taşınabilir program ihtiyacını karşılamaktadır. AppImage dosyaları kurulum gerektirmez, root (kök kullanıcı) yetkisi gerektirmeden uygulamanın kullanılmasını sağlar. Tüm Linux dağıtımlarında kullanılmaya uygun bir paketleme biçimidir.<br />
<br />
Appimage biçiminde paketlenmiş programlar tek bir dosyadan ibarettir, gerçek anlamda kurulmazlar, dosya çalıştırılabilir hale getirildikten sonra çift tıklanarak kullanılabilir. Programın ihtiyaç duyduğu bağımlılıklar kendi içinde yer alır. AppImage uygulamaları tamamen taşınabilirdir, örneğin USB belleğe atılıp taşınabilir. (Snap ve Flatpak'lar normalde taşınabilir değildir. Ancak çeşitli komutlar kullanılarak düzenlenerek taşınabilir hale getirilmesi mümkündür.). Proje özgür MIT Lisansı ile lisanslıdır. Web sitesi: https://appimage.org/ , https://appimage.github.io/apps/<br />
<br />
= Snap ve Deb karşılaştırması =<br />
* Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) bünyesinde içerir. Deb paketleri ise bağımlılık paketlerini içermez, sistemde bulunan kütüphaneler, deb paketleri tarafından ortak olarak kullanır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde çalışırlar.<br />
<br />
* Snap paketleme biçimi evrensel bir paketleme yöntemidir, tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilir. Deb paketleri ise sadece Debian tabanlı Linux dağıtımlarında kullanılabilir.<br />
<br />
* Bir yazılımın deb biçiminde paketlenmesi, güncellenmesi ve dağıtımı hem yazılımın geliştiricisi hem de Linux dağıtımının geliştiricileri açısından zor ve süreç isteyen bir iştir. Güncellemeler gecikmeli olarak kullanıcılara yansır. Snap paketleri ise kolay bir şekilde üretilir ve güncellenir. Bir snap güncellemesi, Linux dağıtımının kontrolü olmadan doğrudan kullanıcılara yansır.<br />
<br />
* Bir Snap paketinde sorun yaşanması halinde önceki sürüme geri dönülebilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur.<br />
<br />
* Snap ile bir programın birden fazla sürümü kurulup kullanılabilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur. Snap’larda kanal özelliği vardır yani geliştiriciler yazılımlarının birden çok sürümünü (örneğin stabil ve geliştirme sürümlerini) ayrı kanallardan yayınlamasına imkan verir.<br />
<br />
* Bir Linux dağıtımı, önceki bir sürümüne olan desteğini sonlandırdığında artık Deb paketlerine güncelleme gelmez. Ancak Snap’lar güncelleme almaya devam eder. Ayrıca bir snap paketi, Linux dağıtımının bir sonraki sürümünde herhangi bir güncellemeye ihtiyaç duymaksızın aynen çalışabilir.<br />
<br />
* Bir snap paketi kurulduktan sonra ilk açılışta yavaş bir şekilde açılır. İkinci çalıştırmada Deb paketleriyle arada olan fark azalır veya tamamen ortadan kalkar.<br />
<br />
* Kullanıcılar deb paketlerini kullandıkları Linux dağıtımının kendi resmi deposundan temin eder. Snap ise program geliştiricilerinin tek bir depo üzerinden ([https://snapcraft.io/store Snap Store]) tüm Linux dağıtımlarına ulaşmalarını sağlar.<br />
<br />
* Snap’lar çeşitli dağıtımların kullandığı temalar ile tam anlamıyla bütünleşmezler. Diğer yandan Snap ekibi tarafından tema bütünleşmesi ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir ([https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration 1]). Deb paketleri ise tam anlamıyla varsayılan grafik arayüz deneyimini sağlar.<br />
<br />
* Snap’ların güncellenmesini tamamen otomatiktir, kullanıcıların engelleme imkanı yoktur, 60 güne kadar ertelenebilir. Snapd aracı günde birden çok kez tüm Snap'ların güncellemelerini kontrol eder ve arka planda yükler. Otomatik güncellemeler ancak bazı hileler kullanılarak kapatılabilir. Deb paketleri ise kullanıcılara güncellemeleri manuel olarak istediği şekilde yönetmesine imkan verir.<br />
<br />
* Snap'lar Linux dağıtımının sıkı bir denetiminden geçmez, zararlı yazılım kontrolü de yapan otomatik bir kontrol mekanizması vardır. Deb'ler ise dağıtım geliştiricilerinin kontrolünden geçmesi yönüyle daha güvenli bulunmaktadır. Güvenlik yönünden Snap'ların avantajlı tarafı ise sistemden yalıtıldıkları için kurma, güncelleme ve kaldırma işlemlerinin, sistemde herhangi bir hataya yol açması mümkün değildir.<br />
<br />
* Snap’ların boyutları (kütüphane dosyalarını içermeleri nedeniyle), deb paketlerine göre çok büyük olabilmektedir. Yani Deb’ler sabit diskte genellikle çok daha az yer kaplar.<br />
<br />
* Snap paketlerinin yönetilmesi işlerini arka planda gerçekleştiren "snapd" isimli komut satırı aracıdır. Deb paketleri ise arkaplanda "apt" ("apt-get") tarafından yönetilir.<br />
<br />
= Snap, Flatpak karşılaştırması =<br />
* Hem Snap hem de Flatpak, uygulamanın korumalı alanda (sandbox) çalışmasını destekler. Bu kavramı biraz detaylandıracak olursak; korumalı alan, bir uygulamanın ana bilgisayar sisteminden tamamen izole edilmiş bir ortamda (sanal alan/kapsayıcı/dosya sistemi/arşiv) çalışmasını ifade eder. Sistemle herhangi bir etkileşim, API'ler ve kullanıcı izinleri aracılığıyla yapılır. Android uygulamaları bu konuda örnek verilebilir. Android uygulamaları da korumalı alanda çalışırlar ve sisteme yalnızca kullanıcı izinleriyle erişebilirler. Korumalı alan uygulaması, tam sistem erişimine sahip bir uygulamaya kıyasla genel sistem güvenliğini artırır.<br />
<br />
* Snap'lar Canonical Ltd. tarafından kontrol edilen tek bir depoda bulunur. Flatpak ise birden çok deponun kullanımını destekler. Flathub deposu Flatpak paketleri için fiili kaynak olmasına rağmen, Flathub'dan bağımsız bir Flatpak deposu oluşturmak mümkündür.<br />
<br />
* Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanslanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olduğu ifade edilmektedir. Flatpak projesi ise tamamen özgür yazılımdır. Flatpak web sitesinde proje hakkında; tek bir satıcıya bağlı kalmadan herkes tarafından kullanılabilecek gerçek bir açık kaynak projesi olduğu, Freedesktop projesi de dahil olmak üzere diğer özgür yazılım projeleriyle güçlü bağlantıları olduğu ifade edilmiştir.<br />
<br />
* Snap'lar sunucuları destekler, Flatpak'ların sunucu desteği yoktur. Snap sistemi nesnelerin interneti (IoT), bilgisayar, telefon gibi sistemlerde kullanılabilir. Flatpak ise tamamen masaüstü uygulamalarına yönelik olarak geliştirilmektedir.<br />
<br />
* [https://flathub.org/apps/category/All Flathub] deposunda 1.500'den fazla sayıda paket bulunmaktadır. Snap mağazası ise barındırdığı uygulama sayısını "binlerce" sözcüğü ile ifade etmektedir.<br />
<br />
= İlgili maddeler =<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* https://snapcraft.io/blog/a-technical-comparison-between-snaps-and-debs<br />
* https://en.wikipedia.org/wiki/Snap_(package_manager)<br />
* https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration<br />
<br />
[[Kategori:Snap| ]]<br />
[[Kategori:Flatpak| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=ISO_dosyas%C4%B1n%C4%B1_do%C4%9Frulama&diff=24074ISO dosyasını doğrulama2022-04-01T15:22:47Z<p>Hatas: güncellendi</p>
<hr />
<div>İndirilen herhangi bir dosya internetten kaynaklanan sebeplerle düzgün bir şekilde inmemiş olabilir. Ubuntu .iso kalıp dosyasını internetten indirirken bağlantıdan ya da herhangi bir sebepten dosya boyut veya bütünlüğünde bir değişiklik olduysa Ubuntu'nun kurulumu sırasında bu büyük ihtimalle sorun çıkaracaktır.<br />
<br />
Dosyaların veri bütünlüğünü kontrol etme amacıyla da kullanılan '''SHA-256''' (SHA-2), '''SHA-1''', '''MD5''' gibi çeşitli sağlama fonksiyonları bulunmaktadır. Bir sağlama fonksiyonu, çeşitli harf ve rakamları içeren uzun bir veri dizisidir. Yayınlanan her bir Ubuntu sürümü için Ubuntu'nun web sayfalarında o sürümüne ait orijinal SHA-256 veya MD5 sağlama değerleri yayınlanmakatdır. Kullanıcılar indirdikleri ISO dosyasının veri bütünlüğü değerini yardımcı bir yazılım yardımıyla tespit ederek Ubuntu'nun yayınladığı değer ile bire bir aynı olup olmadığını kontrol edebilir. Ubuntu sürümlerinin orijinal '''SHA256SUM''' doğrulama değerlerine [http://releases.ubuntu.com/ '''şuradan'''] ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
== Windows ortamında doğrulama ==<br />
[[Dosya:HashTool.png|360px|right]]<br />
Windows yüklü bir bilgisayarda ISO dosyası veri bütünlüğünü kontrolü için [https://www.digitalvolcano.co.uk/hash.html HaslTool], [https://raylin.wordpress.com/downloads/md5-sha-1-checksum-utility/ MD5 and SHA Checksum Utility] gibi çeşitli ücretsiz yazılımlar temin edilebilir. Bunlardan HashTool isimli program yardımıyla kontrol yapmak için aşağıdaki adımları izleyin.<br />
<br />
# HashTool programını [https://www.digitalvolcano.co.uk/hash.html web sitesinden] indirin. Çift tıklayarak kurun.<br />
# Programın arayüzünde Hash Type bölümündeki menüden SHA-256 seçeneğini işaretleyin.<br />
# Ubuntu ISO dosyasını sürükleyip program arayüzüne bırakın. <br />
# Bir iki dakika içinde işlem tamamlanacak ve program rakam ve harflerden oluşan uzun bir kod verecektir.<br />
# Elde ettiğiniz SHA256 kodunu [http://releases.ubuntu.com/ Ubuntu sitesinden] aldığınız orijinal SHA256 kodu ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.<br />
<br />
== Linux ortamında doğrulama ==<br />
=== GtkHash yazılımını kullanarak ===<br />
[[Dosya:GtkHash.png|360px|thumb|right]]<br />
Veri bütünlüğü kontrol etmek için örneğin '''GtkHash''' isimli programı kurup kullanabilirsiniz. Bunun için:<br />
<br />
* Yazılımın adını [[uygulama mağazası]]nda aratıp kurun.<br />
* Programın arayüzünde "Dosya" kısmına tıklayıp Ubuntu ISO dosyasının yerini belirtin.<br />
* Ardından "Hash" düğmesine tıklayın.<br />
* Elde ettiğiniz SHA256 kodunu [http://releases.ubuntu.com/ Ubuntu sitesinden] aldığınız orijinal SHA256 kodu ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.<br />
<br />
=== Komut satırı kullanılarak ===<br />
<br />
Bkz. https://fostips.com/verify-downloads-checksum-ubuntu-debian/<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* [https://ubuntu.com/tutorials/how-to-verify-ubuntu#1-overview Ubuntu indirmeniz nasıl doğrulanır?] (İngilizce)<br />
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/verify.html ISO imajını doğrulama]<br />
<br />
[[Kategori:Kurulum]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:GtkHash.png&diff=24073Dosya:GtkHash.png2022-04-01T15:12:18Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div></div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=ISO_dosyas%C4%B1n%C4%B1_do%C4%9Frulama&diff=24072ISO dosyasını doğrulama2022-03-24T19:36:54Z<p>Hatas: /* Linux ortamında doğrulama */</p>
<hr />
<div>İndirilen herhangi bir dosya internetten kaynaklanan sebeplerle düzgün bir şekilde inmemiş olabilir. Ubuntu .iso kalıp dosyasını internetten indirirken bağlantıdan ya da herhangi bir sebepten dosya boyut veya bütünlüğünde bir değişiklik olduysa Ubuntu'nun kurulumu sırasında bu büyük ihtimalle sorun çıkaracaktır.<br />
<br />
Dosyaların veri bütünlüğünü kontrol etme amacıyla da kullanılan '''SHA-256''' (SHA-2), '''SHA-1''', '''MD5''' gibi çeşitli sağlama fonksiyonları bulunmaktadır. Bir sağlama fonksiyonu, çeşitli harf ve rakamları içeren uzun bir veri dizisidir. Yayınlanan her bir Ubuntu sürümü için Ubuntu'nun web sayfalarında o sürümüne ait orijinal SHA-256 veya MD5 sağlama değerleri yayınlanamkatdır. Kullanıcılar indirdikleri ISO dosyasının veri bütünlüğü değerini yardımcı bir yazılım yardımıyla tespit ederek Ubuntu'nun yayınladığı değer ile bire bir aynı olup olmadığını kontrol edebilir. Ubuntu sürümlerinin orijinal '''SHA256SUM''' doğrulama değerlerine [http://releases.ubuntu.com/ '''şuradan'''] ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
== Windows ortamında doğrulama ==<br />
[[Dosya:HashTool.png|360px|right]]<br />
Windows yüklü bir bilgisayarda ISO dosyası veri bütünlüğünü kontrolü için [https://www.digitalvolcano.co.uk/hash.html HaslTool], [https://raylin.wordpress.com/downloads/md5-sha-1-checksum-utility/ MD5 and SHA Checksum Utility] gibi çeşitli ücretsiz yazılımlar temin edilebilir. Bunlardan HashTool isimli program yardımıyla kontrol yapmak için aşağıdaki adımları izleyin.<br />
<br />
# HashTool programını [https://www.digitalvolcano.co.uk/hash.html web sitesinden] indirin. Çift tıklayarak kurun.<br />
# Programın arayüzünde Hash Type bölümündeki menüden SHA-256 seçeneğini işaretleyin.<br />
# Ubuntu ISO dosyasını sürükleyip program arayüzüne bırakın. <br />
# Bir iki dakika içinde işlem tamamlanacak ve program rakam ve harflerden oluşan uzun bir kod verecektir.<br />
# Elde ettiğiniz kodu [http://releases.ubuntu.com/ Ubuntu sitesinden] aldığınız orijinal kod ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.<br />
<br />
== Linux ortamında doğrulama ==<br />
{{güncelle}}<br />
Çoğu Linux dağıtımında MD5 testi için, komut satırından kullanılabilen md5sum programı kurulu gelmektedir. Komut satırından kullanılan bu programın yanı sıra farklı grafik arayüz sunan farklı programlar aracılığıyla da MD5 kontrolü yapılabilir.<br />
<br />
=== GtkHash yazılımını kullanarak ===<br />
Bkz. https://fostips.com/verify-downloads-checksum-ubuntu-debian/<br />
<br />
=== Furius ISO Mount yazılımını kullanarak ===<br />
[[Dosya:Furius ISO Mount 01.png|360px|right]]<br />
Veri bütünlüğü özetlerinin elde edilmesi için örneğin '''Furius ISO Mount''' isimli programı kurup kullanabilirsiniz. Bunun için:<br />
<br />
* Furius ISO Mount yazılımını, Ubuntu [[uygulama mağazası]]nda aratıp kurun.<br />
* Programın arayüzünde sağ üstte yer alan "Gözat" düğmesine tıklayıp Ubuntu ISO dosyasının yerini belirtin.<br />
* Ardından "Sağlama" düğmesine tıklayın.<br />
* Pogramın size verdiği kodu, [http://releases.ubuntu.com/ Ubuntu sitesinden] aldığınız orijinal kod ile karşılaştırın, birebir aynı değil ise dosya düzgün inmemiş demektir.<br />
<br />
=== Komut satırı kullanılarak ===<br />
MD5 doğrulaması için çoğu Linux dağıtımında komut satırından kullanılabilen md5sum programı kurulu gelmektedir.<br />
Bunun için [[Uçbirim]] komut satırı ekranını açın ve indirdiğiniz iso dosyasının olduğu dizine geçmek için alttaki komutu kullanın:<br />
<br />
{{bc|cd iso_dosyasının_dizini}}<br />
<br />
Dizin içindeyken örnekteki gibi size ait olan dosyanın adını '''md5sum''' dan sonra yazıp enter tuşuna basın. Örneğin Ubuntu 13.10 (64 bit) sürümü için;<br />
<br />
{{bc|md5sum ubuntu-13.10-desktop-amd64.iso}}<br />
<br />
ve işlem bitene kadar bekleyin. Bir süre ekranda bir hareketlilik olmayacaktır ama işlem devam edecektir. Bir süre sonra dosyanın size dosyanın MD5 değerini verecektir. Siz bu değer ile Ubuntu [https://help.ubuntu.com/community/UbuntuHashes sitesinden] aldığınız sağlamayı karşılaştırın, eğer birebir aynı değilse dosya düzgün inmemiş demektir.<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* [https://ubuntu.com/tutorials/how-to-verify-ubuntu#1-overview Ubuntu indirmeniz nasıl doğrulanır?] (İngilizce)<br />
* [https://linuxmint-installation-guide.readthedocs.io/tr/latest/verify.html ISO imajını doğrulama]<br />
<br />
[[Kategori:Kurulum]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Ubuntu_ba%C5%9Flang%C4%B1%C3%A7_k%C4%B1lavuzu&diff=24071Ubuntu başlangıç kılavuzu2022-03-18T18:53:27Z<p>Hatas: Ofis uygulamaları kısmı</p>
<hr />
<div>Bu belge, Windows ya da Mac işletim sistemlerini kullanan ve herhangi bir Linux deneyimi olmayan kullanıcıların hızlı bir şekilde [[Ubuntu|Ubuntu Linux]] kullanmayı öğrenebilmeleri amacıyla hazırlanmıştır. Belgede Ubuntu'nun kullanım özellikleri yer yer Windows ile kıyaslanarak anlatılmıştır. Bu kılavuzu okuduktan sonra [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfasını da okuyarak kısa bir sürede kendi kendine yeten bir Ubuntu masaüstü kullanıcısı olabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu masaüstü kavramları ==<br />
Ubuntu masaüstündeki çeşitli düğme ve çubukların isimleri alttaki görselde belirtilmiştir.<br />
[[Dosya:Masaüstü kavramları.png|550px|center|none]]<br />
<br />
=== Rıhtım <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Rıhtım]] YÖNLENDİRMESİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --> ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50px; padding: 11px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Rıhtım.png|110px|left]]<br />
|<br />
* Ekranın sol kenarında yer alan '''rıhtım''' adı verilen bu çubuk, kullanıcıların sık kullanabileceği çeşitli uygulamalara kısayol tuşları sağlamaktadır. Rıhtım aynı zamanda simge durumuna küçültülen pencerelerin de toplandığı yerdir.<br />
<br />
* Burada bulunan herhangi bir uygulama simgesi hem o uygulamayı başlatmak için kullanılır hem de o uygulamaya ait açık pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilir.<br />
<br />
* Rıhtıma yeni uygulama simgeler ekleyebilirsiniz. Bunun için "Uygulamaları Göster" menüsüne girip istediğiniz uygulamayı bulun, ters tıklayıp (yani sağ tıklayıp) "''Sık Kullanılanlara Ekle''" deyin. Bir uygulama simgesini çıkarmak için ise rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp "''Sık Kullanılanlardan Çıkar''" deyin.<br />
<br />
* Simgelerin sıralamasını değiştirebilirsiniz. Bunun için bir simgeye tıklayıp sürükle bırak yapın.<br />
<br />
* Rıhtımı ekranın altına ya da sağına taşıyabilir, genişliğini değiştirebilirsiniz. Bu ve benzeri ayarlamalar için "[[Ayarlar]] > Rıhtım" yolunu izleyin.<br />
<br />
* Çalışmakta olan uygulamaların simgelerinin solunda nokta işareti belirir. Bu işaretin görevi hangi uygulamaların açık olduğunu kullanıcıya bildirmektir.<br />
<br />
* Açık olan bir uygulamadan ikinci bir pencere açmak istediğinizde bunun için, uygulamanın rıhtımdaki simgesine ters tıklayıp menüdeki "Yeni Pencere" seçeneğini kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Etkinlikler genel görünümü ===<br />
Ekranın sol üst köşesine tıkladığınızda ya da klavyeden Süper tuşuna bastığınızda etkinlikler genel görünümü ortaya çıkar (''"Süper" tuşu, üzerinde pencere simgesi bulunan tuştur''). Attaki resimde görüldüğü gibi etkinlikler genel görünümünde; açık tüm uygulama pencereleri ön izleme şeklinde görüntülenir, üstte bir arama çubuğu ortaya çıkar, sağ kenarda ise birden fazla çalışma alanı kullanmaya imkan veren "çalışma alanları paneli" ortaya çıkar.<br />
<br />
[[Dosya:Etkinlikler genel görünümü.png|550px|center|thumb|Etkinlikler genel görünümü]]<br />
<br />
Ubuntu'da çalışırken açık uygulama pencereleri arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek yollardan biri etkinlikler genel görünümünü kullanmaktır. Pencereler arasında geçiş yapmak için kullanılabilecek tüm yöntemler belgenin ilerleyen bölümlerinde [[Ubuntu başlangıç kılavuzu#Pencere yönetimi|Pencere yönetimi]] başlığı altında detaylı olarak açıklanmıştır.<br />
<br />
'''Arama çubuğu'''; sisteminizde yüklü bulunan uygulamaları, çeşitli ayar seçeneklerini, sisteminizde yüklü olmayan ancak uygulama mağazasından kurulabilen uygulamaları, dosyalarınızı, takvim kayıtlarını vb. öğeleri aramayı sağlar. Ayrıca basit hesap işlemleri için hesap makinesi olarak da kullanılabilir. Arama yapmak için arama çubuğuna tıklamanıza gerek yoktur. Bir şey aramak istediğinizde klavyeden Süper tuşuna basın (ya da sol üstten Etkinlikler düğmesine tıklayın) ve doğrudan yazmaya başlayın... Arama işlevinin hangi türden öğeleri arayıp aramayacağı da [[Ayarlar|ayarlanabilir]].<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümünde sağ kenarda ortaya çıkan '''çalışma alanları paneli''' ise çalışmalarınızı birden fazla masaüstünde (yani birden fazla çalışma alanında) yürütmenizi sağlar. Siz seçilen ortamda pençere açınca yeni "çalışma alanı paneli" oluşur. Çok sayıda uygulama penceresi ile çalışırken çalışmalarınızı daha organize bir şekilde yürütmek için bu özelliği kullanmak isteyebilirsiniz. Çalışma alanları panelinde ön tanımlı olarak iki adet çalışma alanını temsil eden ön izleme görüntüsü bulunur. Bir çalışma alanında çalışırken açmış olduğunuz bir pencereyi diğer çalışma alanına taşımak için etkinlikler genel görünümüne girin, pencereyi sürükleyip ekranın sağında istediğiniz çalışma alanının üzerine bırakın. Çalışma alanları arasında geçiş yapmak için ise etkinliklerdeyken fare tekerleğini döndürebilirsiniz ya da sağ taraftaki çalışma alanı ön izlemelerine tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
Etkinlikler genel görünümüne girdikten sonra herhangi bir işlem yapmayıp çıkmak isterseniz yine Etkinlikler düğmesine tıklayabilir ayrıca klavyeden Esc ya da Süper tuşlarını kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Sistem menüsü ===<br />
[[Dosya:Sistem menüsü.png|right|260px]]<br />
Masaüstünde sağ üst köşede yer alan sistem menüsü, ekran görüntüsünden de anlaşılacağı üzere ses seviyesi, ekran parlaklığı, internet bağlantısı, bilgisayarı kapatma, oturumu kilitleme gibi çeşitli seçeneklere ve [[Ayarlar]] arayüzüne ulaşmak için gerekli bir düğmeye ev sahipliği yapar.<br />
<br />
Masaüstünde sağ üst köşesindeki simgelerin tamamı aslında '''tek bir düğmedir'''. Sistem menüsünü açmak için bu simgelerin bulunduğu alanda herhangi bir noktaya tıklamanız yeterlidir. Bu sayede örneğin ses seviyesini değiştirmek istediğinizde imleci tam olarak ses simgesinin üzerine odaklamanız gerekmez.<br />
<br />
Menüde yer alan "ekranı döndür" simgesi, dikey veya yatay döndürmeyi destekleyen bir ekranınız varsa, ekranı döndürme özelliğini açmanızı ya da kapatmanızı sağlar. Eğer ekranınız döndürmeyi desteklemiyorsa '''bu düğmeyi göremezsiniz'''.<br />
<br />
Ekranı kilitleme düğmesi ile bilgisayarınızı terk ederken başkalarının kullanmasını önlemek için ekranınızı kilitleyebilirsiniz.<br clear=all><br />
<br />
=== Uygulamaları göster düğmesi ===<br />
{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 75px; padding: 12px 0px 0px 0px;" |<br />
[[Dosya:Uygulamaları Göster düğmesi.png|left]]<br />
|<br />
Ekranın sol alt köşesinde yer alan "Uygulamaları Göster" düğmesinin görevi bilgisayarınızda kurulu bulunan tüm uygulamaları ve sık kullandığınız uygulamaları listelemektir. Dilerseniz bu alanda bir uygulama simgesini diğerinin üzerine sürükleyerek uygulamaları klasörleyebilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Bildirim menüsü ===<br />
Ekranın üst tarafında bulunan yatay çubuğun adı '''tepe çubuğu''' olup bu çubuğun ortasında gün/saat bilgisinin bulunduğu yer ise bildirim alanıdır. Gün/saat bilgisinin üzerine tıklayarak; sistem tarafından yapılan son bildirimlerin listesine ve takvime ulaşabilirsiniz. Bu menü aynı zamanda bir müzik çalar denetleyicisi sunar. Yani herhangi bir müzik çalar uygulaması ile müzik dinlerken bildirim menüsünü kullanarak çalan şarkıyı durdurabilir, sonraki-önceki şarkıya geçme gibi işlemleri kısayoldan yapabilirsiniz.<br />
<br />
[[Dosya:Bildirim menüsü.png|540px|center]]<br />
<br />
Bildirimler tıklanabilir özelliktedir. Örneğin bilgisayarınıza taktığınız bir USB belleğin içeriğine ulaşmak istediğinizde isterseniz ilk açılan bildirim kutucuğuna tıklayabilirsiniz ya da daha sonra herhangi bir zamanda bildirim menüsüne girip ilgili satıra tıklayabilirsiniz.<br />
<br />
== Dosya sistemi içinde gezinmek ==<br />
[[Dosya:System-file-manager.png|48px|left]]<br />
Ubuntu'da, klasörler arasında gezinmek için [[Dosyalar]] (orijinal adıyla ''GNOME Files'') adında bir dosya yöneticisi kullanılmaktadır. Dosya yöneticisini açmak için rıhtımdaki kılasör simgesine tıklayınız.<br clear=all><br />
<br />
=== "C: , D:" gibi sabit disk bölümleri nerede? ===<br />
Ubuntu masaüstünü ilk açtığınızda Windows'taki gibi bir “Bilgisayarım” bölümünün bulunmadığını fark edecek ve muhtemelen C: , D: gibi yerel disk bölümlerini bulmaya çalışacaksınız. Ubuntu gibi Linux tabanlı işletim sistemlerinde depolama aygıtları C: , D: gibi harfler ile değil farklı bir şekilde tanımlanırlar.<br />
<br />
Ubuntu'da, bilgisayarınızdaki mevcut yerel disk bölümlerine [[dosya yöneticisi]]nde sol altta yer alan "Diğer Konumlar" bölümünden ulaşabilirsiniz. Ayrıca USB bellek, hafıza kartı, telefon, CD/DVD gibi harici depolama ortamlarına yine dosya yöneticisi arayüzündeki kenar çubuğundan ulaşabilirsiniz. Bu ortamları sistemden güvenli kaldırmak istediğinizde yine dosya yöneticisini açıp söz konusu diskin sağında yer alan üçgen biçimindeki simgeye tıklayabilir ya da diskin adına ters tıklayıp açılan menüdeki ilgili seçeneği kullanabilirsiniz.<br />
<br />
{|<br />
| [[Dosya:Nautilus - depolama ortamları.png|thumb|x320px|[[Dosya yöneticisi]]]]<br />
| [[Dosya:Usb'yi çıkar.png|thumb|x320px|Rıhtımda USB bellek simgesi]]<br />
|}<br />
<br />
Ayrıca bilgisayarınıza USB bellek, hafıza kartı gibi harici bir ortam yerleştirdiğinizde masaüstünde rıhtıma otomatik olarak üstte sağdaki resimdeki gibi bir simge yerleşmektedir. Bu simgeye tıklayarak harici ortamın içeriğine kolayca ulaşabilir ve ayrıca bu simgeye ters tıklayarak güvenli kaldırma seçeneğine ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Bu arada Ubuntu'da CD sürücü içinde herhangi bir disk takılı değil iken, dosya yöneticisi kenar çubuğunda CD/DVD ile ilgili herhangi bir seçenek aramayın, böyle bir seçenek bulunmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da sabit ya da taşınabilir depolama ortamlarının dizin hiyerarşisinde teknik olarak hangi konumlarda bulunduğunu öğrenmek isterseniz konuda [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] sayfasından bilgi alabilirsiniz.<br />
<br />
== Program kurma, kaldırma, güncelleme ==<br />
=== Programlar nasıl kurulur? ===<br />
{{Şablon:Yazılım kurmak}}<br />
Ubuntu'da program kurulumu konusunda aklınıza gelebilecek diğer tüm soruların cevaplarını almak için [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesini okumanızı tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Windows programları (.exe dosyaları) çalıştırılabilir mi? ===<br />
<br />
Hem evet hem de hayır. Önceki başlıkta da belirttiğimiz gibi Ubuntu(Linux), Windows ve Mac farklı mimarilere sahip işletim sistemleridir. Bir işletim sisteminin mimarisine uygun olarak yazılmış programlar, diğer işletim sistemlerinde normal şartlarda çalışmazlar. Yani ''setup.exe, install.exe'' gibi program kurulum dosyaları tamamen Windows platformuna hitaben yazıldıkları için Ubuntu'ya kurulamazlar.<br />
<br />
Windows üzerinde kullanılabilen bir programı Ubuntu'da kullanmak istiyorsanız öncelikle Ubuntu uygulama mağazasında ([[Yazılımlar]] ya da [[Synaptic]] üzerinden) o programın adını aratın. Programın üreticisi Linux sürümünü üretiyor ise büyük ihtimalle Ubuntu uygulama mağazasında da bulunur.<br />
<br />
Diğer yandan Linux sürümü bulunmayan Windows programlarının .exe biçimli kurulum dosyalarını Linux'da kullanabilmek için [[Wine]] gibi üçüncü parti [[v:öykünücü|öykünücü]] yazılımlar (İng. emulator) geliştirilmiştir. Wine sayesinde pek çok Windows programı (.exe dosyası) Linux ya da Mac altında çalıştırılarak kullanılabilmektedir. Ancak öykünüm yazılımları her yazılımı çalıştıramazlar, çalışan yazılımların da düzgün çalışacağını ve tüm özelliklerinin kullanılabileceğini garanti edemezler.<br />
<br />
Windows yazılımlarını Ubuntu üzerinde çalıştırmayı denemek yerine Linux dünyasında yer alan kaliteli muadil yazılımları araştırıp kullanmanız daima en sağlıklı çözüm olacaktır. Windows'ta sıkça kullanılan programların Ubuntu'daki bazı alternatiflerini [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları|buradan]] öğrenebilirsiniz.<br />
<br />
=== Programlar nasıl kaldırılır? ===<br />
Program kaldırma işlemi de yine [[Yazılımlar]] paket yöneticisi üzerinden yapılır. Kaldırmak istediğiniz programı Yazılımlar arayüzündeki arama düğmesini kullanarak bulun, karşınıza gelen "Kaldır" düğmesine tıklayarak kaldırın.<br />
<br />
=== Güncellemeler nasıl yapılır? ===<br />
Windows işletim sisteminde güncellemeler için kullanılan "Windows Update" isimli araç sistemde kurulu bulunan tüm yazılımları değil sadece Windows'un kendisi ve Windows'a ait diğer bazı yazılımları günceleyebilir. Bu nedenle Windows kullanıcıları, sistemlerine farklı kaynaklardan temin ederek kurdukları çeşitli uygulamaları tek tek güncellemeleri gerekir. Linux'ta ise sisteme sonradan kurulan programlar da dahil olmak üzere her türlü yazılımı denetleyip tek tıkla güncelleyebilen paket yönetim sistemleri kullanılır.<br />
<br />
Ubuntu'da güncellemeler öntanımlı ayarlara göre arkaplanda otomatik olarak denetlenir. Güncellemeleri herhangi bir zamanda elle denetlemek isterseniz etkinliklere girip arama çubuğunda “'''Yazılım Güncelleştirici'''” aracını aratarak çalıştırabilirsiniz. Güncelleme ayarlarını değiştirmek için ise [[Yazılım ve Güncelleştirmeler#"Güncelleştirmeler" sekmesi|Yazılım ve Güncelleştirmeler]] isimli aracı açıp "Güncelleştirmeler" sekmesini üzerinden yapabilirsiniz.<br />
<br />
== Donanımlar ==<br />
=== Donanımlar nasıl tanıtılır? ===<br />
Ubuntu'da donanım tanıtma işlemleri genellikle otomatik olarak yapılır. Yani Ubuntu'yu kurduğunuzda donanımlarınızın hemen hepsinin otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmesi beklenir, dolayısıyla elle herhangi bir sürücü yüklemeniz gerekmez. Çünkü binlerce çeşit donanıma ait sürücüler Ubuntu (Linux çekirdeği) ile birlikte yüklü gelmektedir. Bununla birlikte özellikle ekran kartları için aşağıdaki başlıkta bahsedildiği gibi ek sürücü yüklemeniz gerekebilir. Bunun sebebi, bazı ekran kartı üreticilerinin, sürücüleri kapalı kodlu olarak yayınlaması ve getirdikleri çeşitli lisans kısıtlamaları ile ilgilidir.<br />
<br />
Bu arada Windows'a yönelik olarak hazırlanmış .exe biçimli program kurulum dosyaları Ubuntu'ya kurulamadığı gibi aynı şekilde .exe biçimli sürücü paketleri de Ubuntu'ya kurulamaz. Zaten Ubuntu'nun otomatik donanım tanıma desteği sayesinde böyle bir ihtiyaç da olmaz.<br />
<br />
Ubuntu'da donanımlarınız ile ilgili herhangi bir sorun yaşamanız halinde aşağıdaki seçenekleri deneyebilirsiniz.<br />
<br />
* UbuntuWiki'nin [[Donanım]] bölümünde ve [http://forum.ubuntu-tr.net/index.php Ubuntu-tr Forum] sayfasında araştırma yapınız.<br />
* [http://www.ubuntu.com/certification/desktop/ Ubuntu Desktop certified hardware] sayfasına girin. Bu sayfada, Ubuntu altında resmi olarak test edilerek sertifikalandırılmış çeşitli markalardan bilgisayarların Ubuntu altındaki çalışma durumları ve varsa yaşanılan sorunlar, yapılması gereken işlemler hakkında İngilizce dilinde bilgi verilmektedir. Bu sayfada bilgisayarınızı aratın.<br />
* Bir arama motoruyla donanımınızın adının yanına "Linux" yazarak arama yapın. Örneğin Hp 1022 marka yazıcı için '''Hp 1022 Linux''' şeklinde arama yapabilirsiniz.<br />
* Sorunu [http://forum.ubuntu-tr.net/ Forumdan]'da dile getirerek gönüllülerden yardım isteyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Ekran kartları ===<br />
Ubuntu kurulumu ile beraber ekran kartınız için çoğunlukla açık kaynak toplulukları tarafından yazılmış sürücü paketleri kurulur. Ancak bu sürücüler çeşitli masaüstü efektlerinin, 3 boyutlu oyunların ve diğer 3B yazılımların çalışabilmesi için (ya da tam performansla çalışabilmesi için) yeterli gelmeyebilir. Bu nedenle ekran kartınızın tüm özelliklerini kullanabilmek için kart üreticisi tarafından sağlanan [[v:kapalı kaynak|kapalı kodlu-sahipli]] resmi sürücü paketlerini kullanmak isteyebilirsiniz. Ekran kartı sürücü değiştirme işlemi [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] aracında "Ek Sürücüler" sekmesi üzerinden kolayca gerçekleştirilebilir. Ancak bu işlemi uygulamak isterseniz öncelikle [[Ekran kartları]] sayfasını dikkatlice okumanızı önemle tavsiye ederiz.<br />
<br />
=== Yazıcılar/Tarayıcılar ===<br />
Ubuntu kurulumu ile birlikte yüzlerce çeşitli marka/model yazıcının Ubuntu'da çalışabilmesi için gereken sürücü paketleri de sisteme yüklenmektedir. Ubuntu'nun sahip olduğu otomatik yazıcı tanıtma özelliği sayesinde pek çok yerel yazıcı, hiçbir işlem yapılmadan otomatik olarak tanınarak kullanıma hazır hale gelmektedir. Yazıcıyı bilgisayara takıp güç düğmesine bastıktan sonra sistemin yazıcıyı tanımasını bekleyin, adından herhangi bir belgeyi açıp yazdırmayı deneyebilirsiniz.<br />
Ubuntu'ta belge ya da resim taramak için [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) adında bir program hazır yüklü gelmektedir. Bu tarama programını açmak için etkinliklere girip örneğin “tarama” sözcüğünü aratın.<br />
<br />
Yazıcı ve tarayıcılar konusunda detaylı bilgi edinmek için [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Diğer donanımlar ===<br />
Bluetooth aygıtlarından kablosuz ağ kartlarına, web kamerasından klavyeye kadar her çeşit donanımın kullanılması ya da ayarlanması ile ilgili belgelere [[Donanım]] sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca Ubuntu'yu kurmadan önce, Ubuntu'yu [[canlı sistem|canlı DVD/USB]] olarak deneyerek bilgisayarınızdaki donanımların Ubuntu üzerindeki çalışma durumlarını önceden test etmeniz de mümkündür.<br />
<br />
== Pencere yönetimi ==<br />
=== Pencereler arasında geçiş yapmak ===<br />
<br />
Ubuntu'da simge durumuna küçültülmüş pencerelere ulaşmak ve açık diğer tüm uygulamalar arasında geçiş yapmak için pek çok pratik yol bulunur. Şimdi örnek olarak bir adet Firefox penceresi, iki adet LibreOffice Writer penceresi ve bir adet dosya yöneticisi penceresi açarak bu farklı yöntemleri deneyerek beraber inceleyelim.<br />
<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:40px" | '''1. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Geçiş yapmak istediğiniz uygulamanın rıhtım üzerindeki simgesine tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. Eğer o uygulamadan birden fazla sayıda pencere açık ise karşınıza Resim 1'deki gibi pencerelerin önizlemeleri karşınıza gelir. İstediğiniz ön izleme penceresine tıklayarak açabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''2. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Etkinlikler genel görünümüne girerek açık uygulama pencereleri arasında geçip yapabilirsiniz. Bunun için sol üst köşedeki "Etkinlikler" düğmesine ya da klavyeden Süper tuşuna tıklayın. Açık tüm uygulama pencereleri büyük ön izleme pencereleri şeklinde ekrana döşenecektir, istediğinize tıklayarak geçiş yapabilirsiniz. İsterseniz ufak bir ayarlama yaparak, Etkinlikler düğmesine tıklamak yerine imleci ekranın sol üst köşesine götürdüğünüzde (tıklamaya gerek olmaksızın) etkinliklerin açılmasını sağlayabilir böylece bu işlevi daha pratik bir şekilde kullanabilirsiniz. Gerekli ayarlama için "[[İnce Ayarlar]] > Tepe Çubuğu" yolunu izleyiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''3. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + Sekme</code> tuş bileşimini kullanarak açık tüm uygulama pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Alt+ Sekme yaptığınızda, açık uygulamalar Resim 2'deki gibi ekranın ortasında listelenecektir. Burada elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar sekme (tab) tuşuna tıklayarak istediğiniz uygulamanın üzerine gelin, ardından ellerinizi tuşlardan çekin.<br>Ayrıca Alt+Sekme ile birden fazla sayıda penceresi açık olan bir uygulamanın üzerine geldikten sonra (LibreOffice Writer) elinizi Alt tuşundan çekmeden <code>Alt + "</code> yaparak o uygulamanın pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''4. yol'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | <code>Alt + "</code> tuş bileşimini kullanarak o sırada aktif olan uygulamanın diğer pencereleri arasında geçiş yapabilirsiniz. Örneğin 2 adet LibreOffice Writer penceresinden herhangi birinde çalışırken Alt + " yapın, elinizi Alt tuşundan çekmeden tekrar tekrar <code> " </code> tuşuna tıklayın.<br />
|}<br />
<br />
{|<br />
|- valign="top"<br />
| [[Dosya:Rıhtımda simgeye tıklama.png|thumb|x250px|Resim 1]]<br />
| [[Dosya:Alt - sekme geçişleri.png|thumb|x250px|Resim 2: <code>Alt + Sekme</code> ile açık pencereler arasında geçiş]]<br />
|}<br />
Ayrıca tüm pencereleri simge durumuna küçülterek '''masaüstünü görüntülemek için''' Windows'ta olduğu gibi klavyeden <code>Süper + D</code> tuş bileşimini kullanabilirsiniz.<br />
<br />
=== Pencereleri taşımak / boyutunu değiştirmek/ döşemek ===<br />
Bir pencereyi taşımak yani masaüstünde farklı bir konuma hareket ettirmek için pencerenin üst tarafındaki başlık çubuğundan tutup (fare ile basılı tutup) masaüstünde istediğiniz bir yere doğru sürükleyip bırakın.<br />
<br />
Bir pencereyi büyütmek ya da küçültmek için elbette pencerenin herhangi bir köşesinden tutup istediğiniz yöne doğru ilerletip bırakabilirsiniz. <!-- BU KISAYOL 17.10 BETA2'DE ÇALIŞMIYORDU Eğer pencerenin köşe noktalarıyla uğraşmak istemiyorsanız sizin için daha pratik bir yöntem daha var: Klavyeden Alt tuşuna basılı tutarak farenin orta tekerleği ile pencere üzerinde herhangi bir yere tıklayın. Bunu yaparak pencereyi, içinden herhangi bir yerinde tutarak istediğiniz gibi boyutlandırabilirsiniz.--><br />
<br />
Bazen masaüstünün yarısını bir pencerenin, diğer yarısını da başka bir pencerenin kaplamasını isteyebilirsiniz. Bunun için iki pencereyi teker teker boyutlandırıp ekranın yarısını kaplayacak hale getirmeniz gerekmez. Bu gibi durumlarda pencerelerden birini başlık çubuğundan tutup ekranın en soluna doğru sürükleyebildiğiniz kadar sürükleyip bırakın, bunu yaptığınızda pencere otomatikman ekranın sol yarısını kaplayacaktır. Diğer pencereyi de benzer şekilde sağ tarafa doğru sürükleyerek ekranın sağ tarafını kaplamasını sağlayabilirsiniz. Aynı işlemleri klavye <code>Süper + Sol Ok</code> ve <code>Süper + Sağ Ok</code> tuş bileşimlerini kullanarak da gerçekleştirebilirsiniz.<br />
<br />
== Ayarlar ==<br />
[[Dosya:Ayarlar.png|thumb|280px|right|[[Ayarlar]] arayüzünde "Güç" bölümü]]<br />
Ubuntu'da; kullanıcı hesapları, yazıcı/fare/klavye gibi donanımların ayarlanması, masaüstü görünüm özelliklerinin değiştirilmesi, dil ve erişilebilirlik ayarları gibi her türlü ayarlama işlemleri [[Ayarlar]] arayüzü üzerinden gerçekleştirilir. Ayarlar'ı açmak için masaüstünde sağ üst köşedeki sistem menüsüne girip menüde yer alan ilgili düğmeyi kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Ayrıca masaüstünü daha detaylı şekilde özelleştirmek (simge seti, pencere, tepe çubuğu ayarları vb.) ve daha detaylı pek çok ayar seçeneği için uygulama mağazasından [[İnce Ayarlar]] aracını yükleyip kullanabilirsiniz.<br />
<br />
== Ubuntu ile çalışmak ==<br />
=== İnternet araçları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''İnternet'te gezinmek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | İnternette gezinmek için Ubuntu ile birlikte popüler web tarayıcı [[Mozilla Firefox]] kurulu gelmektedir. Geniş bir [https://addons.mozilla.org/ eklenti] desteğine sahip Firefox'u, eklentiler aracılığıyla ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz. Firefox'un yanı sıra [[Google Chrome]], [[Opera]] gibi diğer alternatifler de kurulabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''E-posta okumak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | E-postalarınızı okumak, organize etmek için Ubuntu ile kurulu gelen [[v:Mozilla Thunderbird|Mozilla Thunderbird]]'i kullanabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[v:Geary|Geary]], [http://getmailspring.com/ Mailspring] gibi alternatif uygulamalar bulabilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Sohbet ve iletişim'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Mesajlaşmak için web tarayıcı üzerinden <span class="plainlinks">[https://web.whatsapp.com/ WhatsApp Web]</span>'i kullanabilir, [[v:Telegram (yazılım)|Telegram]] ve [[v:Signal (yazılım)|Signal]]'in masaüstü uygulamalarını yükleyip kullanabilirsiniz. İnternet üzerinden sesli ve görüntülü görüşme yapmak için: [[Skype]], [[Wire]] gibi uygulamaları ya da web tarayıcı üzerinden [https://hangouts.google.com/ Google Hangouts'u] kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Çokluortam uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Müzik dinlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Müzik dinlemek için Ubuntu ile birlikte [[v:Rhythmbox|Rhythmbox]] yüklü gelmektedir. Her zaman olduğu gibi uygulama mağazasında pek çok alternatif bulmanız mümkündür, [[v:Clementine (yazılım)|Clementine]], [[v:Audacious|Audacious]] örnek verilebilir. Ayrıca çevirimçi müzik platformu [https://www.spotify.com/tr/ Spotify]'ın masaüstü uygulaması kurulabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Film izlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Film izlemek için Ubuntu ile birlikte Videolar isimli (orijinal adıyla ''GNOME Videos'') oynatıcı yüklü gelmektedir. Elbette uygulama mağazasında pek çok alternatif video oynatıcı bulabilirsiniz. Örneğin, Windows ortamında da yaygın bir şekilde kullanılan [[v:VLC media player|VLC]], [[v:SMPlayer|SMPlayer]] gibi...<br />
|- valign="top"<br />
| '''CD/DVD yazdırmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" |<br />
[[Dosya:Nautilus'da boş CD yazdırma.png|300px|right|thumb|Dosya yöneticisinde CD/DVD yazdırma]] Bilgisayarınıza boş bir CD/DVD taktıktan sonra otomatik olarak gelen penceredeki ilgili seçeneklerini kullanarak ya da yazdırmak istediğiniz verileri dosya yöneticisi üzerinden boş CD/DVD üzerine sürükleyip bırakarak kolayca yazdırabilirsiniz. Ayrıca uygulama mağazasından [[K3b]] ya da [[v:Brasero|Brasero]] CD/DVD yazdırma araçlarından birini yükleyip kullanabilirsiniz. Brasero'yu kullanarak ses CD'si - video diski oluşturma, kalıp dosyası hazırlama gibi sık kullanılan tüm işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Eğer daha gelişmiş ve tam teşekküllü bir CD/DVD yazdırma programı isterseniz [[v:K3b|K3b]]'yi kullanabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Grafik uygulamaları ===<br />
{| style="background:transparent;" width="100%" border="0"<br />
|- style="width:80%; valign="top"<br />
| style="width:140px" | '''Resim işlemek'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Özgür yazılım dünyasının en önde gelen projelerinden biri olan [[Gimp]], dijital fotoğraflarınız üzerinde işlem yapmak için size tüm olanakları sunmaktadır. Basit resim düzenleme/boyama işlemleri için ise [[v:KolourPaint|KolourPaint]], [[v:Pinta|Pinta]] gibi uygulamalar kullanılabilir.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Fotoğraf albümü'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | [[v:Shotwell|Shotwell]] ile fotoğraf arşivinizi albümler halinde düzenleyebilir ve görüntüleyebilirsiniz. Alternatif olarak [[v:DigiKam|DigiKam]]'ı deneyebilirsiniz.<br />
|- valign="top"<br />
| '''Tarayıcıyı kullanmak'''<br />
| :<br />
| style="padding: 0px 0px 6px 0px;" | Fiziksel belgelerinizi, fotoğraf ve diğer dosyalarınızı tarayıp bilgisayara kaydetmeniz için Ubuntu ile kurulu gelen [[Yazıcılar/Tarayıcılar#Tarayıcılar|Basit Tarama]] (Simple Scan) uygulamasını kullanabilirsiniz. Arama çubuğuna "tarama" gibi bir ifade girerek programa ulaşabilirsiniz.<br />
|}<br />
<br />
=== Ofis uygulamaları ===<br />
Ubuntu, dünya çapında milyonlarca kişi ve sayısız kuruluş tarafından kullanılan özgür ve ücretsiz [[v:LibreOffice|LibreOffice]] paketini içermektedir. [[v:The Document Foundation|The Document Foundation]] (Belge Vakfı) öncülüğünde geliştirilen LibreOffice, bireysel kullanıcılardan profesyonel ihtiyaçlara kadar geniş bir yelpazede kullanılmaktadır. Windows, Linux, Mac OS işletim sistemlerinde kullanılabilir.<br />
<br />
LibreOffice uygulamaları yerel olarak [[v:OpenDocument|OpenDocument]] adı verilen, ISO standardı haline gelmiş özgür dosya biçimlerini (.odt, .ods, .odp vb.) kullanır. Ayrıca Microsoft Office tarafından yerel dosya biçimi olarak kullanılan (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerini destekler. Yani Microsoft Office ile oluşturulmuş bu biçimlerdeki dosyaları LibreOffice ile açabilir, düzenleyebilir yine aynı biçimlerde kayıt yapabilirsiniz ya da LibreOffice'de bu biçimlerde sıfırdan belge üretebilirsiniz.<br />
<br />
LibreOffice'in Microsoft Office yerel dosya biçimi desteği iyi düzeyde olsa da kusursuz değildir. MicrosoftOffice (.doc, .docx, .xls, .xlsx, .ppt, .pptx, .pps, .ppsx) biçimlerinde üretilmiş dosyalar LibreOffice'de açıldığında bazı biçimlendirme farklılıkları, kayıklıklar oluşabilir.<br />
<br />
OpenDocument sayesinde bu standartı destekleyen LibreOffice gibi yazılımlar tarafından, belirli bir üreticiden bağımsız şekilde belgeler üretilebilmekte ve açılıp incelenebilmektedir. LibreOffice Writer, Calc ve Impress tarafından kullanılan OpenDocument biçimleri altta listelenmiştir.<br />
<br />
[[v:LibreOffice Writer|LibreOffice Writer]] : [[v:OpenDocument|.odt]] - (Microsoft Word biçimleri olan '''.doc''' ve '''.docx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Calc|LibreOffice Calc]] : [[v:OpenDocument|.ods]] - (Microsoft Excel biçimleri olan '''.xls''' ve '''.xlsx''''in karşılığı)<br />
[[v:LibreOffice Impress|LibreOffice Impress]] : [[v:OpenDocument|.odp]] - (Microsoft PowerPoint biçimleri olan '''.ppt''', '''.pps''', '''.pptx''', '''.ppsx''''in karşılığı)<br />
<br />
Diğer yandan Microsoft Office; 2007 SP2 sürümünden itibaren OpenDocument biçimlerini de desteklemeye başlamıştır. Yani LibreOffice'de OpenDocument biçimlerinde oluşturduğunuz dosyaları Microsoft Office'de açıp kullanabilirsiniz. Ek olarak Ubuntu'da Microsoft Office'in çevirimiçi sürümünü web tarayıcı üzerinden kullanabilirsiniz, ayrıntılı bilgi için [https://www.fosslinux.com/48773/install-microsoft-office-linux.htm bakınız].<br />
<br />
== Güvenlik ==<br />
=== Virüsler ===<br />
Güvenlik Ubuntu gibi [[v:Linux|Linux]] tabanlı bir işletim sistemlerinin en güçlü yanlarından biridir. Zararlı yazılımların Unix ve Linux sistemlerin mimarisinden kaynaklanan nedenlere sistemler arasında yayılması bir hayli zordur, ancak imkansız değildir. Ayrıca Linux'ta kullanıcıların kurmak istedikleri programları herhangi bir web sitesinden değil doğrudan dağıtımın resmi paket depoları üzerinden ([[Yazılımlar]] arayüzü gibi) temin etmesi de bu sağlam yapıyı desteklemektedir. Linux, güvenli yapısı nedeniyle günümüzde dünya genelinde sunucu sistemlerde en çok tercih edilen işletim sistemidir.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemler üzerinde kullanılabilecek bazı anti-virüs programları ile karşılaşabilirsiniz (örneğin [[ClamAV]] gibi). Ancak bu antivirüs yazılımları, Linux virüslerine yönelik değil Windows virüslerini tespit edip temizlemeye yöneliktir. Windows virüsleri Linux sistemlerde çalışamazlar ve sisteme herhangi bir zarar veremezler. Bu antivirüs yazılımlarına özellikle, e-posta sunucusu ya da dosya sunucusu olarak kullanılan Linux sistemlerde ihtiyaç duyulmaktadır.<br />
<br />
Masaüstü ya da sunucu Linux sistemlerde, "Linux virüslerini" temizlemek için ise kullanılabilecek herhangi bir anti-virüs programı yoktur çünkü ortada dolaşan "Linux virüsleri" yoktur.<br />
<br />
Diğer yandan İnternet dolandırıcılarının, amaçlarına ulaşmak için (örneğin banka hesaplarını ele geçirmek için) zararlı yazılım yükleme dışında işletim sisteminden bağımsız bir çok farklı yöntem kullandıkları da unutulmamalıdır. Örneğin size bankanız adına bir e-posta gönderip sahte bir siteye yönlendirerek banka hesabı bilgilerinizi öğrenebilirler. Virüsler konusunda daha geniş bilgi için [[Linux ve virüsler]] maddesine bakabilirsiniz.<br />
<br />
=== Güvenlik duvarı ===<br />
Ubuntu'da varsayılan olarak İnternet portları kapalı olduğundan kullanıcılar genellikle bir güvenlik duvarına ihtiyaç duyulmasalar da çeşitli gereksinimlerden dolayı Ubuntu ile birlikte '''UFW''' güvenlik duvarı aracı yüklü gelmektedir. Güvenlik duvarını bir arayüz üzerinden yönetebilmek için uygulama mağazasından '''gufw''' paketini kurup kullanabilirsiniz.<br />
<br />
Güvenlik duvarı hakkında daha geniş bilgi için [[Ubuntu'da güvenlik duvarı kullanımı]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
=== Erişim hakları ===<br />
Ubuntu, diğer [[Linux]] dağıtımları gibi UNIX sisteminin kullanıcı yetkilendirme standartlarını kullanır, bu standartlar sayesinde büyük sunuculardaki yüksek güvenlik özellikleri masaüstü Linux sistemler için de sıradan bir özellik olur. Linux sistemi, esinlendiği Unix gibi çok kullanıcılı bir sistem olarak geliştirilmiştir. Bir Linux sistemi, aynı anda yüzlerce kullanıcı tarafından kullanılabilir ve bu kullanıcıların hiçbirisi bir diğerinin belge ve ayarlarına ulaşamadığı gibi hiçbir sistem kaynağına da izinsiz erişemez. Masaüstü Linux sistemler her ne kadar bu kadar çok kullanıcıyı hedeflemiyor ve bu imkanları pek kullanmıyor olsa da güvenlik açısından bu erişim güvenlik politikası aynen uygulanmaktadır.<br />
<br />
Linux sistemlerde tüm yetkilere sahip bir yönetici hesabı bulunur ve bu hesabın kullanıcı adı [[root]] 'dur. Root hesabı, Windows'taki sistem yöneticisi olan Administrator hesabına benzetilebilir. Ancak aralarındaki yetkilendirme sistemi farklı olduğundan root kullanıcısı ile diğer kullanıcılar arasındaki yetki farkı Windows'takinden daha büyüktür. Ubuntu'da yetkili kullanıcı hakları elde etmek için oturumun Root olarak açılmasına gerek yoktur. Zaten Root olarak oturumun açılması, bazı sakıncalar barındırıyor olması nedeniyle varsayılan olarak engellenmiştir. Yetkili kullanıcı hakları gerektiren bir işlemi yapmak istediğinizde (örneğin bir yazılım kurmak istediğinizde), size yetkili kullanıcı şifresini soran bir pencere ile karşılaşırsınız. Bu pencerede yetkili kullanıcı şifresini girerek geçici olarak root yetkisi almış olursunuz.<br />
<br />
Root hakları elde etme konusunda ayrıntılı bilgi için bkz. [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
<br />
== Dosya dizin hiyerarşisi ==<br />
* Windows işletim sisteminde, her bir depolama aygıtı için ayrı bir kök (başlangıç) dizin bulunur. İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümü <code>C</code> kök dizininden başlar, sonraki sabit disk bölümü <code>D</code> kök dizininden başlar, USB bellek, CD gibi diğer depolama aygıtları da aynı şekilde farklı harflerle ifade edilen kök dizinlerden başlar. Ubuntu gibi Linux işletim sistemlerinde ise tek bir kök dizin bulunur. Linux'ta tüm depolama ortamlarının, dosya ve dizinlerin adresi <code>/</code> işaretiyle gösterilen kök dizinden başlayarak dallanıp budaklanır.<br />
::'''-''' İşletim sisteminin kurulu olduğu disk bölümündeki içeriğe <code>/</code> dizininden ulaşılır.<br />
::'''-''' Diğer sabit disk bölümlerine ve taşınabilir depolama ortamlarına ise bu dizin altındaki <code>/mnt</code> ve <code>/media</code> dizinlerinden ulaşılabilir ([[dosya yöneticisi]]ne elle bir adres girebilmek için Ctrl+L yaparak adres çubuğunu açınız).<br />
<br />
* Kök dizin altında bulunan ''home'' dizini içinde her kullanıcının kendi adında bir alt klasörü bulunur (örneğin <code>/home/ahmet</code> , <code>/home/ayşe</code> gibi). Bu dizinlere o kullanıcının "ev dizini" denilir. Kullanıcı, parolasıyla sisteme giriş yaptıktan itibaren gerçekleştirdiği her işlemi pratikte bu dizininde gerçekleştirir. İnternet geçmişi, oynanan oyunların puanları gibi çeşitli kişisel dosyalar ve hatta arka plan resimleri, temalar ve benzeri ayarlar da her kullanıcıya ayrı ayrı açılmış kullanıcı ev dizini içinde yer alan gizli dosya ve dizinlerde saklanır. Elbette hiçbir kullanıcı bir diğerinin seçimlerini değiştiremez ve diğer kullanıcıların özel dosyalarına erişemez.<br />
<br />
* Windows'ta dosya adreslerinde <code> \</code> (ters slaş) işareti kullanılırken Linux'ta <code> /</code> işareti kullanılır.<br />
<br />
* Windows'ta dosya ve dizin adlarında küçük büyük harf duyarlılığı yoktur, <code>KLASOR_ADI</code> ve <code>klasor_adi</code> aynı şeydir, fark etmez. Ubuntu'da (Linux'ta) ise bunlar farklı klasörlerdir.<br />
<br />
* Linux'ta dosya dizin hiyerarşisi hakkında daha detaylı bilgi edinmek için [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] belgesini okuyabilirsiniz.<br />
<br />
== Gizli dosyaların görüntülenmesi == <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. DEĞİŞTİRİRSENİZ BU BAŞLIĞA OLAN [[Gizli dosya]] ve [[Gizli dosyalar]] YÖNLENDİRMELERİ ÇALIŞMAYACAKTIR. --><br />
[[Dosya:Gizli dosyalar.png|380px|right]]<br />
Windows'ta olduğu gibi Ubuntu'da da normal ayarlar ile göremediğimiz '''gizli dosyalar''' vardır. Gizli dosyaları görüntülemek için [[Dosyalar]] aracını açıp resimde (1) olarak gösterilen düğmeye tıklayın, açılan menüdeki "Gizli Dosyaları Göster" seçeneğini işaretli hale getirin. Ayrıca isterseniz klavyeden <code>Ctrl + H</code> tuş bileşimini kullanarak da gizli dosyaları görünür hale getirebilir ve tekrar görünmez hale getirebilirsiniz.<br />
<br />
Örneğin kullanıcı ev dizininde normalde "Belgeler, Resimler, Müzik, Videolar..." adında bir kaç klasör görünür. Gizli dosyaları görünür hale getirdiğinizde ise bu dizin içerisinde aslında daha başka çeşitli gizli dosya ve dizinlerin bulunduğunu görebilirsiniz. Dikkat ederseniz tüm bu gizli dosya ve dizinlerin adı '''nokta karakteri''' ile başlar. Ubuntu'da (Linux'ta) tüm gizli dosya ve dizinlerin adının başında nokta karakteri bulunur, dolayısıyla adının başına nokta bıraktığınız herhangi bir dosya otomatikman gizli dosya haline gelir.<br />
<br />
== Disk yönetimi ==<br />
Windows'ta yer alan disk yönetim aracının Ubuntu'daki karşılığı [[GNOME Disks|Diskler]]'dir (orijinal adıyla ''GNOME Disks''). Ubuntu ile kurulu gelen bu araca ulaşmak için etkinliklere girip ''diskler'' kelimesini aratabilirsiniz. Bu program aracılığıyla bilgisayarınıza bağlı tüm disk bölümlerini görüntüleyebilir, disk bölümlerini silebilir, biçimlendirebilir, bağlama-ayırma işlemleri yapabilir ve ayrıca disk kalıp dosyalarını (.iso, .img) sisteme bağlayabilirsiniz. Eğer disk yönetimi konusunda daha detaylı bir araç kullanmak isterseniz uygulama mağazasından [[GParted]] uygulamasını yükleyebilirsiniz.<br />
<br />
=== Disklerin başlangıçta bağlanması ===<br />
Bağlanmak (İng. mount) demek, bir disk bölümünün sisteme bağlanarak kullanıma hazır hâle gelmesi demektir.<br />
Windows işletim sistemi, bilgisayardaki disk bölümlerinin tümünü açılışta bağlarken Linux dağıtımlarında ise bu durum seçimliktir, istenirse bazı disk bölümleri kullanıcı ilk erişimi sağlayana kadar bağlanmaz, buna "otomatik bağlama" adı verilir.<br />
<br />
Ubuntu'da da durum böyledir. Ubuntu'da sistemin kurulu olduğu (ve kullanıcı ev dizininin bulunduğu) disk bölümü başlangıçta bağlanırken, bunların dışında kalan sabit disk bölümleri performans vb. nedenlerle kullanıcı erişim sağladığı anda bağlanacak şekilde ayarlı gelir, bilgisayarı çalıştırıp Ubuntu masaüstüne ulaştığınızda bu disk bölümleriniz aslında henüz sisteme bağlanmamış olur. [[Dosya yöneticisi]] üzerinden bu disk bölümlerine tıkladığınız anda o disk bölümü "otomatik" olarak sisteme bağlanır. Bu açıdan baktığımızda kullanıcıların bu konuda yapması gereken herhangi bir işlem yoktur.<br />
<br />
[[Dosya:Bağlanmış diskler.png|center|thumb|400px|Bağlanan aygıtların yanında resimdeki gibi üçgen biçiminde düğmeler ortaya çıkar.]]<br />
<br />
Bununla birlikte '''eğer belgelerinizi''' Ubuntu'nun kurulu olduğu disk bölümü dışında ayrı bir disk bölümünde bulunduruyorsanız (''örneğin [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak|aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu]] kullanan kullanıcıların yaygın olarak tercih ettiği gibi NTFS biçimli ayrı bir belge alanı kullanıyorsanız'') bu durumda daha rahat ve sorunsuz bir kullanım için belgelerin bulunduğu o disk bölümünü bilgisayar başlangıcında bağlanacak şekilde ayarlamanızı '''tavsiye ederiz'''. Aksi halde, oluşturduğunuz çeşitli dosya ya da dizin kısayollarının çalışmaması gibi küçük çaplı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Gerekli ayarlamayı bir kaç tıkla kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Diskleri başlangıçta bağlamak]]<br />
<br />
=== Disk birleştirme ===<br />
Windows'ta geleneksel tipteki sabit disklerde (içinde yuvarlak disk plakları olan SATA gibi) zaman içinde dosyaların parçalanmasına bağlı olarak meydana gelen performans kaybını gidermek için bir disk birleştirme aracı bulunur. Kullanıcılar, arada sırada bu programı çalıştırarak disk birleştirme işlemi yapar. Ubuntu'da ise herhangi bir disk birleştirme aracı bulunmaz, çünkü disk birleştirmeye Windows'taki gibi [http://whylinuxisbetter.net/tr/defragment/ ihtiyaç duyulmaz]. Ubuntu ve diğer pek çok Linux dağıtımı [[v:Ext|Ext]] dosya sistemini kullanmaktadır. Ext biçimli bölümlerdeki dosyalar Windows'ta kullanılan [[v:NTFS|NTFS]] ya da [[v:FAT|FAT]] gibi dosya sistemlerinde farklı bir dağılımla kaydedildiğinden parçalanma daha kayıt sırasında önlenmiş veya en aza indirilmiştir.<br />
<br />
== Sistem süreçlerini görüntülemek ve sonlandırmak ==<br />
Windows'da, çalışmakta olan programların listelenmesi, istenilen bir programın sonlandırılması gibi amaçlar için kullanılan "Görev Yöneticisi" aracının Ubuntu'daki karşılığı [[Sistem Gözlemcisi]]'dir. Arama çubuğunu kullanarak Sistem Gözlemcisi'ne ulaşabilirsiniz. Cevap vermeyen bir programı Sistem Gözlemcisi arayüzünü açarak sonlandırabileceğiniz gibi isterseniz ilgili komuta önceden bir kısayol tanımlayarak, istediğiniz pencereye sadece tıklayarak da sonlandırabilirsiniz.<br />
<br />
== Komut satırı kullanımı ==<br />
Ubuntu, masaüstü kullanıcılarına yönelik bir Linux dağıtımıdır. Ubuntu'da günlük kullanım için komut satırı araçlarının kullanılmasına genel olarak gerek yoktur. Ancak bazı durumlarda komut satırı kullanmaya zorunlu olarak ihtiyaç duyulabilir. Örneğin bir hatanın tespiti için ve çözümlenmesi için komut satırından faydalanılabilir. Linux, son derece gelişmiş bir komut sistemine sahiptir. Sistem yöneticileri ve geliştiriciler Linux'un bu güçlü yanından özellikle istifade ederler.<br />
<br />
Ubuntu'da komut satırı kullanımı için [[Uçbirim]] adı verilen bir araç yüklü gelir. Komut satırı penceresini açmak için klavyeden ''Ctrl + Alt + T'' kısayolunu kullanabilir ya da etkinliklere girip ''uçbirim'' sözcüğünü aratabilirsiniz.<br />
<br />
Forumlarda ya da başka kaynaklarda herhangi bir sorunun tespiti ya da çözümü için sizden genellikle '''sudo''' ile başlayan bir komutu girmeniz istenir. Komut satırı ekranında yetki almanızı sağlayan bu komutu kullandığınızda devamında kullanıcı parolanızı girmenizi bildiren bir iletiyle karşılaşırsınız. Kullanıcı parolanızı girerken, <u>sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır</u>, bu normaldir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam etmelisiniz. (Tabi eğer klavyenizin nümerik tuş takımını kullanıyorsanız Num Lock'un açık olması gerektiğine dikkat ediniz.)<br />
<br />
[[Kategori:Temel kategoriler| ]]<br />
[[Kategori:Ubuntu]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=U%C3%A7birim&diff=24070Uçbirim2022-03-10T18:13:43Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{{Yazılım bilgi kutusu2<br />
|isim = Uçbirim<br />
|ekran_görüntüsü = GNOME Terminal.png<br />
|açıklama =<br />
|geliştirici = GNOME geliştiricileri<br />
|işletim_sistemi = [[Linux]], [[Unix]]-benzeri<br />
|türü = Komut satırı penceresi<br />
|lisansı = [[GNU Genel Kamu Lisansı]]<br />
|resmi_sitesi = https://gitlab.gnome.org/GNOME/console<br />
}}<br />
<br />
[[Dosya:Gnome console-logo.png|48px|left]]<br />
'''Uçbirim''' ya da orijinal adıyla '''Console''', [[v:GNOME|GNOME]] masaüstü ortamının öntanımlı komut satırı aracıdır. GNOME 42 nolu sürümünden önce kullanılan "Gnome Terminal" aracının yerine gelmiştir.<br />
<br />
Bir pencere yöneticisi üzerinden komut satırına bağlanan bu tür araçlar genel olarak "''uçbirim, konsol, terminal''" gibi terimlerle de anılırlar.<br />
<br />
Uçbirim'i açmak için klavyeden ''Ctrl+Alt+T'' kısayolunu kullanabilirsiniz ya da etkinliklere girip "''uçbirim''" sözcüğünü aratarak ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
== Yetkili kullanıcı olarak çalışma ==<br />
Bilgisayarınızda yönetici haklarına sahip bir kullanıcı olsanız bile komut satırı ekranında çalışırken bazen ayrıca yetki almanız gerekebilir. Ubuntu'da komut satırında çalışırken yetki alabilmek için; girilecek herhangi bir komutun başına '''sudo''' yazılır. Örneğin paket veritabanını güncellemek için kullanılan şu komutta olduğu gibi:<br />
<br />
:<code>''sudo apt-get update''</code><br />
<br />
Sudo ile başlayan herhangi bir komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkar. Siz bu iletiye karşılık kullanıcı parolanızı yazarken, <u>sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır</u>, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam etmelisiniz. (Tabi eğer klavyenizin nümerik tuş takımını kullanıyorsanız Num Lock'un açık olması gerektiğine dikkat ediniz.)<br />
<br />
== Boşluk karakterli dosya adreslerinin girilmesi ==<br />
Herhangi bir komut içinde, adında boşluk karakteri bulunan bir dosya adresini girmeniz gerekirse boşluk karakterinin bulunduğu yere ters eğik çizgi ve bir boşluk (yani {{bc|\ }}) yerleştirmelisiniz. Aksi taktirde dosya yolu bulunamayacağından komut çalışmayacaktır.<br />
<br />
Örneğin "Adsız Klasör" isimli bir dizinin adını komut içinde {{bc|Adsız\ Klasör}} şeklinde kullanmanız gereklidir. Örneğimizi bir komut içinde kullanalım:<br />
<br />
{{bc|sudo mv /home/ahmet/Belgeler/{{kırmızı|Adsız\ Klasör}}/Notlar.odt /home/ahmet/Masaüstü}}<br />
<br />
== Bir yazılımı komut satırından çalıştırmak ==<br />
Bilgisayarınızda kurulu olan; grafik arayüzü olan ya da olmayan her türlü yazılım komut satırı üzerinden çalıştırılabilir. Bunun için programın paket adını komut satırında girip Enter tuşuna tıklamanız yeterlidir. Programların paket adı genellikle programın adı ile aynı olur, ancak bazen ufak farklılıklar olabilir. Örneğin Mozilla Firefox'un paket adı (yani komut satırındaki adı) sadece <code>firefox</code> 'dur. [[Chromium]] web tarayıcısının paket adı <code>chromium-browser</code> şeklindedir. Eğer sadece "chromium" yazarsanız böyle bir komutun bulunamadığına dair bir hata iletisi alırsınız. Bu gibi durumlarda programın adının ilk iki - üç harfini yazıp klavyeden '''iki kez sekme''' (tab) tuşuna basın. Bunu yaptığınızda o harfler ile başlayan kullanılabilir tüm komut alternatifleri listelenecektir...<br />
<br />
Unutmayın ki Uçbirim üzerinden bir programı çalıştırdığınızda Uçbirim penceresini kapattığınızda program da kapanacaktır.<br />
<br />
== İlgili maddeler ==<br />
* [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Temel Linux komutları]]<br />
<br />
{{Şablon:Unix komutları}}<br />
<br />
[[Kategori:Sistem uygulamaları]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=U%C3%A7birim&diff=24069Uçbirim2022-03-10T18:13:12Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>{{Yazılım bilgi kutusu2<br />
|isim = GNOME Terminal<br />
|ekran_görüntüsü = GNOME Terminal.png<br />
|açıklama =<br />
|geliştirici = GNOME geliştiricileri<br />
|işletim_sistemi = [[Linux]], [[Unix]]-benzeri<br />
|türü = Komut satırı penceresi<br />
|lisansı = [[GNU Genel Kamu Lisansı]]<br />
|resmi_sitesi = https://gitlab.gnome.org/GNOME/console<br />
}}<br />
<br />
[[Dosya:Gnome console-logo.png|48px|left]]<br />
'''Uçbirim''' ya da orijinal adıyla '''Console''', [[v:GNOME|GNOME]] masaüstü ortamının öntanımlı komut satırı aracıdır. GNOME 42 nolu sürümünden önce kullanılan "Gnome Terminal" aracının yerine gelmiştir.<br />
<br />
Bir pencere yöneticisi üzerinden komut satırına bağlanan bu tür araçlar genel olarak "''uçbirim, konsol, terminal''" gibi terimlerle de anılırlar.<br />
<br />
Uçbirim'i açmak için klavyeden ''Ctrl+Alt+T'' kısayolunu kullanabilirsiniz ya da etkinliklere girip "''uçbirim''" sözcüğünü aratarak ulaşabilirsiniz.<br />
<br />
== Yetkili kullanıcı olarak çalışma ==<br />
Bilgisayarınızda yönetici haklarına sahip bir kullanıcı olsanız bile komut satırı ekranında çalışırken bazen ayrıca yetki almanız gerekebilir. Ubuntu'da komut satırında çalışırken yetki alabilmek için; girilecek herhangi bir komutun başına '''sudo''' yazılır. Örneğin paket veritabanını güncellemek için kullanılan şu komutta olduğu gibi:<br />
<br />
:<code>''sudo apt-get update''</code><br />
<br />
Sudo ile başlayan herhangi bir komutu girdiğinizde karşınıza kullanıcı parolanızı soran bir ileti çıkar. Siz bu iletiye karşılık kullanıcı parolanızı yazarken, <u>sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmayacaktır</u>, bu bir güvenlik önlemidir. Siz parolanızı yazıp Enter tuşu ile devam etmelisiniz. (Tabi eğer klavyenizin nümerik tuş takımını kullanıyorsanız Num Lock'un açık olması gerektiğine dikkat ediniz.)<br />
<br />
== Boşluk karakterli dosya adreslerinin girilmesi ==<br />
Herhangi bir komut içinde, adında boşluk karakteri bulunan bir dosya adresini girmeniz gerekirse boşluk karakterinin bulunduğu yere ters eğik çizgi ve bir boşluk (yani {{bc|\ }}) yerleştirmelisiniz. Aksi taktirde dosya yolu bulunamayacağından komut çalışmayacaktır.<br />
<br />
Örneğin "Adsız Klasör" isimli bir dizinin adını komut içinde {{bc|Adsız\ Klasör}} şeklinde kullanmanız gereklidir. Örneğimizi bir komut içinde kullanalım:<br />
<br />
{{bc|sudo mv /home/ahmet/Belgeler/{{kırmızı|Adsız\ Klasör}}/Notlar.odt /home/ahmet/Masaüstü}}<br />
<br />
== Bir yazılımı komut satırından çalıştırmak ==<br />
Bilgisayarınızda kurulu olan; grafik arayüzü olan ya da olmayan her türlü yazılım komut satırı üzerinden çalıştırılabilir. Bunun için programın paket adını komut satırında girip Enter tuşuna tıklamanız yeterlidir. Programların paket adı genellikle programın adı ile aynı olur, ancak bazen ufak farklılıklar olabilir. Örneğin Mozilla Firefox'un paket adı (yani komut satırındaki adı) sadece <code>firefox</code> 'dur. [[Chromium]] web tarayıcısının paket adı <code>chromium-browser</code> şeklindedir. Eğer sadece "chromium" yazarsanız böyle bir komutun bulunamadığına dair bir hata iletisi alırsınız. Bu gibi durumlarda programın adının ilk iki - üç harfini yazıp klavyeden '''iki kez sekme''' (tab) tuşuna basın. Bunu yaptığınızda o harfler ile başlayan kullanılabilir tüm komut alternatifleri listelenecektir...<br />
<br />
Unutmayın ki Uçbirim üzerinden bir programı çalıştırdığınızda Uçbirim penceresini kapattığınızda program da kapanacaktır.<br />
<br />
== İlgili maddeler ==<br />
* [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Temel Linux komutları]]<br />
<br />
{{Şablon:Unix komutları}}<br />
<br />
[[Kategori:Sistem uygulamaları]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Dosya:Gnome_console-logo.png&diff=24068Dosya:Gnome console-logo.png2022-03-10T18:12:19Z<p>Hatas: Kaynak: https://gitlab.gnome.org/GNOME/console/-/blob/main/logo.png</p>
<hr />
<div>Kaynak: https://gitlab.gnome.org/GNOME/console/-/blob/main/logo.png</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Snap,_Flatpak,_AppImage,_Deb,_Rpm_paket_sistemleri&diff=24067Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri2022-02-23T19:50:01Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>= Geleneksel paket yönetim sistemleri =<br />
<br />
== Deb, Rpm ==<br />
Deb paketleme biçimi ilk olarak 1995'te Debian Linux dağıtımı tarafından, Rpm paketleme biçimi ilk olarak 1997'de Red Hat Linux dağıtımı tarafından geliştirilmeye başlamıştır. Deb biçiminde paketlenmiş yazılımlar sadece Debian ve Debian kökeninden gelen Ubuntu, LinuxMint, Mepis, Pardus gibi [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımları]]nca kullanılabilir. Rpm paketleri ise RedHat ve RedHat kökeninden gelen Fedora, OpenSUSE, CentOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir. Ayrıca Pacman paket yönetim sistemine göre hazırlanmış paketler ise ArchLinux ve ArcLinux kökeninden gelen Manjaro, EndeavourOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir.<br />
<br />
Deb, Rpm paketleri, bir yazılımın ihtiyaç duyduğu bağımlılıkları (kütüphane dosyalarını) içermez. Geliştiriciler açısından bir yazılımın Deb, Rpm gibi geleneksel biçimlerde paketlenmesi oldukça karmaşık bir işlemdir. Bu paketlerin güncellenmesi ve farklı dağıtımlardan Linux kullanıcılarına ulaştırılması zor hem de süreç isteyen bir iştir, güncellemeler kullanıcılara belli bir gecikme ile yansır.<br />
<br />
= Dağıtımlardan bağımsız paket yönetim sistemleri =<br />
== Snap ==<br />
Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd. tarafından geliştirilmeye başlayan ve tüm [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımlarında]] kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. 2016 yılında Ubuntu 16.04 sürümü ile birlikte sunulmaya başlamıştır. Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır.<br />
<br />
Snap paket sistemi başlangıçta bulut uygulamaları için piyasaya sürülmüştür. Daha sonra IoT (nesnelerin interneti) cihazları ve masaüstü uygulamalarında da kullanılmaya başlamıştır.<br />
<br />
Snap paket sistemi ile ilgili eleştirilerden biri uygulama deposunun bir firmanın (Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd.) kontrolünde olması ve geliştiricilerin, firmanın sunduğu katılımcı lisans sözleşmesini onaylamak zorunda olmasıdır. Bu durum özgür yazılım / açık kaynak yazılım felsefesine aykırı bulunmaktadır. Bir diğer eleştiri ise Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanlanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olması, Canonical tarafından kontrol edilmesidir.<br />
<br />
Snap ile ilgili kavramlar:<br />
<br />
'''Snapd''': Snap paketlerinin yönetilmesi (örneğin snap uygulamalarını kurmak, kaldırmak, güncellemek vb.) işlerini arka planda yürüten komut satırı aracıdır.<br />
<br />
'''Snap Store''': Snap paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır. Canonical ltd. kontrolündedir. Web sayfası: [https://snapcraft.io/store snapcraft.io/store]<br />
<br />
'''Snapcraft''': Snap paketleri üretmek ve yayınlamak için kullanılan komut satırı aracıdır. Aynı zamanda Snap paket yönetim sistemi genel web sitesinin adıdır.<br />
<br />
== Flatpak ==<br />
Tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. Baş geliştirici, bir Red Hat çalışanı olan Alexander Larsson'dur. İlk sürümü 2015 yılında Red Hat, Endless Computers ve Collabora'nın onaylarını içeren bir bülten ile yayınlanmıştır.<br />
<br />
Snap paketlerinde olduğu gibi Flatpak paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Flatpak'lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır. Flatpak projesi özgür LGPL ile lisanslanmıştır.<br />
<br />
Alexander Larsson, Flatpak'ı geliştirmenin ana nedeninin mevcut deb, rpm gibi paket yönetim biçimleri ilgili teknik sorunlardan kaynaklanmadığını, son çekirdek özelliklerinden yararlanabilmek ve özellikle konteynerlerle beraber yazılım sağlamak için görüntülerin kullanımının artması nedeniyle, uygulamaların işletim sisteminin bir parçası olmadığı Flatpak gibi bir şeyin daha önemli hale gelmesi ile açıklamaktadır.<br />
<br />
Flatpak genel web sitesi: https://flatpak.org/ , uygulama deposunun web sayfası: https://flathub.org/<br />
<br />
'''Flathub''': Flatpak paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır.<br><br />
<br />
== AppImage ==<br />
2011 yılında Simon Peter tarafından "PortableLinuxApps" adı ile başlatılan bu proje 2013 yılında AppImage ismini almıştır. AppImage dosyaları, Linux ortamında taşınabilir program ihtiyacını karşılamaktadır. AppImage dosyaları kurulum gerektirmez, root (kök kullanıcı) yetkisi gerektirmeden uygulamanın kullanılmasını sağlar. Tüm Linux dağıtımlarında kullanılmaya uygun bir paketleme biçimidir.<br />
<br />
Appimage biçiminde paketlenmiş programlar tek bir dosyadan ibarettir, gerçek anlamda kurulmazlar, dosya çalıştırılabilir hale getirildikten sonra çift tıklanarak kullanılabilir. Programın ihtiyaç duyduğu bağımlılıklar kendi içinde yer alır. AppImage uygulamaları tamamen taşınabilirdir, örneğin USB belleğe atılıp taşınabilir. (Snap ve Flatpak'lar normalde taşınabilir değildir. Ancak çeşitli komutlar kullanılarak düzenlenerek taşınabilir hale getirilmesi mümkündür.). Proje özgür MIT Lisansı ile lisanslıdır. Web sitesi: https://appimage.org/ , https://appimage.github.io/apps/<br />
<br />
= Snap ve Deb karşılaştırması =<br />
* Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) bünyesinde içerir. Deb paketleri ise bağımlılık paketlerini içermez, sistemde bulunan kütüphaneler, deb paketleri tarafından ortak olarak kullanır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde çalışırlar.<br />
<br />
* Snap paketleme biçimi evrensel bir paketleme yöntemidir, tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilir. Deb paketleri ise sadece Debian tabanlı Linux dağıtımlarında kullanılabilir.<br />
<br />
* Bir yazılımın deb biçiminde paketlenmesi, güncellenmesi ve dağıtımı hem yazılımın geliştiricisi hem de Linux dağıtımının geliştiricileri açısından zor ve süreç isteyen bir iştir. Güncellemeler gecikmeli olarak kullanıcılara yansır. Snap paketleri ise kolay bir şekilde üretilir ve güncellenir. Bir snap güncellemesi, Linux dağıtımının kontrolü olmadan doğrudan kullanıcılara yansır.<br />
<br />
* Bir Snap paketinde sorun yaşanması halinde önceki sürüme geri dönülebilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur.<br />
<br />
* Snap ile bir programın birden fazla sürümü kurulup kullanılabilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur. Snap’larda kanal özelliği vardır yani geliştiriciler yazılımlarının birden çok sürümünü (örneğin stabil ve geliştirme sürümlerini) ayrı kanallardan yayınlamasına imkan verir.<br />
<br />
* Bir Linux dağıtımı, önceki bir sürümüne olan desteğini sonlandırdığında artık Deb paketlerine güncelleme gelmez. Ancak Snap’lar güncelleme almaya devam eder. Ayrıca bir snap paketi, Linux dağıtımının bir sonraki sürümünde herhangi bir güncellemeye ihtiyaç duymaksızın aynen çalışabilir.<br />
<br />
* Bir snap paketi kurulduktan sonra ilk açılışta yavaş bir şekilde açılır. İkinci çalıştırmada Deb paketleriyle arada olan fark azalır veya tamamen ortadan kalkar.<br />
<br />
* Kullanıcılar deb paketlerini kullandıkları Linux dağıtımının kendi resmi deposundan temin eder. Snap ise program geliştiricilerinin tek bir depo üzerinden ([https://snapcraft.io/store Snap Store]) tüm Linux dağıtımlarına ulaşmalarını sağlar.<br />
<br />
* Snap’lar çeşitli dağıtımların kullandığı temalar ile tam anlamıyla bütünleşmezler. Diğer yandan Snap ekibi tarafından tema bütünleşmesi ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir ([https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration 1]). Deb paketleri ise tam anlamıyla varsayılan grafik arayüz deneyimini sağlar.<br />
<br />
* Snap’ların güncellenmesini tamamen otomatiktir, kullanıcıların engelleme imkanı yoktur, 60 güne kadar ertelenebilir. Snapd aracı günde birden çok kez tüm Snap'ların güncellemelerini kontrol eder ve arka planda yükler. Otomatik güncellemeler ancak bazı hileler kullanılarak kapatılabilir. Deb paketleri ise kullanıcılara güncellemeleri manuel olarak istediği şekilde yönetmesine imkan verir.<br />
<br />
* Snap'lar Linux dağıtımının sıkı bir denetiminden geçmez, zararlı yazılım kontrolü de yapan otomatik bir kontrol mekanizması vardır. Deb'ler ise dağıtım geliştiricilerinin kontrolünden geçmesi yönüyle daha güvenli bulunmaktadır. Güvenlik yönünden Snap'ların avantajlı tarafı ise sistemden yalıtıldıkları için kurma, güncelleme ve kaldırma işlemlerinin, sistemde herhangi bir hataya yol açması mümkün değildir.<br />
<br />
* Snap’ların boyutları (kütüphane dosyalarını içermeleri nedeniyle), deb paketlerine göre çok büyük olabilmektedir. Yani Deb’ler sabit diskte genellikle çok daha az yer kaplar.<br />
<br />
* Snap paketlerinin yönetilmesi işlerini arka planda gerçekleştiren "snapd" isimli komut satırı aracıdır. Deb paketleri ise arkaplanda "apt" ("apt-get") tarafından yönetilir.<br />
<br />
= Snap, Flatpak karşılaştırması =<br />
* Hem Snap hem de Flatpak, uygulamanın korumalı alanda (sandbox) çalışmasını destekler. Bu kavramı biraz detaylandıracak olursak; korumalı alan, bir uygulamanın ana bilgisayar sisteminden tamamen izole edilmiş bir ortamda (sanal alan/kapsayıcı/dosya sistemi/arşiv) çalışmasını ifade eder. Sistemle herhangi bir etkileşim, API'ler ve kullanıcı izinleri aracılığıyla yapılır. Android uygulamaları bu konuda örnek verilebilir. Android uygulamaları da korumalı alanda çalışırlar ve sisteme yalnızca kullanıcı izinleriyle erişebilirler. Korumalı alan uygulaması, tam sistem erişimine sahip bir uygulamaya kıyasla genel sistem güvenliğini artırır.<br />
<br />
* Snap'lar Canonical Ltd. tarafından kontrol edilen tek bir depoda bulunur. Flatpak ise birden çok deponun kullanımını destekler. Flathub deposu Flatpak paketleri için fiili kaynak olmasına rağmen, Flathub'dan bağımsız bir Flatpak deposu oluşturmak mümkündür.<br />
<br />
* Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanslanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olduğu ifade edilmektedir. Flatpak projesi ise tamamen özgür yazılımdır. Flatpak web sitesinde proje hakkında; tek bir satıcıya bağlı kalmadan herkes tarafından kullanılabilecek gerçek bir açık kaynak projesi olduğu, Freedesktop projesi de dahil olmak üzere diğer özgür yazılım projeleriyle güçlü bağlantıları olduğu ifade edilmiştir.<br />
<br />
* Snap'lar sunucuları destekler, Flatpak'ların sunucu desteği yoktur. Snap sistemi nesnelerin interneti (IoT), bilgisayar, telefon gibi sistemlerde kullanılabilir. Flatpak ise tamamen masaüstü uygulamalarına yönelik olarak geliştirilmektedir.<br />
<br />
* [https://flathub.org/apps/category/All Flathub] deposunda 1.400'den fazla sayıda paket bulunmaktadır. Snap mağazası ise barındırdığı uygulama sayısını "binlerce" sözcüğü ile ifade etmektedir.<br />
<br />
= İlgili maddeler =<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* https://snapcraft.io/blog/a-technical-comparison-between-snaps-and-debs<br />
* https://en.wikipedia.org/wiki/Snap_(package_manager)<br />
* https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration<br />
<br />
[[Kategori:Snap| ]]<br />
[[Kategori:Flatpak| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Snap,_Flatpak,_AppImage,_Deb,_Rpm_paket_sistemleri&diff=24066Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri2022-02-23T19:45:45Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>= Geleneksel paket yönetim sistemleri =<br />
<br />
== Deb, Rpm ==<br />
Deb paketleme biçimi ilk olarak 1995'te Debian Linux dağıtımı tarafından, Rpm paketleme biçimi ilk olarak 1997'de Red Hat Linux dağıtımı tarafından geliştirilmeye başlamıştır.Deb biçiminde paketlenmiş yazılımlar sadece Debian ve Debian kökeninden gelen Ubuntu, LinuxMint, Mepis, Pardus gibi [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımları]]nca kullanılabilir. Rpm paketleri ise RedHat ve RedHat kökeninden gelen Fedora, OpenSUSE, CentOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir. Ayrıca Pacman paket yönetim sistemine göre hazırlanmış paketler ise ArchLinux ve ArcLinux kökeninden gelen Manjaro, EndeavourOS gibi dağıtımlarda kullanılabilir.<br />
<br />
Deb, Rpm paketleri, bir yazılımın ihtiyaç duyduğu bağımlılıkları (kütüphane dosyalarını) içermez. Geliştiriciler açısından bir yazılımın Deb, Rpm gibi geleneksel biçimlerde paketlenmesi oldukça karmaşık bir işlemdir. Bu paketlerin güncellenmesi ve farklı dağıtımlardan Linux kullanıcılarına ulaştırılması zor hem de süreç isteyen bir iştir, güncellemeler kullanıcılara belli bir gecikme ile yansır.<br />
<br />
= Dağıtımlardan bağımsız paket yönetim sistemleri =<br />
== Snap ==<br />
Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd. tarafından geliştirilmeye başlayan ve tüm [[Linux dağıtımı|Linux dağıtımlarında]] kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. 2016 yılında Ubuntu 16.04 sürümü ile birlikte sunulmaya başlamıştır. Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır.<br />
<br />
Snap paket sistemi başlangıçta bulut uygulamaları için piyasaya sürülmüştür. Daha sonra IoT (nesnelerin interneti) cihazları ve masaüstü uygulamalarında da kullanılmaya başlamıştır.<br />
<br />
Snap paket sistemi ile ilgili eleştirilerden biri uygulama deposunun bir firmanın (Ubuntu'nun geliştiricisi Canonical Ltd.) kontrolünde olması ve geliştiricilerin, firmanın sunduğu katılımcı lisans sözleşmesini onaylamak zorunda olmasıdır. Bu durum özgür yazılım / açık kaynak yazılım felsefesine aykırı bulunmaktadır. Bir diğer eleştiri ise Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanlanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olması, Canonical tarafından kontrol edilmesidir.<br />
<br />
Snap ile ilgili kavramlar:<br />
<br />
'''Snapd''': Snap paketlerinin yönetilmesi (örneğin snap uygulamalarını kurmak, kaldırmak, güncellemek vb.) işlerini arka planda yürüten komut satırı aracıdır.<br />
<br />
'''Snap Store''': Snap paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır. Canonical ltd. kontrolündedir. Web sayfası: [https://snapcraft.io/store snapcraft.io/store]<br />
<br />
'''Snapcraft''': Snap paketleri üretmek ve yayınlamak için kullanılan komut satırı aracıdır. Aynı zamanda Snap paket yönetim sistemi genel web sitesinin adıdır.<br />
<br />
== Flatpak ==<br />
Tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilen bir paket yönetim sistemi ve paketleme biçimidir. Baş geliştirici, bir Red Hat çalışanı olan Alexander Larsson'dur. İlk sürümü 2015 yılında Red Hat, Endless Computers ve Collabora'nın onaylarını içeren bir bülten ile yayınlanmıştır.<br />
<br />
Snap paketlerinde olduğu gibi Flatpak paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) kendi içinde barındırır. Flatpak'lar sistemden yalıtılmış bir şekilde korumalı bir alanda (sandbox) çalışır. Flatpak projesi özgür LGPL ile lisanslanmıştır.<br />
<br />
Alexander Larsson, Flatpak'ı geliştirmenin ana nedeninin mevcut deb, rpm gibi paket yönetim biçimleri ilgili teknik sorunlardan kaynaklanmadığını, son çekirdek özelliklerinden yararlanabilmek ve özellikle konteynerlerle beraber yazılım sağlamak için görüntülerin kullanımının artması nedeniyle, uygulamaların işletim sisteminin bir parçası olmadığı Flatpak gibi bir şeyin daha önemli hale gelmesi ile açıklamaktadır.<br />
<br />
Flatpak genel web sitesi: https://flatpak.org/ , uygulama deposunun web sayfası: https://flathub.org/<br />
<br />
'''Flathub''': Flatpak paketlerinin yer aldığı merkezi depo ve uygulama mağazasıdır.<br><br />
<br />
== AppImage ==<br />
2011 yılında Simon Peter tarafından "PortableLinuxApps" adı ile başlatılan bu proje 2013 yılında AppImage ismini almıştır. AppImage dosyaları, Linux ortamında taşınabilir program ihtiyacını karşılamaktadır. AppImage dosyaları kurulum gerektirmez, root (kök kullanıcı) yetkisi gerektirmeden uygulamanın kullanılmasını sağlar. Tüm Linux dağıtımlarında kullanılmaya uygun bir paketleme biçimidir.<br />
<br />
Appimage biçiminde paketlenmiş programlar tek bir dosyadan ibarettir, gerçek anlamda kurulmazlar, dosya çalıştırılabilir hale getirildikten sonra çift tıklanarak kullanılabilir. Programın ihtiyaç duyduğu bağımlılıklar kendi içinde yer alır. AppImage uygulamaları tamamen taşınabilirdir, örneğin USB belleğe atılıp taşınabilir. (Snap ve Flatpak'lar normalde taşınabilir değildir. Ancak çeşitli komutlar kullanılarak düzenlenerek taşınabilir hale getirilmesi mümkündür.). Proje özgür MIT Lisansı ile lisanslıdır. Web sitesi: https://appimage.org/ , https://appimage.github.io/apps/<br />
<br />
= Snap ve Deb karşılaştırması =<br />
* Snap paketleri bir programın gerektirdiği tüm bağımlılıkları (yani kütüphane dosyalarını) bünyesinde içerir. Deb paketleri ise bağımlılık paketlerini içermez, sistemde bulunan kütüphaneler, deb paketleri tarafından ortak olarak kullanır. Snap’lar sistemden yalıtılmış bir şekilde çalışırlar.<br />
<br />
* Snap paketleme biçimi evrensel bir paketleme yöntemidir, tüm Linux dağıtımlarında kullanılabilir. Deb paketleri ise sadece Debian tabanlı Linux dağıtımlarında kullanılabilir.<br />
<br />
* Bir yazılımın deb biçiminde paketlenmesi, güncellenmesi ve dağıtımı hem yazılımın geliştiricisi hem de Linux dağıtımının geliştiricileri açısından zor ve süreç isteyen bir iştir. Güncellemeler gecikmeli olarak kullanıcılara yansır. Snap paketleri ise kolay bir şekilde üretilir ve güncellenir. Bir snap güncellemesi, Linux dağıtımının kontrolü olmadan doğrudan kullanıcılara yansır.<br />
<br />
* Bir Snap paketinde sorun yaşanması halinde önceki sürüme geri dönülebilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur.<br />
<br />
* Snap ile bir programın birden fazla sürümü kurulup kullanılabilir. Deb paketlerinde böyle bir özellik yoktur. Snap’larda kanal özelliği vardır yani geliştiriciler yazılımlarının birden çok sürümünü (örneğin stabil ve geliştirme sürümlerini) ayrı kanallardan yayınlamasına imkan verir.<br />
<br />
* Bir Linux dağıtımı, önceki bir sürümüne olan desteğini sonlandırdığında artık Deb paketlerine güncelleme gelmez. Ancak Snap’lar güncelleme almaya devam eder. Ayrıca bir snap paketi, Linux dağıtımının bir sonraki sürümünde herhangi bir güncellemeye ihtiyaç duymaksızın aynen çalışabilir.<br />
<br />
* Bir snap paketi kurulduktan sonra ilk açılışta yavaş bir şekilde açılır. İkinci çalıştırmada Deb paketleriyle arada olan fark azalır veya tamamen ortadan kalkar.<br />
<br />
* Kullanıcılar deb paketlerini kullandıkları Linux dağıtımının kendi resmi deposundan temin eder. Snap ise program geliştiricilerinin tek bir depo üzerinden ([https://snapcraft.io/store Snap Store]) tüm Linux dağıtımlarına ulaşmalarını sağlar.<br />
<br />
* Snap’lar çeşitli dağıtımların kullandığı temalar ile tam anlamıyla bütünleşmezler. Diğer yandan Snap ekibi tarafından tema bütünleşmesi ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir ([https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration 1]). Deb paketleri ise tam anlamıyla varsayılan grafik arayüz deneyimini sağlar.<br />
<br />
* Snap’ların güncellenmesini tamamen otomatiktir, kullanıcıların engelleme imkanı yoktur, 60 güne kadar ertelenebilir. Snapd aracı günde birden çok kez tüm Snap'ların güncellemelerini kontrol eder ve arka planda yükler. Otomatik güncellemeler ancak bazı hileler kullanılarak kapatılabilir. Deb paketleri ise kullanıcılara güncellemeleri manuel olarak istediği şekilde yönetmesine imkan verir.<br />
<br />
* Snap'lar Linux dağıtımının sıkı bir denetiminden geçmez, zararlı yazılım kontrolü de yapan otomatik bir kontrol mekanizması vardır. Deb'ler ise dağıtım geliştiricilerinin kontrolünden geçmesi yönüyle daha güvenli bulunmaktadır. Güvenlik yönünden Snap'ların avantajlı tarafı ise sistemden yalıtıldıkları için kurma, güncelleme ve kaldırma işlemlerinin, sistemde herhangi bir hataya yol açması mümkün değildir.<br />
<br />
* Snap’ların boyutları (kütüphane dosyalarını içermeleri nedeniyle), deb paketlerine göre çok büyük olabilmektedir. Yani Deb’ler sabit diskte genellikle çok daha az yer kaplar.<br />
<br />
* Snap paketlerinin yönetilmesi işlerini arka planda gerçekleştiren "snapd" isimli komut satırı aracıdır. Deb paketleri ise arkaplanda "apt" ("apt-get") tarafından yönetilir.<br />
<br />
= Snap, Flatpak karşılaştırması =<br />
* Hem Snap hem de Flatpak, uygulamanın korumalı alanda (sandbox) çalışmasını destekler. Bu kavramı biraz detaylandıracak olursak; korumalı alan, bir uygulamanın ana bilgisayar sisteminden tamamen izole edilmiş bir ortamda (sanal alan/kapsayıcı/dosya sistemi/arşiv) çalışmasını ifade eder. Sistemle herhangi bir etkileşim, API'ler ve kullanıcı izinleri aracılığıyla yapılır. Android uygulamaları bu konuda örnek verilebilir. Android uygulamaları da korumalı alanda çalışırlar ve sisteme yalnızca kullanıcı izinleriyle erişebilirler. Korumalı alan uygulaması, tam sistem erişimine sahip bir uygulamaya kıyasla genel sistem güvenliğini artırır.<br />
<br />
* Snap'lar Canonical Ltd. tarafından kontrol edilen tek bir depoda bulunur. Flatpak ise birden çok deponun kullanımını destekler. Flathub deposu Flatpak paketleri için fiili kaynak olmasına rağmen, Flathub'dan bağımsız bir Flatpak deposu oluşturmak mümkündür.<br />
<br />
* Snap projesi özgür GNU GPL ile lisanslanmış olsa da sunucu tarafının hala kapalı kaynak olduğu ifade edilmektedir. Flatpak projesi ise tamamen özgür yazılımdır. Flatpak web sitesinde proje hakkında; tek bir satıcıya bağlı kalmadan herkes tarafından kullanılabilecek gerçek bir açık kaynak projesi olduğu, Freedesktop projesi de dahil olmak üzere diğer özgür yazılım projeleriyle güçlü bağlantıları olduğu ifade edilmiştir.<br />
<br />
* Snap'lar sunucuları destekler, Flatpak'ların sunucu desteği yoktur. Snap sistemi nesnelerin interneti (IoT), bilgisayar, telefon gibi sistemlerde kullanılabilir. Flatpak ise tamamen masaüstü uygulamalarına yönelik olarak geliştirilmektedir.<br />
<br />
* [https://flathub.org/apps/category/All Flathub] deposunda 1.400'den fazla sayıda paket bulunmaktadır. Snap mağazası ise barındırdığı uygulama sayısını "binlerce" sözcüğü ile ifade etmektedir.<br />
<br />
= İlgili maddeler =<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
<br />
== Dış bağlantılar ==<br />
* https://snapcraft.io/blog/a-technical-comparison-between-snaps-and-debs<br />
* https://en.wikipedia.org/wiki/Snap_(package_manager)<br />
* https://snapcraft.io/blog/snaps-and-themes-on-the-path-to-seamless-desktop-integration<br />
<br />
[[Kategori:Snap| ]]<br />
[[Kategori:Flatpak| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kullan%C4%B1c%C4%B1:Hatas/%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar&diff=24065Kullanıcı:Hatas/Çalışmalar2022-02-22T17:24:24Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>== Yapılacak bazı işler ==<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] belgesi baştan yazılarak ana sayfaya yerleştirilecek<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu nedir?]] sayfası hazırlanacak.<br />
* {{evet2}} [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Kurulum]] ana maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]] maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows ortamında disk bölümlendirme]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)|Grub önyükleyicisini onarmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub'u silip Windows önyükleyicisini kurmak]] belgesi yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[ISO dosyasını doğrulama]] maddesi geliştirilecek<br />
:::* {{evet2}} [[Boot-Repair]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[OS-Uninstaller]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[GParted]] maddesi ve kullanımı ile ilgili maddeler baştan düzenlenerek güncellenecek<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'yu bilgisayarımdan nasıl kaldırabilirim?]] maddesi eklenecek<br />
<br />
* {{evet2}} [http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar&oldid=8496 Mevcut] Uygulamalar bölümü baştan [[Uygulamalar|yazılacak]]<br />
:::{| style="text-align: left; width: 40%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%"|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik|Bilim-Mühendislik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Eğitim|Eğitim]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Grafik|Grafik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/İnternet|İnternet]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ofis|Ofis]]<br />
|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ses-Video|Ses-Video]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Geliştirme|Geliştirme]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Sistem|Sistem]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Diğer|Diğer]]<br />
|}<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları]] maddesi yenilenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} Politika doğrultusunda; çeşitli nedenlerden dolayı UbuntuWiki bünyesinde bir tanıtım maddesi bulunması gereken bazı yazılımlar hakkında birer sayfa açılacak veya mevcut sayfalar geliştirilerek kurulum vb. mevzular açıklanacak:<br />
::::{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dosyalar]]<br />
* [[Ayarlar]]<br />
* [[İnce Ayarlar]]<br />
* [[Yazılımlar]]<br />
* [[Synaptic]]<br />
* [[Uçbirim]]<br />
* [[GNOME Disks|Diskler]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Sistem Gözlemcisi]]<br />
* [[GRUB]]<br />
* [[Google Chrome]]<br />
* [[Google Earth]]<br />
* [[KeePass]]<br />
* [[Wine]]<br />
* [[TeamViewer]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dropbox]]<br />
* [[DraftSight]]<br />
* [[BricsCAD]]<br />
* [[Zotero]]<br />
* [[Wire]]<br />
* [[Okular]]<br />
|}<br />
<br />
* {{evet2}} [[Donanım]] ana maddesi yeniden yazılacak.<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Kablosuz ağ kartları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ekran kartları]] sayfası elden geçirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Bluetooth aygıtları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Modemler]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Klavye]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Belgeler]] bölümü yeniden tanzim edilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[DNS adreslerini değiştirmek]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux ve virüsler]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Diskleri başlangıçta bağlamak]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da sistem kurtarma]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Simge seti eklemek]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[GNOME kabuk eklentileri]] maddesi eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Güvenli dosya silmek (geri dönüşsüz olarak)]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[PhotoRec ile veri kurtarma]] belgesi güncellenerek geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dağıtımları kılavuzu]] baştan yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[:Kategori:UbuntuWiki|UbuntuWiki]] sayfası yeniden yapılandırılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:İnşaat ve bakım|İnşaat ve bakım]] işlerinin yürütülmesi için eksik olan şablonlar eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} UbuntuWiki'ye [[UbuntuWiki'ye katkıda bulunun|katkıda bulunma]] rehberi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:Şablonlar|Şabonlar]] kategorilendirilecek (tüm şablonlar değil sadece birden çok sayfada kullanılan-gerekli olanlar)<br />
<br />
* {{evet2}} Diğer İşler<br />
:::* {{evet2}} [[K3b ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler]] sayfası geliştirilecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Audacity ile temel ses düzenleme işlemleri]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[HTTrack ile bir web sitesini bilgisayara indirmek]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=SSS&diff=24064SSS2022-02-22T17:23:21Z<p>Hatas: ayar verileri</p>
<hr />
<div>= Genel kullanım =<br />
== Açılışta şifre girmeden nasıl otomatik kullanıcı girişi yapabilirim? ==<br />
Ubuntu kurulumunda kullanıcı tanımlama aşamasında da otomatik kullanıcı girişi yapma seçeneği hazır bulunur. Kurulum esnasında bu seçeneği işaretlememiş olsanız da daha sonra [[Ayarlar]] arayüzü üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için "''Ayarlar > Ayrıntılar > Kullanıcılar > Kilidi Kaldır''" yolunu izleyip “Otomatik Giriş” seçeneğini "Açık" hâle getirmeniz yeterlidir.<br />
<br />
== Bilgisayarım boşta kaldığında ekranın kilitlenmesini istemiyorum ==<br />
Bilgisayarınızı bir müddet kullanmadığınızda, bilgisayarınızı başkalarının kullanmasını önlemek amacıyla ekran kilitlenir, ekran kilidini açmak için kullanıcı şifresini girmek gerekir. Eğer bu özelliği devre dışı bırakmak isterseniz bunu "[[Ayarlar]] > Gizlilik > Ekran Kilidi" yolu üzerinden gerçekleştirebilirsiniz. Ayrıca bilgisayarı kullanmadığınızda ekranın kararması için gereken süreyi "Ayarlar > Güç" yolu üzerinden değiştirebilirsiniz.<br />
<br />
== Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını istiyorum ==<br />
Nümerik tuş takımını açmaya yarayan NumLock tuşu bazı bilgisayarlarda, bilgisayar açılışında otomatik açılmayabilir. Eğer otomatik açılmıyorsa '''numlockx''' isimli paketi yükleyerek sorunu giderebilirsiniz. Bu paketi [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde aratarak yükleyebilirsiniz. Yükledikten sonra bilgisayarınızı yeniden başlatın, eğer sorun çözülmediyse [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]] maddesinde anlatılan diğer adımları uygulayın.<br />
<br />
== Gece ışığı özelliği nasıl kullanılır? ==<br />
Çeşitli bilimsel çalışmalar, akşamları özellikle mavi ışığa maruz kalmanın uykuya dalmayı zorlaştırdığını, melatonin salgılanmasını düzensizleştirdiğini ve göz yorgunluğunu arttırdığını gösteriyor. Ubuntu’da mavi ışık koruması için ek bir uygulama yüklemenize gerek yoktur. Ubuntu ile birlikte gelen Gece Işığı özelliğini açık hale getirerek kullanabilirsiniz. Bunun için “Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar” yolunu izleyin. Gece Işığı özelliği gün batımından sonra ekrandaki mavi ışığı azaltarak ekranın renk sıcaklığını otomatik olarak arttırır. [http://www.omgubuntu.co.uk/2017/10/enable-night-light-mode-on-ubuntu]<br />
<br />
== Microsoft TrueType yazı tiplerini nasıl sisteme eklerim? ==<br />
Times New Roman, Arial gibi Microsoft TrueType yazı tiplerini Ubuntu'ya eklemek için [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde '''ubuntu-restricted-extras''' paketini ya da sadece TrueType yazı tiplerini içeren '''ttf-mscorefonts-installer''' paketini aratıp kurmanız yeterlidir. Kurulum sırasında karşınıza bir lisans sözleşmesi çıkacak ve onaylamanızı isteyecektir. Yükledikten sonra örneğin bir [[v:LibreOffice Writer|LibreOffice Writer]] penceresi açıp yazı tipi bölümüne girerek Times New Roman, Arial gibi yazı tiplerinin geldiğini görebilirsiniz.<br />
<br />
== Parola korumalı .rar arşiv dosyalarını açamıyorum ==<br />
Rar dosya biçimi, sahip olduğu çeşitli lisans kısıtlamaları nedeniyle Ubuntu kurulumu ile birlikte tamamen desteklenmez, kısmen desteklenir. Parola koruması olmayan .rar dosyaları sorunsuzca açılabilirken (Sağ tık > Buraya Çıkart), parola korumalı olanlar hata verir. Parola korumalı .rar dosyalarını açabilek için WinRar yazılımının resmi '''unrar''' isimli paketini yüklemeniz yeterlidir. Bu paketi ya da bu paketi de içeren '''ubuntu-restricted-extras''' isimli eklenti paketini [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde aratarak kurabilirsiniz.<br />
<br />
== Nasıl .rar biçminde arşivleme yapabilirim? ==<br />
Öncelikle belirtmek gerekir ki, Ubuntu'da oluşturacağınız arşiv dosyalarının hem Windows hem de Mac'de herhangi bir ek yazılım kurmadan kullanılabilmesini istiyorsanız bunun için .rar biçimini kullanmak zorunda değilsiniz, .zip biçiminini de kullanabileceğinizi unutmayın. Eğer yine de .rar biçimini tercih etmek isterseniz bunun için WinRar yazılımının resmi '''rar''' isimli paketini yükleyiniz. Bu paketi [[Synaptic Paket Yöneticisi]]'nde aratarak ya da komut satırı üzerinden <code>sudo apt-get install rar</code> kurabilirsiniz. Paketi kurduktan sonra artık Arşiv Yöneticisi yazılımını kullanarak .rar biçiminde yeni arşiv dosyaları üretebilirsiniz.<br />
<br />
== Dosya yöneticisinde konum (adres) çubuğu nasıl açılır? ==<br />
<br />
[[Dosyalar]] dosya yöneticisinde görüntülemekte olduğunuz dizinin konumu, tıklanabilir düğmeler şeklinde görüntülenir. Bu düğmeler, dosya yöneticisinde gezinirken alt ve üst dizinlere daha hızlı bir şekilde erişmenizi sağlar. Eğer konum çubuğunda gerçek adres bilgisini görmeye ihtiyacınız olursa bunun için klavyeden (Ctrl + L) tuş bileşimini kullanabilirsiniz.<br />
<br />
[[Dosya:Dosyalar - konum çubuğu.png |650px|center]]<br />
<br />
== Öntanımlı program - dosya ilişkilerini nasıl değiştirebilirim? ==<br />
Ubuntu'da ses, video, resim vb. herhangi bir dosyanın öntanımlı olarak hangi programla açılacağını belirlemek isteyebilirsiniz. Örneğin Mp3 dosyalarına çift tıkladığınızda [[v:VLC media player|VLC media player]] ile açılmasını isteyebilirsiniz. Gerekli ayarlamayı iki farklı yolla gerçekleştirebilirsiniz.<br />
<br />
<u>1. Yol</u>: “[[Ayarlar]] > Ayrıntılar > Öntanımlı Uygulamalar” yolunu izleyin. Orada “Müzik”seçeneğini VLC media player olarak işaretleyin.<br />
<br />
<u>2. Yol</u>: Herhangi bir Mp3 dosyasına sağ tıklayıp "''Özellikler > Birlikte''" Aç yolunu izleyin ve listeden VLC media player'ı seçip "''Öntanımlı olarak ayarla''" düğmesine tıklayın. Artık .mp3 uzantısına sahip tüm dosyalarınız öntanımlı olarak VLC player ile açılacaktır. Eğer .mp3 biçimi dışında farklı uzantılara sahip ses dosyalarınız varsa (.wav , .ogg gibi) o dosya türlerini de aynı şekilde VLC player ile ilişkilendirebilirsiniz.<br />
<br />
== Programların kullanıcı ayar verileri hangi dizinde bulunur? ==<br />
Kullandığınız programların kullanıcı verileri-ayar dosyaları {{bc|/home/kullanıcı_adınız/}} dizini altında gizli dosyalar halinde bulunmaktadır. Bu dosyaları görebilmek için öncelikle [[gizli dosyalar|şurada]] anlatıldığı gibi dosyaları görünür hale getirmelisiniz.<br />
<br />
Farklı programlara ilişkin kullanıcı ayar dosyaları, kullanıcı ev dizini altında farklı klasörler altında olabilir.<br />
* [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri|Deb]] biçiminde paketlenmiş pek çok programın kullanıcı ayar dosyaları {{bc|/home/kullanıcı_adınız/.config/}} dizini altında yer alır.<br />
* Deb biçiminde paketlenmiş Mozilla Firfox'un kullanıcı ayar verilleri {{bc|/home/kullanıcı_adınız/.mozilla}} dizininde bulunur.<br />
* Deb biçiminde paketlenmiş bir çok KDE programının kullanıcı ayar verileri genellikle {{bc|/home/kullanıcı_adınız/.kde/share/}} dizininde yer alır.<br />
* [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri|Snap]] biçiminde paketlenmiş uygulamaların kullanıcı ayar verileri ise yine kullanıcı ev dizini içerisinde {{bc|/home/kullanıcı_adınız/snap/}} dizini altında bulunur.<br />
<br />
= Çeşitli sorunlar ve çözümleri =<br />
== Ubuntu aşırı yavaş, kasılarak çalışıyor <!-- BU BAŞLIĞI LÜTFEN DEĞİŞTİRMEYİNİZ. BAŞLIĞA "Kurulum sorunları" SAYFASINDA BAĞLANTI VERİLMİŞTİR.--> ==<br />
[https://www.ubuntu.com/download/desktop Minimum sistem] gereksinimlerini karşıladığı halde Ubuntu’yu kurduğunuzda aşırı yavaş-kasılarak-donarak çalışan bir Ubuntu ile karşılaşıyorsanız ya da bilgisayarınız aşırı ısınıyorsa bu sorun muhtemelen, öntanımlı gelen ekran kartı sürücünüzün, sisteminiz ile uyumlu olmamasından kaynaklanıyordur. Sorunun daha nadir görülen bir diğer nedeni ise; sisteminizde öntanımlı görüntü sunucusu olarak Wayland kullanılıyor ise sisteminiz ile Wayland ile görüntü sunucusu arasındaki bir uyumsuzluktan kaynaklanabilir ([https://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=57761.0 örnek]).<br />
<br />
Çözüm için öncelikle mümkünse tüm güncellemeleri yükleyin ardından sisteminizde kullanabilecek başka ekran kartı sürücü seçeneklerinin bulunup bulunmadığını kontrol etmek ve değiştirmek için “[[Yazılım ve Güncelleştirmeler]] > Ek Sürücüler" yolunu izleyip birkaç saniye bekleyin. Ayrıntılı bilgi için bkz. [[Ekran kartları]].<br />
<br />
Ekran kartı sürücüsünü yükleyip bilgisayarı yeniden başlattıktan sonra durumu kontrol edin. Eğer sorun devam ediyorsa öntanımlı görüntüsü sunucusu olarak [[Wayland ve Xorg arasında geçiş yapma|Wayland mı yoksa Xorg mu]] kullandığınızı kontrol edin. Eğer Wayland ise Xorg görüntü sunucusuna geçiş yapın.<br />
<br />
== Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kullananlarca sıkça sorulan sorular ==<br />
[[Windows'un yanına Ubuntu kurmak|Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu]] kullanan kullanıcıların sıkça sorduğu bazı sorular ve sorunlar altta sıralanmıştır.<br />
* NTFS biçimli disk bölümlerine ulaşamıyorum.<br />
* Windows'un saatini ayarlamama rağmen geri kalıyor.<br />
* Windows’u yeniden yükledikten sonra açılış menüsü kayboldu, Ubuntu’ya ulaşamıyorum.<br />
* Açılıştaki Windows seçeneğini nasıl öntanımlı seçenek haline getirebilirim ve bekleme süresini nasıl değiştirebilirim?<br />
<br />
Tüm bu sorunların çözümünü ve daha fazlasını [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak#Kurulum sonrası için önemli bilgiler ve ayarlamalar|Windows’un yanına Ubuntu kurmak]] sayfasından öğrenebilirsiniz.<br />
<br />
== Tekrar eden bir hata iletisi alıyorum, nasıl engelleyebilirim? ==<br />
Öncelikle, karşınıza gelen hata bildirim kutusundaki '''Ayrıntıları Göster''' düğmesine tıklayarak hangi programların hata verdiği konusunda bilgi alabilirsiniz. Bu hata iletileri çoğu zaman sisteminiz için ciddi bir sorun anlamına gelmez.<br />
[[Dosya:Hata iletisi.png|400px|center]]<br />
Tekrar eden hata iletilerinde resimde görüldüğü gibi "''İleride oluşabilecek bu türden hataları yok say''" şeklinde bir seçenek bunulabilir (bazı hata iletilerinde bu seçenek bulunmaz). Sisteminizde herhangi bir sorun gözlemlemiyorsanız bu seçeneği işaretleyerek söz konusu hata iletisinin tekrar etmesini önleyebilirsiniz. Ayrıca sistemdeki hata kayıtlarının bulunduğu dizin içeriğini silerek temizlemek için [[Uçbirim]]'de {{bc|sudo rm /var/crash/*}} komutu kullanılabilir.<br />
<br />
Eğer otomatik hata raporu üretme aracı olan "Apport" yazılımı devre dışı bırakılarak hata bildirimleri tamamen kapatmak istenirse bunun için öncelikle {{bc|sudo -H gedit /etc/default/apport}} komutu girilir, açılan dosya içinde '''enabled'''=1 yazan yerdeki '''1''' değeri '''0''' yapılıp kaydedilir.<br />
<br />
== Ekran görüntüsü aldığımda yan yana iki ekran varmış gibi bir görüntü alıyorum ==<br />
<br />
Masaüstünden bir ekran görüntüsü aldığınızda eğer resimdeki gibi, yan yana iki ekran şeklinde bir görüntü elde ediyorsanız (''kontrol etmek için klavyeden PrintScren tuşuna basıp Resimler dizinine bakın'') bu yapılandırma sorununu küçük bir ayarlama yaparak düzeltmeniz gereklidir. Çünkü bazı uygulamalar birinci ekranda değil ikinci ekranda açılabilir. Siz normalde birinci ekrana baktığınız için ikinci ekranda açılan uygulamayı göremezsiniz. Bu durumda o uygulamanın açılmadığını, bir sorun olduğunu düşünebilirsiniz... İkincil ekranı kapatmak için '''Ayarlar > Aygıtlar > Ekranlar''' yolunu izleyin. Eğer Ayarlar arayüzü karşınıza gelmiyorsa ikinci ekranda açılmış demektir. PrintScren tuşu ile ekran görüntüsü alıp resmi inceleyerek Ayarlar arayüzünün ikinci ekranın neresinde açılmış olduğunu gözlemleyin. Sonra fare imlecini masaüstünde en sağa götürüp görmediğiniz ekran üzerinde devam ederek Ayarlar penceresinin üst çubuğundan tutup sola doğru sürüklemeyi deneyin. Bir kaç deneme sonunda bunu yapabilirsiniz. Ayarlar'ı karşınıza getirdikten sonra sırasıyla '''Tek Ekran > Yerleşik Ekran > Uygula''' düğmelerine tıklayın.<br />
<br />
[[Dosya:Çift monitor 01.png|center|thumb|x150px|Ekran görüntüsünde yan yana iki ekran var]]<br />
<br />
<!--== Yeni kurduğum bir program çalışmıyor, ne yapabilirim? ==<br />
Yeni kurduğunuz bir program hiç çalışmıyor ya da sorunlu çalışıyor ise (önceleri çalışıp sonradan çalışmayan bir program değil) sorun aşağıdaki konular ile ilgili olabilir.<br />
<br />
Özellikle 3B grafik desteği gerektiren çeşitli uygulamalar ve oyunlar, ekran kartı için resmi sürücü paketinin kullanılmasına ihtiyaç duyarlar. Eğer [[Ekran kartları]] sayfasında detaylandırıldığı gibi ekran kartınızın resmi (sahipli) sürücü paketlerini yüklemediyseniz yükleyiniz.<br />
<br />
Linux'ta uzun yıllar '''Xorg''' isimli geleneksel görüntüsü sunucusu yazılımı kullanılmıştır. Ancak Ubuntu'da 17.10 sürümü ile birlikte öntanımlı görüntüsü sunucusu olarak '''Wayland''' isimli yeni nesil görüntüsü sunucusu kullanılmaya başlamıştır. Ancak bazı uygulamalar, Wayland ile uyumlu olmadığı için çalışmayabilir. Çözüm için Ubuntu ile birlikte ikinci seçenek olarak yüklü gelen Xorg oturumuna geçiş yapabilirsiniz. Ayrıntılı bilgi için bakınız: [[Wayland ve Xorg arasında geçiş yapma]]--><br />
<br />
== Masaüstüme ulaşamazsam sistemi ve verilerimi nasıl kurtarabilirim? ==<br />
Ubuntu'yu kullandıktan bir süre sonra örneğin ekran kartı sürücülerine elle müdahale ettikten sonra ya da kritik güncellemeleri yüklerken elektriklerin kesilmesi nedeniyle Ubuntu masaüstüne ulaşamayabilirsiniz. Ayrıca öntanımlı gelen açık kaynak ekran kartı sürücüleri yerine kapalı kaynak sürücüleri kullanıyorsanız düzgün bir şekilde tamamlanan "çekirdek güncellemesi" gibi kritik bir sistem güncellemesinden sonra bilgisayarı yeniden başlattığınızda masaüstüne ulaşılamama gibi bir durumla karşılaşabilirsiniz. Bu gibi durumlarda aşağıdaki belgelerden yararlanabilirsiniz:<br />
<br />
* Ekran kartı sürücü uyumsuzluklarına bağlı sorunlar için: [[Kapalı kaynak sürücüden açık kaynak sürücüye geri dönüş]]<br />
* Diğer sorunlar için: [[Ubuntu'da sistem kurtarma]]<br />
<br />
== Çöp kutusunu boşaltırken erişim hatası alıyorum ==<br />
Bu durumda Uçbirim komut satırı penceresini açın ve alttaki komutu girin ('''Uyarı:''' rm komutunu uygularken çok dikkatli olun, aksi takdirde yanlışlıkla başka dosya ve dizinleri silebilirsiniz.)<br />
<br />
{{bc|sudo rm -rf ~/.local/share/Trash/files/*}}<br />
<br />
== DVD'den kopyaladığım dosyalar kilitli, kilidi nasıl kaldırırım? ==<br />
<br />
Bu bir yetki sorunudur, bu sorunu aşabilmek için chmod komutu kulanılmalıdır.<br />
<br />
DVD'den kopyaladığınız dosyaları kullanabilmeniz için; [[Uçbirim]] komut satırı penceresini açın ve şu komutu verin;<br />
<br />
{{bc|sudo chmod 777 -R /kilitli/dosyaların/bulunduğu/konum}}<br />
<br />
Chmod komutu hakkında detaylı bilgi için bkz. [[Chmod komutu kullanımı]].<br />
<br />
<!-- ALTTAKİ İÇERİĞİ GİZLEDİK. SANIRIM YETKİLİ KULLANICI PAROLASI UNUTULDUĞUNDA BU KADAR KOLAY SIFIRLANAMIYOR BKZ. http://e-bergi.com/y/Linuxta-unutulan-parola-sifre-nasil-degistirilir<br />
== Kullanıcı parolamı unuttum, ne yapabilirim? ==<br />
<br />
* Ubuntu'yu kurtarma modunda çalıştırın. Bunun için bilgisayar açılışında [[GRUB]] menüsündeki 2. seçenek olan "Ubuntu için gelişmiş seçenekler" seçeneğini kullanın, ardından gelen ekranda en üstteki "Kurtarma Kipi" seçeneğini kullanarak devam edin. Sonraki gelen ekranda "root" seçeneğini kullanarak yetkili kullanıcı komut satırına girin.<br />
<br />
* Aşağıdaki komutu yazın (Not: Yeni parolanızı yazarken, parolanız nokta olarak bile gözükmeyecektir, bu normaldir, siz yeni parolanızı yazıp enter tuşuna tıklayın).<br />
:{{bc|mount -o rw,remount /}}<br />
:{{bc|passwd KULLANICI_ADINIZ}} (örneğin "passwd ahmet" gibi)<br />
* Yeni şifreniz ayarlandı, artık {{bc|reboot}} komutunu girerek bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz.<br />
--><br />
<br />
[[Kategori:Temel kategoriler| ]]<br />
[[Kategori:Ubuntu]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Belgeler&diff=24063Belgeler2022-02-10T18:13:50Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>__NOTOC__<br />
[[Resim:Nasil.png|right|48px]]<br />
Bu sayfada UbuntuViki'de yer alan belli başlı belgeler listelenmektedir. Ancak bu liste, ana sayfadan ulaşılabilen [[Donanım]], [[Kurulum]], [[Sanallaştırma]] ve [[Sunucular]] gibi konulara ilişkin belgeleri içermez.<br />
<br />
{| style="text-align: left; width: 100%;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%; padding: 0px 8px 0px 0px;"|<br />
{{Kutu| İlk adımlar ve yaygın ihtiyaçlar |<br />
* [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]]<br />
* [[SSS|Sıkça sorulan sorular]]<br />
* [[Ubuntu'da yazılım kurmak]]<br />
* [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları]]<br />
* [[Türkçe dil desteği ayarları]]<br />
* [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]]<br />
* [[SSS#Açılışta şifre girmeden nasıl otomatik kullanıcı girişi yapabilirim?|Açılışta şifre girmeden otomatik kullanıcı girişi yapmak]]<br />
* [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]]<br />
* [[Linux ve virüsler]]<br />
* [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]]<br />
* [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak#Kurulum sonrası için önemli bilgiler ve ayarlamalar|Aynı bilgisayarda Windows ve Ubuntu kullanan kullanıcılar için önemli bilgiler]]<br />
* [[SSS#Microsoft TrueType yazı tiplerini nasıl sisteme eklerim?|Microsoft TrueType yazı tiplerinin sisteme eklenilmesi]]<br />
* [[Java kurulumu]]<br />
* [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)|Grub önyükleyicisini onarmak]] (Windows kurulumu sonrasında gerekir)<br />
* [[Ubuntu'da sistem kurtarma]]<br />
}}<br />
<br />
{{Kutu| İnternet ve Ağ |<br />
* [[Uzak Masaüstü: Ubuntu'dan Windows'a, Windows'tan Ubuntu'ya]]<br />
* [[Ubuntu'da internet paylaşımı]]<br />
* [[Python ile Ubuntu'da hızlı dosya paylaşımı]]<br />
* [[Ubuntu'dan FTP, SFTP ve WebDAV kaynaklarını bağlamak]]<br />
* [[Elle kablosuz ağ yapılandırması]]<br />
* [[DNS adreslerini değiştirmek]]<br />
}}<br />
<br />
{{Kutu| Açılış ayarları |<br />
* [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)]]<br />
* [[Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek]]<br />
* [[Grub'u silip Windows önyükleyicisini kurmak]]<br />
* [[Ubuntu'yu bilgisayarımdan nasıl kaldırabilirim?]]<br />
}}<br />
<br />
{{Kutu| Güvenlik |<br />
* [[Linux ve virüsler]]<br />
* [[Ubuntu'da güvenlik duvarı kullanımı]]<br />
* [[Güvenli dosya silmek (geri dönüşsüz olarak)]]<br />
* [[ClamAV|ClamAV antivirüs kullanımı]]<br />
* [[TrueCrypt|TrueCrypt ile dizin şifreleme]]<br />
* [[Cryptkeeper|Cryptkeeper ile dizin şifreleme]]<br />
* [[Şifreli özel dizin oluşturma]]<br />
}}<br />
<br />
| <!-- SAĞ SÜTUNUN BAŞLANGICI --><br />
<br />
{{Kutu| Yazılım ekleme/kaldırma |<br />
* [[Ubuntu'da yazılım kurmak]]<br />
* [[Yazılım ve Güncelleştirmeler]]<br />
* [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Apt-get|Deb paketlerinin komut satırından yönetilmesi]]<br />
* [[Kaynak koddan yazılım derlemek ve kurmak]]<br />
* [[Checkinstall yardımıyla yazılım kurmak]]<br />
<br />
'''Kurulumu ek işlem gerektiren bazı uygulamaların kurulması'''<br />
* [[Skype|Skype kurulumu]]<br />
* [[Wire|Wire kurulumu]]<br />
* [[Dropbox|Dropbox kurulumu]]<br />
* [[Google Chrome|Google Chrome kurulumu]]<br />
* [[Google Earth|Google Earth kurulumu]]<br />
* [[TeamViewer|TeamViewer kurulumu]]<br />
* [[Opera|Opera kurulumu]]<br />
* [[Flash Player'ı kurmak]]<br />
<br />
'''Linux sürümü bulunmayan bazı Windows programları'''<br />
* [[Adobe Photoshop kurulumu]]<br />
}}<br />
<br />
{{Kutu| Geliştirme |<br />
* [[:Kategori:Geliştirme|Geliştirme belgeleri]]<br />
* [[:Kategori:Apt|APT belgeleri]]<br />
* [[:Kategori:Linux/Unix belgeleri|Linux/Unix belgeleri]]<br />
}}<br />
<br />
{{Kutu| Disk yönetimi |<br />
* [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]]<br />
* [[Diskleri başlangıçta bağlamak]]<br />
* [[GParted kullanımı|GParted ile disk bölümlendirme]]<br />
* [[GParted canlı CD/USB kullanımı]]<br />
* [[Fstab|Fstab dosyasının düzenlenmesi]]<br />
* [[Fdisk ile disk yönetimi]]<br />
* [[Fixparts|Tek parça görülen disklerin FixParts ile düzeltilmesi]]<br />
}}<br />
<br />
{{Kutu| Diğer konular |<br />
* [[Simge seti eklemek]]<br />
* [[GNOME kabuk eklentileri]]<br />
* [[Elektronik imza (e-imza) kurulumu]]<br />
* [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]]<br />
* [[PhotoRec ile veri kurtarma]]<br />
}}<br />
<br />
|}<br />
<br />
[[Kategori:Temel kategoriler| ]]</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kullan%C4%B1c%C4%B1:Hatas/%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar&diff=24062Kullanıcı:Hatas/Çalışmalar2022-02-10T18:12:07Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>== Yapılacak bazı işler ==<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] belgesi baştan yazılarak ana sayfaya yerleştirilecek<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu nedir?]] sayfası hazırlanacak.<br />
* {{evet2}} [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Kurulum]] ana maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]] maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows ortamında disk bölümlendirme]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)|Grub önyükleyicisini onarmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub'u silip Windows önyükleyicisini kurmak]] belgesi yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[ISO dosyasını doğrulama]] maddesi geliştirilecek<br />
:::* {{evet2}} [[Boot-Repair]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[OS-Uninstaller]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[GParted]] maddesi ve kullanımı ile ilgili maddeler baştan düzenlenerek güncellenecek<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'yu bilgisayarımdan nasıl kaldırabilirim?]] maddesi eklenecek<br />
<br />
* {{evet2}} [http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar&oldid=8496 Mevcut] Uygulamalar bölümü baştan [[Uygulamalar|yazılacak]]<br />
:::{| style="text-align: left; width: 40%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%"|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik|Bilim-Mühendislik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Eğitim|Eğitim]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Grafik|Grafik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/İnternet|İnternet]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ofis|Ofis]]<br />
|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ses-Video|Ses-Video]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Geliştirme|Geliştirme]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Sistem|Sistem]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Diğer|Diğer]]<br />
|}<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları]] maddesi yenilenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} Politika doğrultusunda; çeşitli nedenlerden dolayı UbuntuWiki bünyesinde bir tanıtım maddesi bulunması gereken bazı yazılımlar hakkında birer sayfa açılacak veya mevcut sayfalar geliştirilerek kurulum vb. mevzular açıklanacak:<br />
::::{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dosyalar]]<br />
* [[Ayarlar]]<br />
* [[İnce Ayarlar]]<br />
* [[Yazılımlar]]<br />
* [[Synaptic]]<br />
* [[Uçbirim]]<br />
* [[GNOME Disks|Diskler]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Sistem Gözlemcisi]]<br />
* [[GRUB]]<br />
* [[Google Chrome]]<br />
* [[Google Earth]]<br />
* [[KeePass]]<br />
* [[Wine]]<br />
* [[TeamViewer]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dropbox]]<br />
* [[DraftSight]]<br />
* [[BricsCAD]]<br />
* [[Zotero]]<br />
* [[Wire]]<br />
* [[Okular]]<br />
|}<br />
<br />
* {{evet2}} [[Donanım]] ana maddesi yeniden yazılacak.<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Kablosuz ağ kartları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ekran kartları]] sayfası elden geçirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Bluetooth aygıtları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Modemler]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Klavye]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Belgeler]] bölümü yeniden tanzim edilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[DNS adreslerini değiştirmek]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux ve virüsler]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Diskleri başlangıçta bağlamak]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da sistem kurtarma]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Sorunlu programı hayata döndürmek]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Simge seti eklemek]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[GNOME kabuk eklentileri]] maddesi eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Güvenli dosya silmek (geri dönüşsüz olarak)]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[PhotoRec ile veri kurtarma]] belgesi güncellenerek geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dağıtımları kılavuzu]] baştan yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[:Kategori:UbuntuWiki|UbuntuWiki]] sayfası yeniden yapılandırılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:İnşaat ve bakım|İnşaat ve bakım]] işlerinin yürütülmesi için eksik olan şablonlar eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} UbuntuWiki'ye [[UbuntuWiki'ye katkıda bulunun|katkıda bulunma]] rehberi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:Şablonlar|Şabonlar]] kategorilendirilecek (tüm şablonlar değil sadece birden çok sayfada kullanılan-gerekli olanlar)<br />
<br />
* {{evet2}} Diğer İşler<br />
:::* {{evet2}} [[K3b ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler]] sayfası geliştirilecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Audacity ile temel ses düzenleme işlemleri]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[HTTrack ile bir web sitesini bilgisayara indirmek]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Kullan%C4%B1c%C4%B1:Hatas/%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar&diff=24061Kullanıcı:Hatas/Çalışmalar2022-02-10T18:11:33Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>== Yapılacak bazı işler ==<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu başlangıç kılavuzu]] belgesi baştan yazılarak ana sayfaya yerleştirilecek<br />
* {{evet2}} [[Ubuntu nedir?]] sayfası hazırlanacak.<br />
* {{evet2}} [[SSS|Sıkça Sorulan Sorular]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Kurulum]] ana maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Linux kurulum rehberi]] maddesi yeniden yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını DVD'ye yazdırmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu ISO dosyasını USB belleğe yazdırmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows'un yanına Ubuntu kurmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Windows ortamında disk bölümlendirme]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Bilgisayarı CD/DVD ya da USB bellekten başlatmak]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub açılış menüsü seçeneklerini değiştirmek]] belgesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub önyükleyicisini onarmak (yeniden kurmak)|Grub önyükleyicisini onarmak]] belgesi baştan yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[Grub'u silip Windows önyükleyicisini kurmak]] belgesi yazılacak<br />
:::* {{evet2}} [[ISO dosyasını doğrulama]] maddesi geliştirilecek<br />
:::* {{evet2}} [[Boot-Repair]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[OS-Uninstaller]] maddesi hazırlanacak<br />
:::* {{evet2}} [[GParted]] maddesi ve kullanımı ile ilgili maddeler baştan düzenlenerek güncellenecek<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'yu bilgisayarımdan nasıl kaldırabilirim?]] maddesi eklenecek<br />
<br />
* {{evet2}} [http://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Uygulamalar&oldid=8496 Mevcut] Uygulamalar bölümü baştan [[Uygulamalar|yazılacak]]<br />
:::{| style="text-align: left; width: 40%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 50%"|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Bilim-Mühendislik|Bilim-Mühendislik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Eğitim|Eğitim]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Grafik|Grafik]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/İnternet|İnternet]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ofis|Ofis]]<br />
|<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Ses-Video|Ses-Video]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Geliştirme|Geliştirme]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Sistem|Sistem]]<br />
* {{evet2}}[[Uygulamalar/Diğer|Diğer]]<br />
|}<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Windows programların Ubuntu'daki karşılıkları]] maddesi yenilenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} Politika doğrultusunda; çeşitli nedenlerden dolayı UbuntuWiki bünyesinde bir tanıtım maddesi bulunması gereken bazı yazılımlar hakkında birer sayfa açılacak veya mevcut sayfalar geliştirilerek kurulum vb. mevzular açıklanacak:<br />
::::{| style="text-align: left; width: 100%; table-layout: fixed;" border="0"<br />
|- valign="top"<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dosyalar]]<br />
* [[Ayarlar]]<br />
* [[İnce Ayarlar]]<br />
* [[Yazılımlar]]<br />
* [[Synaptic]]<br />
* [[Uçbirim]]<br />
* [[GNOME Disks|Diskler]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Sistem Gözlemcisi]]<br />
* [[GRUB]]<br />
* [[Google Chrome]]<br />
* [[Google Earth]]<br />
* [[KeePass]]<br />
* [[Wine]]<br />
* [[TeamViewer]]<br />
| style="width: 25%"|<br />
* [[Dropbox]]<br />
* [[DraftSight]]<br />
* [[BricsCAD]]<br />
* [[Zotero]]<br />
* [[Wire]]<br />
* [[Okular]]<br />
|}<br />
<br />
* {{evet2}} [[Donanım]] ana maddesi yeniden yazılacak.<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Yazıcılar/Tarayıcılar]] sayfası yeniden yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Kablosuz ağ kartları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ekran kartları]] sayfası elden geçirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Bluetooth aygıtları]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Modemler]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Klavye]] sayfası hazırlanacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[Belgeler]] bölümü yeniden tanzim edilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da yazılım kurmak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap paketlerinin komut satırından yönetilmesi]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Snap, Flatpak, AppImage, Deb, Rpm paket sistemleri]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Num Lock'un açılışta otomatik açılmasını sağlamak]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[DNS adreslerini değiştirmek]] maddesi baştan yazılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dosya sistemi hiyerarşisi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux ve virüsler]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[NTFS biçimli disklere erişim sorununun giderilmesi]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Diskleri başlangıçta bağlamak]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu'da sistem kurtarma]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Sorunlu programı hayata döndürmek]] belgesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Simge seti eklemek]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[GNOME kabuk eklentileri]] maddesi eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Root (kök kullanıcı) hakları elde etmek]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Güvenli dosya silmek (geri dönüşsüz olarak)]] maddesi geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[PhotoRec ile veri kurtarma]] belgesi güncellenerek geliştirilecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Linux dağıtımları kılavuzu]] baştan yazılacak<br />
<br />
* {{evet2}} [[:Kategori:UbuntuWiki|UbuntuWiki]] sayfası yeniden yapılandırılacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Ubuntu Türkiye Wiki:Politika ve yönergeler]] maddesi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:İnşaat ve bakım|İnşaat ve bakım]] işlerinin yürütülmesi için eksik olan şablonlar eklenecek<br />
<br />
:::* {{evet2}} UbuntuWiki'ye [[UbuntuWiki'ye katkıda bulunun|katkıda bulunma]] rehberi hazırlanacak<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[:Kategori:Şablonlar|Şabonlar]] kategorilendirilecek (tüm şablonlar değil sadece birden çok sayfada kullanılan-gerekli olanlar)<br />
<br />
* {{evet2}} Diğer İşler<br />
:::* {{evet2}} [[K3b ile CD/DVD yazdırma ve temel işlemler]] sayfası geliştirilecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[Audacity ile temel ses düzenleme işlemleri]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)<br />
<br />
:::* {{evet2}} [[HTTrack ile bir web sitesini bilgisayara indirmek]] maddesi eklenecek (yazılım tanıtma politikasına uygun değil)</div>Hatashttps://wiki.ubuntu-tr.net/index.php?title=Apt-get&diff=24060Apt-get2022-02-10T18:10:58Z<p>Hatas: </p>
<hr />
<div>__NOTOC__<br />
'''apt-get''', Ubuntu gibi Debian temelli Linux dağıtımlarında, tanımlanmış kaynaklardan yeni yazılım paketlerini indirme ve bağımlılıkları ile birlikte kurma, paketleri yükseltme, paket liste içeriklerini güncelleme gibi işlemleri yerine getirmek için kullanılan bir [[uçbirim|komut satırı]] arayüzüdür. Basit bir araç olan apt-get, Ubuntu sunucu uygulamalarında, diğer paket yönetim araçlarına göre çok sayıda üstünlüğü vardır. Bu üstünlüklerden bazıları, temel internet bağlantılarının ([[v:SSH|SHH]]) kolay kullanımı ve sistem yönetim [[v:betik dili|betiklerinin]] kullanılabilmesidir.<br />
<br />
== Ön bilgiler ==<br />
{{Not|Aşağıdaki komutlarda olduğu gibi {{bc|sudo}} ile başlayan herhangi bir komutu girdikten sonra kullanıcı şifrenizi girmenizi isteyen bir ileti ile karşılaşırsınız. Ancak komut satırı ekranında şifrenizi girerken sanki klavyeniz çalışmıyormuş gibi ekranda hiç bir değişiklik olmaz. Siz bu durumu görmezden gelip şifrenizi yazıp ardından Enter tuşuna tıklayınız.}}<br />
{{Not|Komut satırında işlemler yaparken, bir işlemi onaylamanız için alttaki gibi bir ileti karşınıza gelir.<br />
[[Dosya:Komut satırı E-H.png|none]]<br />
Burada <code>E/h</code> ifadesindeki E: Evet, h: hayır demektir. Bu iletiyi gördüğünüzde işlemi onaylamak için; klavyeden '''E''' harfine tıklayıp Enter ile devam edin, iptal etmek için ise H harfine tıklayıp Enter ile devam edin.}}<br />
<br />
==Bazı komutlar==<br />
Komutlar hakkında detaylı bilgi için '''[[Apt nasıl-3]]''' belgesine ve Ubuntu.com'da ilgili [http://manpages.ubuntu.com/manpages/xenial/en/man8/apt-get.8.html '''sayfa'''] bakabilirsiniz.<br />
<br />
{| class="wikitable"<br />
|-<br />
| style="background:#f2f2f2; width:38%;" | '''İşlem'''<br />
| style="background:#f2f2f2;" | '''Komut'''<br />
|-<br />
| Paket kurmak<br />
| <code>sudo apt-get install {{kırmızı|paket_adı}}</code><br />
|-<br />
| Birden çok paket kurmak<br />
| <code>sudo apt-get install {{kırmızı|paket1 paket2 paket3 paket4 paket5 paket6 ...}}</code><br><br />
Örnek: <code>sudo apt-get install {{kırmızı|gimp vlc kolourpaint4 smplayer chromium-browser}}</code><br />
|-<br />
| Kurulu bir paketi kaldırmak<br />
| <code>sudo apt-get remove {{kırmızı|paket_adı}}</code><br />
|-<br />
| Kurulu bir paketi yapılandırma dosyaları ile beraber kaldırmak ''(açıklama [1])''<br />
| <code>sudo apt-get purge {{kırmızı|paket_adı}}</code><br />
|-<br />
| Kullanılmayan tüm bağımlılık paketlerini kaldır<br />
| <code>sudo apt-get autoremove</code><br />
|-<br />
| Paket listelerini güncellemek ''(açıklama [2])''<br />
| <code>sudo apt-get update</code><br />
|-<br />
| Kurulu tüm paketleri güncellemek<br />
| <code>sudo apt-get upgrade</code><br />
|-<br />
| Tüm sistemi yükseltmek<br />
| <code>sudo apt-get dist-upgrade</code><br />
|-<br />
| Yeni depo eklemek<br />
| <code>sudo add-apt-repository {{kırmızı|yeni_deponun_[[PPA]]_adresi}}</code><br />
|-<br />
| Program aramak<br />
| <code>sudo apt-cache search {{kırmızı|paket_adı}}</code><br />
|-<br />
| Program hakkında bilgi almak<br />
| <code>sudo apt-cache show {{kırmızı|paket_adı}}</code><br />
|-<br />
| Sistemde {{bc|/var/cache/apt/archives/}} dizininde tutulan paketleri silmek ''(açıklama [3])''<br />
| <code>sudo apt-get clean</code><br />
|-<br />
| Apt komutları hakkında yardım<br />
| <code>apt-get help</code><br />
|}<br />
<br />
===Açıklamalar===<br />
* [1] <code>purge</code> komutu sadece bazı yapılandırma dosyalarını siler. Bu komutun, program ile ilgili her türlü kalıntıyı sileceği anlaşılmamalıdır. Örneğin kullanıcı ev dizini içinde, programa ait kullanıcı ayar dosyalarını silmez. Ayrıca artık kullanılmayan bağımlılıkları da silmez. Sistemdeki gereksiz bağımlılık dosyalarının temizlenmesi için yukarıda da belirtildiği gibi <code> sudo apt-get autoremove</code> komutu kullanılabilir.<br><code>purge</code> işlemi istenirse [[Synaptic Paket Yöneticisi]]’nde “Tamamen kaldır” seçeneği kullanılarak grafik arayüz üzerinden de gerçekleştirilebilir.<br />
<br />
* [2] APT paket içeriği ''/etc/apt/sources.list'' dosyasında tanımlıdır. Tüm depo ekleme, düzenleme vb. değişikliklikleden sonra alttaki komut yardımıyla söz konusu veritabanı güncellenmelidir. Ayrıca bakınız [https://forum.ubuntu-tr.net/index.php?topic=56375.msg625027#msg625027 update / upgrade / dist-upgrade] arasındaki farklar<br />
: <code>sudo apt-get update</code><br />
<br />
* [3] Sisteme tanımlı paket depoları üzerinden indirilen paketlerin ''.deb'' uzantılı kurulum dosyaları <code>/var/cache/apt/archives/</code> dizini altında arşivlenmektedir. Paket depoları üzerinden bir program kurmak istediğinizde apt-get önce bu dizini tarar eğer söz konusu paketi burada bulursa internetten indirmek yerine bu kurulum dosyasını kullanır.<br />
<br />
== Dış bağlantıar ==<br />
* [https://siberoloji.github.io/apt-get-update-upgrade-dist-upgrade-farki-nedir/ apt-get update / upgrade / dist-upgrade farkı nedir?]<br />
<br />
== Kaynakça ==<br />
* [http://manpages.ubuntu.com/manpages/xenial/en/man8/apt-get.8.html ubuntu.com / Apt-Get belgesi]<br />
<br />
[[Kategori:Apt| ]]</div>Hatas